Doğru Akım: Doğru akım, zamana bağlı olarak yönü değişmeyen akıma denir. Kısa gösterimi DA (Doğru Akım) ya da İngilizce haliyle DC (Direct Current) şeklindedir.

... konulu sunumlar: "Doğru Akım: Doğru akım, zamana bağlı olarak yönü değişmeyen akıma denir. Kısa gösterimi DA (Doğru Akım) ya da İngilizce haliyle DC (Direct Current) şeklindedir."— Sunum transkripti:

1 Doğru Akım: Doğru akım, zamana bağlı olarak yönü değişmeyen akıma denir. Kısa gösterimi DA (Doğru Akım) ya da İngilizce haliyle DC (Direct Current) şeklindedir. Doğru akımın yönü değişmese de şiddeti değişebilir. Buna göre doğru akım; düzgün ve değişken olmak üzere iki başlık altında incelenebilir. Eğer aşağıdaki grafiklerde düşey eksen akım değerleri yerine gerilim değerleri içerseydi biz bu eğrilere düzgün doğru gerilim veya değişken doğru gerilim sinyalleri diyebilirdik.

2 Alternatif Akım: Zamana bağlı olarak hem yönü hem de şiddeti değişen akımlara alternatif akım denir. Alternatif akım denince akla ilk olarak şebekeden çekilen akım gelir. Şebeke akımının dalga formu sinüs eğrisi şeklindedir. Kısa gösterimi AA (Alternatif Akım) ya da İngilizce olarak AC (Alternative Current) şeklindedir.

3

4

5 Analog sinyal kesintisiz ve süreklidir
Analog sinyal kesintisiz ve süreklidir. Sonsuz noktadan oluşur gibi bir tanımlama da yapabiliriz. Dijital sinyal ise sayısallaştırılmış bir sinyal formatıdır.

6 İşaretsiz Sayılar

7

8 Burada B Binary ifadesinin kısaltmasıdır.
Sayının 2 lik tabanda olduğunu gösterir.

9 A/D Çeviriciler Analog Digital Conversion: Analog Dijital Dönüşüm
Örnek: 4 bit çözünürlükte ADC işlemi yapabilen bir mikrodenetleyicinin analog olarak konfigure edilmiş portlarından birine 0’ dan 15 V’a dek (15V dahil) 1er Voltluk eşit aralıklar ile şiddeti değişen DC bir sinyal uygulanmaktadır. (Uygulanan Sinyaller: 0V, 1V, 2V, 3V, 4V, 5V,…………., 14V ve 15V) Bu sinyalin 8V olması durumunda ADC işleminin sonucu ne olur? Çözüm: 0V uygulandığında ADC işleminin sonucu 0000 15V uygulandığında ADC işleminin sonucu 1111 Olacaktır. 0V ile 15V arasındaki sayılar (0 ve 15 dahil olmak üzere), 24 = 16 adet ikili sayı ile ifade edilebilir. Bu durumda 0 ile 15V aralığı 15 eşit parçaya bölünür ve her parçanın değeri 1V olur. Uygulanan gerilim 8V olduğunda ; 8 desimal (10luk sayısı sistemindeki) sayısının ADC dönüşümün değeri ikili sayı sisteminde 1000 olacaktır Örnekleme frekansının yeteri kadar yüksek olduğu kabul edildi.

10 Sensörler (Algılayıcılar)
Sensörler fiziksel bir büyüklüğü elektrik sinyaline çevirmekte kullanılan cihazlardır. Üretilen elektrik sinyali analog yada dijital sinyal olabileceği gibi, direkt olarak CAN veri hattına uygun formatta veri (dijital sinyal paketi) üretebilenleri de mevcuttur.

11

12 Eyleyiciler (Actuators)
Benzinli araçlarda kullanılan ateşleme bobinleri ve bujiler, dizel araçlarda kullanılan kızdırma bujileri, elektrikli pompalar dahil olmak üzere elektrik motorlarının tamamı, valfler, enjektörler gibi elemanlar eyleyiciler sınıfı altında düşünülür. Sensörler bilgi üretmek amacıyla kullanılmalarına karşın eyleyicilerin bilgi üretmek gibi temel bir amacı yoktur.

13 Sıcaklık Ölçüm Sensörleri

14 Thermocouple – Termoelemanlar
Sıcaklık ölçüm sensörüdür. E,J,M,K… gibi farklı tipte olan bu elemanlara ait genel karakteristik eğriler verilmiştir. Bu eleman sıcaklıkla değişen gerilim değeri üretirler.

15 NTC: Sıcaklık değeri arttıkça direnç değeri azalan sıcaklık ölçüm sensörüdür.
PTC: Sıcaklık değeri arttıkça direnç değeri artan sıcaklık ölçüm sensörüdür.

16 Devir-Hız ve Konum Ölçüm Sensörleri

17 Faraday's Law İndüktif Tipli Sensörler:
Bu sensörlerin iç yapıları incelendiğine ana parçalar; doğal mıknatıs ve bobindir. Doğal mıknatısın manyetik alanında değişim söz konusu olduğunda bu değişim bobin üzerinde alternatif bir gerilim sinyali oluşmasına neden olur. Böylece harici bir gerilim kaynağına ihtiyaç duymazlar. Bu gerilim vasıtasıyla hız ve konum ölçümleri yapılabilmektedir. Oluşan alternatif gerilim değerinin büyüklüğü; Manyetik alanın büyüklüğüne, sensörün içindeki bobinin sarım sayısına, sensör ile dişli arasındaki mesafeye, sensörün ve dişlinin birbirlerini gördükleri kesit alanına, manyetik alanın değişim hızına bağlıdır. Faraday's Law Any change in the magnetic environment of a coil of wire will cause a voltage (emf) to be "induced" in the coil. No matter how the change is produced, the voltage will be generated. The change could be produced by - changing the magnetic field strength, - moving a magnet toward or away from the coil, - moving the coil into or out of the magnetic field, - rotating the coil relative to the magnet, etc.

18 Hall Etkili Sensör: Manyetik alanda meydana gelen değişim, hall elementinin Kenarlarında yük değişimine neden olurlar. Bu yük değişimi Hall gerilimi olarak adlandırılır. Sensör çıkışı darbe sinyali formuna sahiptir. Harici bir gerilim kaynağına ihtiyaç duyarlar.

19 Kapalı Çevrim ve Açık çevrim Kontrol Ne Demektir ?
Kontrol edilen değer (örneğin egzoz gazlarındaki oksijen miktarı) ile bu değeri etkileyen sistem parametresi (benzinli içten yanmalı motorun yakıt püskürtme süresi) arasındaki ilişkinin bir geri besleme bilgisi (oksijen sensörü) üzerinden gözlemlenerek gerektiğinde sistem parametresine müdahale eden kontrol yöntemine kapalı çevrim (closed loop) kontrol denir. Eğer kontrol sisteminde bir geri besleme bilgisi bulunmuyorsa bu açık çevrim (open loop) kontrol yöntemidir.