ERHENLİK DÖNEMİ GELİŞİM ÖZELLİKLERİ

... konulu sunumlar: "ERHENLİK DÖNEMİ GELİŞİM ÖZELLİKLERİ"— Sunum transkripti:

1 Sevgili Öğrenciler; İnsan yaşamı boyunca sürekli bir gelişim ve değişim içindedir. Ergenlik dönemi, belki de bu gelişim sürecinin en önemli evresini oluşturur. Çocukluktan erişkinliğe geçiş olan ergenlik dönemi, bireyde gözlenebilen sürekli bir hızlı gelişimini kapsamaktadır. İçinde bulunduğunuz bu dönemin özellikleri konusunda daha sağlıklı bilgilerinizin olması gerektiğini düşünüyorum

2 Bu sunu, biyolojik, psikolojik ve sosyal anlamda önemli değişiklikler yaşadığınız ergenlik dönemi ile ilgili aklınıza takılabilecek çeşitli soruların hiç olmazsa bir kısmına yanıt bulmanızı sağlayacaktır. Biliyoruz ki bu soruları sizlerle aynı konumda olan ve bu konuda yeterince bilgi sahibi olmayan arkadaşlarınızla- akranlarınızla paylaşıyor ve belki de eksik yanlış bilgiler alıyorsunuz ve abartılı beklentilere giriyorsunuz bu da sizleri korkutuyor.

3 Erişkin yaşamda sağlıklı ve mutlu bir yaşantı ancak içinde bulunduğunuz ve ergenlik olarak tanımlanan bu değişim döneminde yeterli bilgi, beceri, uygun tutum ve değerlerin kazanılması ile sağlanabilir.

4 Aşağıdaki soruları kendinize sordunuz mu? Neden böyle sakarca davranıyorum? Niye elimi kolumu koyacak yer bulamıyorum? Niçin vücudum tanıyamayacağım kadar hızlı değişiyor? Neden sesimi kontrol edemiyorum? Aman Allah'ım kıllanıyorum, şimdi ne yapacağım? Duygularımın böyle sık sık değişmesinin nedeni ne Kendimi tanıyor muyum?

5 YANIT: Çünkü GELİŞİYORUM.

6 ERGENLİĞİN TANIMI GENÇLİK ÇAĞI, GENÇ KIZLIK, DELİKANLILIK DÖNEMİ, BULUĞ ÇAĞI,

7 ERGENLİĞİN TANIMI ERGENLİK  Toplumdan topluma,  Devirden devire,  Kişiden kişiye,  Farklı özellikler gösterir.  Aynı toplumun çeşitli kesimlerinde bile bu farklılıklar söz konusudur.

8 ZAMANI FARKLI OLSA DA HERKES ERGENLİĞİ YAŞAR

9 ERGENL İĞİ N TANIMI  İnsanın içinde fırtınaların koptuğu,  Sosyal,  Psikolojik,  Fiziksel değişimlerin bir arada yaşandığı,  Çocuklukla erişkinlik arasında yer alan,  Hızlı bir BÜYÜME, GELİŞME ve OLGUNLAŞMANIN olduğu,  Gelecekteki yaşantıyı belirleyen dönem olarak tanımlayabiliriz.

10 ERGENL İĞİ N TANIMI ÇOCUKLAR SADECE BÜYÜRLER, ERGENLER İSE HEM BÜYÜRLER HEM DEĞİŞİRLER. ERGENLİK; İKİNCİ DOĞUM OLARAK DA ADLANDIRILIR.

11 Büyüme bedenin fiziksel olarak irileşmesidir. İnsanın büyümesi yumurtanın döllenmesi ile başlar ve ergenlik döneminin sonuna kadar devam eder. Ergenlik döneminde fiziksel gelişim bütün gelişim dönemlerinin önünde ve çok hızlı bir biçimde kendini gösterir. Ergenlik döneminde boyda ve ağırlıkta belirgin artışlar olur. Erkeklerde daha çok kas, kızlarda ise yağ dokusu gelişimi olmaktadır. Bu nedenle ergenlikte aşırı kilo alımı ve şişmanlık sık görülen yakınmalardır..

12 Normal olarak büyüme ve gelişme birlikte olur. Ancak eş zamanlı olmayabilir, biri diğerinin önüne geçebilir. Kişinin bedensel büyümesi geri, zihinsel ve ruhsal gelişimi ise çok ileri olabilir. Bu durum çocukların kendi kimliklerini benimsemelerini, kendileriyle barışık olmalarını zorlaştırabilir..

13 KIZLAR Birkaç yıl erkeklerden daha uzun ve olgundurlar.

14 FİZİKSEL-CİNSEL GELİŞİM ZİHİNSEL GELİŞİM SOSYAL GELİŞİM DUYGUSAL-RUHSAL GELİŞİM ERGENLİK DÖNEMİNİN GELİŞİM AŞAMALARI

15 FİZİKSEL-CİNSEL GELİŞİM KIZLARDA FİZİKSEL GELİŞİM VE DEĞİŞİM

16 KIZLAR; ERKEKLERDEN ÖNCE GELİŞMEYE BAŞLAR (Yaklaşık 2 yıl önce). KIZLARIN ERGENLİĞE GİRİŞ YAŞI 10-13 YAŞLAR ARASINDADIR. BİRKAÇ YIL ERKEKLERDEN DAHA UZUN VE OLGUNDURLAR. 16-18 YAŞLARINA KADAR VE YILDA 9 CM UZAYABİLİRLER.

17 KIZLARDA FİZİKSEL GELİŞİM VE DEĞİŞİM ERGENLİK SÜRESİNCE KİLO ORTALAMA 16 kg ARTABİLİR. KIZLARIN BEDENİNDEKİ DEĞİŞİMLER ÖSTROJEN HORMONUNUN ETKİSİYLE GERÇEKLEŞİR.

18 KIZLARDA FİZİKSEL GELİŞİM VE DEĞİŞİM  Ergenlik Göğüslerin Büyümesi İle Başlar. ( 10-11 Yaşında )  Bir Göğüs Diğerinden Daha Büyük Olabilir. (Normallik Kaygısı)  Heyecanlanıp, Utanabilirler.  Kambur Durabilirler  Duruş Bozuklukları Ortaya Çıkabilir.

19 KIZLARDA FİZİKSEL GELİŞİM VE DEĞİŞİM  KOL ALTLARINDA,  BACAKLARIN ÜZERİNDE,  GENİTAL BÖLGEDE KILLANMA BAŞLAR.

20 KIZLARDA FİZİKSEL GELİŞİM VE DEĞİŞİM  KALÇALAR GENİŞLER,  BEL DARALIR.  KARIN, KALÇA VE BACAK BÖLGELERİNDE YAĞ DEPOLANMAYA BAŞLAR.

21 KIZLARDA FİZİKSEL GELİŞİM VE DEĞİŞİM KOLLARI, BACAKLARI, ELLERİ VE AYAKLARI VÜCUDUN GERİ KALAN KISIMLARINA GÖRE DAHA HIZLI BÜYÜYECEKTİR, BU ORGANLAR DAHA UZUN OLABİLİR.

22 KIZLARDA FİZİKSEL GELİŞİM VE DEĞİŞİM VÜCUDUN GERİ KALAN KISIMLARI KOL VE BACAKLARDAKİ BÜYÜMEYİ YAKALAYINCAYA KADAR KENDİNİ BİRAZ BİÇİMSİZ HİSSEDEBİLİR.

23 KIZLARDA FİZİKSEL GELİŞİM VE DEĞİŞİM  DERİ DAHA YAĞLI HALE GELİR  DAHA ÇOK TERLER,  TER BEZLERİ BÜYÜMEYE BAŞLAR,  YÜZÜNDE SİVİLCELER OLUR (HORMONLARIN YÜKSELMESİNE BAĞLI OLARAK )

24 KIZLARDA FİZİKSEL GELİŞİM VE DEĞİŞİM MENSTÜRASYON (ADET KANAMASI)  10-16 YAŞ ARASINDA BAŞLAYABİLİR.  GENELLİKLE İLK YILLARDA DÜZENSİZ KANAMALAR OLUR.  BİR SÜRE SONRA DÜZENE GİRECEKTİR.  BAZI GENÇ KIZLARIN ADET KANAMASI DİĞERLERİNDEN DAHA AĞIR OLABİLİR.

25 KIZLARDA FİZİKSEL GELİŞİM VE DEĞİŞİM ŞİKAYETLER  KRAMPLAR,  KARINDA GAZ BİRİKMESİ,  GÖĞÜSLERDE HASSASİYET VEYA ŞİŞKİNLİK,  BAŞ AĞRISI,  DUYGUSAL DEĞİŞİKLİKLER,  DEPRESYON.

26 KIZLARDA FİZİKSEL GELİŞİM VE DEĞİŞİM BU DÖNEMDE; SPOR, BANYO GİBİ NORMAL AKTİVİTELERDEN VAZGEÇİLMEMELİDİR.

27 ERKEKLERDE ERGENLİK ERGENLİK BELİRTİLERİ ERKEKLERDE ORTALAMA 13-15 YAŞLARINDA BAŞLAR.

28 ERKEKLERDE ERGENLİK BOY, YILDA ORTALAMA 10,5 CM UZAR. 18-20 YAŞLARINA KADAR SÜRER. KİLO, ERGENLİK DÖNEMİ SÜRESİNCE ORTALAMA, 20 KG ARTAR

29 ERKEKLERDE ERGENLİK ERKEKLERİN BEDENİNDEKİ DEĞİŞİMLER TESTESTERON HORMONUNUN ETKİSİYLE GERÇEKLEŞİR

30 ERKEKLERDE ERGENLİK GENİTAL KILLANMA, PENİS BOYUTLARINDA BÜYÜME, KAS GELİŞİMİ VE DAHA GEÇ DÖNEMDE SAKAL VE BIYIK BÖLGESİNDE KILLANMA İLE SÜRER.

31 ERKEKLERDE ERGENLİK KOLLARI, BACAKLARI, ELLERİ VE AYAKLARI VÜCUDUNUN GERİ KALAN BÖLÜMLERİNDEN DAHA HIZLI BÜYÜR.

32 ERKEKLERDE ERGENLİK BOĞUK BİR SESE SAHİP OLUR. BU DURUM SESİNDE ÇATALLAŞMAYA YOL AÇABİLİR. ZAMANLA SESİNDEKİ ÇATALLAŞMA DURUR VE BİR SÜRE SONRA NORMAL BİR SESE SAHİP OLUR.

33 ERKEKLERDE ERGENLİK KOLTUK ALTLARINDA, BACAKLARINDA,YÜZÜNDE, GENİTAL BÖLGEDE, GÖĞÜS BÖLGESİNDE KILLANMA OLUR.

34 ERKEKLERDE ERGENLİK DERİ, ERGENLİKLE BİRLİKTE DAHA YAĞLI HALE GELİR VE DAHA ÇOK TERLER, ÇÜNKÜ TER BEZLERİ DE BÜYÜMEYE BAŞLAMIŞTIR. VÜCÜT SIK SIK YIKANMALIDIR.

35 ZİHİNSEL GELİŞİM ZİHİNSEL GELİŞME, ERGENLİK DÖNEMİ BOYUNCA HIZLA GELİŞİR; 15-16 YAŞLARINDA DORUĞA ULAŞIR. DAHA SONRA YAVAŞLAYARAK 20 YAŞINA KADAR GELİŞİMİ DEVAM EDER.

36 ZİHİNSEL GELİŞİM GENCİN, AİLESİ VE YETİŞTİĞİ ORTAM İLE ZİHİNSEL GELİŞİM ARASINDA SIKI BİR BAĞLANTI VARDIR. ZEKÂ, TEK BAŞINA KİŞİLİĞİ BELİRLEYEN BİR ETKEN DEĞİLDİR. ANCAK ZEKA İLE BELLİ KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ ARASIDA SIKI BİR BAĞ VARDIR.

37 ZİHİNSEL GELİŞİM SOYUT DÜŞÜNEBİLME, KOLAY GENELLEMELER YAPMA VE DAHA ÇABUK SORUN ÇÖZEBİLME GİBİ ÖZELLİKLER KİŞİNİN DAVRANIŞINI DAHA GERÇEKÇİ, DAHA OLGUN KILMAKTADIR. ZİHİNSEL GELİŞİM İLE GENÇ, ÇEVRESİYLE ETKİLEŞİMİNİ ARTTIRMAKTA, ÖZÜMSEDİĞİ YENİ KAVRAMLARI YENİ DURUMLARA UYGULAMAKTA, UYUM YAPMAKTADIR.

38 ZİHİNSEL GELİŞİM GENÇ, DENEYİMİNE VE ALGILAMASINA BAĞLI OLMAKSIZIN MANTIKLI DÜŞÜNCE İLKELERİNİ KULLANARAK MUHAKEME YAPABİLİR, GENELLEMELERE GİDEBİLİR, SONUÇLARA VARABİLİR. KIZLAR SÖZEL İFADE VE DİL GELİŞİMİ BAKIMINDAN DAHA İLERİDİRLER. ERKEKLER, SAYISAL ALANDA DAHA BAŞARILI OLURLAR.

39 SOSYAL GELİŞİM ☻ ÇOCUK BEDENİ GELİŞİRKEN, ÇOCUKSU DAVRANIŞLAR YERİNİ DAHA OLGUN TUTUM VE DAVRANIŞLARA BIRAKIR. ☻ ÇEVREDEN GELEN ETKİLER VE BASKILARLA ERGEN ÇOCUKSU DAVRANIŞLARINI BIRAKACAK, YETİŞKİNLERE YARAŞIR DAVRANIŞLARA ADIM ATACAKTIR.

40 Başkalarının duygu ve düşüncelerini dinleme, anlayış gösterme “EMPATİ” yi geliştirir. Sanat dalları başkalarına anlayış gösterme konusunda yardımcı olacaktır. Sanat dallarıyla kişilerin duygu ve düşünceleri değişik yorumlarla paylaşıma sunulmaktadır. Bu nedenle tiyatro, drama, sinema gibi sanatsal katılımlar gelişim için son derece yararlı olacaktır.

41 BAĞIMSIZLIK VE BAĞLILIK Ergenlik döneminde bağımsızlık duygusunu doyasıya yaşamak için zamanımızın çoğunu dışarıda geçirmek isteriz. Bu nedenle eve giriş-çıkış saatlerinin olması, anne babalarımızın bu konudaki müdahalesi bize sıkıntı verir. Ancak bunun bir denetim olmaktan daha çok birlikte yaşayan insanların birbirlerine saygılarının gereği olduğu unutulmamalıdır. Burada yapılabilecek en iyi şey sevdiklerimize bağlılığı sürdürerek, bağımsızlığı kazanmak olmalıdır.

42 SOSYAL GELİŞİM AİLE; ERGENLİK; KİŞİNİN KİMLİK, KİŞİLİK OLUŞTURMAYA BAŞLADIĞI VE AİLEDEN BAĞIMSIZ OLMA DÜŞÜNCESİNİN KAZANILDIĞI DÖNEMDİR.

43 SOSYAL GELİŞİM ARKADAŞLIK;  AYNI CİNSİYETTEKİ YAKIN ARKADAŞLARLA BİRLİKTE OLMAK İSTER.  ERKEKLER ARALARINDA CİNSELLİK VE KIZLAR HAKKINDA DAHA FAZLA KONUŞURLAR.

44 SOSYAL GELİŞİM ARKADAŞLIK;  ERKEKLERİN KURDUKLARI GRUPLAR DAHA KALABALIKTIR, İLİŞKİLER YÜZEYSELDİR.  KIZLARIN GRUPLARI DAHA KÜÇÜKTÜR, ANCAK İLİŞKİLER DAHA SIKIDIR.

45 SOSYAL GELİŞİM ARKADAŞLIK;  ERGENLİĞİN ORTALARINA DOĞRU KARŞI CİNSE OLAN İLGİ ARTAR.  ERGEN KARŞI CİNSİN DİKKATİNİ ÇEKMEK İÇİN DIŞ GÖRÜNÜŞÜNE DİKKAT EDER.  EN SEVDİĞİ ARKADAŞI BAŞKA BİRİYLE ARKADAŞLIK EDERSE KIRILIR.

46 DUYGUSAL-RUHSAL GELİŞİM KIZLAR ERKEKLERE GÖRE DAHA BELİRSİZ VE SİLİK ÖZELLİKLER TAŞIRLAR. YAŞÇA BÜYÜK ERKEKLERE İLGİ DUYARLAR. ÇÜNKÜ ERKEN GELİŞMİŞ VE OLGUNLAŞMIŞLARDIR. ROMANTİK AŞKLA İLGİLİDİRLER.

47 DUYGUSAL-RUHSAL GELİŞİM KONUŞKANDIRLAR FAKAT BU İLETİŞİM KURMAYA YÖNELİK DEĞİLDİR. OLUR OLMAZ ŞEYLERE GÜLME EĞİLİMİNDEDİRLER. AYNA KARŞISINDA DAHA FAZLA ZAMAN HARCARLAR.

48 DUYGUSAL-RUHSAL GELİŞİM KARŞITLIKLARI VE DENGESİZLİKLERİ VARDIR. KENDİNİ TANIMA YOLUNDA BÜYÜK BİR ÇABA HARCAMAK ZORUNDA KALIR. “BAĞIMSIZ BENİ” ORTAYA KOYMA ÇABASINDADIR.

49 DUYGUSAL-RUHSAL GELİŞİM ÇOK KISA ARALIKLARLA AŞIRI HAREKETLİ VE AŞIRI DURGUN OLABİLİR. ARKADAŞLAR ARASINDA ADI GEÇEN YA DA BENZEMEK İSTEDİĞİ KİŞİLERİN ÜZERİNDE GÖRÜLEN GİYSİLER VE MARKALAR ÖNE ÇIKAR

50 DUYGUSAL-RUHSAL GELİŞİM İLGİ DUYDUĞU KONULAR VE NESNELERE İLİŞKİN AŞIRI DİKKAT VE TİTİZLİK SÖZ KONUSUDUR. KENDİNE GÜVEN VE GÜVENSİZLİK ÇATIŞMALARI YAŞAR.

51 DUYGUSAL-RUHSAL GELİŞİM SON DERECE HASSAS VE KIRILGAN OLURLAR. SALDIRGANDIR, GÜRÜLTÜCÜDÜR, ÇOK DEĞİŞKENDİRLER, İSTEKLERİ GELİP-GEÇİCİDİR. SON DERECE BENCİL VE FEDAKÂR OLABİLİR.

52 Duygusal olarak belki de en çok etkilendiğiniz konulardan biri de arkadaşlarınıza “ Hayır!” diyememek olabilir.

53 Eğer arkadaşınıza “Hayır” dediğinizde sizden uzaklaşıyorsa gerçekten arkadaşınız mı? Yaptıklarının yanlış olduğunu düşündüğünüz birine “Hayır” diyerek ona ne yaptığını düşünme şansı veriyor olabilirsiniz. Teklifler, öneriler cevap hakkını ve sorumluluğunu bize verirler. “Evet” cevabını almak için soruluyor ise bu sadece baskıdır. Böyle bir durumda hak karşımızdakine geçer sorumluluk ise bize kalır. Eğer biri size sürekli “ Evet” diyorsa düşünün. Size içtenlikle “Hayır” diyemeyen birinin “Evet”leri de içten değildir

54 ERGENLİĞİN SONLANMASI DENGELİLİĞİN ARTMASI PROBLEMLERİ KARŞILAMA YÖNTEMLERİ YETİŞKİNLERİN MÜDAHALELERİNDE AZALMA DUYGUSAL SAKİNLİĞİN ARTMASI GERÇEKÇİLİĞİN ARTMASI

55 ERGENLİĞİN SONLANMASI EVLİLİK VE AİLE HAYATINA HAZIRLANMASI. BİLİMSEL BİR DÜNYAYA AYAK UYDURACAK DEĞERLERİ GELİŞTİRMESİ. KİŞİNİN KENDİ FİZİK YAPISINI, ERKEK YA DA KADIN CİNSEL ROLÜNÜ KABUL ETMESİ, BU ROLE UYGUN DAVRANIŞ GELİŞTİRMESİ.

56 ERGENLİĞİN SONLANMASI ANA BABASINDAN VE DİĞER YETİŞKİNLERDEN DUYGUSAL OLARAK KOPUP BAĞIMSIZLIĞINI KAZANMASI. OLGUNLUK SEMBOLLERİNE KARŞI İLGİ TOPLUMA KARŞI SORUMLU BİR DAVRANIŞ KAZANMAYI İSTEMEK VE BUNA ULAŞMAK

57 ERGENLİĞİN SONLANMASI BİR MESLEK SEÇEBİLMESİ. TOPLUMSAL YETİŞKİN BİR BİREY OLABİLMEK İÇİN GEREKLİ BİLGİ VE YETENEKLERİ KAZANMASI. DUYGUSAL BAĞIMSIZLIĞI KAZANMA VE KENDİSİ İLE İLGİLİ ÖNEMLİ KARARLARI KENDİ BAŞINA VEREBİLMESİ.

58 ERGENLİĞİN SONLANMASI ARKADAŞ İLİŞKİLERİNDE KABUL GÖRMESİ. ARKADAŞLIK BECERİLERİ, İŞBİRLİĞİ, LİDERLİK YETENEKLERİNİ GELİŞTİREBİLMESİ. ÇATIŞAN DEĞERLERİ UZLAŞTIRMA VE KENDİ YAŞINA ÖZGÜ BİR YAŞAM FELSEFESİ GELİŞTİREBİLMESİ.

59 Bu konularda önceden bilgi sahibi olma tıpkı ‘’ AŞI ’’ gibi, koruyucu ve rahatlatıcı olur.

60 Sabırla Dinlediğiniz İçin Teşekkür Ederim