Bölüm 5 Bugünkü değer ve gelecekteki değer analizi

... konulu sunumlar: "Bölüm 5 Bugünkü değer ve gelecekteki değer analizi"— Sunum transkripti:

1 Bölüm 5 Bugünkü değer ve gelecekteki değer analizi
TOS 408 EKONOMİ Bölüm 5 Bugünkü değer ve gelecekteki değer analizi

2 Giriş Projelerin mukayesesinde bugünkü değer ve gelecekteki değer metotlarının kullanılması oldukça yaygındır. Eğer nakit çıkışları mukayese ediliyorsa en düşük bugünkü değere sahip alternatif veya alternatifler ve eğer nakit girişleri mukayese ediliyorsa en yüksek bugünkü değere sahip alternatif veya alternatifler seçilir. Buna bugünkü değer (BD) analizi denir.

3 Giriş Bazı projelerde bugünkü değer P yerine nakit akımlarının gelecekteki değerlerini hesaplamak veya nakit akımlarının Fn‘ci yıldaki değerlerini bilmek istenebilir. Bu kez mukayese gelecekteki değer (GD) metoduyla yapılır. Maliyetler nazara alınıyorsa en düşük gelecek değere sahip alternatif veya alternatifler; nakit girişleri söz konusuysa en büyük alternatif veya alternatifler seçilir. GD metodu BD metodunun bir versiyonudur ve aynı sonuçları verir.

4 Örnek Aşağıda Şeker Fabrikası’na alınacak iki yükleyici ile ilgili bilgiler verilmiştir. Bunların ekonomik ömürleri eşittir. Eğer sermaye maliyeti % 30 ise hangi alternatifi tercih edersiniz?

5 Örnek Her iki makineye ait bugünkü değer (maliyet);
BDA = (P/A,%30,10) – (P/F,%30,10) = lira. BDB = (P/A,%30,10) – (P/F,%30,10) = lira, Her iki makineye ait gelecekteki değer (maliyet); GDA = ( F/P,%30,10) (F/A,%30,10) – = lira. 68.000(F/P,%30,10) (F/A,%40,10) – = lira. Burada BDB > BDA veya GDB >GDA olduğu için A alternatifi seçilecektir.

6 Ekonomik Ömürleri Farklı Alternatiflerin Bugünkü Değer ve Gelecekteki Değer Metotları İle Mukayesesi
BD ve GD metotlarının kullanılması için alternatiflerin ekonomik ömürlerinin eşit olması gerekir. Farklı ekonomik ömürlere sahip projeler mukayese edilirken ekonomik ömürlerinin en küçük ortak katı (E.K.O.K) bulunarak sanki yatırım, aynı şartlarda, bu süre içerisinde yapılmış gibi düşünülür . Bu ortak ekonomik ömür üzerinden alternatiflerin mukayesesi yapılır.

7 Örnek Güzelyapı İnşaat Kolektif Şirketi iki tip beton mikseri arasından birisini tercih edecektir. Mikserlerle ilgili bilgiler şöyledir:

8 Örnek Alternatiflerin ekonomik ömürleri farklı olduğu için BD veya GD ile çözüm için iki alternatifin ekonomik ömürlerinin EKOK’u bulunursa 18 yıl yapar. Bu durumda nakit akımları; A için; B için;

9 Örnek BDA= (P/F,%25,6) (P/F,%25,12) (P/F,%25,6) (P/F,%25,12) (P/F,%25, (P/A,%25,18) = liradır. BDB = (P/F,%25,9) – 3.000(P/F,%25,9) (P/F,%25,18) (P/A,%25,18) = lira bulunur. GDA= 6.000(F/P,%25,18) (F/P,%25,12) (F/P,%25,6) –1.600(F/P,%25,12) (F/P,%25,6) (P/A,%25,18)= lira. GDB = (F/P,%25,18) (F/P,%25,9) – (F/P,%25,9) – (F/A,%25,18) = liradır. B alternatifi seçilir.

10 Kapitalize Maliyet (KM) Metodu
Kapitalize maliyet metodu sonsuz süre nakit akımı sağlayacak projelerin bugünkü değerini bulmak ve analizi yapmak için kullanılır. Bazı problemlerde, özellikle büyük tamir bakımlarda, gelecekte mesela her 10 yılda, 20 yılda gibi yapılacak bir tamir bakımın bugünkü değeri, P, istenir. Bu durumda önce verilen tamir bakımın yeknesak değerini A, bulmak ve sonra yukarıdaki formüle göre bugünkü değerini hesaplamak gerekir.

11 Örnek Baraj ile ilgili bilgiler şöyledir. Barajın bugünkü değeri nedir?

12 Net Bugünkü Değer Metodu (NBD)
Net bugünkü değer; bir projeye ait nakit girişlerinin ve nakit çıkışlarının sermaye maliyeti %i ile t0 dönemi esas alınmak suretiyle hesaplanır. Eğer sonuç artı değerse proje kabul, eksi değerse proje reddedilir. Burada iki ana nakit akımı vardır. Bunlardan birincisi yatırım tutarıyla ilgili nakit çıkışları (BDG) diğeriyse projenin ömrü içerisinde sağlayacağı nakit girişleridir (BDH).

13 Örnek Niyazi Usta Armatür A.Ş. plastik imalatında kullanılacak bir adet mini tip plastik enjeksiyon makinesi için 30 bin lira ödenmiştir. Makinenin ömrü 6 yıl olup hurda değeri 13 bin liradır. Sermaye maliyeti %30’dur. Altı yıl içerisinde makinenin şu nakit girişlerini sağlayacağı beklenmektedir. Bu enjeksiyon makine yatırımı yapılmalı mıdır?

14 Örnek NBD= [10(P/F,%30,1) + 14(P/F,%30,2) + 18(P/F,%30,3) + 15(P/F,%30,4) + 16 (P/F,%30,5) + 21(P/F,%30,6) = lira. Bu durumda proje kabul edilecektir.

15 Net Gelecekteki Değer Metodu (NGD)
Net gelecekteki değer metodu net bugünkü değer metodunun bir varyasyonudur. Bir projeye ait nakit girişlerinin gelecekteki değerlerinden (GDH) nakit çıkışlarının gelecekteki değerinin (GDG) çıkarılmasıyla bulunur. Sonuç artı değerse proje kabul, eksi değerse reddedilir.

16 Örnek Saygılı Düğme Kolektif Şirketi madeni düğme imalatında kullanmak üzere aşağıda nakit akımları verilen bilgisayarlı presi almıştır. Gerekli bilgiler aşağıda verilmiştir. NGD metodunu kullanarak projeyi analiz ediniz.

17 Örnek NGD= - 400(F/P,%25,6) – 30(F/A,%25,6) (F/A,%25,6)+100= hesaplanır ve >0 olduğu için proje kabul edilir.

18 Soru Maltepe Belediyesi ishale hattında kullanmak üzere üç pompadan birisini seçecektir. Pompalarla ilgili bilgiler şöyledir. BD ile çözünüz.

19 Soru

20 Soru İki adet planya makinesinden birisi alınacaktır. Makinelerle ilgili bilgiler aşağıdadır. BD ile çözünüz.

21 Soru

22 Soru Çakıcı Mühendislik topografya çalışmalarında kullanılmak üzere bir adet pikap otoyu alacak veya kiralayacaktır. Eğer oto alınırsa fiyatı lira, sigortası liradır. Pazarda otonun 4’cü yılın sonu itibariyle hurda değeri liradır. Otonun akaryakıt, tamir-bakım giderleri ilk yıl lira ve her yıl 280 lira artmaktadır. Eğer şirket bu otoyu kiralarsa yıllık kira gideri liradır ve yılık akaryakıt ve tamir-bakım ilk yıl lira ve sonraki her yıl 300 lira azalmaktadır. Eğer firmanın sermaye maliyeti %25 ise firmaya neyi tavsiye edersiniz? Çözümü GD kullanarak yapınız.

23 Soru GDS= ( )(F/P,%25,4) (F/A,%25,4) + 280(P/G,%25,4)(F/P,%25,4) = GDK = (F/A,%25,4) (F/A,%25,4) – 300(P/G%25,4)(F/P,%25,4) = lira. Kiralama alternatifi seçilmelidir.

24 Soru Bazı yağışlarda Maçka Sulu Dere’den gelen sel suları Karadeniz yol şeridinin bu bölgesine büyük zarar vermektedir. Bu tip zarar devamlı olarak her kış mevsiminde ortaya çıkmaktadır. Yolun bozulan temeli, denize kayan toprağın yenilenmesi, istinat duvarının yapılması her defasında ortalama liraya varmaktadır. Sulu Derenin ağzıyla birlikte inşa edilecek bir köprünün maliyeti lirayı bulmaktadır. Köprü bir defa yapılırsa sonsuz süre kullanılacağı tahmin edilmektedir. Köprünün yıllık bakım gideri liradır ve her 10 yılda bir liralık büyük tamir bakım yapılacaktır. Karayolları tarafından bu köprünün yapılması analiz edilmektedir. Devlet tahvillerinin faiz oranı %20’dir. Köprünün yapılmasını onaylar mısınız?

25 Soru