İdare Hukuku.

İdare Hukuku

1. İDARE VE İDARE HUKUKU 1.- İdare Kavramı 2.- İdare Hukuku 2.İDARÎ TEŞKİLÂT 3.- İdarî Teşkilâta Hâkim Olan Temel İlkeler 4.- İdarî Teşkilât 3.İDARÎ İŞLEMLER 5.- İdarî İşlem Kavramı Vize 1-11 6.- Bireysel İşlemler 7.- Düzenleyici İşlemler 8.- İdarî Sözleşmeler 4. İDARENİN FAALİYETLERİ 9.- Kamu Hizmeti 10.- Kolluk 5. İDARENİN HAREKET ARAÇLARI 11.- Kamu Görevlileri 12.- Kamu Malları 6. İDARENİN SORUMLULUĞU 13.- İdarenin Sorumluluğu 7. İDARENİN DENETLENMESİ Final 12-15 14.- İdarenin Yargı Dışı Denetlenmesi 15.- İdarenin Yargısal Denetimi: İdari Yargı

Hukuk Nedir ? toplumsal hayatı düzenleyen
ve aykırılık halinde devlet yaptırımına tabi olan yani kamu gücüyle desteklenen kurallar bütünü olarak tanımlanabilir. toplumun genel yararını veya bireylerin ve toplumun ortak iyiliğini sağlamak amacıyla konulan kurallar bütünü

Toplumsal Düzen Kuralları
Hukuk Din Ahlak Görgü (Örf Adet)

Hukukun Başlıca Amaç ve İşlevleri
Güvenlik Sağlama Toplumsal Düzen ve Barış Sağlama Özgürlük Sağlama Toplumsal Gereksinimleri Karşılama Eşitlik Sağlama Adalet Sağlama Denkleştirici Dağıtıcı Hakkaniyet Adalet Adalet

Hukuk Sistemleri İslam Hukuku Roma Hukuku (Kıta Avrupası )
Anglo Sakson Hukuku Sosyalist Hukuk

Asıl Kaynaklar Yardımcı Kaynaklar
Hukukun Kaynakları Asıl Kaynaklar Yardımcı Kaynaklar Yazılı Yazısız Doktrin İçtihat 1.Anayasa Örf ve Adetler (Bilimsel (Yargı Kararları) 2.Kanun Görüşler) 3.KHK 4.Uluslararası And. 5.Tüzük 6.Yönetmelik

Kamu İdaresi-Özel İdare Ayrımı.
İdare: belli bir amacın gerçekleştirilmesi için kurulan örgüt veya bu amaca ulaşmak için yürütülen planlı insan faaliyeti demektir. Örgüt ve faaliyetleri Kamu İdaresi-Özel İdare Ayrımı. Amaçları farklıdır. “kamu yararı” ve “özel yarar”, (kâr) Kamu idareleri, “kamu gücü ile donatılmışlardır.” Kamu idareleri özel kişiler karşısında üstün konumdadırlar. özel idareler ile özel kişiler eşit Kamu idaresinin kuruluşu ve çalışması kanunlarla düzenlenmiştir. Özel idarelerin kuruluş ve faaliyetlerinde serbestlik ilkesi

İdare hukukunun konusu İdare
İdari Fonksiyon (Fonksiyonel Anlamda İdare) İdare Organı (Organık Anlamda İdare ) İdare Organının Yasama Organından Ayrılması İdare Organının Yargı Organından Ayrılması İdare Organının Yürütme Organından Ayrılması

YÜRÜTME Cumhurbaşkanı (m ) Bakanlar Kurulu (m ) Olağanüstü Yönetim Usûlleri (m ) İdare (m ) SONUÇLAR: İdare hukukunun konusu olan idare, “özel idareler” değil, “kamu idaresi”dir. Bu terimi yerine kısaca “idare” terimi kullanılır. İdare, devletin bir organıdır. Ancak bu idare organı, devletin yasama ve yargı organlarının tamamıyla dışında kalır. İdare, devletin yürütme organının bir parçasıdır. Yürütme organının içinde yer alan, Cumhurbaşkanı, Bakanlar Kurulu, Başbakan ve bakanlar idare kavramına kural olarak dahil değildir. O hâlde, idare, yürütme organının Bakanlar Kurulu, Başbakan ve bakanlar dışında kalan kısmıdır. Ancak, Cumhurbaşkanı, Bakanlar Kurulu, Başbakan ve Bakanlar, idare kavramıyla yakın ilişkiler içindedir.

Devlet Organları + Devlet Dışındaki Diğer Kamu Tüzel Kişileri (İl Özel İdaresi Belediye, Köy, Üniversite, KİT, TRT, Barolar, Meslek Kuruluşları, vs.) Yasama Organı Yargı Organı Yürütme Organı 1. Cumhurbaşkanı 2. Bakanlar Kurulu 3. Başbakan 4. Bakanlar İdare İdare Organı = Devletin Yürütme Organının Cumhurbaşkanı, Başbakan, Bakanlar Kurulu, Bakanlar Dışında Kalan Kısmı + Diğer Kamu Tüzel Kişileri

(Fonksiyonel Anlamda İdare)
İdari Fonksiyon (Fonksiyonel Anlamda İdare) Devletin Yasama ve yürütme fonksiyonu ile yürütme organının siyasi fonksiyonu dışında kalan toplumun günlük yaşamını sürdürmek, dolayısı ile kamu yararını gerçekleştirmek amacıyla devlet ve diğer kamu tüzel kişileri tarafından yürütülen fonksiyondur. İdare Fonksiyonunun Yasama Fonksiyonundan Ayrılması İdare Fonksiyonunun Yargı Fonksiyonundan Ayrılması İdare Fonksiyonunun Yürütme Fonksiyonundan Ayrılması

İdari Fonksiyonun Sonuçları:
İdarî Fonksiyon İdarî Fonksiyon = Yürütme Organının Fonksiyonu - Hükûmet Fonksiyonu İdari Fonksiyonun Sonuçları: İdarî fonksiyon, yasama ve yargı fonksiyonlarının dışında kalan bir devlet fonksiyonudur. İdarî fonksiyon, esasen, yürütme organının bir fonksiyonudur. Ancak, yürütme organının şu fonksiyonları idarî fonksiyonun dışında kalır Cumhurbaşkanının seçilmesi, Bakanlar Kurulunun kurulması, Başbakanın atanması, bakanların seçilmesi ve görevlerinden alınması. Yürütme organının yasama organıyla olan ilişkileri. Yürütme organının yargı organıyla olan ilişkileri. Yürütme organının başka devletlerle olan ilişkileri.

İdarî Fonksiyonun Özellikleri
Devletin Hukukî Fonksiyonları Yasama Fonksiyonu Yargı Fonksiyonu Yürütme Fonksiyonu Hükûmet Fonksiyonu 1. Cumhurbaşkanının seçilmesi, Bakanlar Kurulunun kurulması, Başbakanın atanması, bakanlar atanması ve azli 2. Yürütme organının yasama organıyla ilişkileri 3. Yürütme organının yargı organıyla ilişkileri 4. Yürütme organının başka devletlerle ilişkileri. İdarî Fonksiyon (Yürütme fonksiyonunun geri kalan kısmı) İdarî Fonksiyonun Özellikleri 1. İdarî fonksiyonun amacı kamu yararını gerçekleştirmektir. 2. İdarî fonksiyonun konusu, kamu hizmetleridir. 3. İdarî fonksiyon, idarî işlemlerle yürütülür. 4. İdarî fonksiyon, kamu gücü kullanılarak yerine getirilir. 5. İdarî fonksiyon, süreklidir. 6. İdarî fonksiyon kendiliğinden harekete geçer. 7. İdarî fonksiyon bireylerle doğrudan doğruya ilgilidir.

2. Ders İdare Hukuku Nedir ?

İdare Hukukunun Tanımı
Geniş anlamda idare hukuku : idarenin kuruluş ve işleyişine uygulanan hukuk kurallarının bütünüdür. Dar anlamda idare hukuku ise idarenin kuruluş ve işleyişine uygulanan kamu hukuku kurallarının bütünüdür. 1. Anglo-Sakson Sistemi : Adlî İdare Sistemi 2. Kara Avrupası Sistemi : İdarî Rejim

İdare Hukukunun Özellikleri
genç bir hukuk dalıdır. “tedvin” edilmemiş bir hukuk dalıdır. büyük ölçüde, “içtihadî” bir hukuk dalıdır. bağımsız bir hukuk dalıdır. “statüsel ” niteliktedir. Yani akdî ve iradî değil, kanunî ve nizamidir. İdare hukuku işlemleri “tek taraflı”dır. uyuşmazlıklara idarî yargıda karara bağlanır.

İdare Hukukunun uygulama alanı Kamu Gücü ve ayrıcalıkları
Kamu gücü kriteri Kamu hizmeti kriteri Kamu gücü: idarenin kamu gücü kullanarak yaptığı işler idare hukukuna tabidir Kamu Gücü ve ayrıcalıkları Tek yanlı işlem Re’sen icra Hukuka uygunluk karinesi haczedilemez iflas istenemez Kamu görevlisi sayılma Zorunlu üyelik Zorunlu aidat Vergi muafiyeti İdari yargıya tabi Yükümlülükler İdarenin serbestisi yok(Örnek, Sözleşme) Personel alma sınavla

KHK, Milletlerarası Andlaşma Tüzük, Yönetmelik
İDARE HUKUKUNUN KAYNAKLARI Asıl Kaynaklar Yardımcı Kaynaklar Yazılı Yazısız Yargısal İçtihatlar Doktrin Anayasa, Kanun, KHK, Milletlerarası Andlaşma Tüzük, Yönetmelik Örf ve Adet (Kaynak değil) İDARE HUKUKU Genel İdare Hukuku Özel İdare Hukuku İdarî Teşkilât İdarî İşlemler -Bireysel İşlemler -Düzenleyici işlemler -Sözleşmeler Kamu Hizmeti Kolluk Kamu Görevlileri Kamu Malları İdarenin Sorumluluğu İdarî Yargı Malî Hukuk İmar Hukuku Ekonomik Kamu Hukuku Trafik Hukuku Eğitim İdaresi Hukuku Sağlık İdaresi Hukuku Orman Hukuku Çevre Hukuku Bayındırlık Hukuku Gümrük Hukuku, Turizm Hukuku, vs.

İdare Hukukuna Hakim Olan İlkeler
1. Cumhuriyetçilik ilkesi 2. Üniter devlet ilkesi 3. İnsan haklarına saygılı devlet ilkesi 4. Atatürk milliyetçiliğine bağlı devlet ilkesi 5. Demokratik devlet ilkesi 6. Laik devlet ilkesi 7. Sosyal devlet ilkesi 8. Hukuk devleti ilkesi 9. Eşitlik İlkesi 10. Başlangıçta Belirtilen İlkeler

“idarenin kanuniliği”
“hukuk devleti” Mülk Devlet Anlayışı Polis Devleti Anlayışı Hazine Teorisi Hukuk Devleti Anlayışı “idarenin kanuniliği” Kanuna Dayanma İlkesi Kanuna Aykırı Olmama İlkesi Hukuk Devletinin Gerekleri Genel Gerekleri (Devletin Hukuka Bağlılığı) 1. Yasama organı hukuka bağlı olmalıdır. 2. Yargı organı hukuka bağlı olmalıdır. 3. Yürütme organı hukuka bağlı olmalıdır. Özel Gerekleri (İdarenin Hukuka Bağlılığı) 1. İdare yargısal denetime tâbi olmalıdır. 2. Hakimler bağımsız ve teminatlı olmalıdır. 3. İdarî faaliyetler önceden bilinebilir olmalıdır. 4. İdarenin malî sorumluluğu mevcut olmalıdır.

İDARÎ TEŞKİLÂT 3.Ders İdari Teşkilata Hakim Olan Temel İlkeler

Ders planı Merkezden Yönetim İlkesi (AY.md.123)
Yerinden Yönetim (Adem-i Merkeziyet) İlkesi Kamu Tüzel Kişiliği İdarenin Bütünlüğü İlkesi: Hiyerarşi ve Vesayet

IV. İdare A. İdarenin esasları 1
IV. İdare A. İdarenin esasları 1. İdarenin bütünlüğü ve kamu tüzelkişiliği MADDE 123. – İdare, kuruluş ve görevleriyle bir bütündür ve kanunla düzenlenir. İdarenin kuruluş ve görevleri, merkezden yönetim ve yerinden yönetim esaslarına dayanır. Kamu tüzelkişiliği, ancak kanunla veya kanunun açıkça verdiği yetkiye dayanılarak kurulur. 2. Yönetmelikler MADDE 124. – Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzelkişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilirler. Hangi yönetmeliklerin Resmî Gazetede yayımlanacağı kanunda belirtilir. B. Yargı yolu MADDE 125. – İdarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolu açıktır. (Ek hüküm: /2 md.) Kamu hizmetleri ile ilgili imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinde bunlardan doğan uyuşmazlıkların millî veya milletlerarası tahkim yoluyla çözülmesi öngörülebilir. Milletlerarası tahkime ancak yabancılık unsuru taşıyan uyuşmazlıklar için gidilebilir.

C. İdarenin kuruluşu 1. Merkezî idare MADDE 126
C. İdarenin kuruluşu 1. Merkezî idare MADDE 126. – Türkiye, merkezî idare kuruluşu bakımından, coğrafya durumuna, ekonomik şartlara ve kamu hizmetlerinin gereklerine göre, illere; iller de diğer kademeli bölümlere ayrılır. İllerin idaresi yetki genişliği esasına dayanır. Kamu hizmetlerinin görülmesinde verim ve uyum sağlamak amacıyla, birden çok ili içine alan merkezî idare teşkilatı kurulabilir. Bu teşkilatın görev ve yetkileri kanunla düzenlenir. 2. Mahallî idareler MADDE 127. – Mahallî idareler; il, belediye veya köy halkının mahallî müşterek ihtiyaçlarını karşılamak üzere kuruluş esasları kanunla belirtilen ve karar organları, gene kanunda gösterilen, seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan kamu tüzelkişileridir. Mahallî idarelerin kuruluş ve görevleri ile yetkileri, yerinden yönetim ilkesine uygun olarak kanunla düzenlenir.

Merkezden Yönetim İlkesi
A. Merkezden Yönetim Nedir (AY.md.123) Merkezden Yönetimin Yararları Tüm idare hizmetler merkezde toplanmıştır. Bir taşra teşkilatı vardır. Tüm kaynaklar merkezde toplanmıştır. Güçlü bir devlet yönetimi sağlar. Hizmetler, daha az harcama ile ve rasyonel bir biçimde yürütülür. Hizmetler, yeknesak bir biçimde yürütülür. Merkezden Yönetimin Zararları Bürokrasi ve kırtasiyeciliğe yol açar. Hizmetlerin yöresel gereksinimlere göre yürütülmesi güçtür. Demokratik ilkelere pek uygun değildir.

Yetki Genişliği İlkesi(Tevsii Mezuniyet): (AY. Md. 126)
Merkezden yönetimin taşrada etkin bir şekilde işleyişini sağlamak için yalnızca il idaresinde valiye tanınmış karar alabilme ve uygulama yetkisidir. özellikleri merkezi idarenin taşra örgütlerinde görevli amir(vali) tarafından kullanılmaktadır. Yetkiyi merkez adına kullanan amir, bu yetkiyi merkezi idarenin yürütmekle ödevli olduğu bir hizmetin (milli bir kamu hizmetinin) yürütülmesi için kullanmaktadır. Yetkinin kullanılması ile yürütülen hizmetin giderleri merkezi idarenin bütçesinden karşılanmaktadır. Yetkinin kullanılması ile yürütülen hizmete tahsis edilmiş bulunan mallar da ya merkezi idarenin mülkiyetindedir ya da merkezi idarenin hüküm ve tasarrufu altındadır.

Yerinden Yönetim (Adem-i Merkeziyet)
Yer Yönünden Hizmet Yönünden Yerinden Yönetimin Yararları Demokratik ilkelere uygunluğu Kırtasiyecilik ve bürokrasinin azalması Hizmetlerin Gereksinimlere uygun yürütülmesi Yerinden Yönetimin Zararları Ülke bütünlüğünün ve milli birliğin sarsılma tehlikesi Partizanca uygulamalara yol açması Hizmetlerin yeknesak bir biçimde yürütülmemesi

Merkezi Yönetim &Yerinden Yönetim
Özellikler Merkezi Yönetim Yerinden Yönetim Tüzel Kişilik Tek Tüzel Kişi Devlet Her Kuruluşun Ayrı Bütçe ve Malvarlığı Tek Personel Hiyerarşik düzenle Denetim Türü Hiyerarşi Vesayet Değerlendirme Kriteri Merkezden Yönetim Yerinden Yönetim Demokratiklik Düşük Yüksek Partizanlık Yerel İhtiyaçlara Uygunluk Bürokrasi ve Kırtasiyecilik Mali Denetim Kolay Zor Bölgelerarası eşitsizliğe Yol Açma

“kişi”: hak ve borçlara sahip olabilen varlıklar
“Kişi” olmanın bazı sonuçları: Kişiler, irade açıklayabilirler. Kişiler, hukukî işlemler yapabilirler. Kişiler, malvarlığına sahip olabilirler. Kişiler, hak ve borç altına girebilirler. Kişiler, sorumluluk sahibidirler. Kişiler, mahkemeler huzurunda davacı ve davalı olabilirler.

Kamu Tüzel Kişiliği Kişilik Kavramı Gerçek Tüzel
Özel Hukuk Tüzel Kişileri Kamu Hukuku Tüzel Kişileri Şirketler Vakıflar Kişi Topluluğu Mal Topluluğu (Kamu İdareleri) (Kamu Kurumları) 1 Devlet KİT’ler 2 İl Özel İdareleri SGK Üniversiteler 3 Belediyeler 4 Köyler

Kamu ve Özel Hukuk Tüzel Kişi Ayrımı
Anayasa veya Kanunla Nitelendirme Anayasayla veya Kanunla Nitelendirme Yoksa a) Birinci şart: Tüzel Kişi, Devlet Tarafından Kurulmuş Olmalıdır. b) ikinci şart: Tüzel Kişi, Kamu Gücü Ayrıcalıklarıyla Donatılmış Olmalıdır. Kamu Tüzel Kişiliğine Sahip Olmanın Sonuçları 1-Kanunla ve Kanunun Verdiği Yetkiye Dayanılarak İdari Kararla Kurulma ve Kaldırılma 2-Kendi Bütçesine, Personeline ve Araç-Gerecine Sahip Olma 3-Görev Alanlarının Özel Nitelikler Taşıması 4-Kamu Gücünü Kullanma 5-Vesayet Denetimine Tabi Bulunma 5-Üyelik ya da Katılım Zorunluluğu 6-Kamu Yararı Amacı

Kamu Tüzel Kişisi, Bazı Yönleriyle Özel Hukuka Tâbi Tutulmuş Olabilir
Kamu Tüzel Kişiliğinin Tanımında Kamu Yararı Amacı veya Kamu Hizmeti Kriteri Belirleyici Değildir Kamu Gücü Ayrıcalıkları Kriteri Tek Başına Yeterli Değildir Bir Tüzel Kişiye İdare Hukukunun Uygulanması, Onun İşlemlerinin İdarî Yargıya Tâbi Olması, Onun Bir Kamu Tüzel Kişisi Olduğu Anlamına Gelmez Meslek Kuruluşları Bir Kamu Tüzel Kişisi Olamaz Özel Üniversiteler Kamu Tüzel Kişisi Olamaz

Hiyerarşik Gücün Kapsamı (Hiyerarşik Yetkiler)
İdarenin Bütünlüğü İlkesi: Hiyerarşi ve Vesayet Hiyerarşi; Bakan –Vali- Kaymakam- İlçe Milli eğitim Müdürü- İlkokul Müdürü Vesayet ; Vali- Belediye Meclisi veya Kaymakam- Köy Muhtarı Hiyerarşi : (biri dışında her görevlinin diğer bir görevliye tabi olduğu personel düzeni) Hiyerarşik Gücün Kapsamı (Hiyerarşik Yetkiler) Kişiler Üzerinde İşlemler Üzerinde Memuriyet Durumuna İlişkin İşlemler Yapma Yetkisi İptal Yetkisi. Disiplin Yetkisi Düzeltme Yetkisi, Görev Bölüşümü İkame Yetkisinin Yokluğu Emir ve Talimat Verme Yetki Kanunsuz Emir; Kamu görevlisi, üstünden aldığı emri yönetmelik, tüzük, kanun ve Anayasaya hükümlerine aykırı görürse yerine getirmez. Üstü emirde ısrar eder ve bu emri yazı ile tekrarlarsa, emir yerine getirilir.

4. Hiyerarşi Yetkisinin Özellikleri
Aynı Kamu Tüzel Kişisi İçinde Geçerli Bir Yetkidir Bir “Genel Yetki”dir Kendiliğinden veya İlgililerin Başvurusu Üzerine Kullanılabilir Kullanılması Belirli Bir Sebebe Bağlı Değildir Astın İdarî Veya Yargısal Bir Başvuru Hakkı Yoktur Hiyerarşi Yetkisi Vazgeçilemeyen Bir Yetkidir. 5. Hiyerarşi Yetkisine Tâbi Olmayanlar Hakimler Hiyerarşik Denetime Tâbi Değildir Askerler, Askerî Hiyerarşiye Tâbidir Merkezî İdare İçindeki Teknik Uzmanların, Uzmanlıkları Dahilindeki Faaliyetleri Üniversite Öğretim Elemanlarının Eğitim, Öğretim ve Bilimsel Araştırma Faaliyetleri

İdari Vesayet İstisnaî Nitelikte Bir Yetkidir Kanunla Verilir
Tanım: Kanunla öngörülmüş durumlarda merkezi idarenin yerinden yönetim kuruluşlarının eylem ve işlemleri üzerinde sahip olduğu sınırlı bir denetleme yetkisi idari vesayet; merkezî idare ile yerinden yönetim arasındaki bütünlük idari vesayet yetkisi bizzat Anayasa tarafından öngörülmüş bir yetkidir 3. İdari Vesayetin Özellikleri İstisnaî Nitelikte Bir Yetkidir Kanunla Verilir Dar Yoruma Tâbi Tutulur Emir ve Talimat Verme Yetkisi İle Düzeltme Yetkisini Kural Olarak İçermez

4. Hiyerarşi ile Vesayet Arasındaki Farklar
Hiyerarşik denetimde, denetimi yapan ile denetleyen kişiler aynı kurumdan İdari vesayet denetiminde ise denetimi yapan kurum ile denetlenen kurum ayrı kamu tüzel kişilerdir. Hiyerarşik denetim için açıkça yasal bir yetkiye ihtiyaç yoktur. Vesayet denetimi için ise, vesayet denetimi uygulayacak olan makamların yasa koyucu tarafından açıkça belirtilmesi gerekir. Hiyerarşik denetimde, denetim yetkisini elinde tutan üst, astın kararlarını her zaman değiştirebilir, geciktirebilir, ne yönde karar alması gerektiğini bildirebilir. Vesayet denetiminde ise ilke olarak vesayete tabi yönetimin işlemi onaylanır, geciktirilir veya değiştirilir. Ayrıca vesayete tabi yönetimin yerine geçip karar alma söz konusu değildir. Hiyerarşik denetimde alınan kararlara karsı husumet makamı, ortada tek bir kamu tüzel kişiliği olduğundan bu kamu tüzel kişisidir. İdari vesayette ise, karar tasdik edilmiş olsa bile, tasdik işlemin unsuru olmadığı için, uyuşmazlıkta husumet yerel yönetim idaresine yönelir. Vesayet denetiminde, alınan kararlara karsı yargı yolu açık iken, hiyerarşik denetiminde yargı yolu kapalıdır.

Vesayet Makamının Sahip Olduğu Yetkiler (İdari Vesayet Yetkisinin Kapsamı)
Kişiler Üzerinde İşlemler Üzerinde Geçici Olarak Görevden Uzaklaştırma İptal, Onama, Değiştirerek Onama ve Erteleme Yetkileri Vesayet Yetkisini İçermeyen Yetkiler İkame yetkisi Emir Talimat Yetkisi

İDARİ TEŞKİLAT

YERİNDEN YÖN.KURULUŞLARI
T.C İDARİ YAPISI GENEL İDARE YERİNDEN YÖN.KURULUŞLARI MERKEZ TEŞKİLATI TAŞRA TEŞKİLATI MAHALLİ İDARELER -İller -İlçeler -bucaklar -Bölge Kuruluşları -İl Özel İdareler -Belediyeler -Köyler -Cumhurbaşkanı -Bakanlar Kurulu -Bakanlıklar -Yrd. kuruluşlar HİZMET KURULUŞLARI -Danıştay -Sayıştay -Dev.Planlama Teşkilatı -Milli Güvenlik Kurulu -Üniversiteler -T.R.T -K.İ.T -Diğerleri MESLEK KURULUŞLARI -Barolar -Ticaret,Sanayi Odaları -Diğerleri DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI

Nitelikleri ve Tarafsızlığı
Cumhurbaşkanı, kırk yaşını doldurmuş ve yüksek öğrenim yapmış TBMM üyeleri veya bu niteliklere ve milletvekili seçilme yeterliğine sahip Türk vatandaşları arasından, halk tarafından seçilir. Cumhurbaşkanının görev süresi beş yıldır. Bir kimse en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilir. Cumhurbaşkanlığına TBMM üyeleri içinden veya Meclis dışından aday gösterilebilmesi yirmi milletvekilinin yazılı teklifi ile mümkündür. Ayrıca, en son yapılan milletvekili genel seçimlerinde geçerli oylar toplamı birlikte hesaplandığında yüzde onu geçen siyasi partiler ortak aday gösterebilir. Cumhurbaşkanı seçilenin, varsa partisi ile ilişiği kesilir ve TBMM üyeliği sona erer.

Seçimi Cumhurbaşkanı seçimi, Cumhurbaşkanının görev süresinin dolmasından önceki 60içinde; makamın herhangi bir sebeple boşalması halinde ise boşalmayı takip eden 60içinde tamamlanır. Genel oyla yapılacak seçimde, geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı seçilmiş olur. İlk oylamada bu çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamayı izleyen ikinci pazar günü ikinci oylama yapılır. Bu oylamaya, ilk oylamada en çok oy almış bulunan iki aday katılır ve geçerli oyların çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı seçilmiş olur. İkinci oylamaya katılmaya hak kazanan adaylardan birinin ölümü veya seçilme yeterliğini kaybetmesi halinde; ikinci oylama, boşalan adaylığın birinci oylamadaki sıraya göre ikame edilmesi suretiyle yapılır. İkinci oylamaya tek adayın kalması halinde, bu oylama referandum şeklinde yapılır. Aday, geçerli oyların çoğunluğunu aldığı takdirde Cumhurbaşkanı seçilmiş olur. Cumhurbaşkanı göreve başlayıncaya kadar görev süresi dolan Cumhurbaşkanının görevi devam eder.

Cumhurbaşkanlığı seçimine ilişkin usûl ve esaslar kanunla düzenlenir.(*) 23/05/1987 tarihli ve sayılı Anayasa Değişikliklerinin Halkoyuna Sunulması Hakkında Kanun gereğince, halkoyuna sunulmak üzere 16/06/2007 tarihli ve sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan, 16/10/2007 tarihli ve sayılı Kanunla değişik 31/05/2007 tarihli ve 5678 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun 21/10/2007 tarihinde yapılan halkoylaması sonucu kabul edilmiş ve buna ilişkin Yüksek Seçim Kurulu Kararı 31/10/2007 tarihli ve sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır. C. Andiçmesi (Madde 103) Cumhurbaşkanı, görevine başlarken Türkiye Büyük Millet Meclisi önünde andiçer :

Yasama ile ilgili olanlar
Görev ve Yetkileri Cumhurbaşkanı Devletin başıdır. Bu sıfatla Türkiye Cumhuriyeti'ni ve Türk Milleti'nin birliğini temsil eder; Anayasa'nın uygulanmasını, Devlet organlarının düzenli ve uyumlu çalışmasını gözetir. Yasama ile ilgili olanlar Gerekli gördüğü takdirde, yasama yılının ilk günü TBMM’de açılış konuşmasını yapmak, TBMM‘yi gerektiğinde toplantıya çağırmak, Yasaları yayımlamak, Yasaları yeniden görüşülmek üzere TBMM‘ye geri göndermek, Anayasa değişikliklerine ilişkin yasaları gerekli gördüğü takdirde halkoyuna sunmak, Yasaların, kanun hükmündeki kararnamelerin,TBMM İçtüzüğü'nün, tümünün ya da belirli kurallarının Anayasa'ya biçim ya da esas yönünden aykırı oldukları gerekçesi ile Anayasa Mahkemesi'nde iptal davası açmak, TBMM seçimlerinin yenilenmesine karar vermek,

Yürütme alanına ilişkin olanlar :
Başbakanı atamak ve istifasını kabul etmek, Başbakanın önerisi üzerine Bakanları atamak ve görevlerine son vermek, Gerekli gördüğünde Bakanlar Kurulu'na Başkanlık etmek ya da Bakanlar Kurulu'nu Başkanlığı altında toplantıya çağırmak, Yabancı devletlere Türk Devleti'nin temsilcilerini göndermek, Türkiye Cumhuriyeti'ne gönderilecek yabancı devlet temsilcilerini kabul etmek, Uluslararası andlaşmaları onaylamak ve yayımlamak, TBMM adına Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Başkomutanlığını temsil etmek, TSK‘nın kullanılmasına karar vermek, Genelkurmay Başkanı'nı atamak, MGK’yı toplantıya çağırmak, MGK’ya Başkanlık etmek, Başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu kararıyla sıkıyönetim ya da olağanüstü hal ilan etmek ve kanun hükmünde kararname çıkarmak, Kararnameleri imzalamak, Sürekli hastalık, sakatlık ve kocama sebebi ile belirli kişilerin cezalarını hafifletmek ya da kaldırmak, DDK üyelerini ve Başkanını atamak,DDK ‘ya inceleme, araştırma ve denetleme yaptırmak, YÖK üyelerini seçmek, Üniversite rektörlerini seçmek,

Yargı ile ilgili olanlar: Sorumluluk ve sorumsuzluk hali
Anayasa Mahkemesi üyelerini, Danıştay üyelerinin 4’de 1’ni, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcıvekilini, Askerî Yargıtay üyelerini, Askerî Yüksek İdare Mahkemesi üyelerini, HSYK üyelerini seçmek. Cumhurbaşkanı, ayrıca Anayasada ve kanunlarda verilen seçme ve atama görevleri ile diğer görevleri yerine getirir ve yetkileri kullanır. Sorumluluk ve sorumsuzluk hali Cumhurbaşkanı'nın, Anayasa ve diğer yasalarda Başbakan ve ilgili bakanın imzalarına gerek olmaksızın tek başına yapabileceği belirtilen işlemleri dışındaki bütün kararları, Başbakan ve ilgili bakanlarca imzalanır. Bu kararlardan Başbakan ve ilgili bakan sorumludur. Cumhurbaşkanı'nın resen imzaladığı kararlar ve emirler aleyhine Anayasa Mahkemesi dahil, yargı mercilerine başvurulamaz. Cumhurbaşkanı, vatana ihanetten dolayı, TBMM üye tamsayısının en az üçte birinin önerisi üzerine, üye tamsayısının en az dörtte üçünün vereceği kararla suçlandırılır.

Cumhurbaşkanına Vekillik Etme (Madde 106)
Cumhurbaşkanlığı makamının boşalması durumunda da yenisi seçilinceye kadar, TBMM Başkanı Cumhurbaşkanlığı'na vekillik eder ve Cumhurbaşkanı'na ilişkin yetkileri kullanır.

Türkiye Cumhuriyeti 62. Hükümeti Üyeleri'nin İsimleri Şu Şekildedir:
Başbakan - Ahmet Davutoğlu Başbakan Yardımcısı - Bülent Arınç Başbakan Yardımcısı - Ali Babacan Başbakan Yardımcısı - Numan Kurtulmuş Başbakan Yardımcısı - Yalçın Akdoğan Adalet Bakanı - Bekir Bozdağ Dışişleri Bakanı - Mevlüt Çavuşoğlu İçişleri Bakanı - Efkan Ala Ekonomi Bakanı - Nihat Zeybekçi Maliye Bakanı - Mehmet Şimşek Milli Eğitim Bakanı - Nabi Avcı Avrupa Birliği Bakanı - Volkan Bozkır Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı - Faruk Çelik Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı - Taner Yıldız Gençlik ve Spor Bakanı - Akif Çağatay Kılıç Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı - Mehmet Mehdi Eker Milli Savunma Bakanı - İsmet Yılmaz Gümrük ve Ticaret Bakanı - Nurettin Canikli Kültür ve Turizm Bakanı - Ömer Çelik Kalkınma Bakanı - Cevdet Yılmaz Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı - Lütfi Elvan Çevre ve Şehircilik Bakanı - İdris Güllüce Sağlık Bakanı - Mehmet Müezzinoğlu Orman ve Su İşleri Bakanı - Veysel Eroğlu Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı - Fikri Işık Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı - Ayşenur İslam

Göreve başlama ve güvenoyu
Bakanlar Kurulu Bakanlar Kurulu, Başbakan ve bakanlardan kurulur. Başbakan, Cumhurbaşkanınca, TBMM üyeleri arasından atanır. Bakanlar, TBMM üyeleri veya milletvekili seçilme yeterliğine sahip olanlar arasından Başbakanca seçilir ve Cumhurbaşkanınca atanır; gerektiğinde Başbakanın önerisi üzerine Cumhurbaşkanınca görevlerine son verilir. Göreve başlama ve güvenoyu Bakanlar Kurulunun listesi tam olarak TBMM’ye sunulur. TBMM tatilde ise toplantıya çağrılır. Bakanlar Kurulunun programı, kuruluşundan en geç bir hafta içinde Başbakan veya bir bakan tarafından TBMM’de okunur ve güvenoyuna başvurulur. Güvenoyu için görüşmeler, programın okunmasından iki tam gün geçtikten sonra başlar ve görüşmelerin bitiminden bir tam gün geçtikten sonra oylama yapılır.

Görev ve siyasî sorumluluk
Görev sırasında güvenoyu Başbakan, gerekli görürse, Bakanlar Kurulunda görüştükten sonra, TBMM’den güven isteyebilir. Güven istemi, TBMM bildirilmesinden bir tam gün geçmedikçe görüşülemez ve görüşmelerin bitiminden bir tam gün geçmedikçe oya konulamaz. Güven istemi, ancak üye tamsayısının salt çoğunluğuyla reddedilebilir. Görev ve siyasî sorumluluk Başbakan, Bakanlar Kurulunun başkanı olarak, Bakanlıklar arasında işbirliğini sağlar ve hükümetin genel siyasetinin yürütülmesini gözetir. Bakanlar Kurulu, bu siyasetin yürütülmesinden birlikte sorumludur. Her bakan, Başbakana karşı sorumlu olup ayrıca kendi yetkisi içindeki işlerden ve emri altındakilerin eylem ve işlemlerinden de sorumludur. Başbakan, bakanların görevlerinin Anayasa ve kanunlara uygun olarak yerine getirilmesini gözetmek ve düzeltici önlemleri almakla yükümlüdür. Bakanlar Kurulu üyelerinden milletvekili olmayanlar; 81 inci maddede yazılı şekilde TBMM önünde andiçerler ve bakan sıfatını taşıdıkları sürece milletvekillerinin tâbi oldukları kayıt ve şartlara uyarlar ve yasama dokunulmazlığına sahip bulunurlar. Bunlar TBMM üyeleri gibi ödenek ve yolluk alırlar.

Bakanlıkların kurulması ve bakanlar Seçimlerde geçici Bakanlar Kurulu
Bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görevleri, yetkileri ve teşkilatı kanunla düzenlenir. Açık olan bakanlıklarla izinli veya özürlü olan bir bakana, diğer bir bakan geçici olarak vekillik eder. Ancak, bir bakan birden fazlasına vekillik edemez. TBMM kararı ile Yüce Divana verilen bir bakan bakanlıktan düşer. Başbakanın Yüce Divana sevki halinde hükümet istifa etmiş sayılır. Herhangi bir sebeple boşalan bakanlığa en geç 15 gün içinde atama yapılır. Seçimlerde geçici Bakanlar Kurulu TBMM genel seçimlerinden önce, Adalet, İçişleri ve Ulaştırma bakanları çekilir. Seçimin başlangıç tarihinden üç gün önce; seçim dönemi bitmeden seçimin yenilenmesine karar verilmesi halinde ise, bu karardan başlayarak beş gün içinde, bu bakanlıklara T TBMM içinden veya dışarıdan bağımsızlar Başbakanca atanır. 116 ncı madde gereğince seçimlerin yenilenmesine karar verildiğinde Bakanlar Kurulu çekilir ve Cumhurbaşkanı geçici Bakanlar Kurulunu kurmak üzere bir Başbakan atar. Geçici Bakanlar Kuruluna, Adalet, İçişleri ve Ulaştırma bakanları Türkiye Büyük Millet Meclisindeki veya Meclis dışındaki bağımsızlardan olmak üzere, siyasî parti gruplarından, oranlarına göre üye alınır. Siyasî parti gruplarından alınacak üye sayısını Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı tespit ederek Başbakana bildirir. Teklif edilen bakanlığı kabul etmeyen veya sonradan çekilen partililer yerine, TBMM içinden veya dışarıdan bağımsızlar atanır. Geçici Bakanlar Kurulu, yenilenme kararının Resmî Gazetede ilânından itibaren beş gün içinde kurulur. Geçici Bakanlar Kurulu için güvenoyuna başvurulmaz. Geçici Bakanlar Kurulu seçim süresince ve yeni Meclis toplanıncaya kadar vazife görür

Başbakan, Başbakanlık ve Hükümetler

Başbakan’ın Görev ve Yetkileri 1
- Bakanlıklar arasında işbirliğini sağlamak, Hükümetin genel siyasetinin yürütülmesini gözetmek, gerekli tedbirleri almak, - Devlet teşkilatının düzenli ve müessir bir şekilde işlemesini temin edecek prensipleri tespit etmek, Hükümet programı ve kalkınma planları ile yıllık programların uygulanmasını takip etmek, - Kanun, kanun hükmünde kararname, tüzük, yönetmelik ve karar tekliflerinin Anayasa’ya ve diğer mevzuata uygunluğunu incelemek ve Yasama Organı ile olan münasebetleri yürütmek, - Mevzuat hazırlama usul ve esasları ile ilgili ilkeleri tespit etmek ve geliştirmek, yürürlükte bulunan mevzuatın sicillerini tutmak, kodlamak, tek metin hâline getirmek, bilgi işlem sistemi içinde takip etmek ve yayınlamak, - İdarede etkinliğin sağlanması, görevlerin tam ve verimli bir şekilde zamanında yerine getirilmesi, idari usul ve işlemlerin basitleştirilmesi, Devlet teşkilatının düzenlenmesi için gerekli olan sistem ve prensiplerin geliştirilmesini ve uygulanmasını sağlamak, - Devlet teşkilatındaki teftiş ve denetim sistemini geliştirmek, uygulanmasını takip etmek, gerektiğinde teftiş ve denetim yapmak,

Başbakan’ın Görev ve Yetkileri 2
- Türk Devlet ve millet hayatını ilgilendiren tarihi, hukuki, idari, ekonomik, ilmi doküman ve belgeleri toplamak, değerlendirmek ve düzenlemek, film, mikrofilm gibi ileri teknikleri uygulayarak arşiv malzemesini tek nüsha olmaktan kurtarmak, bunların tahribini önleyecek arşiv laboratuvarı kurmak, milletlerarası arşivcilik ile ilgili hareketleri takip etmek, önemli arşiv malzemesini yurt ve dünya bilim çevrelerine sunmak, - İç güvenlik, dış güvenlik ve terörle mücadele konusunda görevli idareler arasında koordinasyonu sağlamak, - Milletlerarası ilişkilere ait konularda görevli kuruluşlarla sürekli temas halinde bulunmak, bunlar arasında koordinasyonu sağlamak ve ortaya çıkan meseleler hakkında inceleme ve araştırmalar yapmak veya yaptırmak, - Ekonomik, sosyal ve kültürel konulardaki gelişmeler ve karşılaşılan meseleler hakkında inceleme ve araştırmalar yapmak ve yaptırmak, bunları değerlendirmek, teklifler hazırlamak ve kamu kuruluşları arasında bu alanlarda koordinasyonu sağlamak, - Vatandaşlardan Başbakanlığa gönderilen her türlü yazılı ihbar, şikâyet, teklif ve dilekleri değerlendirmek ve cevaplandırılması için gerekli işleri yapmak.

Başbakan bütün görevlerinden dolayı TBMM’ye karşı sorumludur.
Başbakan; Bakanlar Kurulu’nun başkanıdır, fakat hiyerarşik amiri değildir. Başbakan’ın vekili Başbakan Yardımcısı’dır. Başbakanın milletvekili olması zorunludur. Ancak bakan olabilmek için milletvekili olma şartı aranmamaktadır. Başbakan, bakanlıklar arasında işbirliğini sağlar ve hükümetin genel siyasetinin yürütülmesini gözetir. Bakanlar, Başbakan’a karşı sorumludurlar.

Merkez Başbakan Yardımcılığı Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Başbakanlık Müşavirleri Başbakan Başmüşavirleri Basımevi Döner Sermaye İşl. Müd. Halkla İlişkiler Daire Başkanlığı Başbakanlık Haberleşme Merkezi Bilgi İşlem Başkanlığı Bakanlar Kurulu Sekreterliği Başbakan Müşavirleri Basın Müşavirliği Dış İlişkiler Başkanlığı Ekonomik ve Mali İşler Başkanlığı Güvenlik İşleri Genel Müdürlüğü Hukuk Müşavirliği İdareyi Geliştirme Başkanlığı İnsan Hakları Başkanlığı İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı Kamu Görevlileri Etik Kurulu Başkanlığı Kıbrıs İşleri Başmüşavirliği Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğü Başbakanlık Konut Müdürlüğü Kozmik Büro Müdürlüğü Mevzuatı Gel. ve Yayın Genel Müd. Müsteşarlık Başbakanlık Özel Kalem Müdürlüğü Personel ve Prensipler Genel Müd. Strateji Geliştirme Başkanlığı Sosyal ve Kültürel İşler Başkanlığı Tanıtma Fonu Kurulu Sekreterliği Teftiş Kurulu Başkanlığı

Sürekli Kurullar / Bağlı Kuruluşlar
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü Diyanet Hazine Müsteşarlığı Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarlığı TOKİ MGK MİT TİKA Vakıflar Genel Müdürlüğü Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu Başkanlığı Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı

Düzenleyici ve Denetleyici Kuruluşlar
İlgili Kuruluşlar Anadolu Ajansı Genel Müdürlüğü Türkiye İhracat Kredi Bankası Genel Müdürlüğü Türkiye Kalkınma Bankası A.Ş. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Türkiye Halk Bankası Tasarrufları Koruma Fonu Başkanlığı TRT T.C. Resmî Gazete Vakıflar Bankası T.C. Ziraat Bankası Türkiye Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı Sorumlu Kuruluşlar Genelkurmay Başkanlığı Düzenleyici ve Denetleyici Kuruluşlar Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Radyo ve Televizyon Üst Kurulu Sermaye Piyasası Kurulu Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu

Başkentteki İcracı Birimler;
Cumhurbaşkanlığı, Başbakan ve Bakanlar Kurulu. Başkentteki Yardımcı Kuruluşlar; Milli Güvenlik Kurulu Devlet Planlama Teşkilatı Danıştay Sayıştay Devlet denetleme kurulu Ekonomik ve sosyal konsey Kamu denetçiliği

Milli Güvenlik Kurulu Her devlet, milli varlığına, bekasına ve güvenliğine yönelik tehditlere karşı tedbirler almak durumundadır. Bu gereklilik doğrultusunda, devletler; bölgesel ve küresel ortamın izlenerek tehdit ve fırsatların tespit edilmesi ile bu hususlara matuf siyasetin belirlenmesini ve en uygun politikaların uygulanmasını sağlayacak süreç ve unsurları ihtiva eden milli güvenlik sistemlerini tesis etmektedirler. Ülkemizin milli güvenlik yapılanmasının ilk adımı, yılında bir kararname ile kurulan ve temel görevi milli seferberlik olarak belirlenen Yüksek Müdafaa Meclisi ile atılmıştır. Hâlihazırda iki ayda bir toplanan Milli Güvenlik Kurulu; Gündemin özelliğine göre kurul toplantılarına ilgili bakan ve kişiler çağırılıp görüşleri alınabilir. Cumhurbaşkanı katılmadığı zamanlar, Milli Güvenlik Kurulu Başbakanın başkanlığında toplanır.

MGK Üyeleri Cumhurbaşkanı Başbakan Genelkurmay Başkanı Başbakan Yardımcıları Adalet Bakanı Milli Savunma Bakanı İçişleri Bakanı Dışişleri Bakanı Kara Kuvvetleri Komutanı Deniz Kuvvetleri Komutanı Hava Kuvvetleri Komutanı Jandarma Genel Komutanı

Danıştay Anayasa’da öngörülen Yüksek Mahkemelerden biri olan Danıştay, Anayasanın 155 inci maddesine göre, yürütme organına yardımcı bir inceleme, danışma ve karar organı olmanın yanısıra, yönetimin yargı yoluyla denetlenmesinde etkin ve önemli görev yapan bir yargı kuruluşudur. Bugün Danıştay’ın idari görevleri ile yargı görevi birbirlerinden kesin olarak ayrılmış ve her iki görevi yürütecek daireler birbirinden tamamen ayrı olarak kurulmuşlardır. Yönetimin yargı yoluyla denetlenmesi görevini, idare ve vergi mahkemeleriyle birlikte, Danıştay’ın dava daireleri yürütmektedir. Günümüzde Danıştay, 1982 yılında yürürlüğe giren 2575 sayılı Danıştay Kanununa göre örgütlenmiştir. Bu Kanuna göre Danıştay, 14 dava, 1 idari olmak üzere 15 daireden oluşmaktadır. Bugün Danıştay da, Danıştay Başkanı, Başsavcı, başkanvekilleri, daire başkanları ve üyeler olarak, 156 yüksek mahkeme hakimi görev yapmaktadır. Danıştay da ayrıca, dava dosyalarını inceleyerek daire veya görevli kurullara gerekli açıklamaları yapmak, tutanakları hazırlamak ve karar taslaklarını yazmakla görevli, tetkik hakimleri ve davalar hakkında hukuki düşüncelerini bildirmek üzere savcılar bulunmaktadır.

Sayıştay Sayıştay, merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki kamu idareleri ile sosyal güvenlik kurumlarının bütün gelir ve giderleri ile mallarını Türkiye Büyük Millet Meclisi adına denetlemek ve sorumluların hesap ve işlemlerini kesin hükme bağlamak ve kanunlarla verilen inceleme, denetleme ve hükme bağlama işlerini yapmakla görevlidir. Sayıştayın kesin hükümleri hakkında ilgililer yazılı bildirim tarihinden itibaren onbeş gün içinde bir kereye mahsus olmak üzere karar düzeltilmesi isteminde bulunabilirler. Bu kararlar dolayısıyla idarî yargı yoluna başvurulamaz. Vergi, benzeri malî yükümlülükler ve ödevler hakkında Danıştay ile Sayıştay kararları arasındaki uyuşmazlıklarda Danıştay kararları esas alınır. (Ek: /2 md.)Mahalli idarelerin hesap ve işlemlerinin denetimi ve kesin hükme bağlanması Sayıştay tarafından yapılır. Sayıştayın kuruluşu, işleyişi, denetim usulleri, mensuplarının nitelikleri, atanmaları, ödev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri ve diğer özlük işleri, Başkan ve üyelerinin teminatı kanunla düzenlenir.

Devlet Denetleme Kurulu
1982 Anayasası'nın Türk siyasal yaşamına kattığı merkezdeki yardımcı kuruluşlardan biri olan Devlet Denetleme Kurulu (DDK) Cumhurbaşkanlığı'na bağlı olarak çalışan, yönetim işlerinin hukuka uygun, düzenli ve verimli bir şekilde yürütülüp, geliştirilmesi amacıyla kurulmuş denetim kurumudur.Üyelerini ve başkanını cumhurbaşkanı atar. Görevi cumhurbaşkanının isteği üzerine, TSK ve yargı organları dışındaki tüm kamu kuruluş ve kurumlarında, kamu niteliğinde olan meslek kuruluşlarında, her düzeydeki işçi ve işveren meslek teşekküllerinde ve kamuya yararlı derneklerde her türlü inceleme, araştırma ve denetlemelerde bulunmaktır.

Ekonomik ve Sosyal Konsey
ekonomik ve sosyal politikaların oluşturulmasında, toplumsal uzlaşma ve işbirliğini sağlayacak, sürekli ve kalıcı bir ortam yaratarak, istişari mahiyette ortak görüş belirlemek için oluşturulan Ekonomik ve Sosyal Konsey; Başbakanın başkanlığında, Başbakan yardımcıları, Devlet Planlama Teşkilâtından sorumlu Devlet Bakanı, Hazinedensorumlu Devlet Bakanı, Dış Ticaret Müsteşarlığından sorumlu Devlet Bakanı, Devlet Personel Başkanlığından sorumlu Devlet Bakanı, Maliye Bakanı, Tarım ve Köyişleri Bakanı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı, Sanayi ve Ticaret Bakanı, Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanı, Devlet Planlama Teşkilâtı Müsteşarı, Gümrük Müsteşarı, Devlet Personel Başkanı ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, (Ek ibare : 25/6/ /44 md.) kamu görevlileri adına en çok üyeye sahip konfederasyonu, Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu, Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu, Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Konfederasyonu, Türkiye Ziraat Odaları Birliği, Hak İşçi Sendikaları Konfederasyonu, Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonunu temsil eden üçer temsilciden ve Başbakan tarafından belirlenecek diğer Hükümet temsilcileri ve sivil toplum kuruluşları temsilcileri ile kamu görevlilerinden oluşur.

Konsey’in görev ve yetkileri şunlardır:
a) Toplumdaki ekonomik ve sosyal birimlerin, Hükümetin ekonomik ve sosyal politikalarının oluşturulmasına katılımlarını sağlamak, Hükümet ile toplumsal kesimler arasında ve toplumsal kesimlerin kendi aralarındaki uzlaşma ve işbirliğini güçlendirecek çalışmalar yapmak, b) Oluşturduğu görüş, öneri ve raporları Hükümete, Türkiye Büyük Millet Meclisine, Cumhurbaşkanına ve kamuoyuna sunmak, görüş bildirilirken uzlaşılan ve uzlaşılamayan hususları ayrı ayrı belirtmek, c) Sürekli ve geçici nitelikte çalışma kurulları kurmak ve üyelerini belirlemek, bu kurulların raporlarını görüşmek, d) Türkiye-Avrupa Birliği Karma İstişari Komitesi üyelerini Avrupa Birliği Ekonomik ve Sosyal Komitesinin yapısı ve özelliklerini dikkate alarak belirlemek ve Komitenin çalışmalarını izlemek, e) Amaçları doğrultusunda ulusal ve uluslararası düzeyde seminer ve toplantılar düzenlemek, uygun görülecek toplantılara temsilci göndermek, f) Ekonomik ve sosyal konularda yayınlar ve araştırmalar yapmak ve yaptırmak. Ayrıca, Konsey, Hükümetin istemi üzerine, ekonomik ve sosyal nitelikli her türlü konuda, ekonomik ve sosyal yaşamı doğrudan etkileyen kanun tasarıları ve kalkınma planı ile yıllık programların hazırlanması sırasında görüş bildirebilir.

Kamu Denetçiliği TBMM’ye bağlı kamu tüzel kişiliğini haiz özel bütçeli Kamu Denetçiliği Kurumu kurulmuş olup, 29/3/2013 tarihi itibariyle şikayet başvuruları alınmaya başlanmıştır. Kurumun görevi idarenin işleyişi ile ilgili şikâyet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlay içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir. (2) Ancak; a) Cumhurbaşkanının tek başına yaptığı işlemler ile resen imzaladığı kararlar ve emirler, b) Yasama yetkisinin kullanılmasına ilişkin işlemler, c) Yargı yetkisinin kullanılmasına ilişkin kararlar, ç) Türk Silahlı Kuvvetlerinin sırf askerî nitelikteki faaliyetleri, Kurumun görev alanı dışındadır.

Merkezi İdarenin Taşra Teşkilatı B.Şehir Belediye İdaresi
İl İdaresi vali, il idare şube başkanları il idare kuruludur. YİKOB İlçe İdaresi kaymakam, ilçe idare şube başkanları ilçe idare kurulu Bucak İdaresi Bucak Müdürü Bucak Meclisi Bucak Komisyonu İl Özel İdaresi İl Genel Meclisi İl Encümeni Vali İhtisas Komisyonları Belediye İdaresi Belediye Meclisi Belediye Encümeni Belediye Baskanı İhtisas Komisyonları B.Şehir Belediye İdaresi B.Ş. Belediye Meclisi B.Ş. Belediye Encümeni B.Ş. Belediye Baskanı ihtisas Komisyonları AYKOME ve UKOME YİKOB Köy Yönetimi, köy derneği köy ihtiyar meclisi muhtar, Hizmet Yerinden Yönetim Kuruluşlanı 1. İdarî Kamu Kurumları (OGM HSGM) 2. İktisadî Kamu Kurumları: KİT’ler 3. Sosyal Kamu Kurumları 4. Bilimsel, Teknik ve Kültürel Kamu Kurumları 5. Düzenleyici ve Denetleyici Kamu Kurumları Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek Kuruluşları Fonlar Uluslararası Kur. Türkiye’deki Büro ve Temsilcilikleri Vakıflar Kamuya Yararlı Dernekler

İl İdaresi İl İdaresi (İl Genel İdaresi) (AYM.126 Md.)(5442 Syl Knn)
Merkezi idarenin en büyük taşra örgütü olan il idaresine, onu bir mahalli idare olan il özel idaresinden ayırt edebilmek için, il genel idaresi de denilmektedir. Kurulması, Kaldırılması ve Değiştirilmesi İllerin kurulması, kaldırılması, ad, merkez ve sınırlarının belirtilmesi ve değiştirilmesi kanunla olur (5442 s. K. md. 2/A). Aynı şekilde bir ilçenin bir ilden ayrılıp bir başka ile bağlanması da kanun konusudur. Kanun koyucu bu konuda tamamen serbest de değildir. Gerçekten Anayasa’nın 126. maddesinin 1. fıkrasına göre, kanun koyucu coğrafya durumu, ekonomik şartlar ve kamu hizmetlerinin gereklerini göz önünde tutarak il kuracak veya mevcut bir ili kaldıracaktır. Bu anayasal ölçütlerin göz önünde tutulması zorunlu olmakla beraber, bugünkü illerin bazıları bu ölçütler göz önünde tutularak değil, siyasal düşüncelerle kurulmuşlardır. İl idaresi üç bölümden oluşmaktadır. Bunlar; vali, il idare şube başkanları il idare kuruludur.

Vali Valinin Görevleri
İl idaresinin başı olan vali, iller yetki genişliği esasına dayandığından ilde Devletin, daha doğrusu devlet tüzelkişiliğinin bir temsilcisidir. Aynı zamanda vali, ilde hükümetin ve tek tek her bir bakanlığın da temsilcisi olup, hem hükümetin ve hem de bakanlıkların idari ve siyasal yürütme organıdır (5442 s. K md. 9). Valinin Görevleri İlde kanun, Tüzük, Yönetmelik, ve Bakanlık emirlerini uygulamak, Genel emirler çıkartmak, Kolluk güçlerini kullanarak kamu düzenini sağlamak, ilde bazı devlet memurlarını atamak, bazı atamalarda görüş bildirmek, bazı memurların görev yerini değiştirmek, memurlar üzerinde hiyerarşi yetkilerini kullanmak, resmi törenlere başkanlık etmek, İlçe , bucak ve köyleri denetlemek ve yerinden yönetimler üzerinde vesayet kurmak,

İl İdare Şube Başkanları
İl idaresinin ikinci bölümünü, il idare şube başkanları oluşturmaktadır. İl idare şubeleri, başkentteki başlıca bakanlıkların ya da bazı bakanlıkların bağlı kuruluşları ile ana hizmet birimlerinin ildeki servisleri niteliğindedir. İl idare şube başkanları ise, bu servislerin birer müdürü durumundadır. İl İdare Kurulu İl idaresinin üçüncü bölümü olan il idare kurulu, valinin veya valinin görevlendireceği vali muavininin başkanlığı altında hukuk işleri müdürü, defterdar, milli eğitim, bayındırlık, sağlık, Tarım veteriner il müdürlerinden oluşur. İl idare kurulu, istişari ve idari nitelikte görevler yapan bir kuruldur

ilçe idare şube başkanları ilçe idare kurulundan oluşur.
İlçe İdaresi İlçelerin de kurulması, kaldırılması ad ve merkezlerinin belirtilmesi ve değiştirilmesi kanun ile olur. Tıpkı illerin kurulmasında olduğu gibi, ilçelerin kurulmasında da kanun koyucu tamamen serbest değildir. Kanun koyucu, ilçe kurulmasında da coğrafya durumunu, ekonomik şartları, kamu hizmetlerinin gereklerini göz önünde tutmak zorundadır. İlçe idaresi; kaymakam, ilçe idare şube başkanları ilçe idare kurulundan oluşur. Kaymakam Kaymakam, ilçe idaresinin başıdır. Kaymakam ilçede hükümetin temsilcisi olup, ilçenin yönetiminden sorumludur. Kaymakam, bu durumu nedeniyle, askeri ve adli örgütler dışında ilçedeki tüm merkezi idare örgütlerinin ve personelinin de başıdır. Bu nedenle tüm bu örgüt ve personeli denetleme yetkisine sahiptir. Kaymakamın Görevleri -İlçede merkez kuruluş ve personeli üzerinde hiyerarşi yetkilerini kullanmak, -Kolluk güçlerini kullanarak kamu düzenini sağlamak, -İlçede kanun, tüzük, yönetmelik ve hükümet kararlarını uygulamak, -Yerinden yönetim üzerinde vesayet yetkilerini kullanmaktır.

İlçe İdare Şube Başkanları
İlçe idaresinin ikinci bölümünü oluşturan ilçe idare şube başkanları, tıpkı il idare şube başkanları gibi, bakanlıkların ilçedeki servislerinin başında bulunan ilçe müdürleridir. Ancak bazı bakanlıkların servisleri sadece il düzeyine ulaşmakta, ilçeye kadar gitmemektedir. İlçe İdare Kurulu İlçe idare kurulu, kaymakamın başkanlığında yazı işleri müdürü, sağlık ocağı hekimi, ilçe milli eğitim müdürü ve tarım ve köy işleri müdürü’nden oluşmaktadır.

Bucak İdaresi Bucak İdaresi: Bucaklar ekonomi, Güvenlik ve mahalli hizmetler ile coğrafi açıdan aralarında ilişki kurulmuş kasaba ve köylerden oluşur. Bucaklar içişleri bakanlığının hazırladığı kararname ile kurulur. 1. Bucak Müdürü 2. Bucak Meclisi 3. Bucak Komisyonu

Bölge İdareleri Anayasa’nın 126. maddesinin 3. fıkrasında, birden ziyade ili içine alan merkezi idare teşkilatı olan, bölge idarelerinin kurulabileceği öngörülmektedir. Ancak Anayasa’nın bu hükmüne göre, bölge idareleri sadece kamu hizmetlerinin görülmesinde verim ve uyumu sağlamak amacı ile kurulabilir. 1. Bölge Valiliği 2. Olağanüstü Hal Bölge Valiliği 3. Diğer Bölgesel Kuruluşlar 4. Bakanlık ve Bağlı Kuruluşların Bölge Müdürlükleri

Bugün sadece Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Çalışma Bölge Müdürlükleri biçiminde bölge düzeyinde örgütlenmiştir. Buna karşılık bazı bakanlıkların tüzel kişiliğe sahip bağlı kuruluşlarının bölge örgütleri kurdukları gözlemlenmektedir. Örneğin, Karayolları Genel Müdürlüğü’nün, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü’nün ve Orman Genel Müdürlüğü’nün bölge müdürlükleri biçiminde bölge örgütleri bulunmaktadır. Şu halde, bugün merkezi (genel) idareden çok, tüzelkişiliği haiz bakanlık bağlı kuruluşlarının; yani bazı hizmet yerinden yönetim kuruluşlarının bölgesel düzeyde örgütlenmeye gittikleri görülmektedir.

Yerinden Yönetim Kuruluşları

B.Şehir Belediye İdaresi

İl Özel İdaresi Tanımı, :İl özel idaresi: İl halkının mahallî müşterek nitelikteki ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulan ve karar organı seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan, idarî ve malî özerkliğe sahip kamu tüzel kişisini, a) Sağlık, tarım, sanayi ve ticaret; ilin çevre düzeni plânı, bayındırlık ve iskân, toprağın korunması, erozyonun önlenmesi, sosyal hizmet ve yardımlar, yoksullara mikro kredi verilmesi, çocuk yuvaları ve yetiştirme yurtları; ilk ve orta öğretim kurumlarının arsa temini, binalarının yapım, bakım ve onarımı ile diğer ihtiyaçlarının karşılanmasına ilişkin hizmetleri il sınırları içinde, b) İmar, yol, su, kanalizasyon, katı atık, çevre, acil yardım ve kurtarma, kültür, turizm, gençlik ve spor; orman köylerinin desteklenmesi, ağaçlandırma, park ve bahçe tesisine ilişkin hizmetleri belediye sınırları dışında, Yapmakla görevli ve yetkilidir. İl çevre düzeni plânı; valinin koordinasyonunda, büyükşehirlerde büyükşehir belediyeleri, diğer illerde il belediyesi ve il özel idaresi ile birlikte yapılır. İl çevre düzeni plânı belediye meclisi ile il genel meclisi tarafından onaylanır. Hizmetlerin yerine getirilmesinde öncelik sırası, il özel idaresinin malî durumu, hizmetin ivediliği ve verildiği yerin gelişmişlik düzeyi dikkate alınarak belirlenir. İl özel idaresi hizmetleri, vatandaşlara en yakın yerlerde ve en uygun yöntemlerle sunulur. Hizmet sunumunda özürlü, yaşlı, düşkün ve dar gelirlilerin durumuna uygun yöntemler uygulanır. Hizmetlerin diğer mahallî idareler ve kamu kuruluşları arasında bütünlük ve uyum içinde yürütülmesine yönelik koordinasyon o ilin valisi tarafından sağlanır. 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığına ve organize sanayi bölgelerine tanınan yetki ve sorumluluklar bu Kanun kapsamı dışındadır.

İl özel idaresinin gelirleri
İl özel idaresinin gelirleri a) Kanunlarla gösterilen il özel idaresi vergi, resim, harç ve katılma payları. b) Genel bütçe vergi gelirlerinden ayrılan paylar. c) Genel ve özel bütçeli idarelerden yapılacak ödemeler. d) Taşınır ve taşınmaz malların kira, satış ve başka suretle değerlendirilmesinden elde edilecek gelirler. e) İl genel meclisi tarafından belirlenecek tarifelere göre tahsil edilecek hizmet karşılığı ücretler. f) Faiz ve ceza gelirleri. g) Bağışlar. h) Her türlü girişim, iştirak ve faaliyetler karşılığı sağlanacak gelirler. i) Diğer gelirler.

İl özel idaresinin giderleri
a) İl özel idaresi binaları, tesisleri ile araç ve malzemelerinin temini, yapımı, bakımı ve onarımı için yapılan giderler. b) İl özel idaresinin personeline ve seçilmiş organlarının üyelerine ödenen maaş, ücret, ödenek, huzur hakkı, yolluklar, hizmete ilişkin eğitim harcamaları ile diğer giderler. c) Her türlü alt yapı, yapım, onarım ve bakım giderleri. d) Vergi, resim, harç, katılma payı, hizmet karşılığı alınacak ücretler ve diğer gelirlerin takip ve tahsili için yapılacak giderler. e) İl genel meclisince belirlenecek ilkeler çerçevesinde köylere veya köylerin aralarında kurdukları birliklere yapılacak yardımlar. f) İl özel idaresinin kuruluşuna katıldığı şirket, kuruluş ve birliklerle ilgili ortaklık payı, üyelik aidatı giderleri. g) Faiz, borçlanmaya ilişkin diğer ödemeler ve sigorta giderleri. h) Yoksul, muhtaç ve kimsesizler ile engellilere yapılacak sosyal hizmet ve yardımlar.(1) i) Dava takip ve icra giderleri. j) Temsil, tören, ağırlama ve tanıtım giderleri. k) Avukatlık, danışmanlık ve denetim hizmetleri karşılığı yapılacak ödemeler. l) Yurt içi ve yurt dışı kamu ve özel kesim ile sivil toplum örgütleriyle birlikte yapılan ortak hizmetler ve diğer proje giderleri. m) Sosyo-kültürel ve bilimsel etkinlikler için yapılan giderler. n) Özel idare hizmetleriyle ilgili olarak yapılan kamuoyu yoklaması ve araştırması giderleri. o) Doğal afet giderleri. p) Kanunla verilen görevler ve hizmetlerin yürütülmesi için yapılan diğer giderler.

İl Özel İdaresi Organları İdari Birimler a) İl Genel Meclisi
b) İl Encümeni c) Vali İdari Birimler Genel Sekreter Yardımcısı Hukuk Müşavirliği İnsan Kaynakları ve Eğitim Müdürlüğü İmar ve Kentsel İyileştirme Müdürlüğü Destek ve Hizmetler Müdürlüğü Tarımsal Hizmetler Müdürlüğü Encümen Müdürlüğü Plan Proje ve Yatırımlar İnşaat Müdürlüğü Yol ve Ulaşım Hizmetler Müdürlüğü Su ve Kanal Hİzmetleri Müdürlüğü Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü Mali Hizmetler Müdürlüğü

İl özel idaresinin yetkileri ve imtiyazları
a) Kanunlarla verilen görev ve hizmetleri yerine getirebilmek için her türlü faaliyette bulunmak, gerçek ve tüzel kişilerin faaliyetleri için kanunlarda belirtilen izin ve ruhsatları vermek ve denetlemek. b) Kanunların il özel idaresine verdiği yetki çerçevesinde yönetmelik çıkarmak, emir vermek, yasak koymak ve uygulamak, kanunlarda belirtilen cezaları vermek. c) Hizmetlerin yürütülmesi amacıyla, taşınır ve taşınmaz malları almak, satmak, kiralamak veya kiraya vermek, takas etmek, bunlar üzerinde sınırlı aynî hak tesis etmek. d) Borç almak ve bağış kabul etmek. e) Vergi, resim ve harçlar dışında kalan ve miktarı yirmibeşmilyar Türk Lirasına kadar olan dava konusu uyuşmazlıkların anlaşmayla tasfiyesine karar vermek. f) Özel kanunları gereğince il özel idaresine ait vergi, resim ve harçların tarh, tahakkuk ve tahsilini yapmak. g) Belediye sınırları dışındaki gayri sıhhî müesseseler ile umuma açık istirahat ve eğlence yerlerine ruhsat vermek ve denetlemek.(Ek cümle: 6/3/ /4 md.) Ancak, sivil hava ulaşımına açık havaalanları bünyesinde yer alan tüm tesislere işyeri açma ve çalışma ruhsatı dahil her türlü ruhsat, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından verilir. Bu konuya ilişkin usûl ve esaslar Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünce hazırlanacak bir yönetmelikle düzenlenir. İl özel idaresi, hizmetleri ile ilgili olarak, halkın görüş ve düşüncelerini belirlemek amacıyla kamuoyu yoklaması ve araştırması yapabilir. İl özel idaresinin mallarına karşı suç işleyenler Devlet malına karşı suç işlemiş sayılır. (Ek cümle: 1/7/ /26 md.) 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 75 inci maddesi hükümleri il özel idaresi taşınmazları hakkında da uygulanır. İl özel idaresinin proje karşılığı borçlanma yoluyla elde edilen gelirleri, vergi, resim ve harçları, şartlı bağışlar ve kamu hizmetlerinde fiilen kullanılan malları haczedilemez.

Meclis başkanlık divanı
İl genel meclisi, seçim sonuçlarının ilânını izleyen beşinci gün kendiliğinden toplanır. Bu toplantıda meclise en yaşlı üye başkanlık eder. Meclis, bu toplantıda, üyeleri arasından ve gizli oyla meclis başkanını, meclis birinci ve ikinci başkan vekillerini, ikisi yedek olmak üzere dört kâtip üyeyi ilk iki yıl için görev yapmak üzere seçer. İlk iki yıldan sonra seçilecek başkanlık divanı, yapılacak ilk mahallî idareler seçimlerine kadar görev yapar İhtisas komisyonları İl genel meclisi, her dönem başı toplantısında, üyeleri arasından seçilecek en az üç, en çok beş kişiden oluşan ihtisas komisyonları kurabilir. Plân ve Bütçe ile İmar ve Bayındırlık komisyonları en çok yedi kişiden meydana gelir. Denetim komisyonu İl genel meclisi, her yılın ocak ayında yapılacak toplantısında il özel idaresinin bir önceki yıl gelir ve giderleri ile hesap ve işlemlerinin denetimi için kendi üyeleri arasından gizli oyla ve üye sayısı üçten az, beşten çok olmamak üzere bir denetim komisyonu oluşturur. Komisyon, her siyasî parti grubunun ve bağımsız üyelerin il genel meclisindeki üye sayısının meclis üye tam sayısına oranlanması suretiyle oluşur.

İl genel meclisinin görev ve yetkileri
a) Stratejik plân ile yatırım ve çalışma programlarını, il özel idaresi faaliyetlerini ve personelinin performans ölçütlerini görüşmek ve karara bağlamak. b) Bütçe ve kesinhesabı kabul etmek, bütçede kurumsal kodlama yapılan birimler ile fonksiyonel sınıflandırmanın birinci düzeyleri arasında aktarma yapmak. c) İl çevre düzeni plânı ile belediye sınırları dışındaki alanların imar plânlarını görüşmek ve karara bağlamak. d) Borçlanmaya karar vermek. e) Bütçe içi işletmeler ile Türk Ticaret Kanununa tâbi ortaklıklar kurulmasına veya bu ortaklıklardan ayrılmaya, sermaye artışına ve gayrimenkul yatırım ortaklığı kurulmasına karar vermek. f) Taşınmaz mal alımına, satımına, trampa edilmesine, tahsisine, tahsis şeklinin değiştirilmesine veya tahsisli bir taşınmazın akar haline getirilmesine izin; üç yıldan fazla kiralanmasına ve süresi yirmibeş yılı geçmemek kaydıyla bunlar üzerinde sınırlı aynî hak tesisine karar vermek. g) Şartlı bağışları kabul etmek. h) Vergi, resim ve harç dışında kalan miktarı beşmilyardan yirmibeşmilyar Türk Lirasına kadar ihtilaf konusu olan özel idare alacaklarının anlaşma ile tasfiyesine karar vermek. i) İl özel idaresi adına imtiyaz verilmesine ve il özel idaresi yatırımlarının yap-işlet veya yap-işlet-devret modeli ile yapılmasına, il özel idaresine ait şirket, işletme ve iştiraklerin özelleştirilmesine karar vermek. j) Encümen üyeleri ile ihtisas komisyonları üyelerini seçmek. k) İl özel idaresi tarafından çıkarılacak yönetmelikleri kabul etmek. l) Norm kadro çerçevesinde il özel idaresinin ve bağlı kuruluşlarının kadrolarının ihdas, iptal ve değiştirilmesine karar vermek. m) Yurt içindeki ve yurt dışındaki mahallî idareler ve mahallî idare birlikleriyle karşılıklı işbirliği yapılmasına karar vermek. n) Diğer mahallî idarelerle birlik kurulmasına, kurulmuş birliklere katılmaya veya ayrılmaya karar vermek. o) İl özel idaresine kanunlarla verilen görev ve hizmetler dışında kalan ve ilgililerin isteğine bağlı hizmetler için uygulanacak ücret tarifesini belirlemek.

Meclisin bilgi edinme ve denetim yolları
İl genel meclisi soru, genel görüşme ve faaliyet raporunu değerlendirme yollarıyla bilgi edinme ve denetim yetkisini kullanır. Başkan ve meclis üyelerinin görüşmelere katılamayacağı durumlar İl genel meclisi başkanı ve üyeleri, münhasıran kendileriyle veya ikinci derece dahil kan, kayın hısımları ve evlatlıkları ile ilgili işlerin görüşüldüğü meclis toplantılarına katılamazlar. Meclis üyelerinin yükümlülükleri Meclis üyeliğinin sona ermesi Meclisin feshi Boşalan meclisin görevinin yerine getirilmesi Meclis üyelerinin huzur hakları ve diğer sosyal hakları

Encümenin görev ve yetkileri
İl encümeni İl encümeni valinin başkanlığında, il genel meclisinin her yıl kendi üyeleri arasından bir yıl için gizli oyla seçeceği beş üye ile biri malî hizmetler birim amiri olmak üzere valinin her yıl birim amirleri arasından seçeceği beş üyeden oluşur. Encümenin görev ve yetkileri a) Stratejik plân ve yıllık çalışma programı ile bütçe ve kesin hesabı inceleyip il genel meclisine görüş bildirmek. b) Yıllık çalışma programına alınan işlerle ilgili kamulaştırma kararlarını almak ve uygulamak. c) Öngörülmeyen giderler ödeneğinin harcama yerlerini belirlemek. d) Bütçede fonksiyonel sınıflandırmanın ikinci düzeyleri arasında aktarma yapmak. e) Kanunlarda öngörülen cezaları vermek. f) Vergi, resim ve harçlar dışında kalan ve miktarı beşmilyar Türk Lirasına kadar olan ihtilafların sulhen halline karar vermek. g) Taşınmaz mal satımına, trampa edilmesine ve tahsisine ilişkin kararları uygulamak, süresi üç yılı geçmemek üzere kiralanmasına karar vermek. h) Belediye sınırları dışındaki umuma açık yerlerin açılış ve kapanış saatlerini belirlemek. i) Vali tarafından havale edilen konularda görüş bildirmek. j) Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak.

Valinin görev ve yetkileri
a) İl özel idaresi teşkilâtının en üst amiri olarak il özel idaresi teşkilâtını sevk ve idare etmek, il özel idaresinin hak ve menfaatlerini korumak. b) İl özel idaresini stratejik plâna uygun olarak yönetmek, il özel idaresinin kurumsal stratejilerini oluşturmak, bu stratejilere uygun olarak bütçeyi, il özel idaresi faaliyetlerinin ve personelinin performans ölçütlerini hazırlamak ve uygulamak, izlemek ve değerlendirmek, bunlarla ilgili raporları meclise sunmak. c) İl özel idaresini Devlet dairelerinde ve törenlerde, davacı veya davalı olarak da yargı yerlerinde temsil etmek veya vekil tayin etmek. d) İl encümenine başkanlık etmek. e) İl özel idaresinin taşınır ve taşınmaz mallarını idare etmek. f) İl özel idaresinin gelir ve alacaklarını takip ve tahsil etmek. g) Yetkili organların kararını almak şartıyla sözleşme yapmak. h) İl genel meclisi ve encümen kararlarını uygulamak. i) Bütçeyi uygulamak, bütçede meclis ve encümenin yetkisi dışında kalan aktarmaları yapmak. j) İl özel idaresi personelini atamak. k) İl özel idaresi, bağlı kuruluşlarını ve işletmelerini denetlemek. l) Şartsız bağışları kabul etmek. m) İl halkının huzur, esenlik, sağlık ve mutluluğu için gereken önlemleri almak. n) Bütçede yoksul ve muhtaçlar için ayrılan ödeneği kullanmak. o) Kanunlarla il özel idaresine verilen ve il genel meclisi veya il encümeni kararını gerektirmeyen görevleri yapmak ve yetkileri kullanmak.

B.Şehir Belediye İdaresi

Belediye İdaresi 1. Tanımı 2. Kurulması 3. Görev ve Yetkileri
4. Gelirleri ve Bütçesi 5. Organları a) Belediye Meclisi b) Belediye Encümeni c) Belediye Baskanı

1930 yılında çıkarılan 1580 say. Belediye Kanunu
tarih ve 5272 say. Belediye Kanunu yürürlükte olan tarih ve 5393 say. Kanun 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu kapsamı dışındaki tüm il, ilçe ve belde belediyelerinde ve sayılı Kanunda hüküm bulunmayan durumlarda ilgili Kanuna aykırı olmamak kaydıyla ilgisine göre büyükşehir ve büyükşehir ilçe belediyelerinde de uygulanmaktadır. 5393 sayılı Belediye Kanununda Belediye; “belde sakinlerinin mahallî müşterek nitelikteki ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulan ve karar organı seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan, idarî ve malî özerkliğe sahip kamu tüzel kişisi” olarak tanımlanmıştır.

Belediye sınırları, belediye meclisinin kararı ve kaymakamın görüşü üzerine valinin onayı ile kesinleşir Belde, köy veya bunların bazı kısımlarının bir başka beldeye katılabilmesi için bu yerlerin meskûn sahalarının katılınacak beldenin meskûn sahasına uzaklığı metreden fazla olamaz. Bir beldenin bazı kısımlarının komşu bir beldeye katılmasında veya yeni bir belde ya da köy kurulmasında, beldenin nüfusunun 5.000'den aşağı düşmemesi gerekir. Büyükşehir belediyesi bulunan yerlerde ayrılma yoluyla yeni bir belde kurulması için belde nüfusunun 'den aşağı düşmemesi ve yeni kurulacak beldenin nüfusunun 'den az olmaması şarttır. Bir beldenin adı, belediye meclisi üye tam sayısının en az dörtte üç çoğunluğunun kararı ve valinin görüşü üzerine İçişleri Bakanlığının onayı ile değiştirilir.

5.000 ve üzerinde olan yerleşim birimleri
İl ve ilçe merkezlerinde belediye kurulması zorunlu İçme ve kullanma suyu havzaları ile sit ve diğer koruma alanlarında ve meskûn sahası kurulu bir belediyenin sınırlarına metreden daha yakın olan yerleşim yerlerinde belediye kurulamaz. Köylerin veya muhtelif köy kısımlarının birleşerek belediye kurabilmeleri için meskûn sahalarının, merkez kabul edilecek yerleşim yerinin meskûn sahasına azami metre mesafede bulunması ve nüfusları toplamının ve üzerinde olması gerekir.

Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir
Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir. Belediye sınırları içinde mahalle kurulması, kaldırılması, birleştirilmesi, bölünmesi, adlarıyla sınırlarının tespiti ve değiştirilmesi, belediye meclisinin kararı ve kaymakamın görüşü üzerine valinin onayı ile olur Herkes ikamet ettiği beldenin hemşehrisidir. Hemşehrilerin, belediye karar ve hizmetlerine katılma, belediye faaliyetleri hakkında bilgilenme ve belediye idaresinin yardımlarından yararlanma hakları vardır.

Belediyenin Görev ve Sorumlulukları
a) İmar, su ve kanalizasyon, ulaşım gibi kentsel alt yapı; coğrafî ve kent bilgi sistemleri; çevre ve çevre sağlığı, temizlik ve katı atık; zabıta, itfaiye, acil yardım, kurtarma ve ambulans; şehir içi trafik; defin ve mezarlıklar; ağaçlandırma, park ve yeşil alanlar; konut; kültür ve sanat, turizm ve tanıtım, gençlik ve spor; sosyal hizmet ve yardım, nikâh, meslek ve beceri kazandırma; ekonomi ve ticaretin geliştirilmesi hizmetlerini yapar veya yaptırır. Büyükşehir belediyeleri ile nüfusu 'i geçen belediyeler, kadınlar ve çocuklar için koruma evleri açar. b) ()Devlete ait her derecedeki okul binalarının inşaatı ile bakım ve onarımını yapabilir veya yaptırabilir, her türlü araç, gereç ve malzeme ihtiyaçlarını karşılayabilir; sağlıkla ilgili her türlü tesisi açabilir ve işletebilir; kültür ve tabiat varlıkları ile tarihî dokunun ve kent tarihi bakımından önem taşıyan mekânların ve işlevlerinin korunmasını sağlayabilir; bu amaçla bakım ve onarımını yapabilir, korunması mümkün olmayanları aslına uygun olarak yeniden inşa edebilir. Gerektiğinde, öğrencilere, amatör spor kulüplerine malzeme verir ve gerekli desteği sağlar, her türlü amatör spor karşılaşmaları düzenler, yurt içi ve yurt dışı müsabakalarda üstün başarı gösteren veya derece alan sporculara belediye meclisi kararıyla ödül verebilir. Gıda bankacılığı yapabilir. (İptal İkinci Fıkra: Anayasa Mahkemesi’nin 24/1/2007 tarihli ve E. 2005/95, K. 2007/5 sayılı Kararı ile) Hizmetlerin yerine getirilmesinde öncelik sırası, belediyenin malî durumu ve hizmetin ivediliği dikkate alınarak belirlenir. Belediye hizmetleri, vatandaşlara en yakın yerlerde ve en uygun yöntemlerle sunulur. Hizmet sunumunda özürlü, yaşlı, düşkün ve dar gelirlilerin durumuna uygun yöntemler uygulanır. Belediyenin görev, sorumluluk ve yetki alanı belediye sınırlarını kapsar. Belediye meclisinin kararı ile mücavir alanlara da belediye hizmetleri götürülebilir sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu hükümleri saklıdır. (Ek fıkra: 1/7/ /29 md.) Sivil hava ulaşımına açık havaalanları ile bu havaalanları bünyesinde yer alan tüm tesisler bu Kanunun kapsamı dışındadır. Bu maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan "Okul öncesi eğitim kurumları açabilir;..." ifadesi Anayasa Mahkemesi’nin 24/1/2007 tarihli ve E. 2005/95, K. 2007/5 sayılı Kararı ile iptal edilmiştir.

Belediyenin Yetkileri ve İmtiyazları
a) Belde sakinlerinin mahallî müşterek nitelikteki ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla her türlü faaliyet ve girişimde bulunmak. b) Kanunların belediyeye verdiği yetki çerçevesinde yönetmelik çıkarmak, belediye yasakları koymak ve uygulamak, kanunlarda belirtilen cezaları vermek. c) Gerçek ve tüzel kişilerin faaliyetleri ile ilgili olarak kanunlarda belirtilen izin veya ruhsatı vermek. d) Özel kanunları gereğince belediyeye ait vergi, resim, harç, katkı ve katılma paylarının tarh, tahakkuk ve tahsilini yapmak; vergi, resim ve harç dışındaki özel hukuk hükümlerine göre tahsili gereken doğal gaz, su, atık su ve hizmet karşılığı alacakların tahsilini yapmak veya yaptırmak. e) Müktesep haklar saklı kalmak üzere; içme, kullanma ve endüstri suyu sağlamak; atık su ve yağmur suyunun uzaklaştırılmasını sağlamak; bunlar için gerekli tesisleri kurmak, kurdurmak, işletmek ve işlettirmek; kaynak sularını işletmek veya işlettirmek. f) Toplu taşıma yapmak; bu amaçla otobüs, deniz ve su ulaşım araçları, tünel, raylı sistem dâhil her türlü toplu taşıma sistemlerini kurmak, kurdurmak, işletmek ve işlettirmek. g) Katı atıkların toplanması, taşınması, ayrıştırılması, geri kazanımı, ortadan kaldırılması ve depolanması ile ilgili bütün hizmetleri yapmak ve yaptırmak. h) Mahallî müşterek nitelikteki hizmetlerin yerine getirilmesi amacıyla, belediye ve mücavir alan sınırları içerisinde taşınmaz almak, kamulaştırmak, satmak, kiralamak veya kiraya vermek, trampa etmek, tahsis etmek, bunlar üzerinde sınırlı aynî hak tesis etmek. i) Borç almak, bağış kabul etmek. j) Toptancı ve perakendeci hâlleri, otobüs terminali, fuar alanı, mezbaha, ilgili mevzuata göre yat limanı ve iskele kurmak, kurdurmak, işletmek, işlettirmek veya bu yerlerin gerçek ve tüzel kişilerce açılmasına izin vermek. k) Vergi, resim ve harçlar dışında kalan dava konusu uyuşmazlıkların anlaşmayla tasfiyesine karar vermek. l) Gayrisıhhî müesseseler ile umuma açık istirahat ve eğlence yerlerini ruhsatlandırmak ve denetlemek.

Belediyenin Yetkileri ve İmtiyazları
m) Beldede ekonomi ve ticaretin geliştirilmesi ve kayıt altına alınması amacıyla izinsiz satış yapan seyyar satıcıları faaliyetten men etmek, izinsiz satış yapan seyyar satıcıların faaliyetten men edilmesi sonucu, cezası ödenmeyerek iki gün içinde geri alınmayan gıda maddelerini gıda bankalarına, cezası ödenmeyerek otuz gün içinde geri alınmayan gıda dışı malları yoksullara vermek. n) Reklam panoları ve tanıtıcı tabelalar konusunda standartlar getirmek. o) Gayrisıhhî işyerlerini, eğlence yerlerini, halk sağlığına ve çevreye etkisi olan diğer işyerlerini kentin belirli yerlerinde toplamak; hafriyat toprağı ve moloz döküm alanlarını; sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG) depolama sahalarını; inşaat malzemeleri, odun, kömür ve hurda depolama alanları ve satış yerlerini belirlemek; bu alan ve yerler ile taşımalarda çevre kirliliği oluşmaması için gereken tedbirleri almak. p) Kara, deniz, su ve demiryolu üzerinde işletilen her türlü servis ve toplu taşıma araçları ile taksi sayılarını, bilet ücret ve tarifelerini, zaman ve güzergâhlarını belirlemek; durak yerleri ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek ve işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek; kanunların belediyelere verdiği trafik düzenlemesinin gerektirdiği bütün işleri yürütmek. (l) bendinde belirtilen gayrisıhhî müesseselerden birinci sınıf olanların ruhsatlandırılması ve denetlenmesi, büyükşehir ve il merkez belediyeleri dışındaki yerlerde il özel idaresi tarafından yapılır. Belediye, (e), (f) ve (g) bentlerinde belirtilen hizmetleri Danıştayın görüşü ve İçişleri Bakanlığının kararıyla süresi kırkdokuz yılı geçmemek üzere imtiyaz yoluyla devredebilir; toplu taşıma hizmetlerini imtiyaz veya tekel oluşturmayacak şekilde ruhsat vermek suretiyle yerine getirebileceği gibi toplu taşıma hatlarını kiraya verme veya 67 nci maddedeki esaslara göre hizmet satın alma yoluyla yerine getirebilir. İl sınırları içinde büyükşehir belediyeleri, belediye ve mücavir alan sınırları içinde il belediyeleri ile nüfusu 'i geçen belediyeler, meclis kararıyla; turizm, sağlık, sanayi ve ticaret yatırımlarının ve eğitim kurumlarının su, termal su, kanalizasyon, doğal gaz, yol ve aydınlatma gibi alt yapı çalışmalarını faiz almaksızın on yıla kadar geri ödemeli veya ücretsiz olarak yapabilir veya yaptırabilir, bunun karşılığında yapılan tesislere ortak olabilir; sağlık, eğitim, sosyal hizmet ve turizmi geliştirecek projelere İçişleri Bakanlığının onayı ile ücretsiz veya düşük bir bedelle amacı dışında kullanılmamak kaydıyla arsa tahsis edebilir. Belediye, belde sakinlerinin belediye hizmetleriyle ilgili görüş ve düşüncelerini tespit etmek amacıyla kamuoyu yoklaması ve araştırması yapabilir. Belediye mallarına karşı suç işleyenler Devlet malına karşı suç işlemiş sayılır sayılı Devlet İhale Kanununun 75 inci maddesi hükümleri belediye taşınmazları hakkında da uygulanır. Belediyenin proje karşılığı borçlanma yoluyla elde ettiği gelirleri, şartlı bağışlar ve kamu hizmetlerinde fiilen kullanılan malları ile belediye tarafından tahsil edilen vergi, resim ve harç gelirleri haczedilemez.

Belediye Meclisi Belediye meclisi, belediyenin karar organıdır ve sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanunda gösterilen esas ve usullere göre seçilmiş üyelerden oluşur. Belediye meclisi üyelikleri için Anayasanın 127 inci maddesi gereğince beş yılda bir yapılan mahalli idareler seçimlerinde; son genel nüfus sayımı sonuçlarına göre nüfusu ’e kadar olan beldelerde 9, nüfusu arasında olan beldelerde 11, nüfusu arasında olan beldelerde 15, nüfusu arasındaki beldelerde 25, nüfusu arasında olan beldelerde 31, nüfusu olan beldelerde 37, nüfusu arasındaki beldelerde 45, nüfusu ?dan fazla olan beldelerde ise 55 asıl ve aynı sayıda yedek üye seçilir.

Belediye Meclisinin Görev ve Yetkileri
a) Stratejik plân ile yatırım ve çalışma programlarını, belediye faaliyetlerinin ve personelinin performans ölçütlerini görüşmek ve kabul etmek. b) Bütçe ve kesinhesabı kabul etmek, bütçede kurumsal kodlama yapılan birimler ile fonksiyonel sınıflandırmanın birinci düzeyleri arasında aktarma yapmak. c) Belediyenin imar plânlarını görüşmek ve onaylamak, büyükşehir ve il belediyelerinde il çevre düzeni plânını kabul etmek. (Ek cümle: 1/7/ /29 md.) Belediye sınırları il sınırı olan Büyükşehir Belediyelerinde il çevre düzeni planı ilgili Büyükşehir Belediyeleri tarafından yapılır veya yaptırılır ve doğrudan Belediye Meclisi tarafından onaylanır. d) Borçlanmaya karar vermek. e) Taşınmaz mal alımına, satımına, takasına, tahsisine, tahsis şeklinin değiştirilmesine veya tahsisli bir taşınmazın kamu hizmetinde ihtiyaç duyulmaması hâlinde tahsisin kaldırılmasına; üç yıldan fazla kiralanmasına ve süresi otuz yılı geçmemek kaydıyla bunlar üzerinde sınırlı aynî hak tesisine karar vermek. f) Kanunlarda vergi, resim, harç ve katılma payı konusu yapılmayan ve ilgililerin isteğine bağlı hizmetler için uygulanacak ücret tarifesini belirlemek. g) Şartlı bağışları kabul etmek. h) Vergi, resim ve harçlar dışında kalan ve miktarı beşbin YTL'den fazla dava konusu olan belediye uyuşmazlıklarını sulh ile tasfiyeye, kabul ve feragate karar vermek.

Belediye Meclisinin Görev ve Yetkileri
i) Bütçe içi işletme ile 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununa tâbi ortaklıklar kurulmasına veya bu ortaklıklardan ayrılmaya, sermaye artışına ve gayrimenkul yatırım ortaklığı kurulmasına karar vermek. j) Belediye adına imtiyaz verilmesine ve belediye yatırımlarının yap-işlet veya yap-işlet-devret modeli ile yapılmasına; belediyeye ait şirket, işletme ve iştiraklerin özelleştirilmesine karar vermek. k) Meclis başkanlık divanını ve encümen üyeleri ile ihtisas komisyonları üyelerini seçmek. l) Norm kadro çerçevesinde belediyenin ve bağlı kuruluşlarının kadrolarının ihdas, iptal ve değiştirilmesine karar vermek. m) Belediye tarafından çıkarılacak yönetmelikleri kabul etmek. n) Meydan, cadde, sokak, park, tesis ve benzerlerine ad vermek; mahalle kurulması, kaldırılması, birleştirilmesi, adlarıyla sınırlarının tespiti ve değiştirilmesine karar vermek; beldeyi tanıtıcı amblem, flama ve benzerlerini kabul etmek. o) Diğer mahallî idarelerle birlik kurulmasına, kurulmuş birliklere katılmaya veya ayrılmaya karar vermek. p) Yurt içindeki ve İçişleri Bakanlığının izniyle yurt dışındaki belediyeler ve mahallî idare birlikleriyle karşılıklı iş birliği yapılmasına; kardeş kent ilişkileri kurulmasına; ekonomik ve sosyal ilişkileri geliştirmek amacıyla kültür, sanat ve spor gibi alanlarda faaliyet ve projeler gerçekleştirilmesine; bu çerçevede arsa, bina ve benzeri tesisleri yapma, yaptırma, kiralama veya tahsis etmeye karar vermek. r) Fahrî hemşehrilik payesi ve beratı vermek. s) Belediye başkanıyla encümen arasındaki anlaşmazlıkları karara bağlamak. t) Mücavir alanlara belediye hizmetlerinin götürülmesine karar vermek. u) İmar plânlarına uygun şekilde hazırlanmış belediye imar programlarını görüşerek kabul etmek.

Başkanlık divanı Belediye meclisi, seçim sonuçlarının ilânını takip eden beşinci gün belediye başkanının başkanlığında kendiliğinden toplanır. Meclis bu toplantıda, üyeleri arasından, gizli oyla meclis birinci ve ikinci başkan vekili ile en az iki kâtip üyeyi ilk iki yıl için görev yapmak üzere seçer. İlk iki yıldan sonra seçilecek başkanlık divanı yapılacak ilk mahallî idareler seçimlerine kadar görev yapar. Meclis toplantısı Belediye meclisi, her ayın ilk haftası, önceden kararlaştırdığı günde toplanır Gündem Toplantı ve karar yeter sayısı Belediye meclisi, üye tam sayısının salt çoğunluğuyla toplanır ve katılanların salt çoğunluğuyla karar verir Meclis kararlarının kesinleşmesi İhtisas komisyonları Denetim komisyonu Meclisin bilgi edinme ve denetim yolları Başkan ve meclis üyelerinin görüşmelere katılamayacağı durumlar Başkan ve meclis üyelerinin yükümlülükleri Meclis üyeliğinin sona ermesi Meclisin feshi Boşalan meclisin görevinin yerine getirilmesi Huzur ve izin hakkı

Belediye Encümeni Belediye encümeni, belediye başkanının başkanlığında; a) İl belediyelerinde ve nüfusu 'in üzerindeki belediyelerde, belediye meclisinin her yıl kendi üyeleri arasından bir yıl için gizli oyla seçeceği üç üye, malî hizmetler birim amiri ve belediye başkanının birim amirleri arasından bir yıl için seçeceği iki üye olmak üzere yedi kişiden, b) Diğer belediyelerde, belediye meclisinin her yıl kendi üyeleri arasından bir yıl için gizli oyla seçeceği iki üye, malî hizmetler birim amiri ve belediye başkanının birim amirleri arasından bir yıl için seçeceği bir üye olmak üzere beş kişiden oluşur.

Belediye Encümeninin Görev ve Yetkileri
a) Stratejik plân ve yıllık çalışma programı ile bütçe ve kesinhesabı inceleyip belediye meclisine görüş bildirmek. b) Yıllık çalışma programına alınan işlerle ilgili kamulaştırma kararlarını almak ve uygulamak. c) Öngörülmeyen giderler ödeneğinin harcama yerlerini belirlemek. d) Bütçede fonksiyonel sınıflandırmanın ikinci düzeyleri arasında aktarma yapmak. e) Kanunlarda öngörülen cezaları vermek. f) Vergi, resim ve harçlar dışında kalan dava konusu olan belediye uyuşmazlıklarının anlaşma ile tasfiyesine karar vermek. g) Taşınmaz mal satımına, trampasına ve tahsisine ilişkin meclis kararlarını uygulamak; süresi üç yılı geçmemek üzere kiralanmasına karar vermek. h) Umuma açık yerlerin açılış ve kapanış saatlerini belirlemek. i) Diğer kanunlarda belediye encümenine verilen görevleri yerine getirmek. Encümen toplantısı Belediye encümeni, haftada birden az olmamak üzere önceden belirlenen gün ve saatte toplanır. Belediye başkanı acil durumlarda encümeni toplantıya çağırabilir.

Belediye Başkanının Görev ve Yetkileri
a) Belediye teşkilâtının en üst amiri olarak belediye teşkilâtını sevk ve idare etmek, belediyenin hak ve menfaatlerini korumak. b) Belediyeyi stratejik plâna uygun olarak yönetmek, belediye idaresinin kurumsal stratejilerini oluşturmak, bu stratejilere uygun olarak bütçeyi, belediye faaliyetlerinin ve personelinin performans ölçütlerini hazırlamak ve uygulamak, izlemek ve değerlendirmek, bunlarla ilgili raporları meclise sunmak. c) Belediyeyi Devlet dairelerinde ve törenlerde, davacı veya davalı olarak da yargı yerlerinde temsil etmek veya vekil tayin etmek. Meclise ve encümene başkanlık etmek. e) Belediyenin taşınır ve taşınmaz mallarını idare etmek. Belediyenin gelir ve alacaklarını takip ve tahsil etmek. g) Yetkili organların kararını almak şartıyla sözleşme yapmak. h) Meclis ve encümen kararlarını uygulamak. Bütçeyi uygulamak, bütçede meclis ve encümenin yetkisi dışındaki aktarmalara onay vermek. j) Belediye personelini atamak. Belediye ve bağlı kuruluşları ile işletmelerini denetlemek. l) Şartsız bağışları kabul etmek.Belde halkının huzur, esenlik, sağlık ve mutluluğu için gereken önlemleri almak. n) Bütçede yoksul ve muhtaçlar için ayrılan ödeneği kullanmak, özürlülere yönelik hizmetleri yürütmek ve özürlüler merkezini oluşturmak. o) Temsil ve ağırlama giderleri için ayrılan ödeneği kullanmak. Kanunlarla belediyeye verilen ve belediye meclisi veya belediye encümeni kararını gerektirmeyen görevleri yapmak ve yetkileri kullanmak.

Belediyenin Gelirleri
1- Öz Gelirler Vergiler a) İlan ve Reklam Vergisi b) Eğlence Vergisi c) Çeşitli Vergiler: Haberleşme Vergisi, Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisi, Yangın Sigorta Vergisi, Çevre Temizlik Vergisi Harçlar Belediyenin tahsile yetkili olduğu harçlar şunlardır: a) İşgal Harcı b) Tatil Günlerinde Çalışma Ruhsatı Harcı c) Kaynak Suları Harcı d) Tellallık Harcı e) Hayvan Kesimi, Muayene ve Denetleme Harcı f) Ölçü ve Tartı Aletleri Muayene Harcı g) Bina İnşaat Harcı h) Çeşitli Harçlar: Kayıt ve Suret Harcı, İmar ile ilgili harçlar, İşyeri Açma İzni Harcı, Muayene, Ruhsat ve Rapor Harcı, Sağlık Belgesi Harcı, Esnaf Muaflığı Belgesi Harcı. Harcamalara Katılma Payları Belediyenin tahsile yetkili olduğu harcamalara katılma payları şunlardır: a) Yol Harcamalarına Katılma Payı b) Kanalizasyon Harcamalarına Katılma Payı c) Su Tesisleri Harcamalarına Katılma Payı Ücrete Tabi İşler Belediyeler 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununda harç veya katılma payı konusu yapılmayan ve ilgililerin isteğine bağlı olarak ifa edecekleri her türlü hizmet için belediye meclislerince düzenlenecek tarifelere göre ücret almaya yetkilidir. Diğer Paylar a) Müze Giriş Ücretleri Payı: b) Maden Payı

2.Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Ayrılan Paylar ve Ödenekler
a) Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Ayrılan Pay b) Denkleştirme Ödeneği: Kesinleşmiş en son genel bütçe vergi gelirleri tahsilâtı toplamının binde biri Maliye Bakanlığı bütçesine belediyeler denkleştirme ödeneği olarak konulur. Maliye Bakanlığı, bu ödeneği, mart ve temmuz aylarında iki eşit taksit halinde dağıtılmak üzere, İller Bankası hesabına aktarır. 3. Genel ve Özel Bütçeli İdarelerden Yapılacak Ödemeler 4.Borçlanma, Bağış ve Diğer Gelirler

Belediyenin Giderleri
a) Belediye binaları, tesisleri ile araç ve malzemelerinin temini, yapımı, bakımı ve onarımı için yapılan giderler. b) Belediyenin personeline ve seçilmiş organlarının üyelerine ödenen maaş, ücret, ödenek, huzur hakkı, yolluklar, hizmete ilişkin eğitim harcamaları ile diğer giderler. c) Her türlü alt yapı, yapım, onarım ve bakım giderleri. d) Vergi, resim, harç, katılma payı, hizmet karşılığı alınacak ücretler ve diğer gelirlerin takip ve tahsili için yapılacak giderler. e) Belediye zabıta ve itfaiye hizmetleri ile diğer görev ve hizmetlerin yürütülmesi için yapılacak giderler. f) Belediyenin kuruluşuna katıldığı şirket, kuruluş ve katıldığı birliklerle ilgili ortaklık payı ve üyelik aidatı giderleri. g) Mezarlıkların tesisi, korunması ve bakımına ilişkin giderler. h) Faiz, borçlanmaya ilişkin diğer ödemeler ile sigorta giderleri. i) Dar gelirli, yoksul, muhtaç ve kimsesizler ile özürlülere yapılacak sosyal hizmet ve yardımlar. j) Dava takip ve icra giderleri. k) Temsil, tören, ağırlama ve tanıtım giderleri. l) Avukatlık, danışmanlık ve denetim hizmetleri karşılığı yapılacak ödemeler. m) Yurt içi ve yurt dışı kamu ve özel kesim ile sivil toplum örgütleriyle birlikte yapılan ortak hizmetler ve proje giderleri. n) Sosyo-kültürel, sanatsal ve bilimsel etkinlikler için yapılan giderler. o) Belediye hizmetleriyle ilgili olarak yapılan kamuoyu yoklaması ve araştırması giderleri. p) Kanunla verilen görevler ve hizmetlerin yürütülmesi için yapılan diğer giderler. r) Şartlı bağışlarla ilgili yapılacak harcamalar. s) İmar düzenleme giderleri. t) Her türlü proje giderleri.

Büyük Şehir Belediyesi Büyükşehir Belediye İdaresi
a) Tanımı ve Türleri b) Sınırları c) Görev ve Yetkileri d) Organları e) Gelirleri ve Bütçesi Belediye İsletmeleri ve Şirketleri Büyükşehir Belediye İdaresi B.Şehir Belediye Meclisi B.Şehir Belediye Encümeni B.Şehir Belediye Baskanı

Büyükşehir Ve İlçe Belediyelerinin Görev Ve Sorumlulukları
a) İlçe ve ilk kademe belediyelerinin görüşlerini alarak büyükşehir belediyesinin stratejik plânını, yıllık hedeflerini, yatırım programlarını ve bunlara uygun olarak bütçesini hazırlamak. b) Çevre düzeni plânına uygun olmak kaydıyla, büyükşehir belediye ve mücavir alan sınırları içinde 1/5.000 ile 1/ arasındaki her ölçekte nazım imar plânını yapmak, yaptırmak ve onaylayarak uygulamak; büyükşehir içindeki belediyelerin nazım plâna uygun olarak hazırlayacakları uygulama imar plânlarını, bu plânlarda yapılacak değişiklikleri, parselasyon plânlarını ve imar ıslah plânlarını aynen veya değiştirerek onaylamak ve uygulanmasını denetlemek; nazım imar plânının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde uygulama imar plânlarını ve parselasyon plânlarını yapmayan ilçe ve ilk kademe belediyelerinin uygulama imar plânlarını ve parselasyon plânlarını yapmak veya yaptırmak. c) Kanunlarla büyükşehir belediyesine verilmiş görev ve hizmetlerin gerektirdiği proje, yapım, bakım ve onarım işleriyle ilgili her ölçekteki imar plânlarını, parselasyon plânlarını ve her türlü imar uygulamasını yapmak ve ruhsatlandırmak, tarihli ve 775 sayılı Gecekondu Kanununda belediyelere verilen yetkileri kullanmak. d) Büyükşehir belediyesi tarafından yapılan veya işletilen alanlardaki işyerlerine büyükşehir belediyesinin sorumluluğunda bulunan alanlarda işletilecek yerlere ruhsat vermek ve denetlemek. e) Belediye Kanununun 68 ve 72 nci maddelerindeki yetkileri kullanmak. f) Büyükşehir ulaşım ana plânını yapmak veya yaptırmak ve uygulamak; ulaşım ve toplu taşıma hizmetlerini plânlamak ve koordinasyonu sağlamak; kara, deniz, su ve demiryolu üzerinde işletilen her türlü servis ve toplu taşıma araçları ile taksi sayılarını, bilet ücret ve tarifelerini, zaman ve güzergâhlarını belirlemek; durak yerleri ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek ve işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek; kanunların belediyelere verdiği trafik düzenlemesinin gerektirdiği bütün işleri yürütmek. g) Büyükşehir belediyesinin yetki alanındaki meydan, bulvar, cadde ve ana yolları yapmak, yaptırmak, bakım ve onarımını sağlamak, kentsel tasarım projelerine uygun olarak bu yerlere cephesi bulunan yapılara ilişkin yükümlülükler koymak; ilân ve reklam asılacak yerleri ve bunların şekil ve ebadını belirlemek; meydan, bulvar, cadde, yol ve sokak ad ve numaraları ile bunlar üzerindeki binalara numara verilmesi işlerini gerçekleştirmek. h) Coğrafî ve kent bilgi sistemlerini kurmak. i) Sürdürülebilir kalkınma ilkesine uygun olarak çevrenin, tarım alanlarının ve su havzalarının korunmasını sağlamak; ağaçlandırma yapmak; hafriyat toprağı, moloz, kum ve çakıl depolama alanlarını, odun ve kömür satış ve depolama sahalarını belirlemek, bunların taşınmasında çevre kirliliğine meydan vermeyecek tedbirler almak; büyükşehir katı atık yönetim plânını yapmak, yaptırmak; katı atıkların kaynakta toplanması ve aktarma istasyonuna kadar taşınması hariç katı atıkların ve hafriyatın yeniden değerlendirilmesi, depolanması ve bertaraf edilmesine ilişkin hizmetleri yerine getirmek, bu amaçla tesisler kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek; sanayi ve tıbbî atıklara ilişkin hizmetleri yürütmek, bunun için gerekli tesisleri kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek; deniz araçlarının atıklarını toplamak, toplatmak, arıtmak ve bununla ilgili gerekli düzenlemeleri yapmak. j) Gıda ile ilgili olanlar dâhil birinci sınıf gayrisıhhî müesseseleri ruhsatlandırmak ve denetlemek, yiyecek ve içecek maddelerinin tahlillerini yapmak üzere laboratuvarlar kurmak ve işletmek.

Büyükşehir Ve İlçe Belediyelerinin Görev Ve Sorumlulukları
Büyükşehir belediyesinin yetkili olduğu veya işlettiği alanlarda zabıta hizmetlerini yerine getirmek. l) Yolcu ve yük terminalleri, kapalı ve açık otoparklar yapmak, yaptırmak, işletmek, işlettirmek veya ruhsat vermek. m) Büyükşehirin bütünlüğüne hizmet eden sosyal donatılar, bölge parkları, hayvanat bahçeleri, hayvan barınakları, kütüphane, müze, spor, dinlence, eğlence ve benzeri yerleri yapmak, yaptırmak, işletmek veya işlettirmek; gerektiğinde amatör spor kulüplerine malzeme vermek ve gerekli desteği sağlamak, amatör takımlar arasında spor müsabakaları düzenlemek, yurt içi ve yurt dışı müsabakalarda üstün başarı gösteren veya derece alan sporculara belediye meclis kararıyla ödül vermek. n) Gerektiğinde sağlık, eğitim ve kültür hizmetleri için bina ve tesisler yapmak, kamu kurum ve kuruluşlarına ait bu hizmetlerle ilgili bina ve tesislerin her türlü bakımını, onarımını yapmak ve gerekli malzeme desteğini sağlamak. o) Kültür ve tabiat varlıkları ile tarihî dokunun ve kent tarihi bakımından önem taşıyan mekânların ve işlevlerinin korunmasını sağlamak, bu amaçla bakım ve onarımını yapmak, korunması mümkün olmayanları aslına uygun olarak yeniden inşa etmek. p) Büyükşehir içindeki toplu taşıma hizmetlerini yürütmek ve bu amaçla gerekli tesisleri kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek, büyükşehir sınırları içindeki kara ve denizde taksi ve servis araçları dahil toplu taşıma araçlarına ruhsat vermek. r) Su ve kanalizasyon hizmetlerini yürütmek, bunun için gerekli baraj ve diğer tesisleri kurmak, kurdurmak ve işletmek; derelerin ıslahını yapmak; kaynak suyu veya arıtma sonunda üretilen suları pazarlamak. s) Mezarlık alanlarını tespit etmek, mezarlıklar tesis etmek, işletmek, işlettirmek, defin ile ilgili hizmetleri yürütmek. t) Her çeşit toptancı hallerini ve mezbahaları yapmak, yaptırmak, işletmek veya işlettirmek, imar plânında gösterilen yerlerde yapılacak olan özel hal ve mezbahaları ruhsatlandırmak ve denetlemek. u) İl düzeyinde yapılan plânlara uygun olarak, doğal afetlerle ilgili plânlamaları ve diğer hazırlıkları büyükşehir ölçeğinde yapmak; gerektiğinde diğer afet bölgelerine araç, gereç ve malzeme desteği vermek; itfaiye ve acil yardım hizmetlerini yürütmek; patlayıcı ve yanıcı madde üretim ve depolama yerlerini tespit etmek, konut, işyeri, eğlence yeri, fabrika ve sanayi kuruluşları ile kamu kuruluşlarını yangına ve diğer afetlere karşı alınacak önlemler yönünden denetlemek, bu konuda mevzuatın gerektirdiği izin ve ruhsatları vermek. v) Sağlık merkezleri, hastaneler, gezici sağlık üniteleri ile yetişkinler, yaşlılar, engelliler, kadınlar, gençler ve çocuklara yönelik her türlü sosyal ve kültürel hizmetleri yürütmek, geliştirmek ve bu amaçla sosyal tesisler kurmak, meslek ve beceri kazandırma kursları açmak, işletmek veya işlettirmek, bu hizmetleri yürütürken üniversiteler, yüksek okullar, meslek liseleri, kamu kuruluşları ve sivil toplum örgütleri ile işbirliği yapmak. y) Merkezî ısıtma sistemleri kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek. z) Afet riski taşıyan veya can ve mal güvenliği açısından tehlike oluşturan binaları insandan tahliye etmek ve yıkmak. Büyükşehir belediyeleri birinci fıkranın (c) bendinde belirtilen yetkilerini, imar plânlarına uygun olarak kullanmak ve ilgili belediyeye bildirmek zorundadır. Büyükşehir belediyeleri bu görevlerden uygun gördüklerini belediye meclisi kararı ile ilçe ve ilk kademe belediyelerine devredebilir, birlikte yapabilirler. İlçe ve ilk kademe belediyelerinin görev ve yetkileri şunlardır: a) Kanunlarla münhasıran büyükşehir belediyesine verilen görevler ile birinci fıkrada sayılanlar dışında kalan görevleri yapmak ve yetkileri kullanmak. b) Büyükşehir katı atık yönetim plânına uygun olarak, katı atıkları toplamak ve aktarma istasyonuna taşımak. c) Sıhhî işyerlerini, 2 nci ve 3 üncü sınıf gayrisıhhî müesseseleri, umuma açık istirahat ve eğlence yerlerini ruhsatlandırmak ve denetlemek. d) Birinci fıkrada belirtilen hizmetlerden; otopark, spor, dinlenme ve eğlence yerleri ile parkları yapmak; yaşlılar, özürlüler, kadınlar, gençler ve çocuklara yönelik sosyal ve kültürel hizmetler sunmak; mesleki eğitim ve beceri kursları açmak; sağlık, eğitim, kültür tesis ve binalarının yapım, bakım ve onarımı ile kültür ve tabiat varlıkları ve tarihî dokuyu korumak; kent tarihi bakımından önem taşıyan mekânların ve işlevlerinin geliştirilmesine ilişkin hizmetler yapmak. e) Defin ile ilgili hizmetleri yürütmek. 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığına ve organize sanayi bölgelerine tanınan yetki ve sorumluluklar bu Kanun kapsamı dışındadır.

YATIRIM İZLEME KOORDİNASYON BAŞKANLIĞI
Büyükşehir Belediyelerinin bulunduğu illerde kamu kurum ve kuruluşlarının yatırım ve hizmetlerinin etkin olarak yapılması, izlenmesi ve koordinasyonu, acil çağrı, afet ve acil yardım hizmetlerinin koordinasyonu ve yürütülmesi, ilin tanıtımı, gerektiğinde merkezi idarenin taşrada yapacağı yatırımların yapılması ve koordine edilmesi, ildeki kamu kurum ve kuruluşlarına rehberlik edilmesi ve bunların denetlenmesini gerçekleştirmek üzere Valiye bağlı olarak Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı kurulmuştur.

İLÇE BELEDİYELERİNİN GÖREV VE YETKİLERİ
Kanunlarla münhasıran büyükşehir belediyesine verilen görevler ile birinci fıkrada sayılanlar dışında kalan görevleri yapmak ve yetkileri kullanmak. Büyükşehir katı atık yönetim plânına uygun olarak, katı atıkları toplamak ve aktarma istasyonuna taşımak. Sıhhî işyerlerini, 2 nci ve 3 üncü sınıf gayrisıhhî müesseseleri, umuma açık istirahat ve eğlence yerlerini ruhsatlandırmak ve denetlemek. Birinci fıkrada belirtilen hizmetlerden; 775 Sayılı Gecekondu Kanununda Belediyelere verilen yetkileri kullanmak, otopark, spor, dinlenme ve eğlence yerleri ile parkları yapmak; yaşlılar, özürlüler, kadınlar, gençler ve çocuklara yönelik sosyal ve kültürel hizmetler sunmak; mesleki eğitim ve beceri kursları açmak; sağlık, eğitim, kültür tesis ve binalarının yapım, bakım ve onarımı ile kültür ve tabiat varlıkları ve tarihî dokuyu korumak; kent tarihi bakımından önem taşıyan mekânların ve işlevlerinin geliştirilmesine ilişkin hizmetler yapmak. Defin ile ilgili hizmetleri yürütmek. “Afet riski taşıyan veya can ve mal güvenliği açısından tehlike oluşturan binaları tahliye etmek ve yıkmak (yeni düzenleme ile eklenecek)”

ALT YAPI KOORDİNASYON MERKEZİ NASIL KURULUR, GÖREVLERİ (BşBK m.8)
Büyükşehir içindeki alt yapı hizmetlerinin koordinasyon içinde yürütülmesi amacıyla büyükşehir belediye başkanı ya da görevlendirdiği kişinin başkanlığında, yönetmelikle belirlenecek kamu kurum ve kuruluşları ile özel kuruluşların temsilcilerinin katılacağı alt yapı koordinasyon merkezi kurulur. Büyükşehir ilçe ve ilk kademe belediye başkanları kendi belediyesini ilgilendiren konuların görüşülmesinde koordinasyon merkezlerine üye olarak katılırlar. Alt yapı koordinasyon merkezi toplantılarına ayrıca gündemdeki konularla ilgili kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının (oda üst kuruluşu bulunan yerlerde üst kuruluşun) temsilcileri de davet edilerek görüşleri alınır.

ULAŞIM HİZMETLERİ NASIL YÜRÜTÜLECEKTİR? (BşBK m.9)
Büyükşehir içindeki kara, deniz, su, göl ve demiryolu üzerinde her türlü taşımacılık hizmetlerinin koordinasyon içinde yürütülmesi amacıyla, büyükşehir belediye başkanı ya da görevlendirdiği kişinin başkanlığında, yönetmelikle belirlenecek kamu kurum ve kuruluş temsilcilerinin katılacağı ulaşım koordinasyon merkezi kurulur. Büyükşehir ilçe ve ilk kademe belediye başkanları kendi belediyesini ilgilendiren konuların görüşülmesinde koordinasyon merkezlerine üye olarak katılırlar. Ulaşım koordinasyon merkezi toplantılarına ayrıca gündemdeki konularla ilgili kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının (oda üst kuruluşu bulunan yerlerde üst kuruluşun) temsilcileri de davet edilerek görüşleri alınır.

BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE MECLİSİ NASIL OLUŞUR Büyükşehir belediye meclisi, büyükşehir belediyesinin karar organıdır ve ilgili kanunda gösterilen esas ve usullere göre seçilen üyelerden oluşur. Büyükşehir belediye başkanı büyükşehir belediye meclisinin başkanı olup, büyükşehir içindeki diğer belediyelerin başkanları, büyükşehir belediye meclisinin doğal üyesidir.(BşBK m.11) 2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun’un 5/b maddesinde; Belediye Meclisi üyelikleri belde nüfusuna göre belirlenmiştir. Söz konusu madde hükmüne göre, belediye meclisleri; Nüfus Grubu Üye Sayısı Nüfusu ’e Kadar olan beldelerde 9 Nüfusu ’e kadar olan beldelerde 11 Nüfusu ’e kadar olan beldelerde 15 Nüfusu ’e kadar olan beldelerde 25 Nüfusu ’e kadar olan beldelerde 31 Nüfusu ’e kadar olan beldelerde 37 Nüfusu ’e kadar olan beldelerde 45 Nüfusu ’dan fazla olan beldeler 55

Büyük şehir belediye meclisleri belediye hudutları içinde kalan ilçe seçim çevreleri için tespit edilen belediye meclisleri üye sayısının her ilçe için beşte biri alınmak suretiyle bulunacak toplam sayı kadar üyeden teşekkül eder. Bu hesaplamada artık sayılar nazara alınmaz. Yedek üyelikler de aynı usulle hesaplanır. Büyükşehir belediye meclisinde, ilçe belediye başkanları doğal üye olarak yer alırlar. Kontenjan Üyelikleri Siyasi partiler, Belediye meclis üye sayısı 9 ve 11 olan beldelerde bir, 15 olan beldelerde iki, 25 ve 31 olan beldelerde üç, 37 olan beldelerde dört, 45 olan beldelerde beş, 55 olan beldelerde altı adet kontenjan adayı gösterirler. Kontenjan adayı, adayların sıralamasına dahil edilmeyerek aday listelerinde kontenjan adayı olarak ayrıca yazılır. Verilen meclis üyesi listeleri, kontenjan adayları sayısı kadar noksan verilir. Yani ilçe seçim kurullarına sunulan meclis listesi, meclis üye sayısı 9 olan bir belediye için (1 'kontenjan üye' + 8 'normal üye' = 9 'toplam üye') şeklinde liste verilecektir. Siyasi partiler kontenjan adaylarını merkez yoklaması ile tespit ederler. Ancak, merkez karar ve yönetim organları bu yetkisini il veya ilçe yönetim kurullarına devredebilirler. Siyasi Partiler kontenjan adaylarını bu Kanunun 12 nci maddesindeki aday listesinde yer vermek suretiyle ilçe seçim kurullarına bildirirler. Kontenjan adayları bu Kanunun 18 inci maddesinin (f) bendinin ikinci fıkrasındaki aday listelerinde de yedek adaylardan sonra ayrıca yazılır. İlçe Nüfusu İlçe Üye Sayısı Büyükşehire Katılacak Sayı Doğal Üye (İlçe Belediye Bşk) Toplam Katılacak Üye < 9 1 2 11 3 15 4 25 5 6 31 7 37 8 45 10 < 55 12

BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE MECLİSİNİN ÇALIŞMA BİÇİMİ
Büyükşehir belediye meclisi, her ayın ikinci haftası önceden meclis tarafından belirlenen günde mutat toplantı yerinde toplanır. Bütçe görüşmesine rastlayan toplantı süresi en çok yirmi, diğer toplantıların süresi en çok beş gündür. Meclis kendi belirleyeceği bir ay tatil yapabilir. Mutat toplantı yeri dışında toplanılmasının zorunlu olduğu durumda üyelere önceden bilgi vermek kaydıyla belediye hudutları dahilinde meclis başkanının belirlediği yerde toplantı yapılır. Ayrıca, toplantının yeri ve zamanı mutat usullerle belde halkına duyurulur. Büyükşehir Belediye başkanı, acil durumlarda lüzum görmesi halinde belediye meclisini bir yılda üç defadan fazla olmamak ve her toplantı bir birleşimi geçmemek üzere toplantıya çağırır. Olağanüstü toplantı çağrısı ve gündem en az üç gün önceden meclis üyelerine yazılı olarak duyurulur ve ayrıca mutat usullerle ilan edilir. Olağanüstü toplantılarda çağrıyı gerektiren konuların dışında hiçbir konu görüşülemez.

BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE MECLİSİNDE İHTİSAS KOMİSYONLARI (BşBK m.15)
Büyükşehir belediye meclisi üyeleri arasından seçilecek en az beş, en çok dokuz kişiden oluşan ihtisas komisyonları kurabilir. İhtisas komisyonları, her siyasî parti grubunun ve bağımsız üyelerin büyükşehir belediye meclisindeki üye sayısının meclis üye tam sayısına oranlanması suretiyle oluşur. İmar ve bayındırlık komisyonu, çevre ve sağlık komisyonu, plân ve bütçe komisyonu, eğitim, kültür, gençlik ve spor komisyonu ile ulaşım komisyonunun kurulması zorunludur

BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANI’NIN GÖREVLERİ
Belediye teşkilatının en üst amiri olarak belediye teşkilâtını sevk ve idare etmek, beldenin ve belediyenin hak ve menfaatlerini korumak. Belediyeyi stratejik plâna uygun olarak yönetmek, belediye idaresinin kurumsal stratejilerini oluşturmak, bu stratejilere uygun olarak bütçeyi hazırlamak ve uygulamak, belediye faaliyetlerinin ve personelinin performans ölçütlerini belirlemek, izlemek ve değerlendirmek, bunlarla ilgili raporları meclise sunmak. Büyükşehir belediye meclisi ve encümenine başkanlık etmek, bu organların kararlarını uygulamak. Bu Kanunla büyükşehir belediyesine verilen görev ve hizmetlerin etkin ve verimli bir şekilde uygulanabilmesi için gerekli önlemleri almak. Büyükşehir belediyesinin ve bağlı kuruluşları ile işletmelerinin etkin ve verimli yönetilmesini sağlamak, büyükşehir belediyesi ve bağlı kuruluşları ile işletmelerinin bütçe tasarılarını, bütçe üzerindeki değişiklik önerilerini ve bütçe kesin hesap cetvellerini hazırlamak. Büyükşehir belediyesinin hak ve menfaatlerini izlemek, alacak ve gelirlerinin tahsilini sağlamak. Yetkili organların kararını almak şartıyla, büyükşehir belediyesi adına sözleşme yapmak, karşılıksız bağışları kabul etmek ve gerekli tasarruflarda bulunmak. Mahkemelerde davacı veya davalı sıfatıyla ve resmî mercilerde büyükşehir belediyesini temsil etmek, belediye ve bağlı kuruluş avukatlarına veya özel avukatlara temsil ettirmek. Belediye personelini atamak, belediye ve bağlı kuruluşlarını denetlemek, gerektiğinde bizzat nikâh kıymak, diğer kanunların belediye başkanlarına verdiği görev ve yetkilerden büyükşehir belediyesi görevlerine ilişkin olan hizmetleri yerine getirmek ve yetkileri kullanmak, bütçede yoksul ve muhtaçlar için ayrılan ödeneği kullanmak, özürlülerle ilgili faaliyetlere destek olmak üzere özürlü merkezleri oluşturmak

BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİNİN GELİRLERİ
2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununda yer alan oran ve esaslara göre büyükşehir belediyesince tahsil olunacak at yarışları dahil müşterek bahislerden elde edilen Eğlence Vergisinin % 20’si müşterek bahislere konu olan yarışların yapıldığı yerin belediyesine, % 30’u nüfuslarına göre dağıtılmak üzere diğer ilçe belediyelerine ayrıldıktan sonra kalan % 50 si. Büyükşehir belediyesine bırakılan sosyal ve kültürel tesisler, spor, eğlence ve dinlenme yerleri ile yeşil sahalar içinde tahsil edilecek her türlü belediye vergi, resim ve harçları. Binalar üzerindeki her türlü ilân ve reklamların vergileri ile asma, tahsis ve bakım ücretleri. Park yerlerinin işletilmesinden elde edilen gelirin ilçe ve ilk kademe belediyelerine, nüfuslarına göre dağıtılacak %50 sinden sonra kalacak %50 si. Hizmetlerin büyükşehir belediyesi tarafından yapılması şartıyla 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununda belirtilen oran ve esaslara göre alınacak yol, su ve kanalizasyon harcamalarına katılma payları. Kira, faiz ve ceza gelirleri. Kamu idare ve müesseselerinin yardımları. Bağlı kuruluşların kesin hesaplarındaki gelirleri ile giderleri arasında oluşan fazlalık sonucu aktarılacak gelirler. Büyükşehir belediyesi iktisadî teşebbüslerinin safi hasılatından büyükşehir belediye meclisi tarafından belirlenecek oranda alınan hisseler. Büyükşehir belediyesinin taşınır ve taşınmaz mal gelirleri. Yapılacak hizmetler karşılığı alınacak ücretler. Şartlı ve şartsız bağışlar. Diğer gelirler.

BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİNİN GİDERLERİ
Belediye hizmet binaları ve tesislerin temini, bakım ve onarımı için yapılan giderler. Belediye personeline ve belediyenin seçilmiş organlarının üyelerine ödenen maaş, ücret, ödenek, huzur hakkı, yolluklar, hizmete ilişkin eğitim ile diğer giderler. İlçe belediyeleri ile bağlı kuruluşlara yapacakları yardımlar ve ortak proje giderleri. Her türlü alt yapı, yapım, onarım ve bakım giderleri. Belediye zabıta ve itfaiye hizmetleri ile diğer görev ve hizmetlerin yürütülmesi için yapılacak giderler. Vergi, resim, harç, katılma payı, hizmet karşılığı alınacak ücretler ve diğer gelirlerin takip ve tahsili için yapılacak giderler. Belediyenin kuruluşuna katıldığı şirket, kuruluş ve birliklerle ilgili ortaklık payı ile üyelik aidatı giderleri. Mezarlıkların tesisi, korunması ve bakımına ilişkin giderler. Faiz, borçlanmaya ilişkin diğer ödemeler ve sigorta giderleri. Dar gelirli, yoksul, muhtaç ve kimsesizler ile özürlülere yapılacak sosyal hizmet ve yardımlar. Dava takip ve icra giderleri. Temsil, tören, ağırlama ve tanıtım giderleri. Avukatlık, danışmanlık ve denetim ödemeleri. Spor, sosyal, kültürel ve bilimsel etkinlikler için yapılan giderler. Büyükşehir belediye hizmetleriyle ilgili olarak yapılan kamuoyu yoklaması ve araştırması giderleri. Kanunla verilen görevler ve hizmetlerin yürütülmesi için yapılan diğer giderler.

BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİNİN KOORDİNASYON GÖREVİ
Büyükşehir kapsamındaki belediyeler arasında hizmetlerin yerine getirilmesi bakımından uyum ve koordinasyon, büyükşehir belediyesi tarafından sağlanır. Büyükşehir, ilçe belediyeleri arasında hizmetlerin yürütülmesiyle ilgili ihtilâf çıkması durumunda, büyükşehir belediye meclisi yönlendirici ve düzenleyici kararlar almaya yetkilidir. Yeni kurulan büyükşehir belediyelerinde meydan, bulvar, cadde, yol, sokak, park, spor ve kültürel tesislerin büyükşehir belediyesi ile büyükşehir kapsamındaki diğer belediyeler arasında dağılımına ilişkin esaslar büyükşehir belediye meclisi tarafından belirlenir.

Köy İdaresi Tanımı ve Kurulması Görev ve Yetkileri Organları Bütçesi
Köy Yönetimi, köy derneği köy ihtiyar meclisi muhtar,

Köye ait işler iki grupta toplanmıştır: Zorunlu işler ve isteğe bağlı işler. Zorunlu işler sağlık, temizlik, bayındırlık, tarım ve eğitim konularıyla ilgiliyken isteğe bağlı işler daha çok köyün, ekonomik ve sosyal yönden gelişmesi ve güzelleşmesi ile ilgili hizmetlerden oluşmaktadır. Köy yönetimi, muhtar, köy derneği köy ihtiyar meclisi olmak üzere üç organdan oluşur.

Muhtar Muhtarlık tipi örgütlenme hem illerin mahallelerinde hem de köylerde bulunmaktadır. Muhtar, hem köy idaresinin başı hem de köyde devletin görevlisidir. Görev süresi beş yıldır. Siyasi partiler aday gösteremez. Muhtarların bütün işlemleri kaymakam ve valinin vesayet denetimine tabidir. Köy muhtarlıklarının görevleri, başlıca hizmetlerin ilçede kaymakamlık yönetiminde kurulan Köylere Hizmet Götürme Birliklerine devredilmesiyle oldukça azalmış durumdadır Köy Derneği Köyde bulunan bütün kadın, erkek seçmenlerden meydana gelmektedir. Köy derneği köy muhtarı ve ihtiyar meclisi üyelerini seçer, yapılması isteğe bağlı işlerin zorunlu hale getirilmesine karar verir, köyün bir başka köyle birleşmesine veya ayrılmasına, gerekli şartlar oluştuğunda köyde belediye kurulmasına karar verir. Köy derneğinin kapatılması yönünde ya da derneğin yerine üyelerin sayısı köylerin büyüklüğüne göre değişen bir köy meclisi kurulması yönünde görüşler bulunmaktadır

Köy İhtiyar Meclisi Köyün yürütme, denetleme ve karar organıdır. İki tür üyesi vardır: Seçimle gelenler ve doğal üyeler. Seçimle gelenler, köy derneği tarafından tek dereceli ve çoğunluk usulüyle seçilirler. İhtiyar meclisinin doğal üyeleri ise köy okulunun müdürü ve köy imamıdır. Köy ihtiyar meclisi köye ait işleri görüşür ve önem sırasına koyar; hangi işlerin nasıl görüleceğine karar verir; köy hizmetleri için kamulaştırma kararı alır; zorunlu işleri yapmayan köylüye para cezası verir; köy hizmetleri için köylüden alınan paranın miktarını köy halkının durumuna göre saptar.

YERİNDE YÖN.KURULUŞLARI
T.C. İDARİ YAPISI YERİNDE YÖN.KURULUŞLARI GENEL İDARE Merkez Teşkilatı Bakanlar Kurulu Cumhurbaşkanı Bakanlıklar Taşra Teşkilatı Bölge Kuruluşları Bucaklar İlçeler İller Hizmet Kuruluşları Üniversiteler T.R.T K.İ.T SSK YÖK Emekli Sandığı Diğerleri Mahalli İdareler İl Özel İdareler Belediyeler Köyler Yrd.Kuruluşlar Danıştay Sayıştay Dev.Planlama Teşkilatı Milli Güvenlik Kurulu Devlet Denetleme Kurulu Meslek Kuruluşları Barolar Ticaret San. Odaları Tabip Odaları Borsalar TMMOB Diğerleri Diyanet İşleri Başkanlığı

Hizmet Yönünden Yerinden Yönetim Kuruluşları (Kamu Kurumları)
A. Kamu Kurumlarının Ortak Özellikleri B. Kurulması ve Kaldırılması C. Kamu Kurumlarının Çeşitleri 1. İdarî Kamu Kurumları (OGM HSGM) 2. İktisadî Kamu Kurumları: KİT’ler 3. Sosyal Kamu Kurumları 4. Bilimsel, Teknik ve Kültürel Kamu Kurumları 5. Düzenleyici ve Denetleyici Kamu Kurumları: Bağımsız İdarî Otoriteler

Hizmet Yönünden Yerinden Yönetim Kuruluşları
Belirli bir hizmetin merkez teşkilatından ayrı ve hukuki bir varlığa sahip kuruluşlar eliyle görülmesi, yönetilmesi anlamına gelir. Mahalli (yer yönünden) yerinden yönetimde özerklik, bir bölgede oturanlara tanındığı halde; hizmet yerinden yönetiminde özerklik, hizmetin kendisine tanınır.

Hizmet Yönünden Yerinden Yönetim Kuruluşlarının Özellikleri:
Merkezi yönetimin hiyerarşik yapısı dışında örgütlenmişlerdir. Tüzel kişilikleri, kendilerine ait mal varlıkları, gelir kaynakları ve bütçeleri vardır. Belirli ölçüde özerkliğe sahiptirler. Kendi organlarınca yönetilirler Kanunla veya kanunun verdiği yetkiye dayanarak kurulular. Kamu yönetiminin bütünlüğü içerisinde faaliyet yürütürler. Bu bütünlüğü sağlamak açısından üst kurullar hariç olmak üzere vesayet denetimine tabidirler. Hizmet konuları belirli işlevlerle sınırlıdır. Kamu yararına yönelik çalışırlar.

Hizmet Yönünden Yerinden Yönetim Kuruluşları
Hizmet Kuruluşları Üniversiteler T.R.T K.İ.T SSK YÖK Emekli Sandığı Diğerleri

Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek Kuruluşları
Anayasanın 135 inci maddesiyle düzenlenmiş olup belli bir mesleğe mensup olanların müşterek ihtiyaçlarını karşılamak üzere kanunla kurulan, organları kendi üyeleri tarafından, kanunda gösterilen usullere göre yargı gözetimi altında gizli oyla seçilen kamu tüzel kişilikleridir. Devletin idari ve mali denetimine tabidir.

Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek Kuruluşları
Türk Diş Hekimleri Birliği Türk Eczacıları Birliği Türk Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Türk Tabipleri Birliği Türk Veteriner Hekimleri Birliği Türkiye Tohumcular Birliği Türkiye Bankalar Birliği Türkiye Barolar Birliği Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği Türkiye Katılım Bankaları Birliği Türkiye Noterler Birliği Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müş. Odaları Birliği Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşları Birliği Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Türkiye Ziraat Odaları Birliği

Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar
Siyasetin alanını daraltmaya ve bu alanları teknokratlara bırakmaya yönelik bir yaklaşımın sonucu olarak ortaya çıkan bu kurumlar; «piyasa sisteminin kurallarına uygun olarak yetkili oldukları konularda serbest karar verebilen, böylece siyasi otoritenin popülist politikalarının önüne geçerek piyasaların işleyişine rasyonellik kazandıran» yapıları ifade etmektedir. Düzenleyici ve denetleyici kurumlar, faaliyet alanları itibariyle genellikle «piyasa ekonomisinin düzenlenmesi (sermaye piyasası, bankacılık, enerji gibi)»; «temel hak ve özgürlüklerin güvence altına alınması (RTÜK gibi)» ve «idarenin keyfiliğinin önlenmesi» gibi faaliyet alanlarına işlev üstlenirler.

Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar:
SPK (1981) RTÜK (1994) Rekabet Kurumu (1994) BDDK (1999) Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (2000) EPDK (2002) Kamu İhale Kurumu (2002)

Fonlar Belirli bir amacın gerçekleştirilmesi için ayrılmış bulunan ve gerektiği zaman kullanılmak üzere belli bir hesapta toplanan ve harcanabilen paralar olarak fonu tanımlayabiliriz. Fonların genel özellikleri: -Belirli bir amaca yönelik olmaları, -Kamu harcamalarına ilişkin bütçe esaslarına tabi olmamaları, -Özel kanun ve kararlarla kurulmaları, -Kaynaklarının mutlaka belirtilmiş olması, -Kullanımlarının kolay olması, genelde geri dönüşünün olması ve kar amacının güdülmemesi şeklinde sayılabilir. Bütçe-içi Fonlar Bütçe-dışı Fonlar: a) Savunma Sanayii Destekleme Fonu: b) Kamu Ortaklığı Fonu: c) Toplu Konut Fonu

Uluslararası Kuruluşların Türkiye’deki Büro ve Temsilcilikleri
Arap Birliği Temsilciliği Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası Avrupa Yatırım Bankası BM (Mukim Koordinatörlük) BM Çocuk Fonu (UNICEF) BM Dünya Gıda Programı (UNWFP) BM Enformasyon Merkezi (UNIC) BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) BM Kalkınma Programı (UNDP) BM Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) BM Nüfus Fonu (UNFPA) BM Nüfus Fonu Doğu Avrupa ve Orta Asya Bölgesel Ofisi (UNFPA)

BM Sınai Kalkınma Örgütü (UNIDO) D-8 Sekrateryası Dünya Bankası Ülke Ofisi (WB) Dünya Sağlık Örgütü (WHO) İslam İşbirliği Teşkilatı İslam Tarih, Sanat ve Kültür Araştırmaları Merkezi (IRCICA) İslam Konferansı Gençlik Formu İslam Ülkeleri İstatistik, Ekonomik, Sosyal Araştırma ve Eğitim Merkezi (SESRIC)

Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü Uluslararası Daimi Sekreteryası (BSEC) Karadeniz Ekonomik İşbirliği Parlamenter Asamblesi (KEİPA) Karadeniz Komisyonu (Karadeniz’in Kirliliğe Karşı Korunması Daimi Sekreteryası) Karadeniz Liman Devleti Kontrolü Sekretaryası Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi Sekretaryası Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Uluslararası Finans Kurumu (IFC) Uluslararası Göç Örgütü (IOM) Uluslararası Para Fonu (IMF) Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY) Genel Sekreterliği

Vakıflar Vakıf : Bir kimsenin malının bir kısmını veya tamamını hayır işine, dini veya sosyal bir hizmete ebediyen tahsis etmesidir. Osmanlı Devleti’nde toplumun bazı ihtiyaçlarının karşılanması zenginlerin kurdukları vakıflara bırakılmıştır. Tarihin seyri içinde vakıflar sosyal, ekonomik, eğitim, sağlık, sanat, mimari, ulaşım ve bayındırlık alanlarında önemli roller oynamıştır.

İDARİ İŞLEMLER İdari işlemler Tek yanlı İki yanlı Bireysel Düzenleyici

İDARİ İŞLEM KAVRAMI I. İdarî İşlemin Tanımı
(Kamu gücüne dayanarak tesis edilen idare hukukuna ve keza uyuşmazlık halinde idari yargıya tabi olan hukuki sonuç doğurmaya yönelik irade açıklamalarıdır.) Kamu gücü ayrıcalığı Hukuki sonuç İdari İşlemin Yasama ve Yargı İşlemlerinden Ayrılması ; Hükümet Tasarrufları Yürütme organından çıkan işlemler kural olarak idari işlemlerdir .Ancak istisnaen bazı işlemler konusu itibari ile idari işlem olmadığı kabul edilir bu işlemler adli yada idari mahkeme tarafından denetlenemez . Hükümet tasarrufları idari işlem kabul edilmediklerinden bu işlemler hakkında idare iptal davası açılamayacağı gibi tam yargı davasıda açılamaz .

İdarî İşlemlerin Türleri
Bireysel İşlemler ( İdarî Kararlar) Düzenleyici İşlemler İdarî Sözleşmeler

Bireysel İşlemler ( İdarî Kararlar)
İdare, görevlerini yerine getirirken ve yetkilerini kullanırken çeşitli işlem ve eylemlerde bulunur. Tüzel kişilerden oluşan idarenin işlem ve eylemleri, idare adına, yasal sınırlar içinde, kamu görevlileri denilen kişiler tarafından yerine getirilir. İdare kamu yararına ulaşmak için idari işlem ve idari eylemlerle faaliyetlerini yürütmektedir. Kamu yararı amacı ile idari fonksiyonun yerine getirilmesi için yapılan kamu hukuku işlemlerine idari işlemler denir. Bu işlemlerin en belirleyici özelliği, idarenin sahip olduğu üstün yetki ve ayrıcalıklar kullanılarak yapılmasıdır. İdarî İşlemlerin Özellikleri A. İcrailik B. Re'sen İcra Edilebilirlilik C. Hukuka Uygunluk Karinesi

İdarenin Düzenleyici İşlemleri
Düzenleyici işlemler, sürekli, soyut, nesnel ve genel durumları belirleyen işlemlerdir. Bu işlemler, hukuk düzenine yeni kural getiren, ya da olan bir kuralı değiştiren veya kaldıran işlemlerdir. 1982 Anayasası idarenin düzenleyici işlemlerini tüzük (m.115) ve yönetmelik (124) olarak iki işlem türü olarak öngörmektedir. tüzük ve yönetmelik dışında kalan idarenin diğer düzenleyici işlemlerine adsız düzenleyici işlemler olarak genel bir ad altında toplanmaktadır.

İdari işlemlerin hukuka uygunluğu karinesinden sadece bireysel idari işlemler değil, düzenleyici idari işlemler de yararlanır. Bunun sonucu olarak; İdari kararlar, hâkim kararı olmadan, derhal kendiliğinden hukuki sonuçlarını doğurur, Bir idari işlemden dolayı uyuşmazlık çıkarsa, dava açması gereken taraf idare değil, işlemin muhatabı olan kişidir.

Yargısal Denetim Kural olarak, hukuk devleti ilkesi gereğince tüm idari kararlar yargı denetimine tabidir. Ancak bu ilkenin Anayasadan kaynaklanan istisnaları; - Cumhurbaşkanının tek başına yapacağı işlemler, - Yüksek Askeri Şuranın kararları yargı denetimi dışındadır. Ancak, Yüksek Askerî Şûranın terfi işlemleri ile (kadrosuzluk nedeniyle emekliye ayırma hariç) her türlü ilişik kesme kararlarına karşı yargı yolu açıktır. - HSYK’nın meslekten çıkarma cezası dışındaki kararlarına karşı yargı mercilerine başvurulamaz. - Silahlı Kuvvetler mensupları hakkındaki disiplin cezaları yargı denetimi dışında tutulmuştur.(Anayasa bu cezaların yargı denetimi dışında tutulabileceğine dair yer vermiştir. Bu cezalara karşı yargı yolunu doğrudan kapatmamıştır. Anayasa m. 129/4)

İdari Sözleşmeler İdare yetkilerini kullanırken, bazı durumlarda karşılıklı iradelerin uyuşumu sonucu oluşan sözleşmeler ile yerine getirir. İşte idarenin yapmış olduğu bu işlemlere idarenin sözleşmeleri ‘idari sözleşmeler’ ‘idarenin özel hukuk sözleşmeleri’ İdari Sözleşmelerin İdarenin Özel Hukuk Sözleşmelerinden Ayrılması * İdarenin özel hukuk sözleşmeleri tamamen Borçlar Kanunu hükümlerine tabi iken, idari sözleşmeler idare hukuku kurallarına tabidir. * İdari sözleşmelerin taraflarından biri kamu yararının temsilcisi olan idare, diğeri ise özel çıkarı temsil eden kişidir. * İdarenin özel hukuk sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar adli yargıda, İdari sözleşmelerden doğan uyuşmazlıklar ise idari yargıda çözümlenir.

BİREYSEL İŞLEMLER ( İDARİ KARARLAR)

BİREYSEL İŞLEMLER ( İDARÎ KARARLAR)
A. Maddî Açıdan Tasnif: Şart İşlemler(Memur atama) Sübjektif İşlemler(vergi mükellef ayrımı evli-çocuklu) B. İçeriklerine Göre Tasnif: Emredici(Polis memurunun trafik işareti) İnşai (ruhsat verme) Tespit Edici İşlemler(Diploma verme) C. Muhatapları Üzerindeki Etkilerine Göre Tasnif: Yararlandırıcı(öğrencinin okulu kaydı) Yükümlendirici İşlemler (öğrencinin disiplin cezası alması)

D. Açıklanan İradenin Sayısı ve Usulüne Göre Tasnif: Basit(Amirin memura uyarma cezası vermesi) Kolektif(İl genel meclisi kararı) Karma İşlemler.(Müşterek kararname) E. Açıklanan İradenin Şekline Göre Tasnif: Sarih(Trafik polisinin işaretleri) Zımnî İşlemler (İdarenin cevap vermemesi) Hareketsiz kalmanın zımni kabul işlemi sayılması için kanunda bu yönde açık bir hüküm bulunmalıdır. Hukukumuzda istisnai olmakla birlikte bazı hallerde idarenin hareketsiz kalması zımni kabul sayılmaktadır. Örneğin; imar kanunun 39. maddesine göre yapı tamamen bittiği takdirde tamamının, kısmen kullanılması mümkün kısımları tamamlandığı takdirde bu kısımlarının kullanılabilmesi için yapı izni veren belediye ya da valiliğe başvurularak yapı kullanma izni alınması gerekir. Bu maddenin 2. fıkrasına göre ise, belediye ya da valilik, yapılan bu başvuruyu en geç 30 gün içinde sonuçlandırmak zorunda olup, başvurun bu süre içinde sonuçlandırılmaması durumunda kullanma izni verilmiş sayılır. Yani bu durumda susma işlemi zımni kabul sayılır.

F. İsteğe Bağlı Olup Olmamalarına Göre Tasnif: İsteğe Bağlı(İzin ruhsat işlemleri) İsteğe Bağlı Olmayan İşlemler (İlgilinin talebinin şart olduğu işlemlerdir İlgilinin talebi işlemin sebebidir )

G. İcraî Olup Olmamalarına Göre Tasnif:
BİREYSEL İŞLEMLER ( İDARÎ KARARLAR) G. İcraî Olup Olmamalarına Göre Tasnif: İcraî İşlemler(emekliye sevk kararı) İcraî Olmayan İşlemler Hazırlık işlemleri (Tutanak Görüş Değerlendirme) Teyit Edici işlemler (Hukuki durumun varlığını tespit eden işlemlerdir . İcrai karardan sonraki işlemlerdir ) İç Düzen işlemleri Sirküler Direktif Hizmet içi tetbirler Enformel işlemler (Duyuru Bilgilendirme) Tebliğ , tavsiye , uyarı , ihtar , bilgilendirme , plan , proje , basın , kanaat ve niyet açıklaması

İdarî İşlemlerin Unsurları
Yetki Unsuru Şekil Unsuru Usûl Unsuru Sebep Unsuru Konu Unsuru Amaç Unsuru

İdarî İşlemlerin Unsurları
Yetki Unsuru (idari makamı işgal eden kişi veya kişilerin kamu tüzel kişisi adına hukuki işlemler yapabilme yeteneği) 1. “Yetki Kuralları” ( İdare Hukukunda Yetkilerin Ortak Özellikleri) a ) Kanundan kaynaklar b ) Yetkiler istisnaidir c ) Yetkiler dar yoruma tabi tutulur d ) Kamu düzenine ilişkindir e ) Kullanılması zorunlu , vazgeçilemez ve devredilemezler f ) Yetki sakatlıkları sonradan düzeltilemez

Yetki Unsuru 2. “Yetki Kuralları”nın İstisnaları (Yetkisizliği Gideren Hâller) a) Fiilî Memur Teorisi Yetkisiz olan bir kişinin bazı koşullarda yapmış olduğu işlemler geçerli sayılır b) Yetkilerin Paralelliği ilkesi Genellikle mevzuatta işlemi yapmaya yetkili kişiler sayılır işlemi geri almaya yada ilgaya yetkili olanlar sayılmaz Memuru atamaya yetkili olan amirin , memurluktan alma işlemi .

Yetki Unsuru c) Yetki Devri-İmza Devri d) Vekâlet
Kural olarak belli bir idari makama verilmiş bulunan karar alma yetkisi yalnızca o makam tarafından kullanılır. İstisnai olarak ise ancak kanunlarda açıkça öngörülen hallerde öngörülen işlem ve kararlar için yetki devri ve imza devri kabul edilmiştir. Yetki devrinde karar alma yetkisi yetkiyi devreden makamdan ayrılmakta ve kendisine yetki devredilen makama geçmektedir. İmza devrinde ise karar alma yetkisi imza yetkisini devreden makamda kalmakta, sadece kararın imza ile belgelendirilmesi yetkisi devredilmektedir. d) Vekâlet Asıl görevlinin görevini yerine getiremeyeceği durumlarda geçici olarak yerine başkasına görevlendirmesine denir . e) Cari İşlerin Yürütülmesi Yetkili kişinin yetkisinin bir şekilde yetkisini kaybettiği durumlarda yeni yetkili kişi görevine başlayana kadar işlerin yürütülmesi prensibi gereğince yetkiyi kullanmaya devam eder . Güvensizlik oyu ile düşürülen Bakanlar Kurulunun düşürülmesi

3. Yetki Çeşitleri Kişi Bakımından Yetki
Kişi yönünden yetki, idarenin görev alanı için giren bir konuda hangi idari merciin irade açıklamaya ve dolayısıyla işlem tesis etmeye yetkili olduğunu belirtmektedir. b) Konu Bakımından Yetki Belli konulara ilişkin kararların hangi idari organ, makam veya kamu görevlisi tarafından alınacağını ifade eder Belli konulara ilişkin kararların hangi idari organ, makam veya kamu görevlisi tarafından alınacağını ifade eder c) Yer Bakımından Yetki Yer yönünden yetki idari makamların konu yönünden sahip oldukları yetkileri kullanabilecekleri coğrafi alanı ifade eder Örneğin, Etimesgut belediyesi sınırları içinde olan bir işlemi Çankaya belediyesinin alması durumunda olduğu gibi. d) Zaman Bakımından Yetki Zaman yönünden yetki, idari makamların konu yönünden sahip oldukları yetkiyi kullanabilen süreyi ifade eder.

4. Yetki Unsurunda Sakatlık Halleri
Fonksiyon Gaspı Örneğin, idarenin kendi görev alanına girmeyen, yasama ve yargı alanlarına giren bir konuda karar alması b) Yetki Gaspı Bakanlıktaki şube müdürünün veya büro memurunun Bakan’ın yapması gereken bir işlemi yapması. c) Yetki Tecavüzü Örn. Vali nin kaymakam adına işlem yapması ya da Disiplin Kurulu tarafından verilmesi gereken bir disiplin cezasının hiyerarşik amir tarafından verilmes d) Ağır ve Bariz Yetki Tecavüzü Örn. Kaymakam tarafından yapılması gereken bir işlemin Vali tarafından yapılması. Özet olarak; Fonksiyon gaspı, yetki gaspı, ağır ve bariz yetki tecavüzü durumunda alınan karar yok hükmündedir. Yetki tecavüzü ağır ve bariz değilse o takdirde bu karar hukuk âleminde doğmuştur ama iptal edilebilir bir işlemdir. (İptal Edilebilirlik- Askıda geçerlilik)

B. Şekil Unsuru (İradeyi kullanmak için kullanılan araca kalıba denir) Şekil, idari işlem ve kararın esaslı bir unsurunu oluşturur. Şekil unsuru bakımından da idarenin takdir yetkisi yoktur. İdare hukukunda bütün işlemler şekle tabidir. İşlemin Yazılı Yapılması: İdari işlem ve kararlar kural olarak yazılı şekle tabidir. İstisnai durumlarda, idare sözlü olarak da işlem tesis edebileceği gibi susarak da işlem tesis edebilir. Gerekçe Kuralı : Kural olarak, idari işlem ve kararların gerekçeli olarak yazılmaları belli bir şekil şartı değildir. Ancak bu durum idari kararların gerekçesizliği anlamına gelmez. İdare gerektiği zaman idari kararın gerekçesini yargı organına bildirmek zorundadır. Hazırlık İşlemleri; Hazırlayıcı işlemlerin yapılmaması veya söz konusu mercilerin görüşlerinin alınmamış olması, alınan idari kararın hukuka aykırılığı sonucunu doğurur. İlgilinin Savunmasının Alınması: Kural olarak idari kararın alınmasından önce ilgilinin savunmasının alınması veya ilgilinin dinlenmesi zorunlu değildir. Ancak disiplin soruşturmaları gibi kanunla öngörülen durumlarda ilgilinin savunmasının alınması şart olarak koyulmuştur. Aksi takdirde işlem hukuka aykırı olur.

İşlemin yapılması için izlenmesi gereken yollardır Yararları ;
C. Usûl Unsuru (İdari işlemin yapılmasında ilenen yol) İşlemin yapılması için izlenmesi gereken yollardır Yararları ; a ) İdari kararların doğruluğunu sağlayıcı işlevi vardır b ) İdareyi objektik davranmaya iter c ) Bireylere hukuki güvenlik ve bireylerin haklarını koruyucu bir işlevi vardır d ) İdarenin denetim altına alınmasına katkıda bulunmaktadır . ancak idarenin daha ağır işlemesine sebeb olabileceği gibi idarenin bazı işlemlerden kaçınmasına da neden olabilir

3. Çelişme Usulü (Savunma Hakkı)
C. Usûl Unsuru (İdari işlemin yapılmasında ilenen yol) 1. Teklif Usulü İşlemi yapacak makamın işlemi yapabilmesi için başka bir makamın teklifte bulunmasını şart koştuğu durumlardır . Valinin ataması için İç İşleri Bakanlığının teklifi , yardımcı doçentliğe atanma içinde dekanın teklifi gerekir . 2. Danışma Usulü İşlemi yapmaya yetkili makamın işlemi yapmadan önce bir kurul yada makama danışıp görüşünü almasının şart olduğu durumlardır . Bakanlar Kurulunun tüzük çıkarmak için , imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerde danıştayın görüşünün alınması 3. Çelişme Usulü (Savunma Hakkı) Bazı durumlarda idare karar almadan önce işlemin muhatabının savunmasını itirazlarını almak zorundadır . Savunma hakkı verilmeden yapılan idari işlem ,savunma işlemin sonucunu etkilemeyecek mahiyette olsa bile işlemin sakat olmasına neden olur . 4. Usulde Paralellik İlkesi Usulde paralellik ilkesi ; İşlemin yapılmasında öngörülen usulun , kanunda aksi olmadıkça değiştirilmesi veya ilga edilmesi ? İçinde aynı usullerin kullanılmasını öngören kurallardır İlk işlemi değiştiren veya ona son veren karşıt işlemlerde uygulanır İkinci işlem birincinin karşıtı değil de başlı başına bir işlemse bu ilke uygulanmaz

5.Usul Kurallarına Aykırılığın Müeyyidesi: Usul Sakatlığı
a) Aslî Usul Salatlığı Asli usul sakatlığı ; işlemi hukuka aykırı hale getiren ve dava konusu edildiğinde iptal edilmesi gereken sakatlıklardır . b) Tali Usul Sakatlığı İşlemin sonucunu etkilemeyen karar üzerinde etkisiz olan sakatlıklar ise tali usul sakatlıklarıdır

D. Sebep Unsuru (idareyi bir işlem yapmaya sevk eden hukuki veya fiili etkenlerdir) İdareye işlemi yapmaya iten etkenlerdir İdarenin asıl amacı kamu yararıdır . Fiili ve Hukuki olmak üzere 2 tür sebep vardır . Disiplin cezası verilmesi fiili sebep iken vatandaşlıktan çıkarılma cezası alanın mallarının hazinece tasfiye edilmesi hukuki sebeptir Hukuki işlemde işlemin sebebi başka bir idari işlem oluşturur .

D. Sebep Unsuru 1. Sebep Unsurunun Kanunlarda Düzenlenme Biçimleri Sebep açıkça kanunda belirtilebileceği gibi ( izinsiz ve özürsüz olarakyıl içerisinde toplam 20 gün göreve gelmeyen memur , memuriyetten çıkarılır ) Kamu düzeni milli güvenlik gibi genel olarakta belirlenebilir yada sebep hiç belirtilmemişte olabilir . Sebebin açıkça belirtilmediği durumlarda idare yaptığı işlemlerde somut olay ve durumlara dayanmak zorundadır . 2. Sebep Unsurunda Sakatlık Halleri a ) İdarenin bir sebep gösterememesi yada gösterilen sebebin aslında mevcut olmaması b ) Sebepte esaslı hataya düşülmesi c ) Sebep ile konu ararsındaki orantısızlık hallerinde sebep unsuru bakımından sakatlık hali ortaya çıkar

1.Konu Unsurunda Sakatlık Halleri
E. Konu Unsuru (İdani işlemin konusu onun doğurduğu hukuki sonuç yani hukuk aleminde meydana getirdiği değişikliktir.) 1.Konu Unsurunda Sakatlık Halleri a ) Konunun imkansız olması b ) Kanunun ihlal edilmesi c ) Sebep ile konu arasında illiyet bağının yokluğu 2. Bağlı Yetki İdarenin o işlem yapacağı konuda takdir hakkının bulunmaması belirli bir kararı alması gereken yetkilerdir . Bağlı yetki durumunda da sebebin varlığı araştırılmalıdır . Öğrencinin okula kayıt edilmesi 3. Takdir Yetkisi İdarenin yapacağı işlemde bir den fazla karar arasından seçim yapma ve karar alıp almama konusunda seçim imkanının bulunduğu durumlardaki yetkisidir . Belediye meclisinin sokak adı seçmesi

2. Yetki Saptırmasının Özel Bir Türü: Usul Saptırması
F. Amaç Unsuru (İdari işlem ile ulaşılmak istenen sonuç) İdarenin karar alırken ulaşmak istediği sonuç konusundaki düşünceleridir 1. Yetki Saptırması Halleri Yetki saptırması ; İdarenin yetkilerini kullanırken kullanması gereken amaçla değil başka bir amaçla gerçeklerştirmesi durumudur Hukuka aykırılığın sebebi kanunun öngördüğü amaç doğrultusunda yapılmamış olmasıdır Kamu yararı dışında bir amaçla ; Kişisel , siyasal ve üçüncü kişilere yarar sağlama maksatlı Özel maksadı aşan haller ; İdari makamın özgülendiği konu dışında ya da yetkisini yetkinin amacının dışında başka bir amaç için kullanması Belediye Başkanının Yakınına caza yazan zabıtayı görevden alması 2. Yetki Saptırmasının Özel Bir Türü: Usul Saptırması Yetki saptırmasının özel bir türüdür İdare belirli bir amaç için öngörülmüş yetkiyi öngörülen amaçla değilde başka amaçla kullanması durumudur . Kamulaştırma yapmak yerine işgal yoluna başvurması

İdarî İşlemlerin Hukuka Aykırılığının Müeyyideleri: İptal ve Yokluk
A.İptal Basit hukuka aykırılıklar için aykırı olan işlemin mahkeme tarafından tespit ve ilan edilmesindir . İşlem alındığı tarihten itibaren bütün hüküm ve sonuçları ile ortadan kalkar B. Yokluk Örnek; Resmi Gatede Hiçbirzaman yayınlanmamış tüzük 1.Maddî Yokluk; İdari işlemin mevcut olmaması durumudur . İşlem ya hiç yapılmamıştır ‘‘ hayali işlemler ’’ yada idari işlemin işlemi gerçekleştirene izafe edilemez ‘‘ yetki gaspıyla yapılmış işlemler” 2.Yok Hükmünde Sayma (Yokluk Benzeri) Örnek;Kaymakamın Boşanma kararı vermesi Yok hükmünde sayılma ; İdari işlem madden vardır ancak ağır sakatlık dolayısıyla yok hükmünde sayılır . İşlemin yok hükmünde olduğunu mahkeme tarafından tespit edilmesi gerekir

Yok hükmünde sayılan işlemler a ) Fonksiyon gaspıyla sakat işlemler
Kaymakamın boşanma kararı vermesi b ) Ağır ve bariz yetki tecavüzü Bir Bakanlıkta çalışan memurun diğer bakanlıkça emekliye sevki c ) Fiili yol “ idare elinlenlerin hak ve hürriyetlerine ağır ve açıkça müdahale edilmesi ” Mülkiyet hakkına ağır ve açık şekilde hukuka aykırı müdahalesi d ) Düzmece atamalar,Yaş koşuluna uymayan atamalar 65 Yaş üstü kişinin memur atanması e ) Kanunla öngörülmüş Yok hükmünde sayma il özel idaresi kanununa göre farklı bir yerde toplanma

Yok hükmünde sayma ve iptal arasındaki farklar
a ) İptal davasında süre sınırı vardır b ) Yok hükmünde olan işlemler kazanılmış hak yaratmazlar c ) Yok hükmünde olan işlemlere karşı hem idari hem adli yargıda , fiili yol oluşturan hallerde adli yargıda ileri sürülebilir . d ) Yok hükmünde olan davalar kamu düzenine ilişkindir İyuk ta yokluğun tesbiti davası yoktur .

İdarî İşlemlerin Yürürlüğe Girmesi
Düzenleyici İşlemlerin Yürürlüğe Girmesi: Yayın Yayın idari işlemin kişisel olmayan bir şekilde ilgililere duyrulmasıdır B. Bireysel İşlemlerin Yürürlüğe Girmesi Muhatabına haklar sağlayan bireysel idari işlemler imza ile yürürlüğe girer. Muhatabın aleyhine olan işlemlerin yürürlüğe girmesi için tebliğ edilmeli ancak ilgilinin tebliği aldığına dair belgenin imzalanması gerekir . C. İdarî İşlemlerin İlgililerine Duyurulması ve Sonuçları İşlem duyurulmamış olsa bile idare o işlemle bağlıdır , o işleme dayanarak başka işlem , işleme karşı hiyerarşik başvuru yapabilir ve iptal davası açabilir . duyurulmuş ise İlgililere karşı ileri sürülebilir ( uygulanabilir ) ve dava açma süresi başlar D. İdarî İşlemlerin Geriye Yürümezliği İlkesi

D. İdarî İşlemlerin Geriye Yürümezliği İlkesi Kural olarak idari işlemler yürürlüğe girdiği tarihten daha eskiye yönelik olarak hüküm ve sonuç doğurmazlar İdari işlemin geriye yürümemesinin istisnaları ; a ) Kamu hizmetinin devamlılığı ilkesi nedeniyle işlem geçmişe etkili olabilir b ) Mevcut bir hukuki boşluğu doldurmak için c ) Kanunla istisna getirilmesi d ) Hukuka aykırı olan bazı işlemler hakkında geri alma kararı vermesi e ) Mahkeme tarafından verilen iptal kararı .

İdari kararların İcrası ; Muhatabı tarafından ; Gönüllü olarak Yargı organı tarafından ; İdarenin res ’ en karar alamadığı yargı onayına ihtiyaç duyduğu durumlardır . İdare tarafından ; Kural olarak idari organların resen icra yetkisi vardır . Kendi aldığı kararları kendi uygular .

İdari kararların müeyyideleri ; Muhatapların kararlara uymasını sağlamak için getirilmiş müeyyidelerdir a ) Cezai müeyyideler ; İdare edilenlerin idari kararlara uymamanın yaptırımının ceza kanunlarında öngörülmesidir .. Hapis ve adli para cezası şeklindedir . TCK da idari kararların uygulamasını destekleyebilecek geçerli genel bir cezai müeyyide yoktur .

b ) İdari müeyyideler ; aa ) İdari para cezası
b ) İdari müeyyideler ; aa ) İdari para cezası. bb ) Mülkiyetin kamuya geçirilmesi ; cc ) El koyma dd ) Yıkım ee ) İşyeri kapatma diğer idari müeyyideler ; Mesleketen men , mühürleme , ruhsatın alınması , trafikten men vs Hürriyetten mahrum edici nitelikte idari müeyyide uygulanamaz .

İdari müeyyide – cezai müeyyide karşılaştırılması a ) Birbirinden bağımsızdır b ) İdari müeyyideler tüzel kişilere uygulanabilir . c ) İdari müeyyidelerde uzlaşma mümkündür . d ) İdari müeyyideler idari işlemdir idari hukukuna tabir . e ) Suçun kanunuliği ceza hukukunda geçerlidir .

İdari işlemlerin sona ermesi a ) İdarenin iradesi dışındaki sebebler ; aa ) İptal ; İşlemin mahkeme kararıyla tüm hüküm ve sonuçlarının işlemin alındıgı tarihten itibaren ortadan kaldırılmasıdır . bb ) Sürenin dolması ; Kural olarak idari işlemler süre sınırlaması olmadan yürürlüğe girerler Istisna ; Yıllık verilen ruhsatın süresinin bitmedi

cc ) İnfisahi şart ; İdari işlemin bozucu şarta bağlı olarak yapıldığı durumarda , bozucu şartın meydana gelmesi işlemi geçmişe etkili olarak ortadan kaldırır . Kamulaştırma kararı aldığı taşınmazı tapuda şerh eden idare 6 ay içinde mahkemeye tescilde bulunmadığı durumda şerh kendiliğinden kalkar . İnşaat ruhsatı alan inşaata 2 yıl içinde başlamaz ve 5 yıl içinde bitirmezse ruhsat kendiliğinden kalkar . dd ) maddi sebepler ; İşlemin konusunun ortadan kalkması veya muhatabının ölmesi Memur olarak atanan kişinin ölmesi gibi

İdarenin iradesine bağlı sebepler ; 1 ) İlga ; İdari işlemin yine idarenin alacağı başka kararlar geleceğe yürürlükten kaldırmasıdır . İşlemin tamamına yada bir kısmına ilişkin olabileceği gibi sarih yada zımmı olabilir . Sınırdışı edilen yabancıya daha sonra oturma izni vermesi ( zımmı ilga ) Hangi işlemlerin ilga edilebileceği ; a ) Düzenleyici idari işlemler Hukuka uygun Hukuka aykırı İlga edilebilir İlgası zorunludur

b ) Bireysel idari işlemler aa ) Hak yaratıcı olmayan
Hukuka uygun / Hukuka aykırı İlga edilebilir İlgası zorunlu bb ) Hak yaratıcı olan Hukuka uygun / Hukuka aykırı Kanunla öngörülmedikçe Dava açma süresi İlga edilemez içinde ilga edilebilir

2 ) Geri alma ; Bir idari işlemin başka bir işlemle geçmişe etkili olarak ortadan kaldırmasıdır . İptal kararıyla geri alımda yapan makam dışında fark yoktur . Sarih bir şekilde yada zımmen yapılması mümkündür . Sınavı kazanan kişinin atanmasının reddi ( zımmı geri alma )

İdari işlemlerin geri alınması a ) Düzenleyici işlemler
Hukuka uygun / Hukuka aykırı Geri alınamaz Dava açma süresi içinde geri alınabilir

Hak yaratıcı olan / Hak yaratıcı olmayan
b ) Bireysel işlemler aa ) Hukuka uygun Hak yaratıcı olan / Hak yaratıcı olmayan Geri alınamaz Geri alınabilir bb ) Hukaka aykırı Hak yaratıcı olan Hak yaratıcı olmayan Dava açma süresi Geri alınabilir İçinde geri alınabilir

DÜZENLEYİCİ İŞLEMLER

Düzenleyici İşlemler: “İdare, her zaman, sürekli, soyut, nesnel, ve herkes için geçerli, genel hükümler içeren, uyulması zorunlu hukuksal işlemler yapar ve bunlara ‘idarenin düzenleyici işlemleri’ denir” içerikleri bakımından kanunlara benzerler; idare, düzenleyici işlemlerle kurallar ( normlar ) koyar. yasama yetkisi asli bir yetkidir, yürütme organı, yasama organı tarafından önceden kanunla düzenlenmemiş bir alanı doğrudan doğruya düzenleyemez; yürütme organının işlemleri kanuna dayanmak zorundadır Düzenleyici işlemin kişilik dışı olma özelliği bakımından önemli olan şey, işlemin muhataplarının sayısı değil, bunların ismen belirlenmemiş olmasıdır.

I. Kanun Hükmünde Kararnameler
A. Olağan Dönem Kanun Hükmünde Kararnameleri B. Sıkıyönetim ve Olağanüstü Hâl Kanun Hükmünde Kararnameleri II.Tüzükler III. Yönetmelikler Yetki şekil konu usul denetim

IV. İdarenin Diğer Düzenleyici İşlemleri: “Adsız Düzenleyici İşlemler”
anayasada yer alan tüzük ve yönetmelik dışında, idarenin yapmakta bu isimleri kullanmadan, yasal yetki ile ve yasalar çerçevesinde kural koyduğu işlemlere verilen genel isim. kararname, karar, tebliğ, sirküler, genelge, ilke kararı, esaslar, yönerge, talimat, statü, genel emir, tenbihmane, genel tenbih, ilan, duyuru, plan ve tarife gibi değişik isimler taşıyan işlemlerle genel, soyut, objektif hukuk kurallarıdır.

Olağan Olağanüstü Tüzük Yönetmelik . KHK KHK
bakanlar kurulu+ Cumhurbaşkanlığının Bakanlar Başbakanlık, Yetki yetki kanunu başkanlığında BK bakanlıklar ve kurulu(yetki kanununa kamu tüzel gerek yok) kişileri Konu Temel hak ve konu sınırlaması kanunun uygulan- kanunların ve tüzüklerin Hürriyetler yok masını göstermek uygulanmasını düzenlenemez veya emrettiği işleri sağlamak. (sosyal haklar hariç) belirtmek. Cum Baş İmza var var var yok Res Gaz hepsi için şart Yayın var var var değil TBMM yok yok Onayı var var Danıştay yok yok var yok İncelemesi Yargısal Anayasa Denetim yok Danıştay Danıştay, İdare Denetim Mahkemesi Mahkemesi

İDARİ SÖZLEŞMELER İdare, görevlerini yerine getirmek için yetkilerini kullanırken, pek çok durumda tek yanlı işlemler yapmak sureti ile yerine getirir. Bazı durumlarda ise karşılıklı idarelerin uyuşumu sonucu oluşan sözleşmeler ile yerine getirir. İşte idarenin yapmış olduğu bu sözleşmelere idarenin sözleşmeleri denir. İdarenin sözleşmeleri: “idari sözleşmeler” “idarenin özel hukuk sözleşmeleri” olmak üzere ikiye ayrılır. İdarenin özel hukuk sözleşmeleri tamamen Borçlar Kanunu hükümlerine tabi, idari sözleşmeler ise idare hukuku kurallarına tabidir.

I. İdarenin Özel Hukuk Sözleşmeleri İdarî Sözleşmeler Ayrımı
A. Tesrii Kriter (Kanunla Nitelendirme ) 1. Doğrudan Nitelendirme 2. Hukukî Rejimin Belirlenmesi Suretiyle Nitelendirme 3. Yargı Kolunun Belirlenmesi Suretiyle Nitelendirme B. İçtihadî Kriterler 1. Organik Kriter 2. Maddî Kriter Danıştay Kararları Uyuşmazlık Mahkemesi Kararları Anayasa Mahkemesi Kararları 1. Sözleşmenin Taraflarından En Az Birisi İdare Olmalıdır 2. Sözleşmenin Konusunun Kamu Hizmetinin Yürütülmesine İlişkin Olması Gerekir 3. Sözleşmenin Özel Hukuku Aşan Hükümler İçermesi Gerekir

D. Türk Hukukunda İdarî Sözleşme Olarak Kabul Edilen Sözleşmeler
İmtiyaz Sözleşmeleri İltizam Sözleşmeleri Kamu İstikraz Sözleşmeleri Yeraltı ve Yerüstü Servetlerinin İşletilmesine İlişkin Sözleşmeler E. Türk Hukukunda Özel Hukuk Sözleşmesi Olarak Kabul Edilen Sözleşmeler Kamu İhale Sözleşmeleri Su, Elektrik, Doğalgaz, Telefon Abonman Sözleşmeleri Kira Sözleşmeleri Bayilik Sözleşmeleri Burs ve Kredi Sözleşmeleri

İdarî Sözleşmelerin Temel Tipleri
A. İdari Sözleşmelerin Klasik Tipleri 1. İmtiyaz Sözleşmeleri 2. İltizam Sözleşmeleri 3. Kamu İstikraz Sözleşmeleri Devlet Tahvil Bono 4. Yeraltı ve Yerüstü Servetlerinin İsletilmesine İlişkin Sözleşmeler 5. Orman İsletme Sözleşmeleri 6. İdarî Hizmet Sözleşmeleri Sözleşmeli Personel B. İdari Sözleşmelerin Yeni Tipleri Görevlendirme(Elektrik K, Otoyol 3456 K) Kamu özel Ortaklığı C. İsimsiz İdarî Sözleşmeler

İdarî Sözleşmelerin Akdedilmesi (Kamu İhalesi)
A (DİK) ve 4734 Sayılı KİK Kapsamları B. Kamu İhalelerine Hâkim Olan İlkeler 1. Saydamlık İlkesi 2. Rekabet İlkesi 3. Eşit Muamele İlkesi 4. Güvenirlik İlkesi 5. Gizlilik İlkesi 6. Kamuoyu Denetimi İlkesi 7. İhtiyaçların Uygun Şartlarla ve Zamanında Karşılanması İlkesi 8. Kaynakların Verimli Kullanılması İlkesi 9. Mal Alımı, Hizmet Alımı ve Yapım İşleri İçin Ayrı İhale Düzenlenmesi İlkesi 10. Eşik Değerlerin Altında Kalmak Amacıyla Mal veya Hizmet Alımları ile Yapım İşlerinin Kısımlara Bölünmemesi İlkesi 11. Ödeneği Bulunmayan Bir İş İçin İhaleye Çıkılamaması İlkesi 12. Çevresel Etki Değerlendirme Belgesinin Alınması İlkesi

F. İhale Uyuşmazlıklarının Çözümü (Başvuru Yolları)
C. İhale Usulleri 1. Açık İhale Usûlü. 2. Belli İstekliler Arasında İhale Usûlü 3. Pazarlık Usûlü 4. Doğrudan Temin Usûlü 5. Tasarım Yarışmaları D. İhale Süreci 1. Hazırlık Aşaması 2. İlân Aşaması 3. İhale Dokümanının Alınması Aşaması 4. Tekliflerin Sunulması Aşaması 5. Tekliflerin Değerlendirilmesi Aşaması 6. Sonuçlandırma Aşaması (Tekliflerin Reddedilmesi veya İhale Kararının Alınması) 7. Sözleşme Aşaması a) Sözleşmeye Davet b)Kesin Teminatın Yatırılması c) İhalenin Sözleşmeye Bağlanması d) İhale Sonucunun İlânı İsteklinin Yükümlülüğü İdarenin Yükümlülüğü F. İhale Uyuşmazlıklarının Çözümü (Başvuru Yolları) 1. İdari Çözüm (İdareye Şikâyet ve Kamu İhale Kurmana İtirazen Şikâyet ) 2. Yargısal Çözüm

İdarî Sözleşmelerin Biçimi İdarî Sözleşmelerin Uygulanması
A. Anlaşma B. Şartnameler İdarî Sözleşmelerin Uygulanması A. Sözleşmecinin Borçları B. Sözleşmecinin Hakları C. İdarenin Borçları D. İdarenin Hak ve Yetkileri E. Yeni Olayların Sözleşmenin Uygulanmasına Etkisi 1. Mücbir Sebep 2. Öngörülmemiş Güçlükler Teorisi 3. Öngörülemezlik Teorisi

İdarî Sözleşmelerin Sona Ermesi A. Normal Sona Erme
B. Zamanında Önce Sona Erme: Fesih Mahkeme Kararıyla Fesih Sözleşmeler Kanun Koyucu Tarafından Feshedilebilir mi? Örnek Olay: 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanununun Geçici 4’üncü Maddesi İdarî Sözleşmelerden Kaynaklanan Uyuşmazlıkların Çözüm Yolları A. İdarî Sözleşmelerden Doğan Davalar Hangi Yargı Kolunda Görülür 1. Kural: İdarî Sözleşmelerden Doğan Davalar İdarî Yargıda Görülür 2. İstisna: İdarî Sözleşmelerden Doğan Davalar Kanunla Adlî Yargının Görev Alanına Sokulabilir

İDARENİN FAALİYETLERİ KAMU HİZMETİ KOLLUK

(Kamu Hizmeti Şartları)
Tanım bir kamu tüzel kişisi veya onun denetimi altında bir özel kişi tarafından yürütülen kamu yararı amacına yönelik faaliyetlerdir. Kamu tüzel kişisi tarafından sağlanan veya üstlenilen kamu yararı amacına yönelik faaliyetlerdir. (Kamu Hizmeti Şartları) A. Maddî Sart (maddi unsur, kamu hizmeti kamu yararı amacına yönelik bir faaliyettir B. Organik Sart ( kamu tüzel kişisi veya onun denetimi altında özel hukuk kişisi tarafından yürütülen bir faaliyettir)

Kamu Hizmeti İlkeleri Devamlılık İlkesi Değişebilirlilik İlkesi
Eşitlik İlkesi Tarafsızlık İlkesi Kamu Hizmetlerinin Bedavalığı/Ücretliliği Sorunu

Kamu Hizmetlerinin İşletilme Usulleri
A. Kamu Hizmetlerinin Kamu Tüzel Kişileri Tarafından İşletilmesi Usulleri 1. Emanet Usulü 2. Kamu Kurumu Usulü B. Kamu Hizmetinin Bir Özel Hukuk Kişisi Tarafından İsletilmesi Usulleri 1. Tek-Taraflı Görevlendirme 2. Sözleşmeyle Görevlendirme a) İmtiyaz Usulü b) İltizam Usulü c) Müşterek Emanet Usulü d) Vekâlet Usulü e) Yeni Usuller f) Diğer Usuller (İsimsiz Sözleşmeler)

KOLLUK

KURULUŞLARIN KORUNMASINI
KAMU DÜZENİ TOPLUMUN HUZUR VE SÜKUNUNUN SAĞLANMASI DEVLET VE DEVLETE AİT KURULUŞLARIN KORUNMASINI HEDEF TUTAN HER ŞEYİ İFADE EDER TOPLUMUN HER SAHASINDAKİ DÜZENİN TEMELİNİ OLUŞTURAN BÜTÜN KURALLARI KAPSAYAN SAĞLIK DİRLİK GÜVENLİK ESENLİK ÖĞELERİNDEN OLUŞAN KAVRAMDIR

KOLLUK ;Kanunların ihlal edilmesini önleyen ve ihlal edenlerinde cezalandırılması için, onları suç delilleri birlikte savcılığa teslim eden kurumdur. Kolluğun genel görevi toplumun güvenliğini ve düzenini sağlamaktır. Bu amaçla toplumu tehlikelerden koruma görevi kolluğa verilmiştir.

KOLLUK (Suça Göre Kolluk Tasnifi) Adli Kolluk (Suç Sonrası)
İdari Kolluk (Suç Öncesi) Polis Jandarma Sahil Güvenlik Gümrük Muhafaza Adli kolluk olarak görevlendirilenler Özel Kolluk (Kamu Kolluğu) Özel Kolluk (Ticari Kolluk) Genel Kolluk (Kamu Kolluğu) Belediye Zabıtası Köy Korucuları ve Köy Bekçileri Kır Bekçileri- Çiftçi Mallarını Koruma Kolluğu Orman Muhafaza Kolluğu Gümrük Muhafaza Limanlar Zabıtası Özel Güvenlik Birimi Ordu Zabıtası (Kamu kurum ve kuruluşlarında görevli) Özel Güvenlik Şirketi jANDARMA POLİS SAHİL GÜVENLİK

Adli kolluk / İdari kolluk Ayrımı
Adli kolluk yönetmeliğinin 4'üncü maddesinde belirtildiği üzere, Türkiye'de Emniyet Genel Müdürlüğü'ne bağlı polis karakolları, Jandarma Genel Komutanlığına bağlı jandarma karakolları, Sahil Güvenlik Komutanlığına bağlı bot komutanlıklarında, Gümrük ve Muhafaza Genel Müdürlüğüne bağlı müdürlük, müstakil bölge ve kısım amirliklerinde adlî kolluk personeli görevlendirilir. Görevlendirilen personel adli kolluk görevini öncelikli olarak Cumhuriyet Savcısına bağlı olarak yürütürler

İdari Kolluk; Diğer adıyla önleyici kolluk görevini; Türkiye'de Emniyet ve Asayişi sağlamak amacıyla görev yapan Emniyet Genel Müdürlüğü Jandarma Genel Komutanlığı Sahil Güvenlik Komutanlığı yerine getirir İdari kolluk amiri, Vali ve Kaymakamlardır. Aynı zamanda genel idari kolluk makamlarından İçişleri Bakanı, Valiler, Kaymakamlar ve bucak müdürleri bireysel kolluk işlemleri de yapabilirler. İdari kolluk görevi, suç oluşmadan önce meydana gelen tüm olaylar olarak değerlendirilebilir. İdari yani önleyici polis, kamu düzenine engel oluşturan, kanunların suç saydığı eylemleri önlenmekle görevli kolluk kuvvetidir.

Adli – idari kolluk ayrımı
İdari kolluğa idare hukuku uygulanır ve bundan kaynaklanan uyuşmazlıklar idari yargıya tabidir. Oysa adli kolluğa ceza usul hukuku uygulanır ve bundan kaynaklanan uyuşmazlıklara adli yargıda (ceza mahkemelerinde) bakılır O halde; ayrımın kriterleri a)Önleme bastırma kriteri; İdari kolluk önleyici, adli kolluk bastırıcı niteliktedir. Yani idari kolluk kamu düzeninin bozulmasını önlemeyi, adli kolluk ise kamu düzenini bastırmayı ,bunları cezalandırmayı amaçlar. Harekete geçme zamanı açısından ; idari kolluk kamu düzeninin bozulmasından yani suç işlenmesinden önce, Adli kolluk ise, suçun işlenmesinden sonra failler hakkında bir ceza davasının açılmasına imkan vermek amacıyla failleri teşhis etmek ve yakalamak, delil toplamak ve failleri adli makamlara teslim etme amacını güder.

b) Belirli bir suç ile ilgili olup –olmama kriteri
Bu kritere göre eğer bir kolluk faaliyeti «belirli bir suç» ile ilgiliyse ortada adli kolluk, değilse idari kolluk vardır. Örneğin; Polis bir suçun failini bulmak ve yakalamak için kimlik kontrolü yapıyorsa bu adli kolluk faaliyeti ; yok eğer bir suçla ilgili olmaksızın yapılan kimlik kontrolü idari kolluk faaliyeti niteliğindedir.

AYIRIMIN SONUÇLARI İdare kolluk faaliyetleri idare hukukuna tabidir.
Adli kolluk faaliyetleri ceza hukukuna tabidir. İdare kolluk faaliyetlerinden doğan uyuşmazlıklar idari yargının görev alanına girer. Adli kolluk faaliyetinden doğan uyuşmazlıklar adli yargıda bakılır. İdari kolluk, sadece Devlet adına değil , mahalli idareler adına da icra edilebilir. Adli kolluk sadece devlet adına ifa edilir; münhasıran bir devlet faaliyetidir. Adli kolluk görevlileri Cumhuriyet savcısının adli görevlere ilişkin emir ve talimatlarını yerine getirir Cumhuriyet savcıları adli kolluk amir ve memurları hakkında doğrudan doğruya kovuşturma yapabilir. Cumhuriyet savcısı idari kolluğa emir ve talimat veremez. Cumhuriyet savcıları idari kolluk amir ve memurları hakkında doğrudan doğruya kovuşturma yapamaz İdari kolluk, bireysel idari işlemler yapabileceği gibi düzenleyici işlemlerde yapabilir. Adli kolluk, sadece bireysel işlemler ve maddi fiiller yapabilir.

İDARİ KOLLUK ÖZELLİKLERİ Kolluğun eylem ve işleri tek taraflıdır.
Kolluk yetkisi tek taraflı bir yetkidir Kolluk işlemleri her zaman geri alınabilir. Kolluk yetkisi kullanılması zorunlu olan yetkidir. Kolluk yetkisi devredilmez bir yetkidir. İdarenin kolluk eylem ve işlemleri yapması, idarenin kamu gücü ayrıcalıklarına dayanır. Kolluk eylem ve işlemleri sebebiyle ortaya çıkan zararlarda ancak ağır kusur halinde sorumlu olur. ÖZELLİKLERİ

İDARİ KOLLUK VE TÜRLERİ
İdarî kolluk, kamu düzenini korumak, kollamak, toplum yaşamına yönelik tehlikeleri önlemek ve güvenliği sağlamak için kurulan gerekli koşullar oluştuğunda da zor kullanma yetkisine sahip devletin kurduğu idarî kuruluşlar ve bu kuruluşların faaliyetidir. İdarî kolluk da kendi içinde genel idarî kolluk ve özel idarî kolluk diye ikiye ayrılır. Bunun nedeni, ya toplumun derhal hissettiği kamu düzeni ihlalleriyle, ancak uzun süre sonra ve dolaylı etkilendiği ihlaller nedeniyle duyduğu ihtiyaçlar arasındaki farklılıktır.

Genel idari kolluk Genel idarî kolluk, toplumda güvenliğin, genel sağlığın , genel ahlâkın, dirlik ve esenliğin bozulmasını önlemeye, bozulduğunda da geri getirmeye yönelik etkinliklerdir. Emniyet Teşkilâtı Kanunu’na göre genel idarî kolluk veya kısaca genel kolluk, polis ve jandarma teşkilât ve personelinden oluşmaktadır. Bu iki teşkilât ve bunlarda çalışan kamu görevlileri, tüm ülke düzeyinde kamu düzenini sağlarlar ve aynı zamanda adlî kolluk görevini de yaparlar. Kural olarak polis, şehir ve kasabaların, jandarma ise kırsal yörelerin genel kolluk hizmetini yürütürler. Genel idarî kolluk faaliyetleri, polis, jandarma, çarşı ve mahalle bekçileri, tarafından yerine getirilir 1)MERKEZİ İDARE KOLLUĞU (Devlet Kolluğu)

POLİS Polis; Emniyet hizmetleri sınıfına mensup olan silahlı, üniformalı veya sivil olarak görev yapan her rütbedeki personeldir. Polis teşkilatı Emniyet Genel Müdürlüğü’dür ve İçişleri Bakanlığına bağlıdır. Polisin görev ve yetkileri, 2559 Sayılı Polis Vazife ve Salâhiyet Kanunu ile belirlenmiştir.

Türkiye’de siyasi polis olarak kolluk faaliyetlerini yerine getirmekle görevli kurum aşağıdakilerden hangisidir? a. Emniyet Genel Müdürlüğü b. Jandarma Genel Müdürlüğü c. Milli İstihbarat Teşkilatı d. İçişleri Bakanlığı e. Genel Kurmay Başkanlığı Kanunların suç saydığı bir eylem henüz işlenmeden önce ve kamu düzenini tehdit eden veya tehlikeye düşüren durumların ortaya çıkması halinde yürütülen idarî faaliyet aşağıdakilerden hangisidir? a. Adlî kolluk b. İdârî kolluk c. Siyasî polis d. Yaptırım uygulama e. Planlama faaliyeti

JANDARMA TÜRKİYE CUMHURİYETİ JANDARMASI;
EMNİYET VE ASAYİŞ İLE KAMU DÜZENİNİN KORUNMASINI SAĞLAYAN VE DİĞER KANUN VE YÖNETMELİKLERİN VERDİĞİ GÖREVLERİ YERİNE GETİREN SİLAHLI,ASKERİ BİR GÜVENLİK VE KOLLUK KUVVETİDİR. (2803 S.K..Md.3)

Jandarma Genel Komutanlığı;
Silahlı Kuvvetlerle ilgili görevleri, eğitim ve öğrenim bakımından Genelkurmay Başkanlığına, emniyet ve asayiş işleriyle diğer görev ve hizmetlerin ifası yönünden İçişleri Bakanlığına bağlıdır. Jandarmanın görev ve yetkileri, Sayılı Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanunla düzenlenmiştir.

Mahalli idare kollukları
Mahalli idareler, il özel idaresi , belediye ve köy olmak üzere üç tane olduğuna göre mahalli kolluklarda ; -İl Özel İdare Kolluğu -Belediye Kolluğu -Köy Kolluğu olmak üzere üç tanedir. İl Özel İdaresinin kendine has bir teşkilat ve personeli yoktur. Belediye Kolluk personeli «Zabıtadır» Zabıta silahsızdır Köy kolluk personeli ise «Köy koruyucusudur.» Silahlıdır.

JANDARMA BÖLGESİ BELDE POLİS BÖLGESİ KÖY İL/İLÇE Belediye Sınırı
Sahil Güvenlik Komutanlığı Bölgesi

ÖZEL İDARİ KOLLUK Genel idarî kolluk dışında kalan ve özel yasalarına göre kurulan ve belirli görevleri olan kolluk kuvvetleri olarak tanımlanmaktadır Bundan dolayı, özel kolluk türleri, hizmet alanına göre değişmektedir. Avcılık, imar, belediye ve köy kolluğu, ormanları koruma, gümrük, hayvan sağlığı, sanayi tesislerinin korunması, yabancıların yurda giriş çıkışları ve konaklamalarının düzenlenmesi, at yarışları ve talih oyunları alanlarında özel kolluk faaliyetleri yürütülmektedir. Özel kollukların konular› ve amaçlar› farklı olabilirse de; tümünün yetkileri, usulleri ve yaptırımları aynıdır.

İDARÎ KOLLUK YETKİLERİNİN BİRBİRİYLE ÇATIŞMASI VE YARIŞMASI
1)Merkezî idare Kolluk Makamlarının Çatışması ve Yarışması Aynı konuda yapılan Bakanlar Kurulu’nun bir kolluk işlemi ile bir ilin valisinin kolluk işlemi; bir ilin valisinin kolluk işlemiyle bu ile bağlı bir ilçenin kaymakamının kolluk işlemi çatışabilir ve yarışabilir. Bu durumda çatışma ve yarışmanın çözümü şöyle olmalıdır: Kural olarak alt kolluk makamı, üst kolluk makamının işlemine aykırı işlem yapamaz. Bu ilke, “idarede hiyerarşi kudretinin” ve “üst kanun alt kanunu yürürlükten kaldırır” ilkesinin ortak sonucudur. Ancak alt kolluk makamı, üst kolluk makamının işlemine göre daha sınırlandırıcı kolluk işlemi yapabilir. - Örneğin, içişleri bakanı şehir ve kasabalarda gerek mesken içinde ve gerek dışında saat 23’ten sonra her ne şekilde olursa olsun çevre halkını rahatsız edecek biçimde gürültü yapmayı yasaklamış ise, bir vali kendi ilinde saat 24’e kadar gürültü yapılmasına izin veremez; ama saat 22’den sonra gürültü yapılmasını yasaklayabilir Alt kolluk makamlar› üst makamların aldığı tedbir ve kuralları, gerektiğinde daha sıkı ve sert biçime sokabilirse de hafifletip yumuşatamazlar, yoksa kolluk faaliyetlerinden istenen ve beklenen sonuçları elde edemezler.

2)Merkezî İdare Kolluğu ile Yerel Yönetim Kolluklarının
Çatışması ve Yarışması Merkezî idare kolluğu ile yerel yönetim kollukları iç içe geçebilir. Çünkü yerel yönetimlerin yetkili oldukları coğrafî alanlarda (il, belde ve köy) aynı zamanda merkezî idare de yetkilidir. Örneğin, genel sağlığın korunması amacıyla yiyecek ve içeceklerin denetlenmesi konusunda hem merkezî idare kolluğu, hem de belediye kolluğu yetkilidir. Merkezî idare kolluğu ile yerel yönetim kolluğu çatışırsa şu biçimde çözülecektir Kural olarak yerel yönetim kolluğu, merkezî idare kolluğunun yaptığı işlemlere aykırı işlem yapamaz. Örneğin Bakanlar Kurulu’nun satılmasını yasakladığı bir yiyeceğin satılmasına belediye izin veremez

3)Genel Kolluk ile Özel Kolluklar Arasındaki Çatışma ve Yarışma
Aynı faaliyet, hem genel idarî kolluğun, hem de özel idarî kolluğun yetki alanına girebilir. Bazı durumlarda özel kolluk yetkisi, genel kolluk yetkisini saf dışı bırakır. Böyle durumlarda, konu ve amaçları genel zabıtanınkinden tamamen ayrı olan özel kolluklar bakımından çatışma ve uyuşmazlık düşünülemeyeceğinden yalnızca bunlara özgü kural ve usuller geçerli olur. Bazı durumlarda, özel kolluk yetkisi yanında genel kolluk yetkisi de kullanılabilir. Çünkü belli bir faaliyet alanında özel kolluğun kurulması, genel kolluk yetkilerini kaldırmaz. Böyle bir yetki yarışmasında genel kolluk makamlarının yaptığı kolluk işlemlerinin, özel kolluk makamlarının işlemlerine göre izin verici değil, sınırlandırıcı olması gerekir. Ancak genel kolluk makamlarının bu işlemleri yerel koşullar açısından gerekli olması gerekir (Gözler, 2006, s.574).

Kolluk Tedbirlerinin Müeyyideleri
İdari müeyyide Cezai müeyyide Cezai müeyyideler ceza kanunu tarafından öngörülmüş olan ve hapis veya adli para cezası şeklinde ortaya çıkan müeyyidelerdir. Örneğin; -Genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması -Genel güvenliğin taksirle tehlikeye sokulması -Radyasyon yayma -Atom enerjisiyle patlamaya sebeb vermek -İnşaat veya yıkımla ilgili emniyet kurallarına uymama Bireyleri kolluk işlemlerine uymaya sevk etmek için çeşitli ‘’idari müeyyideler’’ de öngörmüştür. Bu idari müeyyideler, idari para cezası , mülkiyetin kamuya geçirilmesi, müsadere, yıkım kararı , sürücü belgesinin geri alınması, barodan kaydın silinmesi gibi çok çeşitlidir. **Ancak kolluk makamları, hürriyetten mahrum edici nitelikte müeyyidedir. -Çevreyi kirletme -Kimliği bildirmeme -Tütün mamullerinin tüketilmesi -Gürültü -Sarhoşluk -Dilencilik -Emre aykırı davranış - Kumar

İDARENİN SORUMLULUĞU

Tanım olarak ; İdarenin sorumluluğu, idarenin bir kişiye verdiği zararın, idarenin mal varlığından bazı değerlerin zarar gören kişinin mal varlığına aktarılmasıyla tazmin edilmesi demektir. İdare, verdiği zararı normalde kendi malvarlığındaki bir değeri zarar gören kişinin malvarlığına geçirerek, kendi rızasıyla tazmin eder. Ancak idarenin verdiği zararı kendi rızasıyla tazmin etmemesi durumunda, bu tazmin, yargı organlarının verdikleri kararla sağlanır.

İdarenin Sorumluluğu Türleri
İdarenin sorumluluğu; İdarenin medenî sorumluluğu ve İdarenin idarî sorumluluğu olmak üzere ikiye ayrılır. Türkiye’de yaygın olarak İdarenin medenî sorumluluğuna İdarenin özel hukuk sorumluluğu da denir.

İdarenin Özel Hukuk Sorumluluğu İdarenin özel hukuk sorumluluğu idarenin özel hukuka tabi olan ve uyuşmazlıklara adli yargıda çözümlenen mali sorumluluğudur. Yani bu tür sorumluluklar halinde, idarenin kişilere verdiği zararlar, özel hukuk hükümlerine göre tazmin edilir. Bu konuda bir uyuşmazlık çıkarsa da bu uyuşmazlık adliye mahkemelerinde karara bağlanır.

Ancak idarenin özel hukuk sorumluluğu, idarenin özel hukuka tâbi faaliyetleri dolayısıyla verdiği zararların tazmininde söz konusu olur. İdarenin şu alanlardaki faaliyetleri özel hukuka tabidir ve dolayısıyla bunlardan doğan zararlar da idarenin özel hukuk sorumluluğu yol açarlar ve adli yargıda karara bağlanırlar

Sınaî ve ticari kamu hizmetlerinden kaynaklanan zararlar.
İdarenin özel mallarının işletilmesinden kaynaklanan zararlar. Fiili yol veya usulsüz el koymadan doğan zararla Kamu görevlilerinin kişisel kusurlarından kaynaklanan zararlar.

İdarenin İdarî Sorumluluğu
İdarenin idari sorumluluğu idarenin kamu hukuka tâbi olan ve uyuşmazlıkları idari yargıda çözümlenen mali sorumluluğudur. Yani bu tür sorumluluk halinde, idarenin kişilere verdiği zaralar, özel hukuk hükümlerine göre değil kamu hukuku kurallarına göre tazmin edilir. Bu konudaki tazminat davaları da adli yargıda değil, idarî yargıda karara bağlanır.

İdarenin idarî sorumluluğu da kendi içinde “kusurlu sorumluluk” ve “kusursuz sorumluluk” olmak üzere ikiye ayrılır Kusurlu Sorumluluk: İdarenin kusurlu bir eylem veya işlemiyle zarar verdiği bir kişinin zararını tazmin etmesi yükümlülüğüdür. Kusursuz Sorumluluk: İdarenin hukuka uygun eylem ve işlemlerinden doğan zararları, hiçbir kusuru olması dahi, bazı durumlarda tazmin etmesi yükümlülüğüdür.

Kusursuz sorumluluk, “risk sorumluluğu” ve “kamu külfetleri karşısında eşitliğin bozulmasından dolayı sorumluluk” olmak üzere ikiye ayrılır: a) Risk sorumluluğu: İdarenin, hiçbir konusu olmasa bile, yürüttüğü riskli faaliyetler veya kullandığı tehlikeli araçlar nedeniyle ortaya çıkan zararlardan sorumlu olmasını öngören bir kusursuz sorumluluk çeşididir.

b) Kamu Külfetleri Karşısında Eşitliğin Bozulmasından Dolayı Sorumluluk: İdarenin nimetleri tüm toplum tarafından paylaşılan hukuka uygun eylem ve işlemlerinden kaynaklanan külfetlerinin sadece belli kişi veya kişilerin üstünde kalması durumunda, bu kişi veya kişilerin uğradığı zararın, idare tarafından, bir kusuru olması bile, tazmin edilmesini öngören bir kusursuz sorumluluk çeşididir.

İdarenin Sorumluluğu Türleri
Özel Hukuk Sorumluluğu İdari Sorumluluk Kusurlu Sorumluluk Kusursuz Sorumluluk Risk Sorumluluğu Kamu Külfetleri Karşısında Eşitliğin Bozulmasından Dolayı Sorumluluk

KUSURLU SORUMLULUK Kusurlu sorumluluk idarenin kusurlu eylem ve işlemleriyle yol açtığı zararı tazmin etmesi yükümlülüğüdür. Kusur Kavramı Kusurlu teorisinin temelinde kusur kavramı yatmaktadır o nedenle kusur kavramı üzerinde biraz yakın durmalıyız.

Geleneksel Doktrin- Geleneksel idare hukuku doktrininde, kusur daima bir hizmet kusuru olarak algılanmış ve bir kamu hizmetinin kuruluş ve işleyişindeki bozukluk olarak tanımlanmıştır. Klasik doktrin ve içtihatlarda “hizmetin kötü işlemesi” (örneğin doktorun yanlış ameliyat yapması), “hizmetin geç işlenmesi” (örneğin ameliyatın geç yapılması) ve “hizmetin hiç işlenmemesi” (örneğin ameliyat yapılmaması) hizmet kusuru olarak gösterilmiştir.

Modern Doktrin: İdare, gerektiği gibi davranmadığı zaman kusur işlemiş olur. Hukuka Aykırılık ve Kusur- (a) İdarenin eylemleri alanında “kusur” ile “hukuka aykırılık” arasında bir ilişki yoktur. İdarenin eylemleri hukuka uygun da olsalar, aykırı da olsalar kusurlu olabilirler. (b) İdarenin işlemleri alanında ise “kusur” ile “hukuka aykırılık” arasında sıkı bir bağ vardır. İdarenin bir işlemi hukuka aykırı ise, bu işlem aynı zamanda kusurludur da. Keza zarar veren işlem hukuka uygun ise, ortada kusur yoktur

Ağır Kusur – Basit Kusur Ayrımı
İdare hukukunda uzun zaman boyunca akıl hastalarının tedavisi, cezaevlerinin idaresi, tıbbi müdahaleler, can kurtarma, itfaiye, polis gibi yürütülmesinde zorluk olan bazı faaliyet alanlarında, idarenin verdiği zarardan sorumlu tutabilmesi için “basit kusur ” unun yeterli olmadığını, bu kusurun “ağır kusur” derecesine varması gerektiği kabul edilmiştir. Bugün idare hukukunda adım adım ağır kusur şartından vazgeçilmekte, idarenin sorumluluğu için basit kusur yeterli görülmektedir. Ancak ağır kusur şartından tamamıyla vazgeçildiği söylenemez. Ağır Kusurun Arandığı Durumlar- İdarenin sorumluluğu için ağır kusurunun arandığı faaliyet alanları genellikle “yürütülmesi güçlük olan faaliyet alanları ”dır. Ağır Kusur Arandığı Durumlar Tıbbi faaliyetler Acil yardım , Kurtarma ve Yangın Söndürme Faaliyetleri Kolluk Faaliyetleri Vergi İdaresi Faaliyetleri Denetim Faaliyetleri Cezaevi İdaresi Faaliyetleri Adalet Kamu Hizmetleri

Kişisel Kusur – Hizmet Kusuru Ayrımı İdarenin sorumlu olduğu bütün kusurlar neticede istihdam ettiği kamu görevlileri tarafından işlenir. Ancak kamu görevlilerinin işledikleri kusurlardan bazıları “hizmet kusuru” diğeri ise “kişisel kusur” teşkil eder. Hizmet kusuru: Hizmet kusuru kamu görevlilerin “görevlerinin ifasından ayrılamaz nitelikte olan kusurlardır” Memurların hizmet kusuru teşkil eden eylem ve işlemlerinden dolayı kendilerine karşı özel hukuk hükümlerine dayanılarak adliye mahkemelerinde tazminat davası açılamaz. Bu durumda memura karşı değil, idareye karşı idari yargı organlarında, tam yargı davası açması gerekir.

Kişisel Kusur: Kişisel kusur kamu görevlilerinin ifasından ayrılabilir nitelikte olan kusurlardır. Hizmetten ayrılabilir nitelikte olan bu kusurlar üç değişik şekilde ortaya çıkabilir. a)Kamu görevlisinin görevinin tamamıyla dışında, özel hayatıyla işlediği kusurlar haliyle kişisel kusur olarak yer alır.

b)Görevin içinde işlenmekle birlikte, ağır nitelikteki kusurlar ise örnek vererek açıklamak gerekirse; Göz altına alınan şahsa polis tarafından işkence yapılması c) Kamu görevlisinin görevi dışında, ama görevi dolayısıyla işlediği kusurlar da kişisel kusur olarak kabul edilmektedir. Örneğin; bir polisin silahını evine gelen arkadaşlarını gösterirken silahın ateş alması sonucunda arkadaşının ölmesinde kişisel kusur vardır.

Kusursuz Sorumluluk İdarenin kusursuz eylem ve işlemlerinden doğan zararları bazı durumlarda tazmin etmesi yükümlülüğüdür. Kusursuz sorumluluğun “risk sorumluluğu” ve “kamu külfetleri karşında eşitliğin bozulmasından dolayı sorumluluk” olmak üzere iki çeşidi vardır Risk Sorumluluğu: İdarenin, hiçbir kusuru olmasa bile, yürüttüğü tehlikeli faaliyetler veya kullandığı tehlikeli araçlar nedeniyle ortaya çıkan zararı tazmin etmekle yükümlü olmasıdır.

Risk Sorumluluğun Özellikleri: Risk sorumluluğunun başlıca özellikleri şunlardır;
Risk sorumluluğuna konu olan zarar olağanüstü ağırlıkta bir zarardır. Risk sorumluluğuna yol açan olay, mahiyeti gereği istisnai bir olaydır. Risk sorumluluğu bir kusursuz sorumluluk halidir.

Risk sorumluluğu halleri: Risk sorumluğuna yol açan halleri şu şekilde sıralarsak
Tehlikeli şeyler a) Patlayıcı Maddeler (Cephanelik patlaması) b) Ateşli Silahlar (Polis rasgele silah sıkması) c) Tehlikeli Bayındırlık Eserleri (Doğalgaz boru hattı patlaması d) Kan Ürünleri (Hastaneye kan verilmesi sonucunda AİDS mikrobu bulaşması)

Tehlikeli Yöntemler a) Genç suçluların eğitimi (Gözetimli eğitim kurumuna konulan genç suçlu, buradan kaçıp üçüncü kişilere karşı suç işlemesi b) Akıl hastalarının deneme çıkışları (Akıl hastasının dışarı çıkarılmasına izin verilmiş ancak akıl hastası kişi birisi saldırması sonuncunda zarar vermesi c) Mahkumlara verilen çıkma izinleri (Bir mahkum geçici olarak “çıkma izni” verilmiş ancak çıkınca yeni suçlar işlemesi

Kamu Külfetleri Karşısında Eşitliğin Bozulmasından Dolayı Sorumluluk
Tanım: İdarenin, nimetlerinden toplumun tümü tarafından yararlanılan eylem ve işlemlerinin neden olduğu külfetlerin sadece belli kişi veya kişilerin üstünde kalması durumunda, bu kişi veya kişilerin uğradığı zararların, idari tarafından, idarenin bir kusuru olmasa bile, tazmin etmekle yükümlü tutulmasıdır.

Kamu Külfetleri Karşısında Eşitlik İlkesi: Bir şeyin nimetinden faydalanan kişi o şeyin külfetine de katlanmalıdır. İdarenin eylem ve işlemleri kamu yararına yönelik eylem ve işlemlerdir; dolayısıyla bu eylem ve işlemlerden tüm toplum yararlanabilir. O halde, bu eylem ve işlemlerin külfetleri de tüm toplum tarafından paylaşılabilir

Kamu Külfetleri Karşısında Eşitliğin Bozulmasından Dolayı Sorumluluğun Özellikleri
Bu sorumluluk kusurlu sorumluluk ve risk sorumluluğuna nazaran “tamamlayıcı” niteliktedir. Yani zarar kusurlu sorumluluk veya risk sorumluluğu esaslarına göre karşılanıyorsa kamu külfetleri karşısında eşitliğin bozulmasından dolayı sorumluluk esaslarına göre karşılanmaz. Kamu külfetleri karşısında eşitliğin bozulmasından dolayı sorumluluk kamu düzenine ilişkindir. Kamu külfetleri karşısında eşitliğin bozulmasından dolayı sorumluluk, kazalardan kaynaklanmayan, yani arızı nitelikte olmayan zararların tazmininde söz konusu olur.

D) Kamu külfetleri karşısında eşitliğin bozulmasından dolayı sorumluluk halidir; dolayısıyla zarar gören kişinin idarenin kusurlu olduğunu ispatlamasına gerek yoktur. Kamu Külfetleri Karşısında Eşitliğin Bozulmasından Dolayı Sorumluluğun Şartları Kamu külfetleri karşısında eşitliğin bozulmasından dolayı sorumluluğa başvurabilmesi için ortaya çıkan zararın aynı zamanda özel ve anormal bir zarar olması gerekir.(a) Zarar özel yani toplumun uğradığı bir zarar değil bazı üyelerin uğradığı zarar olmalıdır. (b) Zarar anormal olmalıdır yani belirli bir ağırlık derecesini aşmamalıdır.

Kamu Külfetleri Karşısında Eşitliğin Bozulmasından Dolayı Sorumluluğun Çeşitleri
Bayındırlık işlerinin daimi zararlarından dolayı sorumluluk Hukuka uygun idari işlemlerden dolayı sorumluluk Kanunlardan dolayı sorumluluk Uluslararası antlaşmalardan dolayı sorumluluk

Bayındırlık İşlemlerinin Daimi Zararlarından Dolayı Sorumluluk
Köprü, alt geçit, üst geçit, tünel, metro vb. inşaatı nedeniyle bir yol, birkaç haftalığına, birkaç aylığına kapatılırsa yol üzerinde ticari işletmeler müşteri kaybından dolayı ya kapatılır yada büyük zararlar görürler. Bunların uğradıkları zararı kamu külfetleri karşısında eşitliğin bozulmasından dolayı sorumluluk esaslarına göre tazmin edilebilir. Bayındırlık işleri veya eserlerinin çıkardıkları gürültüler, kokular, tozlar ve dumanlar dolayısıyla komşulara zarar verebilir. Örnek olarak yol yapımı sırasında ekine zarar verilmesi sonucunda dolayı bu zararlar kamu külfetleri karşısında eşitliğin bozulmasından dolayı sorumluluk esaslarına göre tazmin edilebilir. Bayındırlık işleri ve eserleri yüzünden mesafe uzayabilir. Örneğin tarlasına gidecek bir kişi yeni yapılan yol yüzünden tarlasına 5km daha fazla gidecektir buda onun zararınadır bu zararları kamu külfetleri karşısında eşitliğin bozulmasından dolayı sorumluluk esaslarına göre tazmin edilebilir.

Hukuka Uygun İdari İşlemlerden Dolayı Sorumluluk
Bazen idari işlemler, hukuka uygun olsalar bile, bazı kişilere özel ve ağır zararlar verebilir. Bu tür zararların kamu külfetleri karşısında eşitlik ilkesi nedeniyle idare tarafından kusursuz sorumluluk esaslarına göre karşılanması gerektiği kabul edilmektedir.

Kanunlardan Dolayı Sorumluluk
Bazen kanunlar kişilere zarar verebilir. Daha doğrusu kanun hükümlerinin somut olaylarda uygulanması sonucunda bazı kişiler özel ve ağır şekilde zarara uğrayabilir. Örneğin bir kanun bir yaban hayvanını koruma altına alabilir ancak o hayvan aşırı sayıda çoğalır ve çiftçilerin ekinine zarar verir. İşte bu durumlarda bu tür kanunlardan dolayı zararların idari tarafından kamu külfetleri karşısında eşitliğin bozulmasından dolayı sorumluluk esaslarına göre üstlenilmesi gerekir.

Uluslararası Antlaşmalardan Dolayı Sorumluluk
İki veya daha fazla devlet arasında akdedilmiş bazı uluslararası antlaşmalar kişilere zarar verebilir. Örneğin Lozan Antlaşması Türkiye’deki Rumlar ( İstanbul hariç ) ile Yunanistan’daki Türklerin ( Batı Trakya hariç ) mecburi mübadelesini öngörmüştür. Mübadele kapsamındaki kişiler isteklerine bakılmaksızın taşınmaz mallarını bırakıp zorunlu göçe tabi tutulmuştur. Neticede mübadele edilen herkes bu uluslararası antlaşma yüzünden zarara uğramıştır. Uluslararası antlaşmaya bu antlaşmanın uygulanmasından zarar görenlerin zararlarının tazmin edilemeyeceğini ya da bu zararların kendi öngördüğü usul dairesinde tazmin edileceği belirtebilir. Bu durumda bir problem yoktur. Ama uluslararası antlaşmaya böyle bir hüküm konmamışsa bu antlaşmanın uygulanmasından dolayı ortaya çıkacak zararın nasıl karşılanacağı sorunu gündeme gelir. Fransız Danıştay’ı 30 Mart 1966 tarihli kararıyla uluslararası antlaşmalardan dolayı idarenin kusursuz sorumluluğuna gidilebileceği kararını vermiştir. Devletin bu durumda sorumlu olabilmesi için iki şart ortaya konmuştur. Bunlardan birincisine göre: ne antlaşmanın kendisinin, ne de bu antlaşmayı onaylayan kanunun devletin sorumluluğunu dışlamamış olması gerekir. Eğer bir uluslararası antlaşma kendisinin uygulanmasından doğan zararlardan dolayı tazminat davası açılamayacağını öngörmüş ise, bu durumda devletin sorumluluğu yoktur. Bu şartlardan ikincisine göre ise: ortaya çıkan zarar özel ve anormal ağırlıkta olmalıdır. Kanımızca uluslararası antlaşmaya bu antlaşmadan zarar görenlerin zararlarının karşılanmayacağı ibaresi konularak söz konusu devletin kusursuz sorumluluğuna gidilememesi hukukun genel prensiplerinden biri olan hakkaniyet düşüncesine aykırıdır.

İdarenin Sorumluluğunun Şartları
İdarenin sorumluluğuna başvurabilmesi için şu şartlar gerekir. Bir kere ortada bir fiili olmalıdır. İkinci olarak bu fiil, kusurlu olmalıdır. Üçüncü olarak ortaya bir zarar çıkmış olmalıdır. Dördüncü olarak zarar ile fiil arasında illiyet bağı bulunmalıdır

FİİL : Ortada idarenin bir fiili bulunmadan idarenin sorumluluğu bahsedilmemesi mümkün değildir. Bu fiil, bir idari işlem veya eylem şeklindedir. KUSUR: Burada kusur idarenin kusursuz sorumluluğu için değil, sadece kusurlu sorumluluğu için geçerli olan bir şarttır. ZARAR: Ortada bir zarar olmalıdır. Zarar gerçeklemiş olmalıdır. Zarar kesin olmalıdır. Zarar hukuken korunan bir menfaate yönelik olmamalıdır. Zarar parayla ölçülebilir nitelikte olmalıdır. Zarar özel olmalıdır. NEDENSELLİK BAĞI: İdarenin sorumluluğuna hükmedilmesi için ortaya çıkan zararın idarenin bir fiilinden kaynaklanmış olması gerekir. Diğer bir ifadeyle zarar ile zarar veren olay arasında nedensellik bağı bulunmalıdır.

Nedensellik Bağı Kesen Haller
1) MÜCBİR SEBEP “Mücbir sebep (zorlayıcı neden, force majeure)” idarenin iradesi dışında meydana gelen, önceden öngörülmesi mümkün olmayan ve karşı konulmayacak ağırlıktaki olaylardır. Aşağıdaki koşulları taşımak kaydıyla deprem, fırtına, sel, heyelan, yıldırım düşmesi gibi doğal felaketler mücbir sebep teşkil ederler. Mücbir sebep, idarenin hem kusurlu , hemde kusursuz sorumluluğunu ortadan tamamıyla ortadan kaldırır. Bir olayın mücbir sebep olarak nitelendirilebilmesi için şu üç şartı birlikte bulundurması gerekir (a) Dışlık.- Bir olayın mücbir sebep olabilmesi için idarenin iradesinin dışında olması gerçekleşmiş olması gerekir. Bu koşul sayesinde mücbir sebep biraz aşağıda göreceğimiz “beklenmeyen hal” den ayrılır. (b) Öngörülemezlik – Bir olayın mücbir sebep olarak nitelendirilebilmesi için söz konusu olayın “öngörülemez nitelikte” bir olay olması gerekir. Örneğin deprem öngörülemez nitelikte bir olaydır. (c) Karşı Konulamazlık (Önlenemezlik) – Bir olayın mücbir sebep olarak nitelendirilmesi için bu olayın “karşı konulamaz”, “önlenemez” derecede ağır bir olay olması gerekir. Ancak, idarenin işlem ve eylemleri sonucunda zararda bir artış olursa, idare bu artıştan dolayı sorumlu olacaktır

2) Beklenmeyen Hal : “Beklenmeyen hâl (kaza, cas fortuit)”, önceden öngörülmesi ve önlenmesi mümkün olamayan, idarenin faaliyetleri içinde bulunan olaylardır. Örneğin aşağıdaki şartları taşımak kaydıyla idarenin aracının bilinmeyen bir sebeple kaza yapması, cephaneliğin bilinmeyen bir sebeple infilak etmesi, bir gemide bilinmeyen bir sebeple yangın çıkması, bir barajın bilinmeyen bir sebeple patlaması “beklenmeyen hâl (kaza)” teşkil eder. Beklenmeyen hâl, idarenin kusurlu sorumluluğunu tamamıyla ortadan kaldırır; ancak, idarenin kusursuz sorumluluğu üzerinde etkili değildir. Bir olayın “beklenmeyen hâl” olarak nitelendirilebilmesi için şu üç şartı birlikte taşıması gerekir: (a) İçlik- Bir olayın beklenmeyen bir hâl görülebilmesi için, bu olayın idarenin faaliyetleri içinde meydana gelmesi gerekir. Öngörülemez ve önlenemez olay idarenin faaliyetlerinin içinde değil, dışında ortaya çıkmış ise, bu olay beklenmeyen hâl değil, yukarıda gördüğümüz mücbir sebep halini oluşturur. (b) Öngörülemezlik - Bir olayın beklenmeyen hâl olarak nitelendirilebilmesi için söz konusu olayın “öngörülemez” bir olay olması gerekir. Örneğin idarenin aracının lastiğinin bilinmeyen bir sebepten patlaması veya cephaneliğin bilinmeyen bir sebeple infilak etmesi, bir barajın bilinmeyen bir sebeple patlaması olaylarında bu öngörülemezlik şartı mevcuttur. (c) Önlenemezlik.- Bir olayın beklenmeyen hal olarak nitelendirilebilmesi için bu olayın “önlenemez” nitelikte bir olay olması gerekir. Gerekli tedbirlerin alınmasıyla önlenebilecek nitelikteki olaylar beklenmeyen hal oluşturmaz. Kaza idarenin gerekli tedbirleri almaması, gerekli bakım ve değişiklikleri yapmaması sonucu meydana gelmiş ise ortada beklenmeyen hal yoktur

3) Zarar Görenin Davranışı: Zarar tamamıyla zarar gören kişinin kendi davranışı sonucu olmuş olabilir. Yani zararın “doğrudan sebebi” zarar görenin kendi fiili olabilir. İşte ortaya çıkan zarar bakımından idarenin davranışı “dolaylı sebep”, zarar görenin davranışı “asıl sebep” haline gelmiş ise, artık idare bakımından illiyet bağı kesilmiştir; Örneğin bir kişi intihar etmek amacıyla kendini trenin gelmesinden hemen önce rayların üzerine atmış, ve üzerinden tren geçerek ölmüş ise, bundan dolayı TCDD’nin bir sorumluluğu yoktur. Çünkü bu olayda zarar, zarar görenin kendi davranışından kaynaklanmıştır. Zarar görenin davranışı, idarenin hem kusurlu, hem de kusursuz sorumluluğunu tamamıyla ortadan kaldırır. Ancak idarenin tutum ve davranışı zarar görenin zararında artışa neden olmuşsa idare artış oranından sorumlu olacaktır

4) ÜÇÜNCÜ KİŞİNİN DAVRANIŞI
Ortaya çıkan zarar üçüncü kişinin davranışı sonucu ortaya çıkmış olabilir. Bu durumda bu zarardan dolayı idarenin kusur sorumluluğu tamamıyla ortadan kalkarken kusursuz sorumluluğu ise ancak idarenin kamu düzenini sağlama ödevi konusunda bir aksama varsa kalkar diğer durumlarda kalkmaz. Örneğin A, B’yi öldürmek amacıyla trenin gelmesinden hemen önce rayların üzerine itmiş, B’de trenin altında kalarak ölmüş ise bundan TCDD değil, B’yi iten A sorumlu olur. Fakat diğer örneğimizde; otoyola atılan çivilerin otomobillerin lastiklerine zarar vermesi, idarenin kusurlu sorumluluğu yoluna gidilmesini engeller. Ancak idare kamu düzeninin sağlanmasından sorumludur ve bu nedenle, kusursuz sorumluluk cihetine gidilerek, zararı tazmini istenebilir. Zararın idarece tazmininden sonra, idarenin kusurlu üçüncü kişiye rücu etme yetkesi bulunmaktadır.

Diğer bazı durumlarda ise ortaya çıkan zarar hem idarenin bir fiilinden, hemde üçüncü kişinin bir davranışın kaynaklanmış olabilir. Örneğin fakülte binasının girişindeki dış merdivenler kışın buzlanmış, fakülte idaresi bu buzları kırıp temizletmemiştir (=idarenin davranışı). Bu merdivenlerden öğrenciler çıkarken, bir öğrenci diğer öğrenciyi itmiş (=üçüncü kişinin davranışı), itilen öğrenci bu itmenin etkisiyle dengesini yitirmiş daha sonra da merdivenlerin buz kaplı olması nedeniyle kayıp düşmüş ve bacağını kırmıştır. Burada zarar hem idarenin, hem de üçüncü kişinin (iten öğrencinin) davranışından kaynaklanmıştır. Zararın meydana gelmesinde her ikisi de rol oynamıştır. Bunlardan sadece biri, zararın meydana gelmesi için yetersizdir. Örneğin merdiven buz kaplı olmasaydı, öğrenci basit bir itmeyle düşmeyecek veya düşse bile bu kadar ağır bir şekilde yaralanmayacaktır. Keza söz konusu öğrenci diğer öğrenci tarafından itilmesiydi, merdiven buz kaplı olsa bile, öğrenci düşmeyebilecekti. İşte hem idarenin, hem de üçüncü kişinin davranışının zararın ortaya çıkmasına yol açtığı bu gibi durumlarda, sorumluluğun idare ile üçüncü kişi arasında kusurları oranında paylaştırılması gerekir. Üçüncü kişinin davranışı, idarenin kusursuz sorumluluğunu değil, sadece kusurlu sorumluluğunu tamamen veya kısmen kaldırır.

Zararın Tazmini Zarara uğrayan kişinin idareden tazminat isteme hakkı doğar. Zarara uğrayan kişinin zararı tazmin ettirebilmesi için, önce idareye başvurması gerekir. İdarenin zararı kendi isteğiyle tazmin etmemesi durumunda ise idareye karşı idari yargıda tazminat davası açması gerekir.

Tam Yargı Davasının Açılması
1) İdari İşlemlerden Doğan Zararlardan Dolayı Tam Yargı Davası Açılması : Zarar gören kişinin uğradığı zarar, bir idari işlemden kaynaklanmış olabilir. Örneğin hakkında memurluktan çıkarma kararı alınan bir memura uğradığı zarar bu kararın alınmasıyla ortaya çıkmıştır. Bu durumda zarara gören kişi, İdari Yargılama Usulü Kanunun 12’nci maddesine göre, (a)İsterse dava açma süresi içinde (60 gün) (b) İsterse İlk önce dava açma süresi içinde iptal davası açar; dava sonuçlandıktan sonra kararın kendisine tebliğinden itibaren 60 gün içinde de tam yargısı davası açar .(c) İsterse iptal davası da açmaz; doğrudan tam yargı davası açar.

2) İdari İşlemlerin İcrasından Doğan Zararlardan Dolayı Tam Yargı davası Açılması: Zarar gören kişinin uğradığı zarar, bir idari işlemin icrasından kaynaklanmış olabilir. Örneğin imar planının uygulanması durumunda böyle bir zarar ortaya çıkar. İdari Yargılama Usulü Kanunun 12’nci maddesine göre ilgililer bir işlemin icrası sebebiyle doğan zararlardan dolayı icra tarihinden itibaren dava açma süresi (60 gün) içinde tam yargı davası açabilirler.

İdari Eylemlerden Kaynaklanan Zararlara Karşı Tam Yargı Davası Açılması: Zorunlu Başvuru ve Ön Karar Alınması- Bir idari eylemlerden dolayı zarara uğrayan kişi, doğrudan doğruya tam yargı davası açamaz. İdari Yargılama Usulü 13’üncü maddesine göre bunun için, zarar gören kişinin, zarar veren idari eylemi, yazılı bildirim üzerine veya bir başka suretle öğrendiği tarihten itibaren beş yıl içinde, ilgili idareye başvurarak hakkının yerine getirilmesini, yani uğradığı zararım idari tarafından tazmin edilmesini istemesi gerekir. Zarar gören kişi, bu isteminin sarih veya zımnî olarak kısmen veya tamamen reddi üzerine, ret kararından itibaren 60 gün içinde tam yargı davası açabilir. İşte zarar gören kişinin önce idareye başvurup idareden uğradığı zararın karşılanmasını istemesi üzerine idarenin verdiği karara ön karar zarara uğrayan kişinin dava açmandan önce böyle bir ön karar alma zorunluluğuna da ön karar kuralı denir.

Zararın Tazmine İlişkin İlkeler
1) Nakden Tazmin İlkesine : Bu ilkeye göre mahkeme idareyi aynen tazmine mahkum edemez. İdare sadece nakden tazmine mahkum edilebilir. Nakden tazmin zarar görene, zararını karşılayacak bir miktar para verilmesi demektir. Örneğin idari kendi kusuruyla bir kişinin bahçesinin duvarını yıkmış ise, idare mahkemesi idareyi yıkılan duvarın yerine yenisini yapmaya mahkum edemez. Bunun yerine sadece yıkılan duvarın değeri kadar para öder.

2) İstenilenden Daha Fazla Tazminata Hükmedilemez: İdare mahkemesi, zarar gören kişinin talep ettiği miktardan daha fazla tazminata hükmedilemez. Zarar gören kişi gerçekten talep ettiğinden daha fazla bir zarara uğramış olabilir. Buna rağmen hakim davacının talep ettiği tutarı üstünde bir tazminat Ödemeye idareyi mahkum edemez.

3) Talep Edilin Tazminat Tutarı Nihai Karar Verilinceye Kadar Bir Defaya Mahsus Olmak Üzere Arttırılabilir: 2577 Sayılı idari yargılama usulü kanununun 16. maddesine göre ‘taraflar, sürenin geçmesinden sonra verecekleri savunmalara veya ikinci dilekçelere dayanarak hak iddia edemezler.’ Dolayısıyla tam yargı davalarında talep edilen tazminat tutarı dava dilekçesinde açıkça belirtilmesi gerekirdi ve bu sonradan arttırılamazdı.

ZARARIN VE TAZMİNATIN HESAPLANMASI
Zarar gören kişi mahkeme önünde idarenin sorumluluk şartlarının gerçekleştiğini ispatlamış ise, mahkeme idarenin sorumlu olduğu kanısına ulaşır. Bundan sonra mahkeme bu kişinin uğradığı zararı hesaplar ve idareye mahkum edeceği tazminatın tür ve miktarını tespit eder. 1) Tam Tazmin İlkesi: Zarar gören lehine hükmedilen tazminat, zarar görenin uğradığı zararın tamamını karşılamalıdır. Zarar tazmin edildikten sonra, zarar gören kişi zarardan önceki durumunu oranla, ne fakirleşmeli, ne de zenginleşmelidir.

2) Zararın Hesaplanma Tarihi: Kural olarak zarar, mahkemenin karar verdiği gün değil, ortaya çıktığı tarih esas alınarak hesaplanır. Zira tazminat hakkı, hükmün verildiği gün değil, zararın meydana geldiği gün doğar. Ancak, enflasyonun olduğu ve mahkemelerin geç karar verdiği bir ülkede, yukarıdaki kuralın uygulanması pratikte haksızlıklara yol açar. 3) Nakdi Tazminatın Türünün Belirlenmesi: Sermaye veya İrat Şeklinde Tazminat. Sermaye şeklinde tazminat belli bir paranın bir defada zarar gören kişiye ödenmesi demektir. Gelir şeklinde tazminat ise zarar gören kişiye belli aralıklarla belli miktarda bir paranın ödenmesi demektir.

4) Fer’i Tazminatlar: Mahkemenin sermaye veya irat şeklinde belirlenen esas tazminatın dışında fer’i tazminatlara da hükmetmesi mümkündür. Örneğin zarar gören kişiye tazminatın ödenmesindeki gecikmeyi gidermeye yönelik olarak, mahkeme zarar gören kişiye temerrüt faizi ödenmesine karar verebilir. 5) Sonradan Ortaya Çıkan Zararlar ve Zararın Sonradan Ağırlaşması: Son olarak belirtelim ki, tazminata hükmedildikten sonra ortaya zarar verici olaydan kaynaklanan ve daha önce fark edilmesi imkansız olan yeni bir zarar çıkarsa, yeni bir tazminat istemi mümkündür. Keza tazminata hükmedildikten sonra, zarar verici olayın etkilerine bağlı olarak zarar ağırlaşmış ise yine yeni bir tazminat istenebilir. Bunlara ilk tazminat kararının kesin hüküm oluşturulması engel teşkil etmez.

İdare Hukuku.

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "İdare Hukuku."— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim

Giriş

Sosyal ağ üzerinden giriş yapmak:

İdare Hukuku.

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "İdare Hukuku."— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim