BÜTÜNLEŞTİRME UYGULAMALARI

... konulu sunumlar: "BÜTÜNLEŞTİRME UYGULAMALARI"— Sunum transkripti:

1 BÜTÜNLEŞTİRME UYGULAMALARI
FARKLILIKLAR “BİRLİKTE BAŞARIRIZ”

2 EĞİTİM HAKKI

3 5378 Sayılı Özürlüler Ve Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun MADDE 15 Hiçbir gerekçeyle engellilerin eğitim alması engellenemez. Engelliler, özel durumları ve farklılıkları dikkate alınarak, yaşadıkları çevrede bütünleştirilmiş ortamlarda, eşitlik temelinde, hayat boyu eğitim imkânından ayrımcılık yapılmaksızın yararlandırılır. Genel eğitim sistemi içinde engellilerin her seviyede eğitim almasını sağlayacak bütünleştirici planlamalara yer verilir.

4 ÖZEL EĞİTİM HİZMETLERİ YÖNETMELİĞİ
MADDE 4 : l) En az sınırlandırılmış eğitim ortamı: Özel eğitime ihtiyacı olan bireyin; toplumla bütünleşmesini sağlamaya yönelik sosyal, öz bakım, dil ve iletişim alanlarındaki davranışlar ile düzeyine uygun akademik ve mesleki bilgi ve becerileri kazandırmak amacıyla destek eğitim hizmetlerinin de verildiği ve mümkün olduğunca yetersizliği olmayan akranlarıyla bir arada olmasını sağlayan en uygun eğitim ortamını, Tanımlar

5 EVRENSEL TASARIM Herhangi bir şey, bir araç tasarlanırken belirli bir ihtiyaca cevap verebilmesi amacıyla tasarlanır. Eğer herkesin ihtiyacına cevap verebiliyorsa bu tasarıma Evrensel Tasarım denir. Evrensel Tasarım, herkes tarafından kullanılabilen, ürünlerin, mekân ve çevrenin tasarımıdır. Hiçbir ayrımcılığa izin vermeden, toplumun mümkün olduğunca çoğunluğunun kullanımını benimseyen bir tasarım anlayışıdır.

6 Örnek Kapı kollarının farklı yükseklilerde olması her zaman herkes için uygun olmayabilir ancak otomatik açılan kapılar herkes tarafından kullanılabilir. Evrensel tasarım kavramı temelde yetersizliği olan bireyler için engellerin azaltılması için evrensel yapı tasarımıdır, fakat öğretim programı (müfredat) ve eğitim öğretim sürecine yönelik uygulamaları kapsayacak şekilde etkisi genişlemiştir.

7 EVRENSEL TASARIM

8 EVRENSEL TASARIM

9 EVRENSEL TASARIM

10 EVRENSEL TASARIM

11 EVRENSEL TASARIM İLKELERİ
1. Eşit Kullanım: Farklı yetenekleri ve özellikleri olan tüm kullanıcılar için aynı kullanım olasılığı sağlanmalıdır. 2. Kullanımda Esneklik: Tasarım, bireysel tercihler ve yeteneklere (örn. sağ/sol el kullanımı) göre seçenekler içermeli, seçenekler kullanıcılar için uyarlamaları içermelidir. 3. Basit ve Sezgisel Kullanım: Tasarım, kullanıcının deneyimine, bilgisine, dil yeteneklerine ve mevcut dikkat düzeyine bağlı olmadan, kolay anlaşılabilir olmalı, geniş bir alana uyumlu olmalıdır.

12 7. Yaklaşım ve Kullanım için Boyut ve Mekan:
4. Algılanabilir Bilgi: Bilgi çevrenin şartlarından ve kullanıcının algılama yeteneklerinden etkilenmeyecek şekilde verilebilmeli, görsel, sözel, grafiksel, dokunsal vb. şekillerde sunulmalıdır. 5. Hata Toleransı: Tasarım, tehlike arz edebilecek durumları dikkate alarak doğabilecek kötü sonuçları en aza indirmelidir. 6. Asgari Fiziksel Çaba: Tasarım ürünleri ve mekânlar asgari güçle efektif olarak ve konforlu şekilde kullanılabilmeli ve mekân-çevrelere asgari güç harcanarak konforlu şekilde erişilebilir olmalıdır. 7. Yaklaşım ve Kullanım için Boyut ve Mekan: Her türlü kullanıcının vücut boyutu, duruş şekli ve hareketlilik özelliklerine uyum gösterecek yaklaşım, erişim ve kullanım boyut ve alanı sağlanmalıdır.

13 Örnek Hem görme sorunu yaşayan hem de öğrenme güçlüğü (spesifik bir okuma güçlüğü) olan bir öğrenci okumayla ilgili becerilerde sorun yaşamaktadır. Evrensel tasarım ilkeleri doğrultusunda öğrencinin ihtiyacına göre kitaplardaki içeriğin anlaşılır hale getirilmesi ve program materyallerinin de bu öğrencinin ihtiyaçlarına uygun tasarlanmış olması önerilmektedir. Okulun basılı ve dijital ortamda ders kitapları tedarik etmesi ve metinlerin dijital metin boyutunun baskı için biçimlendirilebilir olması görme sorununun yarattığı olumsuz etkileri hafifletici olacaktır. Arıca, metinlerde bilişsel olarak anlamayı kolaylaştırıcı bir takım değişikliklerin yapılması gerekmektedir. Örneğin bilinmeyen kelimeler için anlık erişim sağlanması gibi. Bu nedenle yeni kelimeleri anlamada evrensel tasarlanmış bir metin görsel ve bilişsel gereksinimlerin her ikisini birden karşılamaya yardım olacaktır.

14 Okul Bina ve Çevre Düzenlemeleri
Sınıflar Atölyeler Yatakhaneler Bahçe Merdivenler Koridorlar Laboratuarlar Tuvaletler Kütüphane

15 “Engelsiz Okul Modeli” Bütünleştirme İçin Kilit Model
Bileşenleri Değerlendirme Çocuğun Gelişimi Fiziksel Ortam Eğitim Uygulamaları Öğretim Yöntemleri Öğretim Materyalleri Değişiklik ve Düzenlemeler Kendini Değerlendirip Yenileyen Sürekliliği Olan

16 ENGELSİZ OKUL EYLEM PLANI
AMAÇ GEREKÇE YÖNTEM TARİH MALİYET GÖREV ALACAK KİŞİLER YAPILACAK ÇALIŞMALAR DEĞERLENDİRME

17 ÖRNEK

18 KENDİ OKUL MODİLİNİZ

19 BÜTÜNLEŞTİRME NEDİR? Bütünleştirme, her birey için bireysel farklılıkları ne olursa olsun, sosyal, kültürel, eğitimsel, yaşamsal aktivite ve fırsatlardan tüm toplum üyelerinin eşit düzeyde yararlanmasını öngören bir üst kavramdır.

20

21 BÜTÜNLEŞTİRME KİMLERİ KAPSAR?
Bütünleştirme, çocuğun özel gereksinimi ve/veya engeli olsun veya olmasın, sosyal, kültürel, eğitimsel, yaşamsal aktivite ve fırsatlara tüm toplum üyeleri ile eşit düzeyde erişimde güçlük yaşayan bütün çocukları kapsar.

22 Söz konusu bireyler belirli bir gereksinimine ve/veya engele ilişkin tanı almış olanlar (işitme, görme, zihinsel engelliler vb.) ile tüm gelişim alanları açısından dezavantajlı grupları da kapsamaktadır (örneğin, ihmal ve istismar riski taşıyan, eğitim fırsatlarına erişimde dezavantajlı bölgelerde yaşayan, düşük sosyo-ekonomik düzey, suça itilmiş/suç işleme riski altındaki bireyler, sokakta yaşayan çocuklar, çocuk işçiler vb.).

23 NEDEN BÜTÜNLEŞTİRME? Bütünleştirilmiş eğitim ortamları
Toplumun daha geniş kesimleriyle kaynaşmaları Toplumun bu bireylere yönelik olumsuz tutumlarının değişmesi

24 BÜTÜNLEŞTİRME FİZİKSEL DÜZENLEME OKULA SINIFA UYARLAMA TOPLUMA

25 BÜTÜNLEŞTİRME UYGULAMASI
KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİ Özel gereksinimi ve/veya engeli olan öğrencilerin, bir örgün eğitim okulunda, okulun eğitsel uygulamaları değiştirilmeksizin eğitim alabildikleri bir süreç olarak tanımlanmaktadır. BÜTÜNLEŞTİRME UYGULAMASI Okul uygulamalarının, orta ve ağır düzeyde engeli olan öğrencilerin de örgün eğitime devam edebilmelerini sağlayacak şekilde uyarlanması ve düzenlenmesini ifade etmektedir.

26 Bütünleştirmede her okul kaynaştırma okuludur ve okullar farklı tür ve düzeylerde özel eğitime gereksinim duyan çocuklar için gerekli düzenlemeleri yaparlar. Öğrencinin okula değil, okulun öğrenciye uyum sağlaması beklenir.

27

28 Bütünleştirmenin İlkeleri
Ayrıştırma Olmadan Öğrenciye yönelik düzenlemeler onu ayrıştırmadan yapılmalı, Bütün çocuklara dönüşümlü olarak iyi olduğu yönünü ifade etme ve kullanma fırsatı verilmeli, Evrensel Tasarım Yapılan uyarlamalar tüm öğrencilerin ihtiyacına yönelik Evrensel Tasarım İlkelerini dikkate alarak daha çok kişiye hitap etmesi sağlanmalı, Sistem içi ve sistemler arası işbirliği yapılmalı, Çok Yönlü Düşünme Güncel teknoloji etkin bir şekilde kullanılmalı, Bütünleştirme sadece fiziksel bağlamda düşünülmemeli, bilişsel, sosyal, duyuşsal, eğitim uygulamaları bakımından da gerçekleştirilmelidir.

29 BÜTÜNLEŞTİRMENİN YARARLARI
Özel gereksinimli ve/veya engeli olan çocuklar açısından Normal gelişim gösteren akranlar açısından Öğretmenler açısından Tüm aileler açısından Ekip Çalışması

30 UYGULAMA ÖRNEKLERİ Ankara’nın Yenimahalle İlçesinde Milli Eğitim Vakfı Erken Çocukluk Eğitim Merkezi Anaokulu ve Gökkuşağı İlköğretim Okulu’nda bir çalışma gerçekleştirilmiştir. Özel eğitime gereksinimi olan ve davranış problemleri yaşayan iki çocuk için akran desteği ile çalışma başlatılmıştır. Çalışma başında gönüllü 10 çocuk seçilmiş ve çalışma detayları çocuklara anlatılmıştır.

31 Özel gereksinimi ve/veya engeli olan öğrencisi olan ve olmayan sınıflar bir araya getirilerek drama çalışmaları planlanmakta, tüm öğrencilerin bu etkinliklere katılımı sağlanarak sınıf ortamında kabul sürecinin artırılmasına yönelik faaliyetler sürdürülmektedir. Okul genelinde her eğitim öğretim yılı başında her öğrenciye; öğrenci hakları ve sorumlulukları, engelli hakları hakkında bilgilendirme çalışmaları panolara asarak ve broşür dağıtarak yapılmaktadır. Destek eğitimi odasının kullanımında bütünleştirme eğitimi kapsamında eğitim alan öğrenciler dışındakilerin de girmesi, bilgi edinmesi, uygulama yapması sağlanmaktadır. Ankara-Çankaya Ulubatlı Hasan İlkokulunda bütünleştirmeyi desteklemek için aşağıdaki etkinlikler gerçekleştirilmiştir.

32 AFİŞ HAZIRLAMA

33