MAKALE ÖZET VE ÇEVİRİSİ

... konulu sunumlar: "MAKALE ÖZET VE ÇEVİRİSİ"— Sunum transkripti:

1 MAKALE ÖZET VE ÇEVİRİSİ
İSPANYOL FUTBOL HAKEM VE YARDIMCI HAKEMLERİNDE VÜCUT YAĞ YÜZDESİ: 1 YILLIK BİR TAKİP ÇALIŞMASI MAKALE ÖZET VE ÇEVİRİSİ

2 MAKALE BİLGİLERİ Orijinal Adı: Body fat in elite Spanish football referees and assistants: A 1-year follow-up study Yazarları: José Antonio Casajús, Ángel Matute-Llorente, Helena Herrero, Germán Vicente-Rodríguez ve Alejandro González-Agüero Yayın Yeri ve Tarihi: Apunts Med Esport. 2016;51(189):21-26

3 Giriş Bir futbol maçında önemli rolü olan hakemlerin, maksimum oksijen alımı veya kan laktat seviyeleri gibi fizyolojik yönleri kapsamlı bir şekilde araştırılmaktadır. Bununla birlikte neredeyse hiçbir araştırma hakemlerin performanslarını etkilemesine rağmen, vücut kompozisyonunu değerlendirmeyi amaçlamamıştır.

4 Yüksek vücut yağı, artmış metabolik yük ile ilişkilidir
Yüksek vücut yağı, artmış metabolik yük ile ilişkilidir. Bu durum da daha düşük form durumu ile güçlü şekilde ilişkilidir. Bu nedenle hakemliğin gerektirdiği standarda erişebilmek için elit hakemlerde vücut yağ düzeylerinin değerlendirilmesi önemli bir husustur. Bugüne kadar hakemlerde vücut kompozisyonunun değerlendirilmesine yönelik yalnızca bir çalışma yapılmıştır. Bilgimiz dahilinde, sezon boyunca vücut yağ yüzdesinin değerlendirildiği ve farklı yaş ile klasmanlardan erkek hakemlerin ve yardımcı hakemlerin katıldığı bir çalışma yapılmamıştır.

5 Sezon öncesinde İspanyol futbol hakemlerinin katıldığı çalışmada; 1
Sezon öncesinde İspanyol futbol hakemlerinin katıldığı çalışmada; 1. ve 2. B klasmanlarında bulunan hakemlerin toplam vücut yağ yüzdelerinin, 1. Ve 2. klasman yardımcı hakemlere göre daha düşük olduğu sonucuna varılmıştır (%9.6 ve %9.8 vs. %12.8 ve %12).

6 Vücut kompozisyonu, sporcunun maksimum egzersiz performansı ile ilişkili güç, çeviklik ve dış görünüş gibi faktörleri etkileyen en önemli faktörlerden biridir. Bu nedenle vücut yağ yüzdesindeki değişimler hakemlerin performansını etkilemektedir.

7 Bu nedenle bu çalışma sezonunda İspanya Profesyonel Liglerinde görev alan hakem ve yardımcı hakemlerin vücut yağ yüzdelerindeki değişimleri izlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir.

8 Materyal ve Metot Bu çalışmaya 1. klasmanda yer alan 20, 2. klasmanda yer alan 22 ve 2. B klasmanında yer alan 120 hakem ile 1.klasmanda yer alan 40 ve 2.klasmanda yer alan 44 yardımcı hakemin katılması planlanmıştır. Fakat bazı hakemler sakatlık veya uluslararası maçlar gibi çeşitli nedenlerle çalışmaya katılamamıştır. Sonuç olarak çalışmaya toplam 152 hakem (16 1.klasman, klasman ve B klasman) ve 76 yardımcı hakem (34 1. klasman ve klasman) katılmıştır. Değerlendirmeler sezonunun farklı dönemlerinde (temmuz 2012, kasım 2012, şubat 2013 ve nisan 2013) aynı spor hekimi tarafından yapılmıştır.

9 Hakemlerin boy uzunlukları ayakkabısız ve minimum kıyafetle iken; 0
Hakemlerin boy uzunlukları ayakkabısız ve minimum kıyafetle iken; 0.1 cm hata payı ile stadiyometre (SECA 225) ile ölçülmüştür. Vücut ağırlığı ve yağ yüzdesi Biyoelektrik İmpedans Analizi (BİA) yöntemiyle 0.1 kg hata payına sahip taşınabilir TANITA BC 418-MA cihazıyla ölçülmüştür.

10 BİA, vücut kompozisyondaki değişimleri değerlendirebilen kolay, hızlı ve ucuz bir yöntemdir.
Ölçümlerden önce bireyler 12 saatten öncesinden alkol alımı ve yüksek şiddette fiziksel aktivitede bulunmamaları ve ölçümden önceki 3 saat boyunca yiyecek ve sıvı alımlarının olmaması gerektiği konusunda bilgilendirilmiştir. Ölçümler sabah saatlerinde alınmıştır. Vücut yağ yüzdesindeki yaşa bağlı varyasyonları test edebilmek için katılımcılar genç grup (<33 yaş), orta yaş grubu (33-39 yaş) ve ileri yaş grubu (>38 yaş) olmak üzere 3 gruba ayrılmıştır.

11 Sonuçlar Katılımcıların genel özellikleri, yaş ve klasmanları göz önüne alınıp gruplanarak Tablo 1.’de gösterilmiştir. Yaş açısından değerlendirildiğinde 1.klasman hakemlerin en yaşlı, 2. B klasman hakemlerin en geç grup olduğu görülmüştür. Beden kütle indeksi (BKİ) açısından değerlendirme yapıldığında 1., 2. ve 2. B klasman hakemlerinin BKİ değerleri, 1. klasman yardımcı hakemlere göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha düşük bulunmuştur. Benzer şekilde vücut yağ yüzdeleri de hakemlerde yardımcı hakemlere göre daha düşüktür. Yaşa göre gruplama yapıldığında genç hakemlerin beden kütle indeksi ve vücut yağ yüzdesi değerlerinin daha ileri yaşa sahip hakemlere göre daha düşük olduğu saptanmıştır.

12 Klasman ve görev durumuna (hakem/yardımcı hakem) göre gruplar
Değişkenler Klasman ve görev durumuna (hakem/yardımcı hakem) göre gruplar Yaş grupları Tüm katılımcılar (n=228) 1. klasman hakemler (n=16) 2. klasman hakemler (n=21) 1. klasman yardımcı h. (n=34) 2. klasman yardımcı h. (n=42) 2. B klasman hakemler (n=115) Genç (<33 yaş) (n=130) Orta yaş (33-39 yaş) (n=77) İleri yaş (>39 yaş) (n=27) Yaş (yıl) 32.5 ± 5.1 38.2 ± 4.5 31.7 ± 4.0 37.2 ± 3.9 33.1 ± 5.4 30.2 ± 3.9 28.8 ± 2.7 35.9 ± 1.7 41.5 ± 1.9 Ağırlık (kg) 72.7 ± 6.3 72.6 ± 4.2 74.5 ± 5.3 74.5 ± 6.9 72.3 ± 6.5 72.0 ± 6.4 72.1 ± 5.9 73.0 ± 6.9 74.9 ± 6.7 Boy (cm) 178.9 ± 6.1 180.1 ± 3.3 182.1 ± 4.8 177.7 ± 6.7 177.6 ± 6.5 179.0 ± 6.2 179.6 ± 6.1 177.8 ± 6.2 178.6 ± 5.9 Beden kütle indeksi (kg/m2) 22.6 ± 1.4 22.3 ± 1.1 22.4 ± 1.3 23.5 ± 1.5 22.9 ± 1.6 22.3 ± 1.3 23.0 ± 1.4 23.4± 1.6 Yağ yüzdesi 11.5 ± 2.9 9.9 ± 2.1 9.8 ± 3.1 13.4 ± 2.8 12.6 ± 2.8 11.0 ± 2.6 11.0 ± 2.8 11.9 ± 2.9 12.8 ± 3.1

13 Vücut yağ yüzdesindeki sezon boyunca meydana gelen değişimler şekil 1’de gösterilmiştir. Yapılan ilk ölçümlerde 1.klasman (%9.9±2.1), 2.klasman (%9.8±3.1) ve 2. B klasman (%11.0±2.6) hakemlerinin vücut yağ yüzdeleri 1. klasman (%13.4±2.8) ve 2. klasman (%12.6±2.8) yardımcı hakemlerine göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha düşük bulunmuştur.

14 Sezon boyunca yapılan ölçümler yaş gruplarına göre sınıflandırılarak şekil 2’de gösterilmiştir. 2. ve 3 ölçümler arasında ileri yaş grubunun vücut yağ yüzdesinde %0.5’lik bir artış olduğu saptanmıştır (p=0.07).

15 Tartışma Vücut yağ yüzdelerinin sezon boyunca klasmana, göreve (hakem, yardımcı hakem) ve yaşa göre oldukça benzer kaldığı görülmüştür. Üç ölçüm dönemi arasında vücut yağ yüzdesinde küçük artışlar meydana gelmiştir. Sadece 2. klasman hakemlerinin vücut yağ yüzdelerinde sezon boyunca yapılan ölçümlerde azalma olduğu saptanmıştır (p<0.05). Diğer gruplarla karşılaştırıldığında 1. klasman yardımcı hakemlerinin diğer klasmandaki hakem ve yardımcı hakemlere göre daha yüksek yağ yüzdesine sahip olduğu görülmüştür. Fakat tüm klasmandaki hakemlerin olması gereken yağ yüzdesi aralığında (%8-14 aralığında) olduğu belirlenmiştir.

16 Beklendiği gibi, genç hakemlerin daha düşük vücut yağ yüzdesine sahip olduğu görülmüştür.
Sezon içerisinde yapılan ölçümlerde farklı yaş gruplarında vücut yağ yüzdeleri değişimlerinin benzer olduğu saptanmışken; yalnızca daha ileri yaşa sahip hakemlerde kasım 2012 ve şubat ölçümleri arasında küçük bir artış eğilimi olduğu belirlenmiştir.

17 Günümüz futbolu geçmiş döneme göre daha hızlı olduğundan, hakemlerin de oyunun fiziksel gerekliliğini karşılayabilmek için geçmiş dönemlere göre daha yüksek fiziksel uygunluğa sahip olmaları gerekmektedir. Bir futbol müsabakasında hakemlerin ortalama kat ettikleri mesafe 11.6 km iken, yardımcı hakemlerde bu mesafe 6.5 km olarak belirlenmiştir. Bu durum hakemlerin, yardımcı hakemlerden daha fazla efor sarf etmeleri gerektiği anlamında düşünülebilir.

18 Vücut kompozisyonu ve fiziksel form durumu hakemlerin daha yüksek bir klasmana yükselmesine yardımcı olabilir. Fakat şaşırtıcı bir şekilde 1.klasman yardımcı hakemlerin, 2. klasman yardımcı hakemlerine göre daha yüksek yağ yüzdesine sahip oldukları görülmüştür. 1. klasmandaki hakem ve yardımcı hakemlerin daha ileri yaşa sahip olması bu durumu etkilemiş olabilir.

19 Bu çalışmadaki diğer bir önemli nokta hemen hemen tüm hakem gruplarının sezon öncesi yapılan ilk ölçümlerde en düşük vücut yağ yüzdesine sahip oldukları görülmüştür. Klasman belirlemeleri her yıl ağustos ayında gerçekleştiğinden klasmana girme arzusuyla bu dönemde yapılan daha yüksek şiddetteki antrenmanlar, ilk ölçümdeki değerlerin daha düşük olmasının nedeni olarak düşünülebilir.

20 Futbolcularda vücut yağ yüzdelerinin değişimlerini inceleyen çalışmalar varken, bu çalışma futbol hakemlerinde vücut yağ yüzdelerinin değişimlerini incelemek amacıyla yapılan ilk çalışmadır. Yapılan bir çalışmada genç futbolcularda futbol sezonunda vücut yağ yüzdelerinde değişim görülmemişken, başka bir çalışmada profesyonel sporcularda sezon boyunca önemli değişimler olduğu gözlemlenmiştir.

21 Bu çalışmada ileri yaşa sahip grubun daha yüksek yağ yüzdesine sahip olma durumu yaşlanmanın vücut kompozisyonu üzerine etkisi ile kısmen açıklanabilir. Yaşlanma sürecine yağ kütlesinde artış ve kas kütlesinde azalma eşlik eder. Öte yandan tecrübe elit seviyedeki maçları yönetebilmek için temel bir ön koşul olarak kabul edilir ve elit düzey futbol hakemleri kariyerlerindeki ‘Altın Çağ’ dönemine genellikle 40 yaş civarında ulaşırlar.

22 Daha önce belirtildiği gibi yaş, vücut kompozisyonunu etkilemektedir
Daha önce belirtildiği gibi yaş, vücut kompozisyonunu etkilemektedir. Bu nedenle uluslararası hakem yönetim organları tarafından fiziksel uygunluk durumuna yönelik testler yapılırken bu durum dikkate alınmalıdır. Hakemlik için altın çağın 40 yaş olduğu kabul edilirse, hakemlerin bu yaşına uygun bir vücut kompozisyonuyla ulaşmasını sağlamak için stratejiler uygulanmalıdır.

23 FİFA yeterlilik testi az sayıda özel ekipman ve uygulama gerektirir ve dünya çapında çok sayıda hakem ve yardımcı hakemin aynı anda test edilmesini sağlayan protokoller ile gerçekleştirilir. Biyoelektrik İmpedans Analizi (BİA) çok pahalı bir yöntem olmayıp uygulama için kısa zaman gerektirir. Bu nedenle FIFA ve UEFA yeterlilik testine dahil etmek için faydalı bir takip aracı olabilir. Gelecekte hakemleri seçmek için başka bir kriter olarak kullanılabilir.

24 Sonuç olarak bu çalışmada elit futbol hakemlerinin vücut yağ yüzdelerinin yaş, klasman ve görev (hakem, yardımcı hakem) durumuna göre sezon boyunca istikrarlı olduğu görülmüştür. Tüm gruplardaki hakemlerin, hakemliğin gerektirdiği yüksek fiziksel form durumu ile ilişkili olan sağlıklı vücut yağ yüzdesi aralığında (%8-14) olduğu tespit edilmiştir. En üst futbol hakemliği seviyesinde bir sezon boyunca vücut yağ yüzdelerindeki değişimleri incelemek ve bu değişimlerin ulusal/uluslararası hakem yönetim organları tarafından yapılan yeterlilik testlerinde ele alınması gereken ilginç bir konu olabilir.

25 Özer ÖZDEN Harun TERİN Levent TAŞDELGEN Azad İLHAN Erdem SUBAK
HAZIRLAYANLAR Özer ÖZDEN Harun TERİN Levent TAŞDELGEN Azad İLHAN Erdem SUBAK