GÜVENLİ ANNELİK S INCAN DEVLET HASTANESI E LIF ERYÜZ.

... konulu sunumlar: "GÜVENLİ ANNELİK S INCAN DEVLET HASTANESI E LIF ERYÜZ."— Sunum transkripti:

1 GÜVENLİ ANNELİK S INCAN DEVLET HASTANESI E LIF ERYÜZ

2

3 GEBELİK SÜRECİ

4 GÜVENLİ ANNELİK NE DEMEKTİR ? Gebeliğin başlangıcından doğum sonuna kadar olan süreyi anne ve bebeğin sağlıklı geçirmesi demektir.

5 Üreme organları ve fizyoloji Nasıl adet görüyoruz Gebelik nasıl oluşur ve nasıl büyür Gebelik izlemleri ne zaman olmalıdır Her bir izlemde neler yapılmalıdır? Gebelikte nasıl beslenelim Hangi aşıları yaptırmalıyız

6 Üreme organları nelerdir ve nasıl çalışır?

7 KADIN ÜREME ORGANLARI

8

9 Hazne Vücudun dıştan iç üreme organlarına geçiş yoludur. Cinsel ilişki burada gerçekleşir Adet kanı buradan dışarı atılır Doğum eyleminde bebek içinden geçerek dışarı çıkar Rahim ağzı Rahmin hazneye açılan alt kısmıdır. Cinsel ilişkide hazneye boşalan erkek tohum hücreleri bu yolla rahime ulaşır. ÜREME ORGANLARI

10 Rahim Esas görevi bebeğin içinde büyümesini sağlamaktır. İç yüzeyi gebeliğin yerleşmesi ve bebeğin gelişimi için uygun bir tabakayla kaplıdır. Bu tabaka her ay yenilenir ve eski dokular adet kanamasıyla atılır. Tüpler Yumurta ile erkek tohum hücresinin karşılaştığı ve döllendiği yerdir. Yumurtalıklar Kadın üreme hücresi olan yumurtayı ve bazı kadın hormonlarını üretir.

11 ERKEK ÜREME SİSTEMİ

12 DIŞ ÜREME ORGANLARI PENİS Boşaltım kanalının çevresini saran, özel bir doku yapısı olan dış cinsel organdır Cinsel birleşmede erkek tohum hücrelerinin hazneye atılmasını sağlayan taşıyıcı görevi vardır. HAYA TORBALARI (SKROTUM) Hayaları saran deri torbadır. Hayaları vücut dışında belli sıcaklıkta tutmaya yararlar

13 İÇ ÜREME ORGANLARI HAYALAR (TESTİSLER) Haya torbaları içinde yerleşmiş, erkeklik hormonu ve erkek tohum hücrelerini üreten üreme organıdır. EPİDİDİMİS: Testislerde üretilen döl hücrelerinin spermlerin döl kanalına ulaşmadan önce geçtikleri ve olgunlaşmak için bekledikleri bölüm. TOHUM KANALLARI (SPERM KANALLARI): Spermlerin testislerden çıktıktan sonra meni keseciğine ulaşmak için geçtikleri kanal

14 MENİ KESECİKLERİ (SEMEN KESECİKLERİ): İdrar torbasının iki yanında erkek tohum hücrelerinin dışarı atılmak için toplanıp bekledikleri iki küçük keseciktir. Boşalma anında atılan sıvının (meni) bir kısmı bu keseciklerde üretilir. Erkek tohum hücreleri, bu sıvı içinde beslenir ve hareket ederler

15 PROSTAT: İdrar torbasının hemen altında yer alan, erkek tohum hücrelerinin hareketini artırıcı sıvı salgılayan bir organdır. Salgıladığı sıvı, meninin bir bölümünü oluşturur ve cinsel ilişki sırasında kadının haznesindeki kimyasal ortamı erkek tohum hücrelerinin hareketine uygun hale getirir. BOŞALTIM YOLU, İDRAR YOLU ve MENİ KANALI: Hem idrarın, hem de meninin dışarı atıldığı kanaldır.

16 SPERM: Testislerde milyonlarca üretilen erkek tohum hücresi olan spermler taşıdıkları «X» ve «Y» kromozomlarına göre bebeğin cinsiyetini belirler. Kadın üreme organlarında en fazla 3 gün yaşar Kadın yumurta hücresini tüplerde dölleyerek gebeliğin oluşmasını sağlar.

17 NASIL ADET GÖRÜYORUZ ?

18

19 Sağlıklı bir kadın olabilmek için gerekli olan değişimlerin gerçekleştiği ergenlik döneminde, beyin ve üreme organları vücudun diğer bölümlerine hormonlar adı verilen kimyasallar aracılığı ile mesajlar gönderir. Ergenlik döneminde beyinden gelen uyarılar, yumurtalıklardan östrojen ve progesteron adı verilen kadınlık hormonlarının salınmasını sağlar. Adet döngüsü bu hormonlar tarafından düzenlenir.

20 Kız çocukları doğduğunda yumurtalıklarında 400.000 civarında yumurta vardır. Ergenlik ile birlikte her ay bir yumurta olgunlaşarak atılır. Atılan yumurta tüplerin ucundaki özel yapılar tarafından yakalanır ve tüp içinde hareket ederken rahim içindeki tabaka kalınlaşır ve gelişir ve olası bir gebeliğe hazır hale gelir. Eğer cinsel ilişki gerçekleşmemişse ya da etkili bir aile planlaması yöntemi kullanılmışsa gebelik oluşmadığı için bu tabaka dökülür İŞTE BU ADET KANAMASIDIR.

21 GEBELİK NASIL OLUŞUR?

22

23 GEBELİK NEREDE OLUR? Yumurta çok küçüktür ve sadece 2 gün yaşar Erkek tohum hücreleri(spermler) Sadece 3 gün yaşarlar ve Kanalda yumurta ile karşılaşır Milyonlarca spermden sadece 1000 tanesi kanala ulaşır, Bunlardan sadece biri kanalda yumurtanın içine girer

24 Döllenmiş yumurta 5 gün yolculuktan sonra rahim iç tabakasına yuvalanır ve birkaç gün sonra gebelik hormonu salgılanmaya başlar. döllenme ovulasyon Hücre bölünmesi Hücre bölünmesi (embriyo) Döllenmiş yumurtanın rahim içine tutunması Plasenta oluşumu

25 Gebelik son adetin ilk gününden itibaren Hesaplanır ve 40 haftadır.

26 BEBEĞİNİZ BÜYÜYOR

27

28

29

30

31 İlk trimester 1-12 hafta Üçüncü trimester 29-40 hafta İkinci trimester 12-28 hafta

32 GEBELİK TESPİTİ Gebelik testi pozitif çıkınca Ya da adet gecikmeniz olduğunda MUTLAKA aile sağlığı merkezlerine başvurunuz.

33 GEBELİK DÖNEMİNDE İZLEMLER NASIL OLMALIDIR? Gebelik sürecince en az 4 kez kontrole gidilmelidir. SAĞLIK PERSONELİ; gebeyi genel olarak muayene eder, idrar tahlili, kan tahlili, tansiyon, boy, kilo ödem (şişlik) yönünden değerlendirir.

34 GEBE İZLEMİNDE NELER YAPILIR? Gebenin öyküsü Tahmini doğum tarihi hesaplanır Fiziki muayenesi yapılır Laboratuvar incelemeleri yapılır Tetanoz aşıları yapılır

35 FİZİK MUAYENE Ağırlık Kan basıncı ölçümü Boy Meme kontrolü Ödem, Varis muayenesi

36 GEBELİK MUAYENESİ Gebenin gözle ve Karnın dıştan elle muayenesi

37 GEBELİKTE LABORATUVAR İNCELEMESİ Kansızlık Gebe ve eşinin Kan Grubu tayini İdrar tahlili Kanda sarılık mikrobu Şeker Hastalığı???

38 TETANOZ AŞISI Tetanoz hastalığı önlem alınmazsa öldürücü olur. Yenidoğan Tetanozu gebe annenin aşılanması ile önlenebilir. Her gebenin nerede doğum yapacağına bakılmaksızın Tetanoza karşı aşı olması gerekir.

39 RİSKLİ GEBELİKLER 35 den büyük / 20 den küçük yaş 4 den fazla doğum Gebelik aralığı 2 yıldan az Kronik hastalık Guatr Kalp hastalıkları Şeker hastalığı Verem Yüksek tansiyon Daha önce anormal veya ölü bebek doğuranlar Çoğul gebelikler Kan uyuşmazlığı

40 RİSKLİ GEBELİKLER Kansızlık Kontrolsüz ilaç kullanımı Kötü alışkanlıklar ( Alkol,Sigara vs. ) Gebelikte vajinal kanaması olanlar Annenin aşırı veya az kilo alımı Doğumun gecikmesi

41 GEBELİKTE SIK GÖRÜLEN RAHATSIZLIKLAR Memelerde dolgunluk ve hassasiyet Bulantı / Kusma / Aşerme Sık idrara çıkma Vajinal akıntı Baş ağrısı Yorgunluk ve uykusuzluk Mide yanması

42 Bacak krampları Kabızlık ve gaz sancısı VarislerBasur Bel ve sırt ağrısı Ödem Baş dönmesi / Çarpıntı / Nefes darlığı Saç dökülmesi ve kaşıntı GEBELİKTE SIK GÖRÜLEN RAHATSIZLIKLAR

43 BACAK KRAMPLARI Gebeliğin ikinci yarısında çok sık görülür. Gebelik sayısı ve ileri anne yaşı ile ilişkilidir. Kalsiyum, Magnezyum, Vit B6 eksikliği Soğuk Bacak Krampları Tedavi Bacaklara sıcak tatbiki, masaj, ayak fleksiyona getirilmelidir. Uzun süre boyunca ayakta kalmaktan, oturmaktan veya yürümekten kaçının. Doktora başvurun.

44 TANSİYON DÜŞMESİ Ayakları yukarı kaldırmak, tuzlu ayran ve küçük şekerler yardımcı olacaktır. Sırtüstü yerine yan yatmalı, hızlı eğilip kalkmamalı, özellikte sıcakta sıvı kaybı fazla olacağından ayakta olduğumuz yerde sürekli durmamalı ve sıcak duş yapmamalıyız.

45 GEBELİK BULANTILARI Bulantı; Genellikle ilk 12 haftaya, bazen 16 hafta bitimine kadar, nadiren gebelik boyunca sürer. Yağlı besinleri almamalıdır, Bol sulu gıda almalıdır, Hamile sık sık, az az atıştırmalıdır. Yataktan hızlı bir şekilde kalkmamak, kalkmadan önce yatağın kenarında bulunan tuzlu çubuk (leblebi, kraker) gibi besinleri atıştırmak yararlı olabilir. Ayrıca ortam değiştirmek ve temiz havada yürüyüşler yararlı olacaktır.

46

47 GEBELİKTE REFLÜ Gebeliğin 4,5,6,7. aylarında, yükselen rahmin mideyi yukarı itmesi ve mide asidinin yemek borusuna kaçması sonucu, ekşime, acıma, kazınma, boğazda yanma gibi reflü bulguları görülebilir. Özellikle kızartma, acı, turşu ve baharatlar bu durumu arttırabilir. Bu durumun olmaması için; akşam yemeğinin geç yenmemesi, yemekten sonra hafif bir yürüyüş yapılması, dolu mideyle yatılmaması, tercihen yüksek yastıkta yatılması önerilir.

48 VAJİNAL AKINTI Gebelerin çoğunda vajinal akıntı artar. Şeffaf, kokusuz, bazen kesik peynir kadar yoğun olabilen akıntı vardır. Tuvaletten sonra önden arkaya doğru yıkanmalı ve iyi kurulanmalıdır. Tüm mantarlar nemi sever. Banyodan sonra çabuk kurulanmalıdır. İç çamaşırın (pamuklu iç çamaşırları tercih edilmelidir) sık değiştirilmesi gerekir.

49 GEBENİN DİKKAT ETMESİ GEREKENLER Beslenme Enerji Protein Mineral Vitamin Temizlik Meme bakımı Diş bakımı Dinlenme ve uyku Giyim Seyahat Cinsel ilişki Aşılar Egzersiz ve aktiviteler Sigara alışkanlığı ve alkol alışkanlığı İlaç kullanımı Gebelikte tehlike işaretleri Doğumun nerde ve kim tarafından yapılacağının planlanması

50 GEBELİKTE BESLENME Normal bir gebelikte gebe toplam 10-12 kg almalıdır İlk 3 ay İlk 3 ay 0,5 - 1 kg Sonraki aylarda Sonraki aylarda 1,5 - 2 kgProteinDemirKalsiyum ihtiyacı artar ihtiyacı artar

51 Gebelikte neler yemeliyiz

52 GEBELİKTE SIK TÜKETİLMESİ GEREKEN BESİN ÖĞELERİ KALSİYUM Peynir Süt Yoğurt Yeşil yapraklı sebzelerde. bulunur. Gebelikte ihtiyaç iki kat kadar artar

53 PROTEİN Kuru Baklagiller Mercimek / Fasulye Kırmızı / Beyaz Et Süt ve Süt ürünleri Yumurta Balık

54 C VİTAMİNİ Portakal / Limon Karnabahar Maydanoz Yeşil / kırmızı Biber Domates

55 FOLİK ASİT Ispanak Ispanak Yer Fıstığı / Fındık Yer Fıstığı / Fındık Kepekli Ekmek Kepekli Ekmek Gebeliğin İlk Üç Ayında Alınmalıdır.

56 DEMİR Yağsız kırmızı et Karaciğer Ispanak Kuru kayısı Ton balığı Pekmez

57 LİFLİ GIDALAR Kepekli ekmek Yulaf ezmesi Barbunya, bezelye Ahududu Esmer pirinç Kuru yemiş

58 DİKKAT Gebelikte; yıkanmamış meyve ve sebze, Pastörize olmayan veya iyi kaynatılmamış süt/süt ürünleri, Çiğ et,çiğ yumurta alımından kaçınılması gerekir.

59 SIVI ALIMI İdrar yolu enfeksiyonu Bebek kesesindeki suyun azalması Erken doğum Kabızlık İshal’den korur. Gebelikte Çay / Kahve ve Kola önerilmez Alkol alımı bebekte Zeka geriliğine neden olur.

60 GEBELİKTE SU TÜKETİN ! Günde en az 2 litre sıvı tüketilmelidir Bulantı yakınmalarını azaltır, İdrar yolu enfeksiyonu riskini azaltır Son üç ayda erken doğum riskini azaltır. Gebeliğin ortanca üç ayında (4.,5.,6. ayları) tansiyon düşmelerinden koruyucudur.

61 GEBELİKTE SU TÜKETİN ! Gebelik boyunca sık idrara çıkmak, genellikle yükselen rahmin idrar torbasına baskısından dolayı olmaktadır. Kesinlikle sıvı alımını kısıtlamamalıyız.

62 Gebelikte günlük yaşam

63 FİZİKSEL AKTİVİTE VE ÇALIŞMA Tehlikeli aktiviteler ve aşırı fiziksel yükten kaçınılmalıdır. Gebelikte en uygun egzersiz yürüyüştür. Yüzmenin herhangi bir sakıncası yoktur, ama dalmaya izin verilmemelidir.

64 FİZİKSEL AKTİVİTE

65 Normal gebeliklerde seyahat sakıncalı değildir ama gidilen yerlerde sağlık hizmetine ulaşma ile ilgili güçlükler dikkate alınmalıdır. Kendiliğinden düşük veya mevcut gebelikte kanama öyküsü olan hastalar uzak mesafelere seyahatten kaçınmalıdır. GEBELİKTE SEYAHAT

66 CİNSEL YAŞAM Normal seyrinde giden gebelikte cinsel ilişki; 1. ve 7. aylar arasında yasaklama getirmeye gerek yoktur. Özellikle 8. ve 9. aylarda doğumu başlatabilir. Kanaması olan veya daha önceki gebeliklerinde erken doğumu olanlarda yasaklanabilir. Cinsel yolla bulaşıcı hastalık riskinde kondom kullanılmalıdır.

67 HİJYEN VE GENEL VÜCUT BAKIMI Gebelikte genel hijyen kurallarına uyulmalıdır. Vajinal duş yapılmamalıdır. 8. ve 9. ayda banyo veya duş sırasında kayma ve düşme riskine karşı anneler dikkatli olmalıdır.

68 GEBELİKTE DİŞ BAKIMI Diş bakımına özen gösterilmelidir. Diş etlerinde çekilmeler ve kanamalar görülebilir. Lokal anestezi altında yapılabilecek basit işlemler gebeliğin herhangi bir döneminde uygulanılabilir. Uzun sürecek girişimler doktor önerisine göre gerçekleştirilmelidir.

69 GEBELİKTE SİGARA KULLANIMI Sigara içen gebelerde düşük doğum ağırlıklı bebek görülme riski artar. Bebek ölüm riski artar. Doğumda oluşabilecek sorunlar artar. Gebelerin sigara içmemeleri gerekmektedir !!!

70 GEBELİKTE İLAÇ KULLANIMI Gebelikte gereken durumlarda uygun ilaçlar kullanılabilir Gebeler doktor tavsiyesi olmaksızın ilaç kullanmamalıdır

71 GEBELİKTE GİYİM Dar pantolon giymemeli ve dar kemer takmamalıdır. Çünkü rahime giden kan dolaşımını etkiler.

72 Dar veya bol olmayan, destekli sütyenler giyin. Sütyenin gece gündüz takılması memelerde sarkma olasılığını biraz olsun azaltacaktır.

73 Gebelikte duruş

74 Dik durmalı ve dik oturmalı, orta yükseklikte topuklu ayakkabılar giyilmelidir. Çünkü gövde ağırlık merkezinin öne doğru yer değiştirmesi, büyüyen meme dokusunun ağırlığı nedeniyle, sırt omuz ve bel ağrıları artar.

75

76

77 Gebelikte tehlike işaretleri nelerdir?

78 SAĞLIK KURULUŞUNA BAŞVURUN Solunum güçlüğü veya sık solunum İdrar yaparken yanma Aşırı bulantı kusma Aşırı kilo alma veya verme Annenin kendini kötü hissetmesi ve günlük aktivitelerini gerçekleştirememesi

79 SAĞLIK KURULUŞUNA ACİL BAŞVURUN Vajinal kanama Şiddetli baş ağrısı Yüksek ateş ve/veya ciddi güçsüzlük Şiddetli karın ve kasık ağrısı

80 TEKRAR GELDIĞINIZDE NELER KONUŞACAĞıZ ? Gebelikte tehlike işaretleri Doğum süreci Doğum belirtileri Doğuma hazırlık Lohusalık Aile planlaması Yenidoğan bakımı Emzirme

81 SİZ NE KADAR MUTLU VE HUZURLUYSANIZ BEBEĞİNİZDE O KADAR HUZURLU VE MUTLUDUR.

82 Tekrar görüşmek üzere