Önder Göçer Doç.Dr. Sevinç Gülseçen Prof.Dr. Tamer L. Erdem

... konulu sunumlar: "Önder Göçer Doç.Dr. Sevinç Gülseçen Prof.Dr. Tamer L. Erdem"— Sunum transkripti:

1 Önder Göçer Doç.Dr. Sevinç Gülseçen Prof.Dr. Tamer L. Erdem
Dişhekimliği Fakültesi Hastanelerinde Dijital Radyografi Uygulamasında Karşılaşılan Sorunların Bilişim Teknolojilerindeki Gelişmeler Işığında Değerlendirilmesi Önder Göçer Doç.Dr. Sevinç Gülseçen Prof.Dr. Tamer L. Erdem

2 Sunum İçeriği Sağlık Bilişim Dijital Radyoloji
PACS (Picture Archiving And Communication System) İstanbul Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi Hastanesi Örneği Güncel Bilişim Teknolojileri Çözüm Önerileri

3 Sağlık Bilişim Rekabetin artması Yüksek Maliyet
Kalite ve Verimlilik Arayışları 1980’lerin sonunda Muhasebe ve Mali kayıtların Tutulması

4 Hastane Arşivleri, Bir Zamanlar…

5 Hastane Yönetim Bilişim Sistemlerinden
Tanı ve Tedaviyi Destekleyici Sistemlere Globalleşen dünya Rekabet Farklılık Liderlik – Etkin yönetim Economy (düşük maliyet) Efficiency (verimlilik) Effectiveness (etkinlik)

6 Dijital Radyoloji Konvansiyonel röntegende, hastayı değişik oranlarda geçen x-ışınlarının röntgen filmi üzerindeki fotografik etkisi ile oluşur. Dijital röntgende, hastayı geçen x-ışınlarının sayısal olarak ölçülmesi ve görüntünün bu ölçümden elde edilmesi Dedektör sistemi Fosfor plağı – Laser ışını ile taranır

7 Dijital Radyolojinin Avantajları
%80 daha düşük radyasyon Görüntü kalitesinde iyileşme ve ölçme imkanları Hızlı iletim Sağlıklı Arşivleme Araştırma imkanları – İçerik tanıma sistemleri

8 PACS Hızlı iletim Sağlıklı Arşivleme
Picture Archiving And Communication System (Görüntü Arşivleme ve İletişim Sistemi) Hızlı iletim Sağlıklı Arşivleme Araştırma imkanları – İçerik tanıma sistemleri

9 PACS’in Nitelikleri İletişim-Yetki Mekanizması dahilinde istenilen yer ve zamanda ulaşabilme Filme ihtiyaç duyulmadan işler yürümeli DICOM uyumlu cihazlar ile entegrasyon Tek kaynaktan yönetim – (Görüntü ve görüntülere ilişkin veriler) HYBS ve RBS ile bütünleşik çalışma İnternet üzerinden dış kullanıcılar ile paylaşma

10 Görüntüleyici (Viewer) Nitelikleri
Işık ayarı Beyaz Dengesi Döndürme Büyültme-Küçültme Çoğaltma Ölçme Gruplama Karşılaştırma İmleme

11 PACS’e Geçişte Karşılaşılan Sorunlar
Hedefte belirsizlik Ön araştırmanın geniş olması Kuruluş maliyetinin yüksek olması Yazılıma para ödeme konusunda isteksizlik Yetişmiş insan gücü Kamu olmanın getirdiği klasik sorunlar Büyük bir yapının dönüşecek olması Ara çözümlerde görüntü kaybı Büyük ve Başarılı örneklerin olmaması Mobil internette veri indirme sınırı ve yüksek maliyet Teknik zorluklar

12 İstanbul Üniversitesi Dişhekimliği Örneği

13 İstanbul Üniversitesi Dişhekimliği-Cerrahi

14 İstanbul Üniversitesi Dişhekimliği - Ortodonti

15 İstanbul Üniversitesi Dişhekimliği

16 İstanbul Üniversitesi Dişhekimliği

17 İstanbul Üniversitesi Dişhekimliği

18 İstanbul Üniversitesi Dişhekimliği - Ortodonti

19 Görüntü Örneği

20 Güncel Bilişim Teknolojileri
Ağ ve iletişim USB-3.0 SATA-3 CPU Sabit Disk Taşınabilir Bilgisayarlar N-Computing Diğer

21 Ağ ve iletişim teknolojileri
Fiber Optik ve UTP kablolu iletişimin performansı PACS için yeterlidir. Mobil internet Şirket Kota Fiyat Avea 4GB 39TL Turkcell 8GB 69TL Vodafone 5GB 45TL

22 USB 3.0 – Universal Serial Bus
USB 1.1 – 12 Mbit/sn USB 2.0 – 480 Mbit/sn  40 kat USB 3.0 – 4.8 GBit/sn  10 kat

23 SATA-3 Serial Ata II –Sata II  3.0 Gbit/s SATA – III  6.0 Gbit/s
SSD disklerin bağlanmasında da kullanılabilecek

24 CPU More Yasası Hala geçerlidir. Paralel işlem yapma kapasiteleri,
Moore Yasası, Intel şirketinin kurucularından Gordon Moore'un 19 Nisan 1965 yılında, her 18 ayda bir tümleşik devre üzerine yerleştirilebilecek bileşen sayısının iki katına çıkacağını, bunun bilgisayarların işlem kapasitelerinde büyük artışlar yaratacağını, üretim maliyetlerinin ise aynı kalacağını, hatta düşme eğilimi göstereceğini öngören deneysel (ampirik) gözlem büyük ölçüde geçerliliğini korumaktadır. Paralel işlem yapma kapasiteleri, Grafik ve multimedya desteği, Mobil cihazlar için pil ömrü optimizasyonu, Etkin ön bellek kullanımı ile PACS için yeterli performansa sahiptirler.

25 Sait Disk Bilgisayar en yavaş parçası kadar hızlıdır.
HDD, Mekanik parçalarda içerdiğinden artık limitlere gelindiği düşünülmektedir. HDD artık yerini yeni bir teknoloji olan SSD (Solid State Drive)-Katı Hal Sürücülerine bırakmaktadır. Hızlı başlangıç, Hızlı veri erişimi, Az enerji tüketimi, Mekanik dayanıklılık, HDD’ye göre daha küçük, Maliyet(-)

26 Taşınabilir Bilgisayarlar
Alan Kay’ın tasarımı Dynabook’un üzerinden 42 yıl geçti.

27 Taşınabilir Bilgisayarlar – Tablet PC’ler
Kablosuz iletişim (Wi-Fi, 3G) Çoklu-Dokunmatik Ekran, 10 saati aşan Pil Ömrü, Hafif ( gr), Makul fiyat aralığı ( $)

28 Taşınabilir Bilgisayarlar – MCA (Medical Clinic Assistant)
Kablosuz iletişim (Wi-Fi, Blutooth) Dokunmatik Ekran, Uzun Pil Ömrü ve kolay şarj, Hafif, sağlam 1,5 kg, Sterilizasyon imkânı, Özel kulpu ile kolay taşınır, Parmak izi okuyucu, Yüksek fiyat (2.000$ üstü).

29 NComputing Yönetim Kolaylığı, Maliyet avantajı.

30 NComputing

31 Diğer Elastik e-gazete 130 gr ağırlık 19’’ Boyut

32 Yazılım İçerik tabanlı sorgulama 3 Boyutlu modelleme
Ses ve görüntü tanıma sistemleri

33 Dişhekimliği Fakültesi Hastanesinde PACS
Oral Diagnoz ve Radyolojiden yönlendirme, Hekim tedavi anında filme ihtiyaç duyabilir, Tedai başında-sonunda filme ihtiyaç duyulabilir,

34 Çözüm Önerileri Planlama, Server ve yazılım seçimi önemli,
PACS’siz olmaz, 40bin Panoramik, 80bin Periapikal, 200 civarında mevcut kullanıcı, Sağlıklı ağ ve iletişim,

35 Yazılımda standarlar aranmalıdır
DICOM Digital Imaging and Communications in Medicine Elektrikli ve Medikal Görüntüleme Ekipmanları Üreticileri Birliği tarafından geliştirilmiştir. Medikal görüntüleme cihazlarından alınan 2 ve 3 boyutlu bilimsel verilerin depolanması, görüntülenmesi ve analizinde kullanılmak maksadıyla geliştirilmiş olan bir digital veri formatı standardıdır.

36 Yazılımda standarlar aranmalıdır
HL7 (Health Level 7) IHE (Integrated the Healthcare Environment), Sağlık bakim alanında bilgi paylaşımı ve entegrasyonu geliştirmek için kurulmuş bir organizasyondur.

37 Çözüm Önerileri (devam)
PACS

38 TEŞEKKÜRLER… Önder Göçer