GÜRÜLTÜ NEDİR? İnsanlar üzerinde olumsuz etki yapan ve hoşa gitmeyen seslere gürültü denir. – İnsanların işitme sağlığını ve algılamasını olumsuz yönde.

... konulu sunumlar: "GÜRÜLTÜ NEDİR? İnsanlar üzerinde olumsuz etki yapan ve hoşa gitmeyen seslere gürültü denir. – İnsanların işitme sağlığını ve algılamasını olumsuz yönde."— Sunum transkripti:

1

2 GÜRÜLTÜ NEDİR? İnsanlar üzerinde olumsuz etki yapan ve hoşa gitmeyen seslere gürültü denir. – İnsanların işitme sağlığını ve algılamasını olumsuz yönde etkileyen, fizyolojik ve psikolojik dengeleri bozabilen, iş performansını azaltan, çevrenin hoşnutluğunu ve sakinliğini yok ederek niteliğini değiştiren önemli bir çevre kirliliği türüdür. – İstenmeyen ve dinleyene bir anlam ifade etmeyen ses. – Ses dalgaları halinde yayılan bir enerji şeklidir.

3 Yayılması havadaki moleküllerin titreşmesi vasıtası ile oluşur (Havası boşaltılmış bir fanus içindeki zilin sesi duyulmaz). Ses dalgaları havadaki moleküllerle, basınç da gene aynı şekilde havadaki moleküllerle ilgili olduğundan, ses dalgalarına, basınç dalgaları da denir. Ses dalgaları kendilerini kulağa yaptıkları basınçla hissettirirler. Bu basınç sesin cinsine göre büyük değişiklikler gösterir.

4 Çeşitli seslerin kulağa karışmasına gürültü denir
Çeşitli seslerin kulağa karışmasına gürültü denir. Gürültü çeşitli kaynaklardan çıkan, birbiriyle ilgisi olmayan seslerdir. Böyle ses karışımlarının, uyumlu ses karışımı olan müzikle bir ilgisi yoktur.

5 Ses şiddetinin ölçüm birimi, DESİBEL‘dir. dB simgesi ile gösterilir
Ses şiddetinin ölçüm birimi, DESİBEL‘dir. dB simgesi ile gösterilir. Desibel, insan kulağının en çok hassas olduğu orta ve yüksek frekansların özellikle vurgulandığı bir ses değerlendirme birimidir.

6 Desibel değerlerine göre sesler şöyle gruplandırılabilir: 0-30 Desibel arası Çok sessiz Desibel arası Sessiz Desibel arası Orta derecede gürültü Desibel arası Gürültülü Desibel arası Çok gürültülü ortam

7 GÜRÜLTÜNÜN İNSAN SAĞLIĞI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
Psikolojik etkiler; sinir bozukluğu, korku, rahatsızlık, tedirginlik, yorgunluk, zihinsel etkilerde yavaşlama, uykusuzluk vb. Gürültünün konuşma ile olan iletişimi önlemesi, iş verimine ve iş güvenliğine olan etkileri. Fizyolojik etkileri; işitme duyusunda oluşturduğu olumsuz etkiler ( İşitme kaybı ya da işitme eşiğinin kayması adı verilen işitme duyusunda azalma, kulak ağrısı, mide bulantısı (yüksek basınçlı gürültüye maruziyet – sunuk kalma) , kas gerilmeleri stres, kan basıncında artış, kalp atışlarının ve kan dolaşımının değişimi, göz bebeğinin büyümesi vb.)

8

9 GÜRÜLTÜ DÜZEYİNİN ÖLÇÜLMESİ
Gürültü düzeyinin ölçülmesi ve analizi için ses düzeyi ölçü aletleri, frekans analizörleri ve kişisel veya ortam gürültü dozimetreleri kullanılır. İşyeri çalışma ortamında gürültü düzeyinin yüksek olup olmadığına karar vermek için teknik olmayan bazı kurallar da vardır:

10 Yanında bulunan bir kişinin konuşmasının anlaşılabilmesi için, o kişinin alışılmış konuşma tonunun dışında ses tonunu arttırarak konuşması gereği, veya kişinin anlaması için kulağına doğru bağırmak zorunluluğu doğuyorsa, gürültü müsaade edilebilir (kulak koruyucusu kullanılmadan çalışılabilir) düzeyi aşmış demektir. Eğer işçi, bir iş günü çalışma sonunda, kafasının içinde gürültü işitiyorsa ve kulağında çınlama oluyorsa aşırı düzeyde gürültüye maruz demektir. Eğer işçi çalışma günü bitiminde konuşma ve müzik seslerini açık ve net olarak anlamakta güçlük çekiyorsa, fakat sabahleyin işe giderken konuşma ve müzik seslerini açık ve net olarak anlıyorsa o kişi yüksek düzeyde gürültüye maruz kalıyor demektir. Önlem alınmadığı takdirde ileride kalıcı işitme kaybına uğrayacağı konusunda hiçbir şüphe yoktur

11 GÜRÜLTÜ ÖLÇÜM ALETİ

12 GÜRÜLTÜYE KARŞI ÖNLEM İşyerlerinde gürültü konusunda alınması gereken önlem İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğünün 78 nci maddesinde belirtilmiştir. Alınacak önlem sırası (1) gürültünün kaynağında, (2) yansıma kaynaklarının ortadan kaldırılması – yol da- (3) alıcıda yani kulakta engellemektir. Alınabilecek önlemler Tablo 2 ' de özetlenmiştir. Tablo 2 : Gürültü kontrolü

13 Gürültüyü Kaynakta Azaltmak
En etkili yoldur. Gürültü çıkartan işlemi daha az gürültülü işlemle değiştirmek. Daha az gürültü çıkartan makineleri kullanmak (ikame). Ses Enerjisinin Yayıldığı Yolda Gürültüyü Azaltmak Gürültü çıkartan makinelerin işleyişini yeniden düzenlemek (bakım, titreşen veya vuran bölümleri yumuşak maddelerle kaplamak, süreçte bazı değişiklikler yapmak gibi). Gürültü kaynağı ve ona maruz kalan kişi arasındaki uzaklığı arttırmak. Sesin havada yayılmasını önlemek için ses emici engeller kullanmak. Sesin duvar, tavan ve taban gibi geçebileceği ve yansıyabileceği yerleri ses emici malzeme ile kaplamak veya böyle malzemelerle yapmak. Gürültü kaynağını ses emici malzeme ile kapatmak veya ayırmak. Gürültüyü, Gürültüye Maruz Kalan Kişide Engellemek Gürültüye maruz kalan kişiyi tecrit etmek. Kişisel koruyucu kullanmak. Gürültüye maruziyet – sunuk kalma süresini azaltmak veya gürültülü yerlerde rotasyonla çalıştırmak (idari kontrol). İş programını değiştirmek.

14 KULAK KORUYUCULARININ KULLANILMASI
En iyi kulak koruyucusu kulağa iyice uyan yani rahatça kullanılabilendir. Tıkaçla kulak yolundaki küçük bir açıklık koruyucunun etkinliğini önemli ölçüde azaltır. Bu nedenle iyi bir koruyucu kulağa iyice oturandır. Kulak tıkaçları takıldıktan sonra konuşma veya herhangi bir şeyi çiğneme sonucu yerinden çıkabilir . Bu nedenle çalışırken zaman zaman kontrol edilerek yerine iyice yerleştirilmelidir. Eğer kulak tıkaçları devamlı temiz bulundurulur ise kulakta tahriş ve diğer herhangi bir reaksiyona neden olmaz

15

16 İŞYERİ VE ATÖLYELER İÇİN GÜRÜLTÜ DEĞERLENDİRMESİ
Gürültü kaynağına sahip işyeri ve atölyeler için (Ekmek fırınları, atölyeler, havalandırmaya sahip işletmeler vb.) Çevresel Gürültü Seviyesi Değerlendirme Raporu hazırlanmaktadır. İşyeri ve Atölyeler için T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayınlanan Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği Madde 22’de belirtilen aşağıdaki şartları sağlama zorunluluğu bulunmaktadır. Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği Madde 22 aşağıdaki gibidir:

17 ALANLAR Lgündüz (dBA) Lakşam (dBA) Lgece (dBA) Gürültüye hassas kullanımlardan eğitim, kültür ve sağlık alanları ile  yazlık ve kamp yerlerinin yoğunluklu olduğu alanlar 60 55 50 Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların birlikte bulunduğu alanlardan konutların yoğun olarak bulunduğu alanlar 65 Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların birlikte bulunduğu alanlardan işyerlerinin yoğun olarak bulunduğu alanlar 68 63 58 Endüstriyel alanlar 70

18

19 ALINACAK ÖNLEMLER

20

21 28 Temmuz 2013  PAZAR Resmî Gazete Sayı : YÖNETMELİK Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından: ÇALIŞANLARIN GÜRÜLTÜ İLE İLGİLİ RİSKLERDEN KORUNMALARINA DAİR YÖNETMELİK

22 BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, çalışanların gürültüye maruz kalmaları sonucu oluşabilecek sağlık ve güvenlik risklerinden, özellikle işitme ile ilgili risklerden korunmaları için asgari gereklilikleri belirlemektir. Kapsam MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamındaki işyerlerinde uygulanır. Dayanak MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 6331 sayılı Kanunun 30 uncu maddesine ve 9/1/1985 tarihli ve 3146 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanuna dayanılarak ve 6/2/2003 tarihli ve 2003/10/EC sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Direktifine paralel olarak hazırlanmıştır.

23 Tanımlar MADDE 4- Bu Yönetmelikte geçen; a) En yüksek ses basıncı (Ptepe): C-frekans ağırlıklı anlık gürültü basıncının tepe değerini. b) Günlük gürültü maruziyet düzeyi :En yüksek ses basıncının ve anlık darbeli gürültünün de dahil olduğu A-ağırlıklı bütün gürültü maruziyet düzeylerinin, sekiz saatlik bir iş günü için zaman ağırlıklı ortalamasını. c) Haftalık gürültü maruziyet düzeyi (LEX, 8saat): TS 2607 ISO 1999 standardında tanımlandığı gibi A-ağırlıklı günlük gürültü maruziyet düzeylerinin, sekiz saatlik beş iş gününden oluşan bir hafta için zaman ağırlıklı ortalamasını. d) Kanun: 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununu, ifade eder.

24 İKİNCİ BÖLÜM Maruziyet Değerleri ve İşverenlerin Yükümlülükleri Maruziyet eylem değerleri ve maruziyet sınır değerleri MADDE 5 – (1) Bu Yönetmeliğin uygulanması bakımından, maruziyet eylem değerleri ve maruziyet sınır değerleri aşağıda verilmiştir. (2) Maruziyet sınır değerleri uygulanırken, çalışanların maruziyetinin tespitinde, çalışanın kullandığı kişisel kulak koruyucu donanımların koruyucu etkisi de dikkate alınır. (3) Maruziyet eylem değerlerinde kulak koruyucularının etkisi dikkate alınmaz. (4) Günlük gürültü maruziyetinin günden güne belirgin şekilde farklılık gösterdiğinin kesin olarak tespit edildiği işlerde, maruziyet sınır değerleri ile maruziyet eylem değerlerinin uygulanmasında günlük gürültü maruziyet düzeyi yerine, haftalık gürültü maruziyet düzeyi kullanılabilir.

25 MARUZİYETİN BELİRLENMESİ
MADDE 6 – (1) İşveren, çalışanların maruz kaldığı gürültü düzeyini, işyerinde gerçekleştirilen risk değerlendirmesinde ele alır ve risk değerlendirmesi sonuçlarına göre gereken durumlarda gürültü ölçümleri yaptırarakmaruziyeti belirler. RİSKLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ MADDE 7 – (1) İşveren; 29/12/2012 tarihli ve sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği uyarınca işyerinde gerçekleştirilen risk değerlendirmesinde, gürültüden kaynaklanabilecek riskleri değerlendirirken;

26 Kişisel korunma Maruziyetin önlenmesi ve azaltılması
MADDE 8 – (1) İşveren, risklerin kaynağında kontrol edilebilirliğini ve teknik gelişmeleri dikkate alarak, gürültüye maruziyetten kaynaklanan risklerin kaynağında yok edilmesini veya en aza indirilmesini sağlar ve 8, 9, 10 ve 11 inci maddelere göre hangi tedbirlerin alınacağını belirler. (2) İşveren, maruziyetin önlenmesi veya azaltılmasında, Kanunun 5 inci maddesinde yer alan risklerden korunma ilkelerine uyar. Kişisel korunma MADDE 9 –  (1) Gürültüye maruziyetten kaynaklanabilecek riskler, 8 inci maddede belirtilen tedbirler ile önlenemiyor ise işveren;  kulak koruyucu donanımları çalışanların kullanımına hazır halde bulundurur.

27 Maruziyetin sınırlandırılması MADDE 10 –
 (1) Çalışanın maruziyeti, hiçbir durumda maruziyet sınır değerlerini aşamaz. Bu Yönetmelikte belirtilen bütün kontrol tedbirlerinin alınmasına rağmen, 5 inci maddede belirtilen maruziyet sınır değerlerinin aşıldığının tespit edildiği durumlarda, işveren;  Maruziyeti, sınır değerlerin altına indirmek amacıyla gerekli tedbirleri derhal alır. Çalışanların bilgilendirilmesi ve eğitimi MADDE 11 –  (1) İşveren, işyerinde 5 inci maddede belirtilen en düşük maruziyet eylem değerlerine eşit veya bu değerlerin üzerindeki gürültüye maruz kalan çalışanların veya temsilcilerinin gürültü maruziyeti ile ilgili olarak bazı hususlarda bilgilendirilmelerini ve eğitilmelerini sağlar.

28 Çalışanların görüşlerinin alınması ve katılımlarının sağlanması
MADDE 12 – İşveren, bu Yönetmeliğin kapsadığı konularda  çalışanların veya temsilcilerinin görüşlerini alır ve katılımlarını sağlar. Sağlık gözetimi MADDE 13 – Gürültüye bağlı olan herhangi bir işitme kaybında erken tanı konulması ve çalışanların işitme kabiliyetinin korunması amacıyla işveren çalışanların sağlık gözetimine tabi tutulmalarını sağlar.

29 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Çeşitli ve Son Hükümler Yürürlükten kaldırılan yönetmelik MADDE 14 – (1) 23/12/2003 tarihli ve sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gürültü Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır. Yürürlük MADDE 15 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme MADDE 16 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı yürütür.

30 SES VE TİTREŞİM TESTİ

31 HAZIRLAYANLAR: TUĞBA KOÇAK ÇAĞLA PANCAR DİLARA EKEMEN BESTE KARAALİ

32 KAYNAKÇA