NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ

... konulu sunumlar: "NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ"— Sunum transkripti:

1 NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
TAŞIMACILIK HUKUKU ZAMAN BAKIMINDAN UYGULAMA ALANI TAŞIYICININ TANIMI EŞYA TANIMI NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu ubyo.nisantasi.edu.tr

2 NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
6102 sayılı TTK TAŞIMA İŞLERİ md   Zaman Bakımından Uygulama Alanı 6103 Sayılı TÜRK TİCARET KANUNUNUN YÜRÜRLÜĞÜ VE UYGULAMA ŞEKLİ HAKKINDA KANUN MADDE 29 “6762 sayılı Kanun yürürlükte iken yapılmış olan taşıma sözleşmeleri, taşıma senedine ilişkin hükümler dahil, anılan Kanuna tâbidir. Ancak, Türk Ticaret Kanununun yürürlüğe girmesinden sonra gerçekleşen, taşıma hukukuna özgü, zıya, hasar ve gecikmeden dolayı, sorumluluk hâlleri ile taşıyıcının sorumluluk sınırları hakkında Türk Ticaret Kanunu hükümleri uygulanır.” NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

3 6102 SAYILI TTK GEREĞİNCE TAŞIMA İŞLERİ
Genel Hükümler m Eşya Taşıma m Taşınma Eşyası Taşıması m Değişik Tür Araçlar İle Taşıma m Yolcu Taşıma m Taşıma İşleri Komisyoncusu m NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

4 NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
TTK m Hükümlerinin Türk Taşıma Hukukunun Genel Hükümlerini Oluşturması Türk Borçlar Kanunu’nda taşıma sözleşmesine ilişkin özel hüküm bulunmadığından TTK’nın Taşıma İşlerini düzenleyen «Dördüncü Kitabı» esas olarak her ne kadar karayolu eşya ve yolcu taşımalarını (bkz. m. 852’nin karşıt kavramı) düzenlemekte ise de, bu hükümlerin aynı zamanda Türk taşıma hukukunun genel hükümleri olduğu kabul edilmektedir. Dolayısıyla taşıma türlerine ilişkin özel düzenlemelerde hüküm bulunmayan hallerde bu Kitap hükümleri uygulama alanı bulacaktır. m. 852 uyarınca «Deniz, demir ve hava yoluyla taşıma ile posta idaresine ilişkin özel hükümler saklıdır». Bununla birlikte m hükümlerine göre, bu Kanun kapsamındaki (m. 902) değişik tür ile yapılan taşımalarda (karma taşımalar), zararın nerede meydana geldiği belli değilse (m. 903) bu tür taşımalara da TTK’nın birinci ve ikinci kısım hükümleri uygulanır. Bu istisna dışında diğer taşıma türlerine öncelikle ilgili (ulusal-uluslararası) mevzuat uygulanır. Burada hüküm bulunmayan hâllerde dördüncü kitap hükümlerine başvurulur. Yabancılık unsuru bulunan taşımalarda ise MÖHUK m. 1/2’e uluslararası sözleşmeleri saklı tuttuğundan öncelikle ilgili uluslararası sözleşme hükümleri uygulanacaktır; böyle bir sözleşme bulunmadığı hallerde MÖHUK m. 24 ve 29 uyarınca Türk hukukunun yetkili hukuk (lex causae) olduğu durumlarda Dördüncü kitap hükümleri uygulama alanı bulur. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

5 NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
Taşıyıcının Tanımı ve Taşıma Sözleşmesinde Tarafların Asli Edim Yükümlülüklerinin Düzenlenmesi (m. 850/1, 2) MADDE 850- (1) Taşıyıcı, taşıma sözleşmesiyle eşya veya yolcu taşıma işini veya ikisini birlikte üstlenen kişidir. (…). (2) Taşıyıcı, taşıma sözleşmesiyle eşyayı varma yerine götürmeyi ve orada gönderilene teslim etmeyi veya yolcuyu varma yerine ulaştırmayı; buna karşılık, eşya taşımada gönderen ve yolcu taşımada yolcu, taşıyıcıya, taşıma ücretini ödemeyi borçlanır. Taşıma sözleşmesi iki tarafa tam borç yükleyen sinallagmatik bir sözleşmedir. Bununla birlikte taşıyıcı ve gönderenin taraf olduğu taşıma sözleşmesi, tam üçüncü kişi yararına sözleşme niteliğine de sahiptir (TBK m. 129/2). Eşya taşımalarında gönderilen taşıma sözleşmesine taraf olmasa da, varma yerine eşyayı kendi ad ve hesabına teslim almak, taşıyıcıya emir/talimat vermek ve diğer tali haklara (tazminat vb.) sahip bulunmaktadır (bkz. m. 871). NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

6 NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
EŞYA” Terimi Taşıma hukuku açısında taşımaya elverişli olan ve maddi bir varlığı bulunan her şey yük niteliğine sahiptir. Örneğin taşıma hukuku anlamında cenaze de yük kavramına dahildir. Yük taşıma hukuku açısından teknik bir kavram iken, TTK’da bunun yerine eşya hukuku anlamında (teknik anlamda) eşyayı da kapsayacak şekilde “eşya” terimi tercih edilmiştir. Diğer yandan genel gerekçede terim birliğinin sağlanması için TTK’da eşya terimine yer verildiği belirtilirken, bazı hükümlerde (örn. m. 864/2; 882) gönderi veya mal (örn. 890; 891) terimleri kullanılmıştır. Sorumluluk Sınırlarında Ölçüt Olarak Kullanılan Değişim Değeri: ÖZEL ÇEKME HAKKI (ÖÇH) Özel Çekme Hakkı, % 44 ABD Doları % 34 Euro %11 İngiliz Sterlini %11 Japon Yeni’nden oluşan ve bu oranları IMF tarafından belirlenen sanal bir değişim birimidir. « adresinden bir ÖÇH’nin Türk lirası karşılığına günlük olarak ulaşılabilir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©