İŞ KAZASI TEVFİK PAÇACI İNŞAAT MÜHENDİSİ BAŞ İŞ MÜFETTİŞİ

... konulu sunumlar: "İŞ KAZASI TEVFİK PAÇACI İNŞAAT MÜHENDİSİ BAŞ İŞ MÜFETTİŞİ"— Sunum transkripti:

1 İŞ KAZASI TEVFİK PAÇACI İNŞAAT MÜHENDİSİ BAŞ İŞ MÜFETTİŞİ 18.09.2018

2 Uluslararası Çalışma Örgütü’nün istatistiklerine göre
Her yıl İş kazası Bunlardan ölümcül Her bir saniyede 3 iş kazası olmakta Her 3 dakikada 1 kişi ölmekte

3 ÜLKEMİZDE İŞ GÜVENLİĞİ
Her yıl İş Kazası 1000 Ölüm Malul

4 İŞ KAZALARI İş Kazası Tanımları: ULUSLARARASI ÇALIŞMA ÖRGÜTÜ (ILO ) :
“ ÖNCEDEN PLANLANMAMIŞ, BİLİNMEYEN VE KONTROL ALTINA ALINMAMIŞ OLAN, ETRAFA ZARAR VERECEK NİTELİKTEKİ OLAYLAR” OLARAK TANIMLAMAKTADIR. DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ (WHO) : “ÖNCEDEN PLANLANMAMIŞ, ÇOĞU KİŞİSEL YARALANMALARA, MAKİNELERİN VE ARAÇ GEREÇLERİN ZARARA UĞRAMASINA, ÜRETİMİN BİR SÜRE DURMASINA YOL AÇAN BİR OLAY “ OLARAK TANIMLAMAKTADIR.

5 SİGORTALININ İŞYERİNDE BULUNDUĞU SIRADA,
ÜLKEMİZDE İŞ KAZASI TANIMI 506 SAYILI SOSYAL SİGORTALAR KANUNUNUN 11/A MADDESİNDE YER ALMAKTADIR. BU TANIMDA; AŞAGIDAKİ HAL VE DURUMLARIN BİRİNDE MEYDANA GELEN , SİGORTALIYI, HEMEN VEYA SONRADAN BEDENCE VE RUHÇA ZARARA UĞRATAN OLAYDIR. SİGORTALININ İŞYERİNDE BULUNDUĞU SIRADA, İŞVEREN TARAFINDAN YÜRÜTÜLMEKTE OLAN İŞ DOLAYISIYLA SİGORTALININ İŞVEREN TARAFINDAN GÖREV İLE BAŞKA BİR YERE GÖNDERİLMESİ YÜZÜNDEN, ASIL İŞİNİ YAPMAKSIZIN GEÇEN ZAMANLARDA, EMZİKLİ SİGORTALI KADININ ÇOCUĞUNA SÜT VERMEK İÇİN AYRILAN ZAMANLARDA, SİGORTALININ, İŞVERENCE SAĞLANAN BİR TAŞITLA İŞİN YAPILDIĞI YERE TOPLU OLARAK GÖTÜRÜLÜP GETİRİLMELERİ SIRASINDA. Denilmektedir.

6 Bir kazanın iş kazası olarak nitelenmesi, kazaya uğrayanın haklarının iş yasaları çerçevesinde değerlendirilmesini sağlar.

7 BİLDİRİM İşverenler işyerlerinde meydana gelen iş kazasını ve tespit edilecek meslek hastalığını en geç iki iş günü içinde yazı ile ilgili bölge müdürlüğüne bildirmek zorundadırlar. 4857 Sayılı İş Kanunu Madde:77

8 Kazazede veya Kazazedelerin
İŞYERİ KAZA BİLDİRİM FORMU                                                                              Düzenlenme Tarihi:____/____/_____ İŞYERİNİN Bölge Müdürlüğün Sicil No: Ünvanı: Adresi: İşçi Sayısı:              Erkek            Kadın            Çocuk Kaza Tarihi: Kazanın Meydana Geldiği Bölüm: Kaza Gününde İşbaşı Saati: Kazanın ortaya Çıkardığı Takribi Maddi Zarar: Kazazede veya Kazazedelerin Adı ve Soyadı: Sigorta Sicil No: Yaşı: İşe Giriş Tarihi: Esas İşi: Kaza Anında Yaptığı İş: Kaza Sonucu yaralanan işçilerden istirahat alanların sayısı Şahitlerin Adı Soyadı: Kazanın Sebebi ve Oluş Şekli: İşveren veya Vekilinin Adı ve Soyadı İmzası Kaza Sonucu ölü, yaralı sayısı: Ağır Yaralı Uzuv Kayıplı Hafif Yaralı 1 gün Üç günden fazla veya açık istirahat

9 Kaza Nedenleri: Kazaların nedenlerini anlamadan kazaları önlemek imkansızdır.

10 KAZA İNCELEMESİ İÇİN ALTI TEMEL SORU KALIBI

11 5N1K KİM... NEREDE... NASIL... NE ZAMAN... NE, HANGİ... NEDEN...

12 Onunla kim çalışıyordu?
Kim yaralandı? Kazayı kim gördü? Onunla kim çalışıyordu? Maruz kalmış çalışana kim talimat verdi, eğitti, görevlendirdi? Başka kimler dahildi? Olayın tekrarlanmasını önlemekte kim yardımcı olabilir?

13 Çalışan kaza anında neredeydi? Denetçi o sırada neredeydi?
Kaza nerede oldu? Çalışan kaza anında neredeydi? Denetçi o sırada neredeydi? Beraber çalıştığı kişiler o sırada neredeydi? O sırada başka kimler dahildi? Kaza olduğunda görgü tanıkları neredeydi? Bu koşul başka nerede mevcut?

14 Çalışan göreve ne zaman başladı? Çalışan göreve ne zaman atandı?
Kaza ne zaman oldu? Çalışan göreve ne zaman başladı? Çalışan göreve ne zaman atandı? Tehlikeler çalışan için ne zaman belirdi? Denetçi çalışanın çalışmasını en son ne zaman kontrol etti? Çalışan bir şeylerin yanlış olduğunu ne zaman fark etti?

15 Çalışan nasıl yaralandı? Kazadan nasıl kaçınılabilirdi?
NASIL... Çalışan nasıl yaralandı? Kazadan nasıl kaçınılabilirdi? İş arkadaşları(co-worker) benzer kazadan nasıl kaçınabilir? Denetçi kazayı nasıl önleyebilirdi?

16 Yaralanma/ hastalık neydi? Kaza anında ne yapılıyordu?
NE, HANGİ... Kaza neydi? Yaralanma/ hastalık neydi? Kaza anında ne yapılıyordu? Onlara ne yapmaları söylenmişti? Hangi malzemeler kullanılıyordu? Hangi uygulama yürütülüyordu? Hangi talimatlar verilmişti? Hangi önlemler gerekliydi? Hangi KKT kullanılmalıydı? Diğerleri kazaya neden olacak ne yaptılar? Hangi sorun veya soruyla karşılaşıldı? Kazadan sonra kazazede veya diğerleri ne yaptılar? Görgü tanıkları ne gördüler? Olayın tekrarlanmasını önlemek için ne yapılacak? Hangi güvenlik kuralları bozuldu? Hangi güvenlik kuralları eksikti? Hangi güvenlik kuralları/ prosedürleri gerekli?

17 Çalışan neden yaralandı? Çalışan neden bu şekilde davrandı?
Diğer kişiler neden bu şekilde davrandı? Kişisel Korunum Teçhizatı neden kullanılmadı? Çalışana neden belirli talimatlar verilmedi? Çalışan neden bu konum/yerdeydi? Çalışan neden bu alet(ler)i veya makinayı kullanıyordu? Çalışan neden denetçiyle birlikte kontrol etmedi? Çalışan neden bu koşullarda çalışmaya devam etti? Denetçi o sırada neden orada değildi?

18 KAZAZEDE İFADE TUTANAĞI
Kazazedenin Adı-Soyadı:Tarih:Saat:Gün: İfade edilenler doğru ve inanılır olmalı, yorumlar değil gerçekler anlatılmalıdır. Kaza Öncesi Kimden Talimat Aldın? En Son Kiminle Konuştun? KAZADAN HEMEN ÖNCE Kaza Anında Ne Yapıyordun? Orada Başka Kim Vardı, Ne Yapıyordu? Kaza Olurken KAZA ANINDA Tam Olarak Ne Yapıyordun? Ne Yaptın? KAZADAN HEMEN SONRA Başkaları Ne Yaptı? TARİH:SAAT:GÜN:

19 ŞAHİT İFADE TUTANAĞI Tarih:Saat:Gün:Olayla İlgilinin Adı Soyadı:
İfade Sahibinin Adı Soyadı: İfade edilenler doğru ve inanılır olmalı,yorumlar değil gerçekler anlatılmalıdır. I. BEN KAZAYI GÖZLERİMLE GÖRDÜM Evet deniliyorsa, her soruya kısa cümlelerle cevap arayınız. Kazazedeyi gördüğünde nerede duruyordun? Ne yapıyordun? KAZADAN HEMENHEMEN ÖNCE Kazazede tam olarak ne yapıyordu? O alanda başka kim vardı?Ne yapıyordu? Kaza olurken KAZA ANINDA tam olarak ne gördün? Kazazede ne yaptı? KAZADAN HEMEN SONRA Sen ne yaptın?Başkaları ne yaptı?Tarih:Saat:İmza:

20 BİLGİ SAHİBİ İFADE TUTANAĞI
Tarih:Saat:Gün:Olayla İlgilinin Adı Soyadı:İfade Sahibinin Adı Soyadı: İfade edilenler doğru ve inanılır olmalı, yorumlar değil gerçekler anlatılmalıdır. II. KAZAYI GÖRMEDİM AMA AŞAĞIDAKİ YARARLI BİLGİLERİ VEREBİLİRİM. Kazadan ne zaman haberdar edildin? Kim tarafından nasıl haberdar edildin? Sana tam olarak ne anlatıldı? Kaza ile ilgili ilave neler söyleyebilirsin? Tarih:Saat: Gün:

21 KAZA ARAŞTIRMASI Kronolojik olarak olay gelişim sırası,
4M (İnsan, makine-ekipman,çevre,çalışma metodu), Muhtemel nedenler, Tavsiyeler, öneriler (5N1K) Acil Önlemler Uzun vadeli önlemler

22 güvencesiz davranış güvencesiz koşulları 18.09.2018

23 Çevre ve Makine-Ekipman, güvencesiz koşulları, insan ise; güvencesiz davranışı temsil etmektedir.

24

25 TEHLİKELİ DURUM : 1-Güvenlik sistemleri ve makina koruyucularındaki olumsuzluklar. 2-Yapısal bozukluklar ve kullanılan materyalin özellikleri. 3-İşin yapımından doğan tehlikeler. 4-Depolama, düzenleme ve istifleme. 5-Kötü ve tehlikeli çevre koşulları.

26 Çevre ve Makine-Ekipmanların temsil ettiği Güvencesiz Koşulları (Tehlikeli Durum)
Kesme, bölme gibi işlemler gerektiren ve bıçak, testere gibi keskin aletlerle yapılan işler Presleme veya sıkıştırma gibi işlemleri gerektiren ve genellikle pres, mengene gibi biçimlendirme aletleriyle gerçekleştirilen işler Kinetik enerjinin potansiyel enerjiye dönüştüğü durumlar (örneğin, herhangi bir şeyin işçiye çarpması ya da işçi üzerine düşmesi) Sıcak ve soğuk, elektrik akımı, ses, ışık, radyasyon ve vibrasyon Toksik ve korozif maddeler Ağır yük kaldırma gibi işlemler nedeniyle vücudu yoğun stres altına sokan işler Şiddete maruz kalma korkusu gibi psikolojik stresler vb. olarak sıralayabiliriz.

27 TEHLİKELİ HAREKET: 1-Makinaların çalıştırılmasında
2-Sistemi emniyete alırken hatalı davranışlar 3-Kişisel koruyucuların, güvenlik sistemlerinin ve makina koruyucularının yanlış kullanımı 4-Tehlikeli boyutta hızlı çalışma 5-Cihazları Tehlikeli Kullanma veya emniyetsiz cihaz kullanma 6-Tehlikeli yerlerde tehlikeli biçimde durma

28 İnsanın sergilediği Güvencesiz Davranışlar (Tehlikeli Hareket)
Çalışma şartlarındaki risklerden haberdar olmamak ve bu nedenle tehlikeye kayıtsız kalmak Kişisel korucuların kullanımı ve önemi yönünde bilgi sahibi olmamak Makine koruyucuları yönünde bilgi sahibi olmamak Mesleki deneyime sahip olmamak Heyecanlı veya aceleci olmak Sağlık yönünden yetersiz olmak Alışkanlık veya bağımlılık Fizyolojik veya kronik yorgunluk vb. şeklinde sıralayabiliriz.

29

30 Domino Kuramı Bu kuramı geliştiren W. H. Heinrich (1931)’e göre kazaların oluşmasında %88 oranında kişilerin güvensiz davranışlarının, %10 oranında güvensiz çalışmanın ve %2 oranında talihin etkisi vardır. Domino taşlarının birbirini devirmesine benzer biçimde, her basamağın bir sonrakini harekete geçirdiği beş aşamalı olaylar zinciri bu kuramın temelini oluşturur. Olaylar zinciri aşağıdaki biçimde tanımlanır:

31

32

33

34 KALİTE BAŞARI HALKASI (PUKÖ)
Geliştirmek istediğin amacını planla Başarıyı sürekli kılacak kayıtlarını tut 4. ÖNLEM AL 1. PLANLA 3. KONTROL ET 2. UYGULA Sonucu denetle Değişiklikleri uygula

35

36

37

38 KAZALARIN TEMEL NEDENLERİ (4M)

39 KAZALARIN TEMEL NEDENLERİ

40 KAZALARIN TEMEL NEDENLERİ

41 KAZALARIN TEMEL NEDENLERİ

42 KAZALARIN TEMEL NEDENLERİ ( 4 M )

43 İŞ KAZASI OLUŞUMUNDA YENİ KAVRAM

44

45 Kazaların Önlenebilmesi Yönünde Yapılabilecekler
1- Güvenli Bir İşyeri 2- Güvenli Tesis, Makine, Alet 3- Güvenli Hammadde, Malzeme 4- Uygun İşyeri Ortamı 5- Uygun Koruyucu Malzeme 6- Uygun Personel Seçimi 7- Gözetim, Denetim 8- Eğitim ve Yol Gösterme

46 İŞ KAZASI İSTATİSTİKLERİ

47 Karşılaştırma Ölçütleri
Ülkeler, sektörler ve/veya işyerleri arasında karşılaştırmalar yapılırken, sadece iş kazası sayılarını esas almak, anlamlı yorumların yapılabilmesi için yeterli değildir. Belirli bir süre içinde meydana gelen iş kazalarını, çalışan işçi sayısı, çalışılan iş saatleri sayısı gibi faktörlerle de birlikte değerlendirmek sağlıklı sonuçların elde edilmesi için gereklidir. Bu amaçla, ülke, sektör veya işletmeleri karşılaştırırken kullanılmak üzere bazı standart ölçütler belirlenmiştir.

48 2003 YILI İŞ KAZALARI VE ÖLÜM OLAYININ İLLERE GÖRE DAĞILIMI
01 ADANA 1634 25 02 ADIYAMAN 104 2 03 AFYON 269 5 04 AĞRI 21 05 AMASYA 353 06 ANKARA 2933 95 07 ANTALYA 795 08 ARTVİN 139 09 AYDIN 1526 14 10 BALIKESİR 1369 20 11 BİLECİK 1535 9 12 BİNGÖL 51 1 13 BİTLİS 3 BOLU 587 15 BURDUR 16 BURSA 6903 42 17 ÇANAKKALE 419 4 18 ÇANKIRI 47 19 ÇORUM 251 7 DENİZLİ 2148

49 2003 YILI İŞ KAZALARI VE ÖLÜM OLAYININ İLLERE GÖRE DAĞILIMI
21 DİYARBAKIR 113 7 22 EDİRNE 241 2 23 ELAZIĞ 100 3 24 ERZİNCAN 78 25 ERZURUM 184 16 26 ESKİŞEHİR 2023 14 27 GAZİANTEP 1188 28 GİRESUN 45 29 GÜMÜŞHANE 30 HAKKARİ 1 31 İSKENDERUN 1052 32 ISPARTA 88 33 İÇEL 1412 15 34 İSTANBUL 9144 128 35 İZMİR 10560 36 KARS 37 KASTAMONU 99 5 38 KAYSERİ 2619 39 KIRKLARELİ 1224 40 KIRŞEHİR 109

50 2003 YILI İŞ KAZALARI VE ÖLÜM OLAYININ İLLERE GÖRE DAĞILIMI
41 KOCAELİ 6795 32 42 KONYA 658 16 43 KÜTAHYA 1150 10 44 MALATYA 158 6 45 MANİSA 3428 8 46 K.MARAŞ 241 15 47 MARDİN 14 2 48 MUĞLA 611 49 MUŞ 50 NEVŞEHİR 81 1 51 NİĞDE 88 52 ORDU 147 53 RİZE 62 54 SAKARYA 954 11 55 SAMSUN 694 56 SİİRT 5 57 SİNOP 104 58 SİVAS 273 59 TEKİRDAĞ 2773 60 TOKAT 140 61 TRABZON 215 TUNCELİ 20

51 2003 YILI İŞ KAZALARI VE ÖLÜM OLAYININ İLLERE GÖRE DAĞILIMI
63 ŞANLIURFA 80 9 64 UŞAK 527 4 65 VAN 26 10 66 YOZGAT 76 6 67 ZONGULDAK 3310 24 68 AKSARAY 50 69 BAYBURT 16 1 70 KARAMAN 170 2 71 KIRIKKALE 108 72 BATMAN 39 73 ŞIRNAK 74 BARTIN 424 75 ARDAHAN IĞDIR 3 5 77 YALOVA 231 78 KARABÜK 923 79 KİLİS OSMANİYE 11 81 DÜZCE 598 BİLİNMEYEN TOPLAM 76668 795

52 İŞ KAZALARI VAK'ALARININ SİGORTALILARIN YAŞ GRUPLARINA VE CİNSİYETE GÖRE DAĞILIMI
2002 2003 Kadın Erkek Toplam -14 5 39 44 3 15-17 73 574 647 21 199 220 18-24 1160 10783 11943 1458 8524 9982 25-29 549 17491 18040 936 18186 19122 30-34 463 14645 15108 684 16540 17224 35-39 366 12352 12718 586 12683 13269 40-44 236 8490 8726 440 10083 10523 45-49 137 3472 3609 213 4219 4432 50-54 46 1047 1093 96 1275 1371 55-59 11 271 282 17 370 387 60-64 2 79 81 77 88 65+ 50 53 45 47 3051 69293 72344 4464 72204 76668 AĞIRLIKLI ORT.YAŞ 29 32 30 33

53 İŞ KAZALARININ İŞ YERİNDE ÇALIŞAN SİGORTALI SAYILARINA GÖRE DAĞILIMI
2002 YILI 2003 YILI İşyerinde Sigortalı Sayısı 1-3 25846 23997 4-9 8463 6615 10-20 6954 8689 21-50 9097 21-49 10411 51-100 5251 50-99 6835 5802 6930 6486 1937 2505 5396 1001+ 1940 3614 TOPLAM - Total 72344 2244 TOPLAM

54 İŞ KAZALARININ SİGORTALININ SON İŞVEREN NEZDİNDEKİ ÇALIŞMA SÜRESİNE GÖRE DAĞILIMI
SİGORT. ÇALIŞMA SÜRESİ 1999 2000 2001 2002 2003 1 GÜN 1487 1698 1087 1241 1068 2-7 GÜN 1348 495 683 839 1061 8-30 GÜN 3794 2895 2528 3071 3672 1 AYDAN FAZLA - 3 AY (DAHİL) 7088 5926 6314 7114 8740 3AYDAN FAZLA - 1YIL (DAHİL) 20009 19016 19216 17693 19739 1YILDAN FAZLA-2YIL (DAHİL) 12825 10753 10635 11725 10723 2YILDAN FAZLA-5YIL (DAHİL) 14585 17253 15791 14389 15170 5YILDAN FAZLA-10YIL (DAHİL) 7651 7126 7133 7911 8898 10+YIL 9168 9685 8980 8361 7597 TOPLAM - Total 77955 74847 72367 72344 76668

55 İŞ KAZALARININ MEYDANA GELDİĞİ İŞ SAATLERİNE GÖRE DAĞILIMI
1999 2000 2001 2002 2003 İŞ SAATLERİ 1.SAAT 33226 26577 20552 18676 14756 2.SAAT 8549 9690 10433 11274 11059 3.SAAT 8204 8680 9070 10064 10767 4.SAAT 7189 7628 7609 6722 10622 5.SAAT 4187 4363 5305 5128 6834

56

57

58

59

60

61

62 İŞ KAZASI SIKLIK HIZI İŞ KAZASI SIKLIK HIZI
Bir takvim yılında çalışılan iş saatine karşılık kaç kaza olduğu gösterir. İKS İş kazası sıklık hızı = x 1,000,000 (PTEGS*8) İKS=İş kazası sayısı PTEGSx8=Bir yıl içindeki toplam çalışılan saat

63 İŞ KAZASI SIKLIK HIZI Tam gün çalışan her 100 kişi arasında kaç kaza olduğunu gösterir. Formülü aşağıdaki gibidir. İKS İş kazası sıklık hızı = x 225,000 (PTEGS*8) İKS=İş kazası sayısı PTEGSx8=Bir yıl içindeki toplam çalışılan saat =100x45x50

64 İŞ KAZALARI AĞIRLIK HIZI
İŞ KAZASI AĞIRLIK HIZI Bir takvim yılında çalışılan 1,000,000 saatte kaç iş gününün iş kazası nedeniyle kaybedildiğini gösterir. TGK İş kazası ağırlık hızı = x (PTEGS*8) TGK = İş kazası sonucu toplam gün kaybı PTEGS*8 =tüm sigortalıların bir yıl içinde toplam çalışma saati

65 İŞ KAZALARI AĞIRLIK HIZI
İŞ KAZASI AĞIRLIK HIZI Çalışılan her 100 saatte kaç saatin kaybedildiğini gösterir. Formülü aşağıdaki gibidir. TGK İş kazası ağırlık hızı = x 100 (PTEGS*8) TGK = İş kazası sonucu toplam gün kaybı PTEGS*8 =tüm sigortalıların bir yıl içinde toplam çalışma saati 100= çalışılan 100 iş saatinde iş kazası nedeniyle kaybolan iş saatini bulmak için kullanılır.

66 TEŞEKKÜRLER