Okula yeni başlayan çocu ğ unuza nasıl destek olabilirsiniz?

... konulu sunumlar: "Okula yeni başlayan çocu ğ unuza nasıl destek olabilirsiniz?"— Sunum transkripti:

1 Okula yeni başlayan çocu ğ unuza nasıl destek olabilirsiniz?

2 Çocu ğ un endişeleri Okulda ne yapılır? Ben istediklerini yapabilecek miyim? Ö ğ retmen bana ne zaman kötü davranacak? Ben yokken annem babam ne yapıyor? Büyük yaştaki çocuklar bana zarar verir mi? Ya bana sataşırlarsa? Kalabalıkta ne yapaca ğ ım? Okul ne zaman bitecek?

3 Çocu ğ un zorlukları Ayrılma/ba ğ lanma Ayakta kalma/kabul De ğ erlendirilme Zorlanma

4 Anne babanın endişeleri Çocu ğ um okulda sıkılacak mı? Çocu ğ um gerekenleri başarabilecek mi? Ö ğ retmeni çocu ğ umu sevip ilgilenecek mi? Çocu ğ um tuvaletini yapabilecek mi? Merdivenlerden düşecek mi? Mikrop kapacak mı? Çocu ğ um eşyalarını koruyabilecek mi? Çocu ğ um okulunu, ö ğ retmenini sevebilecek mi? Çocu ğ um arkadaş bulabilecek mi? Çocu ğ uma di ğ er çocuklar iyi davranacak mı?

5 Ana babanın zorlukları Ayrılma Ayakta kalması De ğ erlendirilmesi Zorlanma

6 Birinci sınıf çocu ğ unun yeterlilikleri Söylenenleri- ikili üçlü yönergeleri do ğ ru olarak anlayabilmelidir. “ Sol elinin işaret parma ğ ı ile saati göster.” “Defterini aç, sayfanın ortasına kırmızı kalemle bir yuvarlak çiz.” Yönerge alıştırması yapın. “Şimdi ne yapaca ğ ını bana söyler misin?” diye sorun. Hatta yazdırın!

7 Birinci sınıf çocu ğ unun yeterlilikleri Gördüklerini, duyduklarını, duygularını do ğ ru olarak ifade edebilmelidir. Resim, müzik, drama, dans bu becerilerin geliştirilmesinde katkı sa ğ lar.

8 Birinci sınıf çocu ğ unun yeterlilikleri Dikkatini yeterli bir süre bir konunun üzerinde tutabilmelidir. Dikkati 6-8 dakikadır. Dikkatini yo ğ unlaştırabildi ğ i oyunlara dikkat çekin ve kutlayın.

9 Birinci sınıf çocu ğ unun yeterlilikleri Sayfa üzerinde gözünü soldan sa ğ a, yukardan aşa ğ ıya yorulmadan ve başını çevirmeden gezdirebilmelidir. Göz jimnasti ğ i yaptırın. Başını çevirmeden parma ğ ınızı takip etsin. Çevresindeki varlıkların benzerliklerini ve farklılıklarını görebilmelidir.

10 Birinci sınıf çocu ğ unun yeterlilikleri Harf ve sembolleri birbirinden ayırt edebilmeli ve tanıyabilmelidir. Ses benzerliklerini anlayabilmeli ve sesleri birbirinden ayırt edebilmelidir. Eli ve gözü arasında gerekli iş birli ğ ini kurabilmelidir. Gördüklerini ve duyduklarını anlamlandırıp belle ğ inde tutabilmelidir.

11 Birinci sınıf çocu ğ unun yeterlilikleri Kendi kendine giyinme becerisini kazanmış olmalıdır. Sırada dik ve belli bir mesafede oturma becerisini kazanmış olmalıdır. Tuvalet kontrolünü sa ğ lama ve kendi temizli ğ ini yapabilme becerisini kazanmış olmalıdır. Sırasını bekleme ve sabırlı olma davranışını kazanmış olmalıdır.

12 Birinci sınıf çocu ğ unun yeterlilikleri Kendi sorumlulu ğ unu taşıma becerisine sahip olmalıdır. Kendini ifade etme becerisini kazanmış olmalıdır. İ letişim becerilerini kazanmış olmalıdır.

13 1. Sınıf çocu ğ unun yapabilece ğ i sorumluluklar 1.SINIF *Oyuncaklarını ve odasını toplamak *Kendi kendine giyinmek *Sofra kurmaya yardım etmek *Proje ve ödevlerini yapmak *Temizlik alışkanlığı kazanmak *Kardeşi ilgilenmek *Giysilerini seçmek akşamdan hazırlamak *Giysilerini dolabına kaldırmak *Kendi başına yemek *Yatağını toplamak *Basit yemek yapımına yardım *Kuş balık beslemek *Çantasını hazırlamak *Okuldaki ve evdeki dolabını düzenlemek *Kirlileri kirliye atmak *Alışverişe yardım *Yemek yediği tabağı götürmek *Telefonla bildiği yerleri aramak *Çiçekleri sulamak * Bulaşık yıkamak *Birlikte hediye hazırlamak *Kitap okumak *Kendini hazırlanmak *Kahvaltısını hazırlamak *Evin anahtarını unutmamak

14 Kısaca özetlenirse… Yeni bir çevreye uyum sorunu ile karşı karşıyadır. Yaşıtları arasında yer bulmak, ö ğ retmen ve arkadaşlarına kendini be ğ endirmek durumundadır. Bedensel yönden henüz gelişme halindedir. Küçük kasları, parmak hareketleri, gözün el hareketlerine uyması, konuşmasında rol oynayan bo ğ az ve dil kasları henüz gelişme halindedir.

15 Kısaca özetlenirse… Devamlı hareket halindedir. Her an bir şey yapmak ister. Eli aya ğ ı hareket halindedir. Duygu yönünden gelişme halindedir. Korku ve yalnızlık duyguları yaşayabilir. Kaygı yaşayabilir. Zaman kavramı gelişimi de sınırlıdır. Sevilmek, be ğ enilmek, başarılı olmak ister. Zaman zaman kendini başarısız zannedr, sevilmedi ğ ini düşünür. Kırılganlaşır.

16 Ö ğ renci çeşitleri Ba ğ ımlı Sosyal Başarı yönelimli Boş vermiş Gölge Lider Özel durumu olan çocuklar

17 Ö ğ retmen çeşitleri Akademik Formel bilgi yayıcı Misyoner İ ş odaklı Toplumsallaştırıcı Duygu odaklı Gevşemiş, boş vermiş De ğ erlendirme, üst sınav yönelimli Yaratıcı ve yenilikçi

18 Veli çeşitleri Kabullenici Dayatmacı Boş vermiş Destekleyici Aşırı koruyucu Eleştirici

19 İ lkokul Birinci sınıf çocuklarında karşılaşılabilecek sorunlar: Çocuk okula gitmek istemeyebilir: Anne babadan ve evin rahatından ayrılmak zor gelebilir. Anne babanın kaygıları çocu ğ a yansıyabilir. Kalabalı ğ a alışık de ğ ildir. Okulda yaşadı ğ ı şeyler onu mutlu etmemektedir.

20 İ lkokul Birinci sınıf çocuklarında karşılaşılabilecek sorunlar: Çocuk okula gitmek istemeyebilir: Çocu ğ un neden okula gitmek istemedi ğ ini do ğ ru tespit etmeye çalışın. Okula gitmesi konusunda kararlı olun. Ba ğ ırmayın, tehdit etmeyin ama kesinlikle okula gitmesi gerekti ğ ini sakin ama kararlı bir şekilde söyleyin.

21 İ lkokul Birinci sınıf çocuklarında karşılaşılabilecek sorunlar: Ö ğ renmede zorluk çekebilir: Mahcubiyet, öfke hatta suçlanma psikolojisine girmeyin. Görsel olmayan çalışmalardan sıkılabilir. Ona arada hareket imkanı sa ğ layın. Ö ğ retmenle işbirli ğ i yapın, rehberlik uzmanı ile görüşün.

22 İ lkokul Birinci sınıf çocuklarında karşılaşılabilecek sorunlar: Arkadaşının eşyasını alabilir: “Ben ve başkaları” anlayışı 8 yaşından sonra gelişir. Onu yargılamadan, ayıplamadan bu alışkanlı ğ ından vazgeçirmeye çalışın.

23 İ lkokul Birinci sınıf çocuklarında karşılaşılabilecek sorunlar: Tırnak yeme alışkanlı ğ ı olabilir: Taklit veya zorlanma ortamı sonucu Fazla ısrarcı olmayın. İ şe yarayacak yöntemi deneme yanılma yolu ile bulun. Farklı rahatlama yöntemleri ö ğ retin. Zorlama varsa bunu azaltın. Öfke gibi duygularını ifade etmesine izin verin.

24 İ lkokul Birinci sınıf çocuklarında karşılaşılabilecek sorunlar: Saldırgan davranışlar gösterebilir: Sorunu kabullenin. Çocu ğ un kaygılarını azaltacak yollar bulmaya çalışın. Sabırla ve kararlılıkla çocu ğ un saldırgan davranışlarını durdurmaya çalışın.

25 İ lkokul Birinci sınıf çocuklarında karşılaşılabilecek sorunlar: Kendine güvensizlik duygusu yaşayabilir: İ çe kapanıklık,kendini ifade etmekte zorlanma, kenarda kalma Çocu ğ un olumlu davranışlarını övün. Yüreklendirerek hafif itin. Onu ezmeyecek güveni iyi bir arkadaş edinmesini sa ğ layın.

26 İ lkokul Birinci sınıf çocuklarında karşılaşılabilecek sorunlar: Okula karşı isteksizlik duyabilir: İ stek kaybının nedenlerini araştırın. Ö ğ retmenle işbirli ğ i yaparak onu destekleyin. Anlayışlı ve sabırlı olun.

27 İ lkokul Birinci sınıf çocuklarında karşılaşılabilecek sorunlar: Sol elini kullanma Zorlamayın….zorlamayın… Çalışma mekanı, oturma yeri ve kullandı ğ ı araçlar solaklara uygun olmalı.

28 İ lkokul Birinci sınıf çocuklarında karşılaşılabilecek sorunlar: Okuma yazmayı sökmüş çocuklar: Sıkılabilir, derse ve okula ilgisini kaybedebilir. Genelde okumayı söken yazmayı sökmemiştir. Okuma becerisini abartmayın, yazma becerisini ihmal etmeyin. Ö ğ retmenle işbirli ğ i yaparak seviyesine uygun ödevler yapmasını sa ğ layın.

29 İ lkokul Birinci sınıf çocuklarında karşılaşılabilecek sorunlar: Ö ğ renme bozuklu ğ u: Sayı, harf, sembol tanıma ve birleştirmede zorlanma Çabuk sıkılma ve incinme Ödev yapmayı sevmeme Yardımsız iş yapamama Ezberlemekte zorlanma Dikkat da ğ ınıklı ğ ı Ayrıntıları yakalamakta, hatırlamakta zorlanma

30 İ lkokul Birinci sınıf çocuklarında karşılaşılabilecek sorunlar: Sa ğ lık sorunları: Üst solunum yolu enfeksiyonu İ drar yolu enfeksiyonu Kabızlık, ishal Sünizit Farenjit, bronşit Bademcik iltihabı-Anjin

31 Çocu ğ unuzun sa ğ lı ğ ını korumaya çalışın. Her çocuk okul başlamadan önce özellikle bir çocuk doktoru tarafından kontrol edilse iyi olur. Olası alerjiler, görme veya işitme bozuklukları, eksik olan aşıları bu kontrol sırasında ortaya çıkabilir. Böylece önlemler erkenden alınabilir.

32 Ona olan sevginizi gösterin. Ona kendisinden ne kadar memnun oldu ğ unuzu onun anne babası olmaktan mutluluk duydu ğ unuzu anlatın. Onu ne kadar çok sevdi ğ inizi duymak daima çocu ğ unuza güven verecektir.

33 Okul için yaptı ğ ınız hazırlıklara çocu ğ unuzu da katın. Çantasının, okul kıyafetlerinin hazırlanmasında çocu ğ unuzun da katkısı bulunsun.

34 Çocu ğ unuzla duyguları hakkında konuşun. Çocu ğ unuzun okulla ilgili olumsuz duygularını reddetmeyin. Bu duyguların normal oldu ğ unu çocu ğ unuza belirtin. Çocu ğ unuzun okula başlaması sizi de heyecanlandırmıştır. Siz de belli belirsiz bir endişe, korku ya da hüzün taşıyor olabilirsiniz. Bu duygularınızın bir kısmını çocu ğ unuzla paylaşabilirsiniz ama çok açık bir şekilde kendi duygularınızı anlatırsanız, çocu ğ unuzun endişelerini arttırabilirsiniz.

35 Okula gitmek istemeyen çocu ğ unuzu cezalandırmayın. Okula yeni başlayan çocuklarda görülen okul korkusu anneden ayrı kalma korkusuyla ilgilidir. Annenin yoklu ğ unda kendisine ve annesine zarar gelece ğ i endişesi yaşayan çocu ğ u ’okula gitmek istemiyor’ diye cezalandırmayın; küçük düşürücü sözlerle aşa ğ ılamayın. Çocu ğ un anneden ayrı kalma korkusu ile oluşan belirtileri şımarıklık, ilgi çekme arzusu ya da sizi kızdırmak için yapılan davranışlar gibi yanlış yorumlamaktan kaçının.

36 Çıkabilecek uyum sorunlarını anlayışla karşılayın. Her yeni durum gibi, çocu ğ un okula başlaması da, uyum sorununu ortaya çıkartacaktır. Bu süreç, her çocu ğ a göre de ğ işir. Çocuk çeşitli bahaneler ile (karnım a ğ rıyor, başım a ğ rıyor gibi) evde kalmak ister.

37 Çıkabilecek uyum sorunlarını anlayışla karşılayın. Evden ayrılmamak ve okula gitmemek için, tipik bir biçimde bedensel yakınmalarla anne babasını ikna etmeye çalışan çocuklarda aşa ğ ıdaki belirtiler görülebilir: –Baş a ğ rıları, –Karın a ğ rıları, bulantı kusma hissi, – İ ştahsızlık, keyifsizlik, –Uyku düzeninde bozukluklar, –Okul sorumluluklarının yerine getirilmesinde aksamalar.

38 Çıkabilecek uyum sorunlarını anlayışla karşılayın. Anneden ayrılma korkusu do ğ aldır. Bunlar kaygı ve stresten kaynaklanan gerçek fizyolojik rahatsızlıklardır. Zamanında tedbir alınmalıdır. Bunu ciddiye almalı, onu doktora götürmeliyiz. Fakat doktordan çıktıktan sonra onu eve de ğ il okula götürmeliyiz. Çünkü ilk günlerde okula gitmemek gibi bir taviz koparırsa ertesi gün okula gitmemek için başka bir bahane bulacaktır. Bu bahaneler birbirini izleyecek ve sonunda çocukta anneden ayrılma korkusu artık okul fobisi haline dönüşecektir. Bunun üstesinden gelmek ise gün geçtikçe zorlaşacaktır.

39 Ona yoldaşlık edebilecek bir çocuk bulun. Yeni bir okula başlayan çocuklar ilk aylarda yalnızlık çekerler. Onları bu konuda önceden uyarmak yararlı olacaktır. İ lk birkaç gün okula giderken daha önce okula başlamış komşu veya arkadaş çocukları ile birlikte yolculuk yapmak yardımcı olabilir. Böyle bir arkadaş çocu ğ unuzun korkularını azaltabilir. Benzer bir şekilde okulda çocu ğ unuzun tanıdı ğ ı bir büyük ö ğ rencinin bulunması çocu ğ unuza güven verebilir.

40 Okula başlama ile ilgili duyguları abartmamaya çalışın. Çocu ğ unuzun okula başlamasından çok aşırı duygularla söz etmeyin. Çocu ğ unuza okulda ne kadar iyi vakit geçirece ğ ini, ne çok e ğ lenece ğ ini, okulun ne kadar harika bir yer oldu ğ unu aşırı coşkulu bir biçimde anlatmayın. Okula başlamanın başlangıçta insana zor gelebilece ğ ini ama zaman içinde herkesin okula alıştı ğ ını ve okulda ö ğ retmenleri ve arkadaşları ile birlikte vakit geçirmekten mutluluk duyduklarını normal bir duygu tonu içinde açıklayın. Çocu ğ unuz okulla ilgili beklentilerinden çok heyecanlı bir şekilde söz edecek olursa onun duygularının dozunu da bir parça azaltmaya çalışın.

41 Okula u ğ rayın. Çocu ğ unuzun okuluna sık sık u ğ rama olana ğ ınız yoksa orada olup bitenleri ö ğ renmek istemeniz, yavrunuzun hoşuna gidecektir. Çocu ğ unuz, okuldaki dünyasını eve taşımaktan hoşlanacaktır. Bu davranışınız, onunla ilgilendi ğ inizi kanıtlayacak ve çocuk üzerinde çok olumlu bir etki yaratacaktır.

42 Onu konuşturun Bazı çocuklar, okuldan eve döndükleri zaman okul konusunu konuşmak istemeyebilirler. Okuldaki yaşantılarını kendilerine saklamaktan hoşlanabilirler. Kurnazca sorular sorarak, çocu ğ unuzun konuşmasını sa ğ layabilirsiniz. Ona kendi çocuklu ğ unuzla ilgili öyküleri anlatıp, konuşması için zemin hazırlayabilirsiniz. Çocuk okul anılarını sizinle paylaşmasında bir sakınca olmadı ğ ını anlayınca rahatlayacaktır.

43 Ödevleriyle ilgilenin. Büyükler, çocukların ev ödevleriyle ilgilenince onların çalışma iste ğ i artar. Anne ya da babasıyla birlikte sorunların üstesinden gelmek hoşlarına gider. Veli, ev ödevini yapan çocu ğ a bir çeşit yol gösterici gibi davranmalıdır. Çocuk ödevlerini kendisi yapmalıdır. Çocuk ev ödevlerini yaparken sorunlarla karşılaşınca ona çözüm yolları göstermek, ev ödevlerini kontrol edip yanlışlarını saptamak ve bunları düzeltmenin yöntemlerini anlatmak do ğ ru olur.

44 *Her çocukta sorun olabilir. *Çocukla sürekli yüzgöz olmayın. *Kendi hayal kırıklığınızla baş etmeyi öğrenin. *Paniğe kapılmayın. *Çocuğu karşılaştırmayın, yargılamayın. *Sabırlı olun. Sorunu hemen düzeldi sanmayın. Nefesiniz çabuk kesilmesin.