Felaket  Başa  Gelmeden  Evvel  Önleyici ve Koruyucu Tedbirler Düşünmek Lazım.  Felaket Geldikten Sonra Dövünmenin Yararı Yoktur.                                      

... konulu sunumlar: "Felaket  Başa  Gelmeden  Evvel  Önleyici ve Koruyucu Tedbirler Düşünmek Lazım.  Felaket Geldikten Sonra Dövünmenin Yararı Yoktur.                                      "— Sunum transkripti:

1 Felaket  Başa  Gelmeden  Evvel  Önleyici ve Koruyucu Tedbirler Düşünmek Lazım.  Felaket Geldikten Sonra Dövünmenin Yararı Yoktur.                                       Mustafa Kemal ATATÜRK

2 YERKÜRE

3 Levhalar Yerkabuğu(Taşküre=Litosfer) nun altında denilen ergimiş kayaçlardan oluşan üst Manto(Astenosfer) bulunur.Buradaki ısı(konveksiyon) akımları nedeniyle üzerindeki yerkabuğu parçalanmış ve birçok levhaya bölünmüştür.10 tane büyük ve çok sayıda küçük levha bulunmaktadır. Bu levhalar, üst Manto’daki ısı akımları nedeniyle sürekli hareket halindedir. Hareketler insanlar tarafından hissedilmez. Uzaklaşma-ayrılma, yakınlaşma-çarpışma ve yanal yer değiştirme şeklindeki hareketler sonucunda biriken enerjinin boşalmasıyla depremler oluşur.

4

5 Neden Sarsılıyoruz? Üzerinde yaşadığımız dünya ortalama kalınlığı 35 km olan kabuk ile onun altında pelte kıvamındaki mantodan oluşur. Mantonun pelte kıvamı nedeniyle üzerindeki levhalar birbiriyle çarpışır, kırılır ve kayar. Bu kırılma ve kopmalar sonucu dalgalar halinde açığa çıkan enerji sarsılmaya neden olur. Odak Noktası Nedir? Depremin yerkabuğu içinde meydana geldiği noktaya odak noktası ( hiposantr ) denir ve deprem sırasında en büyük hasar bu noktanın yerkabuğundaki izdüşüm alanında(episantr) oluşur. Sığ odaklı depremlerin hasar derecesi fazla iken derin odaklı depremlerin hasar derecesi azdır.

6 Fay Nedir? Levhaların kayarak birbirine değmesi veya çarpması sonucu yerkabuğunda kırıklar oluşur. Bunlara fay adı verilir. Kuzey Anadolu Fayı Batıda Saroz Körfezi’nden başlayıp Şarköy, Marmara Denizi, İzmit, Adapazarı, Düzce, Bolu, Çankırı, Kargı, Ladik, Niksar, Erbaa, Erzincan üzerinden Kars’a kadar uzanır km uzunluğundaki fay hattında son yüzyıl içinde birçok deprem oluşmuştur. Yüzey kırıklarının arazideki görünümleri izleyen slaytlarda verilmiştir.

7 Faylar arazide nasıl görülür?

8

9

10 DEPREM NEDİR ?

11 Yerkabuğunu oluşturan levhalardaki deformasyonlar nedeniyle gerilme birikimleri oluşur. Biriken enerji, değişik kökenli kırılmalar nedeniyle sismik dalgalar halinde yayılır. Bu olaya deprem denir.

12 Deprem Nasıl Oluşur ? Levha hareketleri sonucunda yerkabuğu içinde meydana gelen kırılmalara bağlı olarak ortaya çıkan dalgaların yeryüzünü sarsmasına deprem denir. Levhaların birbirine sürtünmeleri,birbirlerini sıkıştırmaları, birbirlerinin üstüne çıkmaları yada birbirlerinin altına dalmaları ile deprem oluşur. Deprem Şiddeti Nedir ? Depremin yeryüzünde bir noktadaki etkisinin ölçüsü olarak tanımlanabilir. Depremin insanlar ve yapılar üzerinde meydana getirdiği hasarın derecesidir. Bu etki, depremin büyüklüğü, odak derinliği, zemin yapısı, yapıların dayanıklılığına bağlı olarak değişir.

13 Öncü Depremler Genellikle büyük bir deprem olmadan önce küçük sarsıntılar olur. Bunlara öncü depremler denir.

14 Artçı Deprem Nedir? Ana depremden sonra meydana gelen ve ana şokun büyüklüğünü geçmeyen depremlerdir. Artçı depremlerin belli bir süresi yoktur, bir ay ya da bir yıl sürebilir. Deprem Büyüklüğü Nasıl Ölçülür? Rıchter ölçeği odak noktasında oluşan enerji miktarını ölçmeye dayanır. Bu sistem Amerikalı Charles Richterin bulduğu bir ölçektir. Deprem dalgaları P, L ve S olarak bilinir. Bu deprem dalgaları titreşimleri kaydetme özelliği olan sismografla ölçülür. Bu titreşimler ölçülmeden önce yüz binlerce kat büyütülür; böylece sismograf insanın algılayamadığı kadar küçük sarsıntıları bile kaydedebilir.

15 Depremler Önceden Bilinebilir mi?
Bu konuda araştırmalar devam etmektedir. Çin ve Japonya’da önceden tahmin edilen birkaç deprem vardır. Ancak her deprem farklı özellik göstermektedir. Bu nedenle depremin yeri, zamanı ve büyüklüğü hakkında tahminde bulunmak henüz mümkün görünmemektedir. Fakat, kuyu suyu seviyesindeki değişmeler, radon gazı artışı, manyetik ve elektrik değişimleri, bazı hayvanların davranışları, öncü depremler, yerkabuğundaki deformasyonlar deprem habercisi olabilir.

16 Hayvanlar Depremi Sezer mi?
Bazı depremlerden önce hayvanlarda olağandışı davranışlar gözlenebilir. Hayvanların duyuları daha hassas olduğundan elektrik ve manyetik dalgaları kolaylıkla algılayabilirler. Örneğin; Çin’de meydana gelen büyük bir deprem öncesinde farelerin panik içinde yuvalarından dışarıya fırladıkları görülmüştür.

17 TÜRKİYE DEPREM BÖLGELERİ HARİTASI

18 Marmara Denizi’nin Batımetri Haritası (Le Pichon vd., 2001)

19 Kuzey Anadolu Fayı’nın Marmara Denizi İçindeki Uzanımı

20 Marmara Bölgesindeki Deprem Riski
Parsons ve diğ. (2000),Yalova, Prens adaları ve Kuzey Marmara faylarının büyük deprem yaratma olasılıklarını hesaplamışlardır. Bu olasılıklar,Yalova fayı için 30 yıl içinde %33  21, Kuzey Marmara fayı için %13  9, Prens adaları kuzeyindeki fay için %35  15 dir. Bu fayların bir arada oluşturduğu deprem olasılığı ise 30 yıl için % 62  15’ye erişmektedir.

21 Esenkent’in Zemin Profili
Çukurçeşme formasyonu: Üst kotlardadır. Gri, grimsi beyaz, kirli beyaz kumlardan oluşur. Yer yer çakıl mercekleri ile yeşil-kahverengi kil-marn seviyeleri içerir. Genellikle sıkı niteliktedir. YASS’nin yükselmesi durumunda deprem etkisini büyütür. Gürpınar formasyonu, alt kotlardadır. Genellikle bol fissürlü, yeşil renkli aşırı konsolide killerden oluşur. Yer yer kiltaşı, kum, çakıltaşı ve linyitli seviyeler görülür. Katı-çok katı-sert kıvamda bir zemin olmasına karşın suyla temasında mühendislik özellikleri zayıflar.

22 VAN DEPREMİ 23 Ekim 2011 tarihinde meydana gelen Van depremi 7.2 büyüklüğündedir. Deprem, Van gölünün doğu ve kuzey kesimini çok etkilenmiştir. Buralarda sıvılaşmaya yatkın, zemin büyütmesi yüksek, gevşek ve zayıf zeminler çok yaygındır. Hasarların en önemli nedenleri temel zeminlerinin mühendislik özelliklerine bağlı zemin-yapı etkileşiminin yeterince araştırılmaması ve kalitesiz yapılanmadır.

23 DEPREME KARŞI HAZIRLIKLI OLALIM !

24 DEPREM ÖNCESİNDE, SIRASINDA VE SONRASINDA NELER YAPILMALI ?

25 DEPREM ÖNCESİNDE NELER YAPILMALI ?
-Oturduğunuz binanın güvenliğini kontrol edin! Deprem sonrası buluşma planı hazırlayın ! Size ve ailenize ilişkin önemli bilgileri kaybetmemek için önlem alın! Evinizin içinde güvenliği sağlayın-deprem güvenlik planı yapın! Eşyaları ve içindekileri güvenceye alın! Ağır eşyaları sabitleyin! Ayna ve tabloloları sabitleyin! Mutfak eşyalarını sabitleyin Erzak depolayın ! -İlkyardım gereçlerini hazır bulundurun! Işık kaynaklarını hazır tutun!

26

27

28 DEPREM SONRASI BULUŞMA PLANI HAZIRLAYIN

29 EVİNİZİN İÇİNDE GÜVENLİĞİ SAĞLAMAK İÇİN NELER YAPABİLİRSİNİZ?

30 EVİNİZDEKİ BÜTÜN ODALARIN EN GÜVENLİ YERLERİNİ ÖNCEDEN BELİRLEYİN

31 Evinizdeki Hayat Üçgeni Alanlarını Belirleyin!

32 DEPREM ANINDA TEHLİKE YARATACAK EŞYALARI SABİTLEYİN

33 DEPREM ÇANTASI HAZIRLAYIN

34 ERZAK DEPOLAYIN

35 DEPREM SIRASINDA NELER YAPILMALI ?
Deprem sırasında ise neler yapmanız gerektiği bulunduğunuz ortama göre değişiklikler göstermektedir. Bunları sırasıyla şekillerle görelim

36

37

38

39

40 KATLI EV İÇİNDE DEPREM SIRASINDA DAVRANIŞ

41 APARTMAN İÇİNDE DEPREM DAVRANIŞI ( 3-5 KATLI BİNA)

42 YÜKSEK YAPILARDA DEPREM DAVRANIŞI
Üst katlar alt katlara göre çok daha fazla sallanır.Daha çok dikkatli olmak gerekir. Başınızı çanta, minder, kitap, klasör gibi şeylerle koruyun.Dolap, kahve makinası ve sebil gibi şeylerden uzak, kolonlara yakın durun. Masaya yakınsanız altına girin.Asansörde iseniz bütün düğmelere basın durduğu ilk katta asansörden inin, Eğer kapısı sıkışmamış ise.

43 BÜYÜK MARKET VE MAĞAZALARIN İÇİNDE DEPREM DAVRANIŞI

44 KENTİN İŞ MERKEZİNDE SOKAKTA DEPREM SIRASINDA DAVRANIŞI

45 TİYATRO VE SİNEMALARDA DEPREM DAVRANIŞI

46 YERALTI ÇARŞISI YA DA YAYA GEÇİDİ İÇİNDE DEPREM DAVRANIŞI

47 TREN İSTASYONUNDA DEPREM DAVRANIŞI

48 Parmaklıklara tutunun sonra merdivenlerden inip uzaklaşın.
YAYA ÜST GEÇİDİNDE YA DA KÖPRÜ ÜSTÜNDE DEPREM DAVRANIŞI Köprünün yıkılma ya da devrilme olasılığı olsada parmaklıklara tutunmak dahagüvenlidir. Parmaklıklara ve trabzanlara tutunun.  Sarsıntının bitmesini bekleyin.  Parmaklıklara tutunun sonra merdivenlerden inip uzaklaşın.

49 KENTİN İŞ MERKEZİNDE SOKAKTA DEPREM SIRASINDA DAVRANIŞ

50 ARABA KULLANIRKEN

51 STADYUMDA DEPREM DAVRANIŞI

52 DERE VE IRMAK KENARINDA DEPREM DAVRANIŞI

53 DENİZ KENARINDA VE RIHTIMDA DEPREM DAVRANIŞI

54 Küçük bir depremde bile Tsunami olabilir
Küçük bir depremde bile Tsunami olabilir. Hemen yüksek yerlere doğru gidilmelidir.

55 ELEKTRİKLİ TREN VE OTOBÜSDE DEPREM DAVRANIŞI

56 Deprem sırasında okulda isek:
Deprem anında sakin olmalı, paniğe kapılmamalıyız. Pencerelerden uzak durmalıyız.Sağlamlığına emin olduğumuz bir sıranın altına girmeliyiz. Ellerimizi başımızın üstüne kenetleyerek, başımızı dirseklerimizin arasına almalıyız. Başımızı  korumalıyız. 

57

58 DEPREM SONRASINDA YAPILMASI GEREKENLER

59 DEPREM SONRASINDA NELER YAPILMALI ?
Paniğe kapılmamaya çalışın. Bir iki dakika durarak sakinleşmeye çalışın. Eğer karanlıktaysanız fener kullanın. Bir gaz sızıntısı olmadığından emin olana kadar kibrit kullanmayın ve ışıkları YAKMAYIN

60 Ayaklarınızı, ellerinizi ve başınızı koruyun
Ayaklarınızı, ellerinizi ve başınızı koruyun. Sağlam, sert ayakkabılar, deri eldiven, varsa sert bir şapka giyin. Yüzünüze, tozdan korunmak için bir maske takmak ya da maske yerine geçebilecek başka bir şeyle ağız ve burnunuzu örtmek de iyi bir fikir olabilir.

61 Tüpleri, elektriği, suyu ve varsa doğalgazı kontrol edin
Tüpleri, elektriği, suyu ve varsa doğalgazı kontrol edin. Gerekirse hepsini ana vanadan kapatın. Evdeki tüm aletleri kapatıp fişten çekmeyi unutmayın .

62 Ailenize, sevdiklerinize ulaşmak için aracınıza atlayıp yollara ÇIKMAYIN. Trafiğin tıkanması ambulans, itfaiye ve yardım araçlarının, zamanında gereksinimi olanlara ulaşmasını engelleyecektir. Çok acil durumlar dışında telefonu kullanmayın .

63

64

65 YANGIN KONTROLÜ YAPIN

66 BÜYÜK ÇAPLI YANGINLARI SÖMDÜRMEYE ÇALIŞMAYIN
DERHAL UZAKLAŞIN!

67 Yalnızca uzmanların ve resmi kaynakların açıklama ve uyarılarına uyun
Yalnızca uzmanların ve resmi kaynakların açıklama ve uyarılarına uyun. Kulaktan kulağa yayılan söylentilere itibar etmeyin. Çünkü bu gibi durumlarda hırsızlar, yağmacılar gibi kötü niyetli kişiler evler boşalsın diye yanlış deprem alarmı verebilirler.

68

69

70

71 Depremden sonra kendinizin ve ailenizin güvenliğinden emin olduktan sonra çevrenize de yardımcı olmak elinizde...

72

73 "DEPREM ÖLDÜRMEZ BİNA ÖLDÜRÜR"
73

74

75 YIKINTI ALTINDA MAHSUR KALDIYSANIZ OLABİLDİĞİNCE SABREDİN VE CESARETLİ OLUN!

76

77

78 Yıkılmayan binalarda yapılabiliyormuş!

79

80

81

82

83 SONUMUZ BÖYLE OLMASIN!

84 BAZEN YARDIM İÇİN BEKLEMEK DE SABIR VE CESARET GEREKTİRİR.
UNUTMAYIN! KENDİ HAYATINIZI TEHLİKEYE ATARAK KAHRAMAN OLMAYA ÇALIŞMAYIN. FİZİKSEL KAPASİTENİZİN ÜZERİNDE BİR İŞE KALKIŞIRSANIZ ÖLEBİLİRSİNİZ YA DA SİZE YARDIMA GELMEYE ÇALIŞANLARIN HAYATLARINI TEHLİKEYE SOKABİLİRSİNİZ. BAZEN YARDIM İÇİN BEKLEMEK DE SABIR VE CESARET GEREKTİRİR.

85 AFETSİZ BİR YAŞAM DİLEĞİYLE… SAĞLICAKLA KALIN!