Ünite 4 Tehlike kaynakları Devam

... konulu sunumlar: "Ünite 4 Tehlike kaynakları Devam"— Sunum transkripti:

1 Ünite 4 Tehlike kaynakları Devam
Öğr. Elemanı: Dr. M. Cumhur AKBULUT

2 Tehlike Kaynakları Kişiden kaynaklanan T Fiziksel TK Deprem
Sel gibi doğal afetler Kimyasal TK Mekanik TK Makine, Teçhizat İşyeri ortamı Biyolojik TK Yangın Tehlikesi Nihai Ürün TK Elektrik, Gaz TK

3 Kimyasal Tehlike Kaynakları
Sıvılar (Asitler, Bazlar, Solventler) Gazlar (yanıcı, yakıcı, boğucu, narkotik) Katılar Tozlar (organik, inorganik), Metaller (Sis, duman ve buharlar) Bilimsel Ad Ticari Adı BENZEN BENZOL BENZİN GAZOLİN ETİL ALKOL-ETANOL ALKOL HİDROJEN BROMÜR BROMİK ASİT HİDROJEN KLORÜR HİDROKLORİK ASİT TUZ RUHU NİTRİK ASİT KEZZAP KEROSEN GAZYAĞI NİTROJEN OKSİT AZOT OKSİT SODYUM HİDROKSİT KOSTİK

4 Kimyasallar Şu anda dünyada tabii ve suni olarak 8 milyon kimyasalın varlığı bilinmektedir. Her sene bu rakama 1200 in üzerinde yeni kimyasal eklenmektedir. Yılda 400 milyon tonun üzerinde kimyasal üretilmektedir. Kimyasal maddelerle çalışan iş yerlerinde , basit bir tedbirsizlikten dolayı çıkan bir iş kazasında yalnızca bu iş yerinde çalışan işçiler deşil , aynı zamanda çevresine ve doğaya da çok büyük zararlar verebilir. Kimyasal maddeler genellikle parlayıcı, patlayıcı, tehlikeli, zararlı, korozif, tahriş edici olabilir. Katı, sıvı, gaz ve toz halde bulunabilirler.

5 Kimyasalların Vücuda Giriş Yolları
KİMYASALLARIN VÜCUDA GİRİŞ YOLLARI SOLUNUM Toz, gaz, buhar, duman, sis halindeki maddeler ABSORBSİYON (Emilim) Çözücüler başta olmak üzere bazı toz, gaz ve buharlar deriden emilme özelliğine sahiptir. SİNDİRİM yiyecek, içecek ve işçilerin ellerine bulaşması sonucu ağız yolu ile alınmalar yolu ile olur.

6 Tehlikeli Kimyasalların Riskleri
SAĞLIK RİSKLERİ GÜVENLİK RİSKLERİ ÇEVRE İÇİN RİSKLER İş kazaları Yangın Parlama-Patlama Ekosistemin dengesini bozma Meslek hastalıkları İş kazaları Alınacak Tedbirler Maruziyeti Önlemek (Ortamda Kontrol, KKD, Ölçümler) Periyodik Muayeneler Eğitim Kullanılan Kimyasalların özellikleri iyi bilinmeli

7 Çok Toksik Toksik Zehirli Kimyasallar
GAZLAR SIVILAR KATILAR ZEHİRLİ GAZLAR KARBON MONOKSİT FOSGEN AZOT OKSİTLER AMONYAK HİDROJEN SÜLFÜR KLOR BOĞUCU GAZLAR KARBON DİOKSİT ÇÖZÜCÜLER, ORGANİK-İNORGANİK BİLEŞİKLER CİVA AMONYAK ORGANİK KURŞUN BİLEŞİKLERİ KARBON SÜLFÜR HİDROKARBONLAR vb. METALLER ARSENİK BERİLYUM KADMİYUM KROM MANGAN NİKEL KURŞUN AMETALLER FOSFOR, ORGANİK VE İNORGANİK BİLEŞİKLER TOZLAR

8 Kimyasallarda İlk Yardım
KİMYASAL YANIK : Deri ile teması halinde yanık yapabilecek pek çok kimyasal madde vardır. Kimyasal yanıklar acil yardım gerektirir. Kimyasal yanığı olan hastaya ilk yardım: Akan su ile kimyasal madde bulaşan yer yıkanır. Hafifçe akan bir su ile en az 20 dakika yıkayın. Sert ve basınçlı akan sudan kaçının. Kimyasal bulaşan elbise ve takıları çıkartın. Acil olarak sağlık merkezinden ambulans isteyin, durumu sakince sağlık personeline anlatın. Geç reaksiyon durumları için hastayı izleyin. Göze bulaşmış ise gözü akan su ile yıkayın. DUMAN YUTULMASI: Duman nefes borusunu rahatsız edebilir veya zarar verebilir. Duman gözlere de rahatsızlık verebilir. Yapılacak ilk yardım: Hasta emniyetli bir alana götürün. Nefes alma ve dolaşım kontrol edin. Hasta yarım oturtma veya dayanma pozisyonuna getirin.

9 Kimyasallarda MGBF (Malzeme Güvenlik BilgiFormu)

10 Kimyasallarda MGBF (Malzeme Güvenlik BilgiFormu)

11 Biyolojik Tehlike Kaynakları
Virüsler Bakteriler Parazitler Vektörler (taşıyıcılar) Mantarlar Mesleki Biyolojik Risklere Maruz Kalınan Sektörler Tarım Ürünün yetiştirilmesi ve hasadı, Hayvancılık, Ormancılık, Balıkçılık Tarım ürünleri Gıda paketleme, Depolama, Hayvan tüyleri ve derilerinin işlenmesi Sağlık bakımı: Hasta bakımı Kişisel bakım: Saç bakımı, vücut bakımı Biyoteknoloji, Farmasötik Katı ve sıvı atıkların yok edilmesi Endüstriyel atıkların yok edilmesi

12 Nihai Ürün Tehlike Kaynakları
Taşıma Depolama Kullanma

13 Elektrik İletkenden birim zamanda geçen elektrik yükü (elektron) miktarına elektrik akımı denir. Akım eksi (-) uçtan artı(+) uca doğru akar. Günlük hayatta kullandığımız bir çok cihaz 1-2 amper elektrik çeker. Akımlar "Doğru Akım" (DC) ve "Alternatif Akım" (AC) olarak ikiye ayrılır. Doğru akım: Zamana bağlı olarak yönü ve şiddeti değişmeyen akıma doğru akım denir. Doğru akım genelde elektronik devrelerde kullanılır. Alternatif (değişken) Akım: Zamana bağlı olarak yönü ve şiddeti değişen akıma alternatif akım denir. Alternatif akım büyük elektrik devrelerinde ve yüksek güçlü elektrik motorlarında kullanılır. Evlerimizdeki elektrik alternatif akım sınıfına girer.

14 Elektrik Tehlikeleri Elektrik tesisatı (Yangın)
Elektrikli araç ve aletler (Elektrik çarpması) Statik elektrik (Parlama, patlama, çarpılma) Elektrik Tesisatı cins ve hacmine göre ehliyetli elektrikçiler tarafından tesis edilerek bakım ve işletmesi sağlanmalıdır. Bu hususta Elektrik ile ilgili Fen Adamlarının Yetki ve Sorumlulukları Hakkında Yönetmelik hükümlerine uyulmalıdır. Kullanma talimatlarına uygun hareket tarzı seçilmeli. Elektrik akımı ile meydana gelen kazalar, tesir bakımından üç ana gruba ayrılabilirler. (50 Volt'dan yukarısı daima risklidir.) Elektrik akımının doğrudan doğruya sinirler, adaleler ve kalbin çalışması üzerine tesiri, Elektrik akımının sebep olduğu ısınmadan kaynaklanan zararlar, mesela arkın sebep olduğu yanmalar. İnsan için zararlı olmayan çok küçük akımlarda, korku sebebi ile mesela düşme, çarpma vb. gibi mekanik zararlar.

15 Elektrik Nasıl Zarar Verir?
Çarpılma Nedir ? Beynimiz vücudumuzda hareketi sağlayan kaslarımıza sinir hücreleri üzerinden elektrik sinyalleri şeklinde hükmeder. Çarpılma anında vücudumuzdan geçen akım sinir hücreleri tarafından taşınan elektrik sinyallerine baskın gelmekte, bozmaktadır. Bunun sonucu olarak ta vücudumuzdaki kaslarımız istenmeyen hareketler sergileyerek kasılmalar meydana gelmektedir. Ayrıca kalp ritmi bozulmakta veya kalp kasları pompalama işlemini yapmamaktadır. Yine benzer şekilde akciğerler nefes alma işlemini yerine getirememektedir. BUNUN SONUCUNDA İSE ÖLÜM KAÇINILMAZ OLMAKTADIR

16 Elektrik Nasıl Zarar Verir?

17 Elektrik Çarpmasından Korunma Yolları
Elektrikli bir cihaza dokunurken ellerin ıslak olmadığından emin olun. Cihazı prizden çıkarmak için kablosundan çekmeyin Saç kurutucusunu ve elektrikli ısıtıcıyı banyo küvetinin ve lavabonun yakınlarına koymayın Prizlere emniyet kapağı takın Evde topraklı priz kullanın Yuvasından çıkmış, telleri açıkta kalmış prizleri tamir ettirin Sigortayı kapatmadan elektrikle ilgili hiçbir iş yapmayın Elektrikli cihazları fişe takmadan önce kapalı olduklarına emin olun Elektrikli ev aletlerini kullanım talimatlarına uygun kullanın Ekmek kızartma aletini kahvaltı masasına almayın. İçinde sıkışan dilimi çatal, bıçak gibi nesnelerle kurcalamayın Sıcak ütüyü kablosunun ve yanıcı malzeme üstüne koymayın Elektrikle uğraşırken kalın lastik tabanlı ayakkabı giyin Evi uzunca bir süre terk edecekseniz sigortaları kapatın Evdeki Tesisatınıza Kaçak Akım Rölesi Koydurun Topraklama tesisatı uygun tesis edilmeli ve kontrolleri yapılmalı

18 Videolar Video 1 Video2 Video3