ÇİÇEKLENME Bitkilerde çiçeklenme durumlarına göre farklı gruplara ayrılılar. Eğer bir bitki, bir kez çiçeklendikten sonra ölüyorsa bu bitki monokarpik.

... konulu sunumlar: "ÇİÇEKLENME Bitkilerde çiçeklenme durumlarına göre farklı gruplara ayrılılar. Eğer bir bitki, bir kez çiçeklendikten sonra ölüyorsa bu bitki monokarpik."— Sunum transkripti:

1 ÇİÇEKLENME Bitkilerde çiçeklenme durumlarına göre farklı gruplara ayrılılar. Eğer bir bitki, bir kez çiçeklendikten sonra ölüyorsa bu bitki monokarpik olarak adlandırılır. Bunun yanında birçok kez çiçeklenen bitkiler polikarpik olarak adlandırılırlar

2 Çiçek oluşumu için, vejetatif sürgünün büyüme noktası( vejetasyon noktası) çiçek meristemine dönüşür. Bu dönüşüm olur olmaz, vejetasyon noktası uzama bölgesinin büyümesini durdurur. Bitkide uzama büyümesi yanında, yaprak ve yan sürgün taslaklarının oluşumu da durur. Apikal uç kısımda meydana gelen fizyolojik değişikliklerin nedenleri henüz tam aydınlatılamamıştır

3 Çiçeklenmenin nasıl oluştuğuna dair yapılan araştırmaların sonuçlarına göre, çiçeklenmede dış etmenler ( sıcaklık, gün uzunluğu, ve hormon uygulamaları vb) etkindir. Bitkilerin farklı ışık periyoduna bağlı olarak gösterdikleri periyodik büyüme değişiklikleri fotoperyodizm, Soğuk ve sıcak periyotlara duydukları gereksinimleri ise termoperyodizm olarak tanımlanır Fotoperyodizmada, en az ışık süresi kadar, karanlık periyodların süresi de önemlidir. Çiçeklenmenin karanlık süresine bağlı olmasına skotoperyodizma denilmektedir

4 Bitkiler, fotoperiyodlara gösterdikleri yanıtlara göre kısa, uzun ve nötral gün bitkileri olmak üzere üçe ayrılırlar. Bunların dışında bazı bitkilerin çiçeklenmeleri için birden fazla fotoperiyot uyartısı almaları gerektiği, bazılarının ise önce uzun, sonra kısa , veyahut daha önce kısa daha sonra uzun gün istedikleri görülmüştür.Bitkilerin çoğu nötral gün bitkisi olup çiçeklenmeleri gün uzunluğuna bağlı olarak meydana gelmez. Bunlara örnek olarak domates, bezelye ve mısır verilebilir. Çiçeklenmeleri için uzun periyodlara gereksinim duyan bitkilere örnek olarak ıspanak, arpa, buğday, yulaf, çok yıllık çavdar otu, lahana, yonca, dere otu, bamya ve petunya bitkisi verilebilir. Çiçeklenmeleri için kısa periyoda gereksinim duyan bitkilere örnek olarak pirinç, yılbaşı çiçeği, Kalanchoe, Krizantem, pıtrak verilebilir

5 ÇİÇEKLENME Çiçeklenmede karanlık periyodun süresi kadar bunun kesiksiz olması da çiçeklenmede etkili olduğu bulunmuştur. Bu periyodun ışık flaşı ile kesilmesi uzun gün bitkileri ile kısa gün bitkilerinin çiçeklenmeleri üzerine etkileri farklı bulunmuştur. Karanlık periyodun kısa süreli ışık flaşı ile bölünmesi kısa gün bitkilerinde çiçeklenmeyi engellerken, uzun gün bitkilerinde çiçeklenmeyi sağlamıştır

6 Bu olayda fitokrom pigmentinin farklı formlarının rol oynadığı bulunmuştur. Bitki gündüz beyaz ışığa maruz bırakıldığında fitokromun Pfr şekli bitkide birikir. Pigmentin bu formu uzun gün bitkilerinde çiçeklenmeyi uyarırken kısa gün bitkilerinde engellemektedir. Karanlık periyodu başlayınca Pfr formu parçalanmakta ve bitkide Pr formu oluşmaktadır. Fitokromun bu formu ise kısa gün bitkilerinde çiçeklenmeyi sağlamakta, uzun gün bitkilerinde engellemektedir.

7 Yapılan bir çok araştırmanın sonuçlarına göre dogal veya yapay oksinler çiçeklenmeyi hızlandırırlar. Esas olarak hormonlar bitkinin ışığa duyarlılığına göre etkinlik göstermektedirler Gibberillinler uzun gün bitkilerinde çiçeklenmeyi teşvik ederkem aynı etkiyi kısa gün bitkilerinde göstermemişlerdir. Bundan başka sitokinin ve ABAnında çiçeklenmeye etkisinin bitkinin uzun veya kısa gün bitkisi olmasına göre değiştiğide bulunmuştur. Çiçeklenme inhibitörleri tam tanımlanamamakla birlikte bunlardan birisi gallik asittir. Bu maddenin, daha çok organik besin maddelerinin ve florigenin tomurcuğa taşınmasını engellediği düşünülmektedir

8 MEYVE GELİŞİMİ Bitkilerin reprodüktif devrelerinde çiçeklenmenin ardundan, meyve gelişimi başlar. Meyve gelişmesi çok karmaşık ve çeşitlilik gösteren bir olaydır. Birkaç aşama ile meyve gelişmesini tamamlar; 1. Çiçek açma öncesi( preanthezis, hücre bölünmesi ve genişlemesi), 2. Çiçek açma( anthezis, hücre bölünmesi durur, hücre genişlemesi başlar), 3. Çiçek açma sonrası( postantezis, polinasyondan sonra hücre genişlemesi ve meyve büyüme hızı artar), 4. Olgunlaşma( Depolamave meyve gelişimi).

9 Meyve gelişme döneminde değişmeler çok sayıda ve kompleksdir
Meyve gelişme döneminde değişmeler çok sayıda ve kompleksdir. Henüz tam olarak aydınlatılamamıştır. Bu değişimler senensensin özel bir durumu olarakda kabul edilebilir. Olgunlaşan meyvelerde doku yumuşaması, depo bileşiklerinin hidrolizi, lezzet ve pigmentasyonda ve solunum hızında değişimler meydana gelir. Elma , armut, muz gibi etli meyvelerin bazılarında olgunlaşma ile birlikte solunumda önce bir azalma ardından büyük bir artış olur. Azaldıgında meyvede olgunlaşmıştır. Limon, portakal ve incir meyveleri gibi meyvelerde ise olgunlaşma ile solunum hızında önemli farklar bulunmaz ya da biber gibi bazı bitkilerde ise azalma meydana gelir.

10 Hormon sentezi artar. IAA meyve gelişmesini uyarır
Hormon sentezi artar. IAA meyve gelişmesini uyarır. Meyvede bulunan tohum IAA i sentezleyerek reseptakuluma komşu kısımların gelişmesini sağlar. Dışsal IAA uygulamaları Partenokarpiye neden olur. Gibberellinler ve sitokininler hücre uzama ve bölünmesini hızlandırır. ABA ve Etilen meyve olgunluğunu arttırır. Etilene yanıt olarak meyveler arasında önemli varyasyonlar bulunmaktadır. Bazı bitkilerde meyve olgunlaşması sırasında etilen oldukça fazla artarken( karpuz gibi), bazılarında( avacodo ve mango vb) meyve na bitkiye bağlı kaldığında etilen inhibitör gibi davranarak meyvenin olgunlaşmasını engeller. Bazı meyveler ise( muz vb) olgunlaşma durumuna kadar etilen bulunurken olgunlaşınca duyarsız kalır

11 KAYNAKLAR Leopold, A.C., Kridemann, P.E., Plant Growth and Development. Tata McGraw-HILL Publishing Company LTD. New Delhi. Devlin, R.M., Witham, F.H., Plant Physiology. Woodsworth. Publishing Company. California. Palavan Ünsal, N., Bitki Büyüme Maddeleri. I.Ü. Basımevi ve Film Merkezi. İstanbul. Özen H.Ç., ONAY A.,1999, Bitki Büyüme ve Gelişme Fizyolojisi. Dicle Üniversitesi Taiz, L., Zeiger, E., Plant Physiology. The Benjamin/Cummins. Publishing Company. Inc. California. Kadıoğlu, A Bitki Fizyolojisi. Esen Ofset Matbaacılık Şti. Trabzon.