Hematopoietik Sisteme Etkili İlaçlar Dr. Remzi Erdem B.Ü.T.F. Farmakoloji Ab.D. HSH Eylül 2014.

... konulu sunumlar: "Hematopoietik Sisteme Etkili İlaçlar Dr. Remzi Erdem B.Ü.T.F. Farmakoloji Ab.D. HSH Eylül 2014."— Sunum transkripti:

1 Hematopoietik Sisteme Etkili İlaçlar Dr. Remzi Erdem B.Ü.T.F. Farmakoloji Ab.D. HSH-307 23 Eylül 2014

2 PLAN PLAN 1. Anemi Tedavisinde Kullanılan İlaçlar 2. Koagülasyon Bozukluklarında Kullanılan İlaçlar 3. Hematostatik İlaçlar ve Kan Ürünleri

3 ANEMİ TEDAVİSİNDE KULLANILAN İLAÇLAR

4 4 Hematopoietik Sistem KanKemik İliğiLenf düğümleriTimusAksesuvar org. Dalak Karaciğer Böbrekler Plazma Şekilli elemanlar Kırmızı küreler Beyaz küreler Trombositler Savunma Homeostaz Vit B 12 deposu Hb yıkımı CSF’ler

5 5 Anemilerin Tipleri Anemi: [Hb] kan  azalma KK boyutuHb içeriğiMikroskopik (yayma) MakrositikKarışık Hipokromik Mikrositik KK küçük Hb düşük Demir eksikliği KK büyük KK # az Normokromik Normositik KK normal Hb normal KK # az

6 6 Ferritin Fe++ Vit B 12 Folik asit Kİ depresyonu Artmış KK yıkımı Hematopoiez için besin eksikliği Demir Folik asit Vit B 12, B 6 Vit C Toksinler Radyasyon Kİ hastalıkları idiopatik aplastik anemi lösemiler Eritropoietin(e yanıt) ↓ KBY, RA, AIDS Hemolitik anemi Hb’opatiler (OHA) İlaç ters etkileri Uygunsuz immün yanıt serum Mikroskopik (Kİ yayması)

7 7 eksikliği Mikrositik hipokrom anemi Megaloblastik anemi [Hb] kk ↓ eksikliği Eritroid öncül hücrelerinde anormal matürasyon Demir Hb yapımı Vit B 12 Folik asit DNA sentezi Eritropoietin CSF’ler Kİ’nde kan hücrelerinin gelişmesi ve çoğalmasının düzenlenmesi

8 8 Demir Değişik oksidasyon durumlarında bulunabilme yeteneği Stabil koordinasyon kompleksleri oluşturabilme yeteneği 4 g / 70 kg, erkek  % 17,5 KC Dalak Kİ Ferritin Hemosiderin % 65Kan Hb  % 17,5 myoglobin sitokrom enzimler

9 9 Demir Erkek: 4 g / 70 kg PROTEİNDOKU MİKTAR(mg) hemoglobinKK 2600 myoglobinKas 400 Enzimler sitokromlar katalaz, GS, vs KC, vs 25 transferrin Plazma HDS 8 Ferritin hemosiderin KC, Kİ Dalak 758 Kadın: %55

10 10 Günlük gereksinim: 5 mg (erkek) 15 mg (çocuk, kadın) 30-45 mg (gebe, menstrüel) Diyetle günlük alım: 15-20 mg Non-hem demir  Ferrik (Fe +++ )Ferröz (Fe ++ ) Absorpsiyon Demir

11 11 İtrahı düzenleyen mekanizma yok ! Kontrol  Emilim aşamasında Emilim: duodenum ve üst jejunum Plazma demiri  transferrin’e bağlı (Fe +++ ) Depo demiri  ferritin (çözünür form) hemosiderin (çözünmez form) Demir

12 12 Demir KLİNİK KULLANIM Demir eksikliği anemisi Kronik kan kaybı (menoraji, kancalı kurt, kolon Ca) Artmış gereksinim (gebelik, erken çocukluk çağı) Diyetle yetersiz alım Yetersiz emilim (postgastrektomi)

13 13 Demir UYGULAMA Genellikle p.o.  ferröz demir en etkin ! Ferröz sülfatFerröz sülfat Ferröz süksinat, ferröz glukonat, ferröz fumarat Özel durumlarda p.e. malabsorpsiyon sendromları GİS cerrahisi inflamatuvar GİS hastalıkları Demir dekstranDemir dekstran  yavaş i.v. infüzyon

14 14 Demir TEDAVİ ferröz demirp.o. ferröz demir  etkin, ucuz,  p.e. Vit C vs desteğine gerek yok ! Oral demir tedavisi 3-6 ay sürmeli ! İlk belirti (retikülositoz)  1 hafta Hb düzeyinde yükselme  2-4 hafta Normal Hb düzeyi  1-3 ay

15 15 Demir İSTENMEYEN ETKİLER Doza bağımlı  bulantı, karın krampları, ishal Akut demir toksisitesi: özelikle çocuklarda Ciddi nekrotizan gastrit, kusma, ishal, hemoraji, dolaşım kollapsı Kronik demir toksisitesi: demir yüklenmesi Talasemiler, kan nakilleri Tedavi Desferrioksamin Desferrioksamin (intragastrik, GİS abs. Ø, i.m., i.v.) Deferipron Deferipron (yeni, oral emilim +)  agranülositoz ! Demir şelatörleri

16 16 Folik asit ve Vitamin B 12 Diyetle alınması elzem DNA sentezi ve hücre proliferasyonu Biyokimyasal etkileri birbirinden bağımsız Eksiklikleri  –Hücre döngüsü hızlı olan dokuları etkiler –Megaloblastik hematopoiez –Hafif lökopeni + trombositopeni, hiperseg. pmn –Nörolojik bozukluklar (per. nöropati, demans)

17 17 Folik asit eksikliği Diyetle yetersiz alım Artmış gereksinim Gebelik Kr. hemoliz (Hb’patiler) Vit B 12 eksikliği Yetersiz emilim IF eksikliği Pernisiyöz anemi Gastrektomi Terminal ileum sorunları Cerrahi Crohn Vit B 12 Sentez: hayvanda-bitkide Ø yalnızca mikrobiyal ! Etkin form: 5’deoksiadenozilkobalamin metilkobalamin “Ekstrinsik faktör” Folik asit Hayvan ve bitkide bol ! Tek C’lu birimlerin transferi Etkin form: tetrahidrofolat

18 18 Folik asit Maya, KC, böbrek ve yeşil sebzelerde bol ! FH 2 ve FH 4  metil (-CH 3 ) grubu vericisi Etkin form  FH 4 (DNA sentezinde kofaktör) p.o.  ileumdan emilim Metil-FH 4  kanda taşınan, hücrelere giren Metil-FH 4  etkisiz  demetilasyon  etkin FFH 2 FH 4 DHFR NADPH + H + NADP - DHFR NADPH + H + NADP -

19 19 İstenmeyen Etkiler Yüksek dozlarda bile az Megaloblastik anemi nedeni aydınlatılmalı ! İzole Vit B 12 eksikliği varsa  –Kan tablosu düzelir –Nörolojik bulgular kötüleşir  Ekmeklere folat eklenmesi (ABD’de rutin) Folik asit

20 20 Klinik Kullanım Megaloblastik anemiler –Diyetle yetersiz alım (öz. alkolikler) –Malabsorpsiyon sendromları –İlaçlar (örn. fenitoin) Metotreksat toksisitesinin önlenmesi Muhtemel folat yetmezliğinin proflaksisi –Gebeler –Prematür bebekler –Ciddi kronik hemolitik anemili hastalar Örn. Hb’patililer (OHA) Folik asit

21 21 Vitamin B 12 Hidroksokobalamin, siyanokobalamin Et (KC), yumurta, süt ürünlerinde bol ! Emilim için IF gerekli ! Aktif transportla… Plazmada transkobalaminler ile taşınır… Depo KC (4 mg)  eksiklik  belirti 2-4 yıl

22 22 Vit B 12 Başlıca iki biyokimyasal tepkimede görevli –Metil-FH 4  FH 4 –Metilmalonil-CoA  süksinil-CoA (izomerizasyon) Etkileri Metil-FH 4 B 12 Metil-B 12 homosistein metiyonin FH 4 PLAZMA SİTOZOL Formil-FH 4 Folat poliglutamat oluşumu Pürin, primidin sentezi

23 23 Klinik Kullanım HidroksokobalaminHidroksokobalamin (i.m.) Megaloblastik anemiler –Pernisiyöz anemi Bazı cerrahi girişimlerden sonra profilaktik –Gastrektomi (IF üretimi Ø) –Terminal ileum (Vit B 12 emilimi Ø) Vit B 12

24 24 Hemopoietik Büyüme Faktörleri Pluripotent, kendini yenileyen kök hücreler Hemopoietik büyüme faktörleri Kodlayan genler klonlandı epoetinRekombinant eritropoietin ( epoetin ) filgrastim, lenograstimRekombinant G-CSF ( filgrastim, lenograstim ) molgrasmostimRekombinant GM-CSF ( molgrasmostim ) TrombopoietinTrombopoietin

25 25 Pluripotent kök hücre Projenitör hücreler IL-1, IL-3, IL-6, GM-CSF, SCF eritrositler trombositler monositler nötrofiller eosinofiller bazofiller B-lenfositler T-lenfositler eritropoietinGM-CSF IL-3 GM-CSF trombopoietin GM- CSF Monosit- Granülosit öncülü GM-CSF M-CSF GM-CSF G-CSF IL-3 GM-CSF IL-3IL-5 IL-3 timus IL-1,2,4,5,7

26 26 Eritropoietin Sentez –Böbrekte jukstatübüler hücreler –Makrofajlar Eritroid projenitörlerini uyarmak Rekombinant insan eritropoietini –Epoetin alfa –Epoetin beta –i.v., s.c., i.p. –nezle-benzeri tablo, hipertansiyon, başağrısı, ensefalopati, konvülsiyonlar, demir eksikliği

27 27 Klinik Kullanım KBY anemisi Kanser kemoterapisi sırasında oluşan anemi Prematürelerde profilaktik amaçlı AIDS anemisi Kronik inflamatuvar hastalık anemisi (RA) Kan vermeden önce otolog kan artışı Epoetin

28 28 Koloni Stimüle Edici Faktörler Lökosit öncüllerini uyarmak, çoğaltmak Tersinmez farklılaşma oluşturmak GM-CSFGM-CSF  pek çok hücrede sentezlenir  yaygın serilere etki –molgramostim –molgramostim (i.v., s.c.) G-CSFG-CSF  öz. monositler, fibroblastlar, endotelde sentezlenir  nötrofillere etki –filgrastim –filgrastim (i.v., s.c.)

29 29 Klinik Kullanım Sitotoksik ajanlarla oluşan nötropeninin şiddet ve süresini azaltmak için –Konvansiyonel antikanser kemoterapi (KT) –Hematopoietik dokuları harap eden yoğun KT –Kemik iliği nakli sonrası Öncül hücrelerin dolaşıma salıverilmesini artırmak için İleri HIV infeksiyonunda dirençli nötropeni Aplastik anemi ? CSF

30 KOAGÜLASYON BOZUKLUKLARINDA KULLANILAN İLAÇLAR

31 31 Koagülasyon Bozuklukları Koagülasyon defektleri İstenmeyen pıhtılaşma

32 32 Kan Pıhtılaşma Kaskadı In vivo (ekstrinsik) yolak In vitro temas sistemi (intrinsik yolak ) Doku zedelenmesi X Xa II (protrombin) fibrinojen IIatrombin IIa (trombin) fibrin stabilize fibrin Doku faktörü VIIa PL Ca 2+ Temas (örn. camla) XIIaXII XIXIa IXIXa Ca 2+ XIII XIIIa VIIIa PL Ca 2+ trombositler Heparin + ATIII hirudin VIIa PL Ca 2+

33 33 Trombosit adezyon ve agregasyonu Kan dolaşımının eşgüdümü için gerekli Aktivasyonları  bir dizi zincirleme reaksiyon  –hemostaz için elzem –hasarlı damarların iyileşmesi – + inflamasyon

34 34 Trombosit adezyon ve agregasyonu Adezyon: damar hasarı  Şekil değişikliği : yumuşak diskler  yalancı ayakları olan küçük küreler Salgılama: granüllerin (ADP, 5-HT, pıhtılaşma faktörleri, büyüme faktörleri-PDGF-) merkeze hareketi Labil faktörlerin sentezi: PAF, TXA 2, vb. Agregasyon : fibrinojen köprüler aracılığıyla trombositlerin glikoprotein IIb/IIIa reseptörleri arasında Asidik fosfolipide maruz kalma: trombin oluşumunu tetikler

35 35 TXA2 5-HT ADP trombin PGI 2 fibrinojen Endotel Kan Düz kas kasılması Trombosit aktivasyonu Kollajen

36 36 Plazminojen Plazmin Aktivasyonİnhibisyon Çeşitli uyaranlar Kan ön aktivatörü Kan aktivatörü t-PA, ürokinaz streptokinaz proaktivatör aktivatör antiaktivatörler Aminokaproik asit Fibrinolitik Sistem Anistreplaz Trombin fibrinojenfibrin Yıkım ürünleri Fibrin ürünleri

37 37 Oral Antikoagülanlar K. Amerika’da tarım politikasının değişmesiyle tesadüfen keşif (1920’ler) –Sığır yemi (tatlı yonca  mısır)  kanamalar  ölüm –Çürümüş tatlı yoncada  bishidroksikumarin –  sıçan zehiri –Warfarin, fenindion Etki Mekanizması Yalnızca in vivo etkin !  in vitro etki Ø ! Faktörler II, VII, IX ve X üzerine etkili ! Etkinin oluşması zaman alır ! t 1/2 : 6, 24, 40, 60 st

38 38 Vitamin K O O R CH 3 O Na O O CHCH 2 COCH 2 C6H5C6H5 Warfarin Vitamin K antagonisti Warfarin Vit K’ nın indirgenmesini önler Faktör II, VII, IX, X OAK

39 39 p.o.  hızlı emilim (GİS)  dağılım hacmi küçük Plazmada albumine güçlü bağlanma tek doz  12-16 saatte etki  4-5 günde son KC’de metabolize: CYP    t 1/2 değişken Plasentayı geçerler !  Teratojen ! Süte geçerler !  yeni doğanda Vit K Ø ! Tedavide monitorizasyon önemli ! –Protrombin zamanı (INR: International normalised ratio ) –Doz  INR= 2-4 olacak şekilde !! OAK WarfarinFarmakokinetik

40 40 Hastalıklar –KC hastalıkları (pıhtılaşma faktörlerinin sentezi bozulur) –Ateş, tirotoksikoz (pıhtılaşma faktörlerinin yıkımı artar) İlaçlar –Hepatik metabolizmayı inhibe edenler (simetidin, imipramin, ko-trimoksazol, siprofloksasin, metronidazol, amiodaron, azoller) –Trombosit işlevini bozanlar (NSAİİ, moksalaktam, karbenisilin, “aspirin”) –Warfarini albumindeki bağlanma yerinden kovanlar (NSAİİ, kloralhidrat) –Vit K’nın indirgenmesini önleyenler (sefalosporinler) –Vit K’nın kullanımını azaltanlar (geniş spektrumlu antibiyotikler, sülfonamidler) OAK Warfarin OAK’ların etkisini artıran faktörler

41 41 Fizyolojik durum / Hastalıklar –Gebelik (pıhtılaşma faktörlerinin yapımı artar) –hipotiroidi (pıhtılaşma faktörlerinin yıkımı azalır) İlaçlar –Hepatik metabolizmayı indükleyenler (rifampisin, karbomazepin, barbitüratlar, griseofulvin) –Emilimi azaltanlar (kolestramin) –Bazı parenteral gıdalarda ve vitamin preparatlarında bulunan Vit K OAK Warfarin OAK’ların etkisini azaltan faktörler

42 42 Hemoraji (öz. beyin ve barsakta) Teratojen Hepatotoksisite (nadir) Yumuşak doku nekrozu OAK Warfarin İstenmeyen Etkiler

43 43 Parenteral Antikoagülanlar Heparin –keşif (1916) – Dönem II Tıp öğrencisi- Johns Hopkins –KC’den ekstraksiyon  “Heparin” Sülfatlı glikozamioglikanlar ailesi (mukopolisakkarid) Mw: 40000 (750000’lik polimerler halinde, mast hücresi granüllerinde histamin ile birlikte) Sığır AC, domuz barsak  değişken etki  ünite Düşük Molekül Ağırlıklı Heparin (LMWH) Unfraksiyone heparin yerine kullanımı artıyor Mw: 4000-15000

44 44 PEAK Etki Mekanizması ATIII’ü aktive ederek koagülasyonun in vivo ve in vitro inhibisyonu ATIII aktif serin noktasına bağlanma Trombin vb serin proteazlar En duyarlısı  trombin ! ATIIIIIa Heparin ATIII Heparin Xa ATIII Xa LMWH

45 45 Heparin GİS’ten emilmez ! (büyük, yüklü)  i.v., s.c.! Satürasyon kinetiği i.v. etki  hemen/ s.c. etki  60’  t 1/2 = 40-90’ monitorizasyon  APTT (kontrol x 1,5-2) vs… Düşük Molekül Ağırlıklı Heparin (LMWH) s.c. t 1/2 (LMWH) > t 1/2 (Heparin) 1º kinetiği (dozdan bağımsız)  öngörü APTT’yi uzatmaz, monitorizasyon Ø, uyunç Böbreklerden itrah PEAK Farmakokinetik

46 46 Hemoraji (stop, gerekirse protamin sülfat,i.v.) Tromboz (seyrek ama ciddî) // trombositopeni  Ab’lar, tedavinin başlamasından 2-14 gün sonra Osteoporoz (uzun süreli tedavide, > 6 ay) Hiperaldosteronizm (seyrek) Aşırı duyarlılık (seyrek) PEAK İstenmeyen Etkiler

47 47 Derin ven trombozunun (DVT) önlenmesi Pulmoner emboli, DVT durdurulması Atriyal fibrilasyonlularda tromboz ve emboli oluşumunun önlenmesi Prostetik kalp kapakçıklarında trombozun önlenmesi Vücut dışı dolaşımda pıhtılaşmanın önlenmesi Unstabil anjina AK Endikasyonları

48 HEMATOSTATİK İLAÇLAR ve KAN ÜRÜNLERİ

49 49 Hemostaz ve Tromboz Hemostaz: Zedelenen kan damarından kan kaybının durdurulması... Başlıca 2 bileşeni var: –Trombosit adezyonu ve aktivasyonu –Kan pıhtılaşması (fibrin oluşması) Tromboz: Hemostatik mekanizmaların uygunsuz aktivasyonuyla oluşan patolojik bir durum... Venöz tromboz genellikle kan stazı ile birlikte... trombosit bileşeni  fibrin bileşeni  Arteriyel tromboz ateroskleroz ile birlikte... Trombüsün trombosit bileşeni  Trombüs  emboli  iskemi, infarksiyon

50 50 Kan Pıhtılaşma Kaskadı In vivo (ekstrinsik) yolak In vitro temas sistemi (intrinsik yolak ) Doku zedelenmesi X Xa II (protrombin)IIa (trombin) fibrinojen fibrin stabilize fibrin Doku faktörü VIIa PL Ca 2+ Temas (örn. camla) XIIaXII XIXIa IXIXa XIII XIIIa Ca 2+ VIIIa PL Ca 2+ trombositler Heparin + ATIII hirudin

51 51 Hemostatik İlaçlar 1. Lokal hemostatikler 2. Antifibrinolitik ilaçlar 3. Replasman için kullanılan kan ürünleri 4. Trombosit bozukluklarında kullanılan ürünler 5. Diğer hemostatik ilaçlar

52 52 1. Lokal hemostatikler Kapillerlerin veya ufak damarların zedelenmesi sonucu kanama oluşmuş organ ve dokuların yüzeyine lokal olarak uygulanan maddeler (Toz, gaz bezi, sünger, tampon veya yaprak)... Genellikle cerrahi sırasında yararlıdırlar... Absorbe edilebilen türleri: Jelatin süngeri (Gelfoam) Oksidlenmiş selüloz Oksidlenmiş rejenere edilmiş selüloz Trombin Mikrofibriler kolajen hemostat (Avitene)

53 53 2. Antifibrinolitik İlaçlar Etki mekanizması: Plazminojen aktivatörlerini inhibe ederek plazmin oluşumunu azaltmak & plazmin’in etkisini antagonize etmek... Endikasyonları: 1º ve ağır KC hastalıklarına 2º gelişen hiperfibrinoliz hallerinde oluşan kanamalar KC hastalıklarında  fibrinolitik etkinlik  Kontrendikasyonları: DİK !!! ( hiperfibrinoliz  hipofibrinojenemi, + hiperkoagülabilite) Trombolitik ilaçların spesifik antidotudurlar...

54 54 Aminokaproik asid Plazminojen’in  plazmine aktive edilmesini önler Plazminojen aktivatörlerinin antagonistidir... Hiperfibrinoliz’in eşlik ettiği kanama durumlarında Trombolitik ilaçların yan tesiri olarak gelişen kanamalarda Hiperkoagülabilite  DİK’ te kontrendike ! 2. Antifibrinolitik İlaçlar

55 55 Endikasyonları 1. DİK’in eşlik etmediği hiperfibrinolize bağlı kanamalar 2. Hematüri (idrardaki fibrinolitik ürokinazı inhibe ederek) 3. SAK ve intrakraniyal anevrizma kanamaları 4. Hemofiliklerde oral cerrahi işlemler (salyadaki ve oral dokulardaki plazmini inhibe ederek ) 5. Trombolitik ilaçların antidotu (ürokinaz, streptokinaz) Aminokaproik asid 2. Antifibrinolitik İlaçlar

56 56 Etkisiz olduğu kanamalar: –Cerrahi yaralanmalara bağlı kanamalar –Gİ ülser veya varis kanamaları –Trombositopeniye bağlı kanamalar –Fonksiyonel uterus kanamaları İstenmeyen yan tesirleri: –Bulantı, diyare, dispepsi, döküntüler ve kaşıntı –Ejakülasyonun inhibisyonu, konjonktiva hiperemisi, nazal konjesyon, ortostatik hipotn. –Hiperkoagülabiliteye bağlı tromboembolizm (Ciddi !) –Hemostatik mekanizma uygun testlerle izlenmeli ! Aminokaproik asid 2. Antifibrinolitik İlaçlar

57 57 Traneksamik asid Antifibrinolitik etki gücü > aminokaproik asit Mide/duodenum ülserlerinde ve menorajide kullanılabilir… İstenmeyen etkileri: –GİS bozuklukları, alerji... –Tromboembolik olaylar (Ciddi !) 2. Antifibrinolitik İlaçlar

58 58 Aprotinin (Trasylol) Plazminojen aktivatörleri ve plazminin etkisini inhibe eder. 2. Antifibrinolitik İlaçlar Endikasyonları 1. Koroner by-pass ve açık kalp cerrahisi  kan t x gereğini ... 2. Malign tm.lerin mobilizasyonu, diseksiyonu ve debulking sırasında ve akut promyelositik lösemi sırasında oluşabilecek hiperfibrinolize bağlı kanamalar 3. Trombolitik tedavi sırasında fibrinolitik ilacın aşırı dozuna bağlı kanamalar 4. Akut pankreatit ve karsinoid kriz tedavisi  dozda antikoagülan etki (birlikte heparin  doz !)

59 59 3. Hemofili vb. durumlarda replasman için kullanılan kan ürünleri Hemofili A: Klasik hemofili (% 90)  faktör VIII  Hemofili B: Christmas hastalığı (% 10)  faktör IX  Tedavi yaklaşımı  faktör replasmanı ! 1960’lara kadar  normal kişilerden alınan tam kan sonra  plazma i.v. inf.  hipervolemi, hemokromatoz günümüzde  antihemofilik faktörlerden zengin plazma fraksiyonları

60 60 Taze dondurulmuş plazma Sitratlı tam kan  ilk 4 saatte santrifüj  ilk 6 saatte hızla dondurma  -18  C’ da 1 yıl etkin Stabil + labil (V ve VIII) faktörler de içerir… Endikasyonları –Trombotik trombositopenik purpura –KC hst. ve DİK’ lilerde pıhtılaşma faktörlerinin ↓ –Aşırı doz oral antikoagülana bağlı kanamalar –Faktör V ve X eksikliğine bağlı kanamalar (nadir) ABO uygunluğuna bakılmalı… Y.T.: Üşüme, titreme, ateş, bronkospazm, ARDS... 3....replasman için kullanılan kan ürünleri

61 61 Kriyopresipitat Tek donörden plazma  hızlı dondurma  yavaşça eritme ( antihemofilik faktörlerden zengin bir fraksiyon )  tekrar dondurma  1 yıl saklanabilir  eritilince ( filtreli infüzyon takımı ) ile ilk 6 saatte kullanılmalı... –Viral infeksiyon riski  –Kan bankalarında hazırlanabilir, ucuz –Uygulama hacmi  Endikasyonları –Hemofili A –von Willebrand hastalığı 3....replasman için kullanılan kan ürünleri

62 62 Çok sayıda donörden harmanlanarak  arıtma, kurutma  stabil, konsantre, katı Sadece hemofili A olgularında kullanılır AIDS’ in yayılmasında önemli rol oynamıştır... HIV’ den arındırmak için  10 saat 60  C’ da  derecede arıtılmış insan kurutulmuş faktör VIII konsantratı Rek. faktör VIII preparatı (enfeksiyon riski Ø) 1 ünite = 1 saatten daha taze 1 ml normal insan plazmasındaki antihemofilik faktör miktarı Antihemofilik faktör (faktör VIII) konsantratı 3....replasman için kullanılan kan ürünleri

63 63 İnsan plazmasından arıtma ve kurutma yöntemleri ile elde edilen K vitaminine-bağımlı faktörlerden (II, VII, IX, X) zengin katı bir preparat Anti-A ve anti-B aglütininler önemsiz miktarda  Cross-matching ve tiplendirmeye gerek yok ! Isıtma işlemi  Hepatit ve AIDS riski Ø... Endikasyonları Hemofili B & II, VII ve X eksikliklerine bağlı kanamalar... Tromboembolik olay, DİK riski (  faktör IX fraks.) Kurutulmuş Faktör IX Fraksiyonu 3....replasman için kullanılan kan ürünleri

64 64 Harmanlanmış insan plazmasından elde edilir... 60  C’ da 20 saat ısıtma  viruslardan arındırma 150 ml steril distile suda çözülerek i.v. infüzyonla Endikasyonları –Hipofibrinojenemi, afibrinojenemi, disfibrinojenemi –DİK ! Kurutulmuş fibrinojen 3....replasman için kullanılan kan ürünleri

65 65 4. Trombosit bozukluklarında kullanılan ürünler 1 ü (500 ml) tam kan  1 trombosit konsantrat ünitesi Endikasyonları i. Aşırı trombosit yıkımına bağlı trombositopeniler ii. Trombosit üretim yetersizliğine bağlı trombositopeniler iii. Trombosit disfonksiyonları iv. Aspirin vb. antitrombositik ilaçlara bağlı kanamalar Trombosit konsantratı

66 66 Trombosit # < 20,000/  L  kanama 1 ünite konsantrat  + 5,000 /  L trombosit Histokompatibilite antijeni bakımından uygun olmayan trombositlerin tekrarlı uygulanması  izoAb gelişimi  (paradoksik) trombosit yıkımı eritrosit içerir (az)  Rh immünizasyonu riski + –Rh (-) kız çocuklara ve kadınlara Rh (+) donörden alınan trombosit konsantratı verilmesi halinde  anti-D Ig inj. Büyük kan bankalarında hazırlanır...  dolaşımı yüklemeden trombosit #’ nı ... 4. Trombosit bozukluklarında... Trombosit konsantratı

67 67 5. Diğer Hemostatik İlaçlar Desmopressin Etamsilat K vitamini ve askorbik asid Vazopressin ve terlipressin Somatostatin

68 68 Akut kan kayıplarında kullanılan Kan Ürünleri Hemorajik Şok –1. derece  kan kaybı < 750 ml Kristaloid sol. (dengeli elektrolit sol.) –2. derece  kan kaybı=750-1500 ml Kolloid solüsyonlar –3. derece  kan kaybı=1500-2000 ml –4. derece  kan kaybı > 2000 ml Tam kan Konsantre eritrosit süspansiyonu

69 69 Plazma yerini tutan Modifiye Polisakkaritler: 1. Polijelin (Haemaccel) 2. Hidroksietil nişasta (Hetastarch, HES) 3. Dekstranlar Kan ve Plazma Ürünleri: 1. Plazma 2. Normal İnsan Serum Albumini Solüsyonu 3. Plazma Protein Fraksiyonu Solüsyonu 4. Tam kan... Kan Ürünleri