ÖZEL EĞİTİME İHTİYACI OLAN ÇOCUKLAR VE ÖZELLİKLERİ

... konulu sunumlar: "ÖZEL EĞİTİME İHTİYACI OLAN ÇOCUKLAR VE ÖZELLİKLERİ"— Sunum transkripti:

1 ÖZEL EĞİTİME İHTİYACI OLAN ÇOCUKLAR VE ÖZELLİKLERİ
KOCAELİ

2 ÖZEL EĞİTİME İHTİYACI OLAN ÇOCUKLARIN SINIFLANDIRILMASI
Zihinsel Öğrenme Yetersizliği Olan Çocuklar İşitme Yetersizliği Olan Çocuklar Görme Yetersizliği Olan Çocuklar Ortopedik Yetersizliği Olan Çocuklar Dil ve Konuşma Güçlüğü olan Çocuklar Özel (Özgül) Öğrenme Güçlüğü Olan Çocuklar Duygusal, Davranışsal ve Sosyal Uyum Güçlüğü Olan Çocuklar Otistik Özellikler Gösteren Çocuklar Üstün Zeka ve Üstün Yeteneği Olan Çocuklar Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Olan Çocuklar KOCAELİ

3 ENGELLİLİĞİN NEDENLERİ
DOĞUM ÖNCESİ NEDENLER Aile soyunda var olan kalıtımsal hastalıklar Özellikle kalıtımsal hastalığı olan akrabalar arasındaki evlilikler Anne baba arasındaki kan ve Rh uyuşmazlığı Kromozomal nedenler Annenin doğum yaşının altında yada üstünde bir yaşta hamile kalması sonucu doğumlar Hamilelik sırasında doktor tavsiyesi dışında ilaç kullanımı Hamilelik sırasında annenin sigara, alkol ve uyuşturucu kullanması KOCAELİ

4 1) DOĞUM ÖNCESİ NEDENLER
Hamilelik sırasında iyonize röntgen ışınlarına maruz kalma Hamilelik sırasında yetersiz beslenme Hamilelik sırasında ateşli, bulaşıcı hastalık geçirme Hamilelik sırasında kaza, aşırı stres, zehirlenme ve travmaya maruz kalma Hamilelik sırasında sağlık kontrollerinin ve yapılmaması gereken testlerin yaptırılmaması Hamile kalmadan önce ve hamilelik döneminde alınması gereken vitamin ve minerallerin eksikliği Çok sayıda ve sık hamile kalınması veya doğum yapılması Annede yüksek tansiyon, kalp hastalığı, şeker hastalığı gibi hastalıkların bulunması KOCAELİ

5 2) DOGUM ANINA AİT NEDENLER
Doğumun sağlık kuruluşunda, Sağlık elemanlarınca gerçekleştirilmemesi, Doğumun beklenen süreden önce ve güç olması Bebeğin düşük doğum ağırlığı ile doğması Doğum esnasında bebeğin travmaya maruz kalması Doğum esnasında bebeğin oksijensiz kalması KOCAELİ

6 3)DOĞUM SONRASI NEDENLER
Doğum sonrası bebeğin ağır ve ateşli hastalık geçirmesi Yeni doğan bebeğin sağlık kontrolünden geçirilmemesi ve gerekli testlerin yaptırılmaması Bebeğin aşılarının düzenli olarak yaptırılmaması Ağır doğum sarılığı Bebeğin yetersiz beslenmesi Ev, iş, trafik kazaları Zehirlenmeler Doğal afetler Ailenin ve çevrenin eğitimsizliği Bireylerin ihmal ve istismar edilmesi KOCAELİ

7 1) ZİHİNSEL ÖĞRENME YETERSİZLİĞİ OLAN ÇOCUKLAR
Zihinsel Yetersizlik: 18 yaşından önce ortaya çıkan zihinsel işlevler ile kavramsal, sosyal ve pratik uyum becerilerinde anlamlı sınırlılıklar görülen yetersizlik durumudur. KOCAELİ

8 HAFİF DÜZEYDE ZİHİNSEL ÖĞRENME YETERSİZLİĞİ
Bireyin eğitim dönemi içinde, sınırlı seviyede destek eğitim hizmetleri ve özel düzenlemelere ihtiyacı olması durumudur. Kaynaştırma eğitiminden en çok faydalanabilecek, alınan tedbirlerle en çok gelişme gösterebilecek gruptur. BEP’ ten en çok fayda görebilecek öğrenciler bu grupta yer alırlar. Bu nedenle sınıflarımızda bu düzeyde yer alan öğrencilerin performanslarını belirlerken ve güncellerken çok dikkatli değerlendirme, gözlem yapmak ve aileyi de sürece dahil etmek son derece önemlidir. KOCAELİ

9 ORTA DÜZEYDE ZİHİNSEL ÖĞRENME YETERSİZLİĞİ
Bireyin temel akademik, günlük yaşam ve iş becerilerinin kazanılmasında yoğun özel eğitim ihtiyacı olması durumudur. KOCAELİ

10 AĞIR DÜZEYDE ZİHİNSEL ÖĞRENME YETERSİZLİĞİ
Bireyin özbakım becerilerinin öğretimide dahil olmak üzere yaşam boyu süren, yaşamın her alanında tutarlı ve daha yoğun özel eğitim ve destek hizmet ihtiyacı olması durumudur. KOCAELİ

11 ÇOK AĞIR DÜZEYDE ZİHİNSEL ÖĞRENME YETERSİZLİĞİ
Bireyin zihinsel yetersizliği yanında başka yetersizlikleri bulunması nedeniyle öz bakım, günlük yaşam ve temel akademik becerilere sahip olmamasından dolayı yaşamı boyunca bakım ve gözetim ihtiyacı olması durumudur. KOCAELİ

12 ZİHİNSEL ÖĞRENME YETERSİZLİĞİ OLAN BİREYLERİN ÖZELLİKLERİ
Sağlık problemleri vardır. İç ve dış organlarda çeşitli deformasyonlar, diş çürümeleri, kafa ve vücut arasında oran farkı, görme ve işitme kusurları bulunabilir. Bedensel gelişimleri yavaştır. Psiko - devimsel alanlarda gerilik gösterirler.El göz koordinasyonunu güç sağlarlar.Büyük ve küçük kaslarını kullanma becerisini geç kazanırlar.Akademik kavramları geç ve güç öğrenirler. KOCAELİ

13 ZİHİNSEL ÖĞRENME YETERSİZLİĞİ OLAN BİREYLERİN ÖZELLİKLERİ
İlgi süreleri kısa ve dikkatleri dağınıktır. Çeşitli durumları kavramada, genelleme yapmada, öğrendiklerini transfer etmede zorluk çekerler. Somut kavramları daha iyi kavrarlar.Konuşma gelişimleri yavaş olup, geç konuşmaya başlarlar. Yeni durumlara uymada zorluk çekerler. KOCAELİ

14 ZİHİNSEL ÖĞRENME YETERSİZLİĞİ OLAN BİREYLERİN ÖZELLİKLERİ
Algıları, kavramları ve tepkileri basittir. Monoton işleri yapmaktan hoşlanırlar. Duygularını, düşüncelerini açık ve bağımsız olarak ifade edemezler. Gördükleri, duydukları şeyleri çabuk unuturlar, bellekleri zayıftır.Kendilerinden yaşça küçük olanlarla arkadaşlık kurarlar. KOCAELİ

15 ZİHİNSEL ÖĞRENME YETERSİZLİĞİ OLAN BİREYLERİN ÖZELLİKLERİ
Grup içi ilişkilerinde başkalarına daima bağımlıdırlar. Kuralları kavramakta zorluk çekerler. Sosyal ilişkilerinde kendilerini grupta kabul ettirilecek becerileri azdır. Arkadaşlık kurmada zorluk çekerler ve kurdukları dostluklar kısa ömürlüdür. Kendilerine güvenleri azdır. Sosyal ilişkilerde bencildirler. KOCAELİ

16 ZİHİNSEL ÖĞRENME YETERSİZLİĞİ OLAN BİREYLERİN ÖZELLİKLERİ
Sosyal durumlara uymada zorluk çekerler. Sosyal faaliyetlere karşı ilgileri azdır. Okul döneminde yaklaşık 6. sınıf düzeyinde akademik becerilere sahip olabilmekte; yetişkin oldukları zaman bir işte çalışabilmek ve en az düzeyde bağımlı yaşayabilmek için gerekli olan sosyal akademik becerileri kazanabilmektedirler. KOCAELİ

17 Başarılı Yaşantılar Sağlama Geriye Bildirim (feed back) Sağlama
SINIFINDA ZİHİNSEL ÖĞRENME YETERSİZLİĞİNE SAHİP OLAN ÖĞRENCİLERİ BULUNAN ÖĞRETMENLERE ÖNERİLER... Başarılı Yaşantılar Sağlama Geriye Bildirim (feed back) Sağlama Doğru Yanıtları Pekiştirme Çoğunun Yeterlik Düzeylerinin Değerlendirilmesi Öğretilecek Konu yada Davranışların Analizi KOCAELİ

18 Bilgilerin Bir Durumdan Diğerine Aktarılmasına Yardımcı Olma
SINIFINDA ZİHİNSEL ÖĞRENME YETERSİZLİĞİNE SAHİP OLAN ÖĞRENCİLERİ BULUNAN ÖĞRETMENLERE ÖNERİLER... Bilgilerin Bir Durumdan Diğerine Aktarılmasına Yardımcı Olma Öğrenilenlerin Yinelenmesini Sağlama Öğrenmeye Güdüleme Bir Defada Öğretilecek Kavramların Sayısını Sınırlama KOCAELİ

19 2) İŞİTME YETERSİZLİĞİ OLAN ÇOCUKLAR
İşitme duyarlılığının kısmen veya tamamen yetersizliğinden dolayı konuşmayı edinmede, dili kullanmada ve iletşimde güçlük nedeniyle bireyin eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumudur. KOCAELİ

20 İŞİTME KAYBININ DERECESİNE BAĞLI OLARAK
Hafif derecede (20 – 40 dB HL) Orta derecede (41 – 70 dB HL) İleri derecede (71 – 95 dB HL) Çok ileri derecede ( dB HL) KOCAELİ

21 İŞİTME YETERSİZLİĞİ OLAN ÇOCUKLAR
İşitme Engelliler : İşitme engelinden dolayı özel eğitime ihtiyacı olan bireylerdir. Nedenler : Doğum öncesi, doğum anı ve doğum sonrası KOCAELİ

22 İŞİTME YETERSİZLİĞİ OLAN ÇOCUKLARIN ÖZELLİKLERİ
Motor Gelişim Bilişsel Gelişim Sosyal ve Duygusal Gelişim Dil Gelişimi KOCAELİ

23 En uygun oturma yeri seçilmeli,
SINIFINDA İŞİTME YETERSİZLİĞİNE SAHİP ÖĞRENCİ BULUNAN ÖĞRETMENLERE YÖNELİK ÖNERİLER… Öncelikle işitme yetersizliği olan çocuğun sınıfta olmadığı zaman seçilerek arkadaşlarına anlayabilecekleri düzeyde çocuğun durumu anlatılmalı, gerektiğinde yardıma ihtiyaç duyduğunda yardım etmeleri söylenmeli. Yaşıtlarıyla sosyal iletişimi desteklenmeli, normal işiten öğrencilerin işitme yetersizliği olan çocuğa nasıl yaklaşacaklarını bilmeleri ve sınıf ortamında kaynaşması sağlanmalı. En uygun oturma yeri seçilmeli, Konuşurken abartılı dudak hareketlerinden kaçınılmalı, KOCAELİ

24 Konuşma esnasında göz iletişimi kurulması,
SINIFINDA İŞİTME YETERSİZLİĞİNE SAHİP ÖĞRENCİ BULUNAN ÖĞRETMENLERE YÖNELİK ÖNERİLER Konuşma esnasında göz iletişimi kurulması, Uzun cümlelerden kaçınılması, Sınıf ortamındaki gürültünün en aza indirilerek kelime ayırt etmenin kolaylaştırılması, Kendisini ifade etmede zorluk yaşadıkları için zaman tanınmalı ve farklı yollar sunulmalı, KOCAELİ

25 SINIFINDA İŞİTME YETERSİZLİĞİNE SAHİP ÖĞRENCİ BULUNAN ÖĞRETMENLERE YÖNELİK ÖNERİLER
En uygun eğitim ortamını belirlenmeli ilgi ve yeteneklerini en iyi şekilde kullanabilmeleri için çok yönlü değerlendirilmeli, (Aile ve diğer öğretmenlerle işbirliği) İstenmeyen bir hareket yaptığında sözel ve yüz ifadeleriyle belirtilmeli, KOCAELİ

26 3) GÖRME YETERSİZLİĞİ OLAN BİREYLER
Görme gücünün kısmen yada tamamen yetersizliğinden dolayı, bireyin eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumudur. Nedenler : Doğum öncesi, doğum anı ve doğum sonrası KOCAELİ

27 SINIFINDA GÖRME YETERSİZLİĞİNE SAHİP ÖĞRENCİ BULUNAN ÖĞRETMENLERE YÖNELİK ÖNERİLER…
Görme güçlüğü olan çocuklar akranlarının görerek öğrendikleri ve anladıkları şeyleri (yüz ifadelerindeki değişiklikler, beden duruşları, yaptıkları hareketler) öğrenebilmeleri ve anlayabilmeleri için yardıma ihtiyaç duyarlar. Öncelikle görme güçlüğü olan çocuğun sınıfta olmadığı zaman seçilerek arkadaşlarına anlayabilecekleri düzeyde çocuğun durumu anlatılmalı, gerektiğinde yardıma ihtiyaç duyduğunda yardım etmeleri söylenmeli. Sınıfta yapılacak çevre düzenlemesi ile takılabileceği çarpabileceği, hareket alanını daraltabileceği düşünülen eşyalar ayak altından kaldırılmalıdır. KOCAELİ

28 SINIFINDA GÖRME YETERSİZLİĞİNE SAHİP ÖĞRENCİ BULUNAN ÖĞRETMENLERE YÖNELİK ÖNERİLER…
Her eşyanın sınıf içinde yeri belirlenmelidir.Çocuk aradığı eşyayı kolayca bulabilmeli ve eşyaların yer değişikliğinden haberdar edilmelidir. Doğrudan göze gelen ışık rahatsız edici olacağından ışıgın kırılarak göze yansımasına dikkat edilmelidir. Sınıf içi oturma düzeninin görme durumuna göre ayarlanması gerekmektedir. KOCAELİ

29 Çocuğun eşyaları dokunarak tanımasına fırsat verilmelidir.
SINIFINDA GÖRME YETERSİZLİĞİNE SAHİP ÖĞRENCİ BULUNAN ÖĞRETMENLERE YÖNELİK ÖNERİLER… Çocuğun eşyaları dokunarak tanımasına fırsat verilmelidir. Tahtaya yazılanlar görme engelli çocuk için sözlü söylenmelidir. Sınıf içinde kimin konuştuğu isim söylenerek belirtilmelidir. “Şu”, “bu” gibi işaret sıfatları yerine nesnelerin adları söylenerek konu anlatılmalıdır. KOCAELİ

30 SINIFINDA GÖRME YETERSİZLİĞİNE SAHİP ÖĞRENCİ BULUNAN ÖĞRETMENLERE YÖNELİK ÖNERİLER…
Çocuğa beceri öğretiminden kaçınılmamalıdır. Çocuk zaman zaman düşecek yada eşyalara çarpacaktır.Eğilirken çarpma olasılığına karşı, elini kafasının önüne hafifçe eğik şekilde tutarak başını koruyabileceği öğretilebilir.Düşerken kollarını öne doğru koyması öğretilerek dolaşmaktan korkmaması sağlanmalıdır. Konuşma eğitimi üzerinde durulmalıdır. Dil gelişimine önem verilmelidir. Yaptığı beceriler sonrasında mutluluk duyulduğu sözle yada davranışlarla ödüllendirilmelidir. KOCAELİ

31 4) ORTOPEDİK YETERSİZLİĞİ OLAN ÇOCUKLAR
Ortopedik Yetersizlik: İskelet, kas ve eklemlerdeki hastalık, bozukluk ve yetersizlikten dolayı, bireyin eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumudur. KOCAELİ

32 ORTOPEDİK YETERSİZLİĞİ OLAN ÇOCUKLARIN ÖZELLİKLERİ
Bağımsız hareket edebilme becerileri, devimsel koordinasyonları sınırlıdır. Hareketten çekinir pasif kalmayı tercih ederler, sıklıkla yogunluktan şikayet ederler. Yetersizlikten etkilenme düzeyine göre uyum konuşma ve öğrenme güçlükleri de görülebilir. Düşük benlik algısı görülebilir. Nedenleri: Ateşli hastalıklar, oksijen yetmezliği, zehirlenme ve kazalar, merkezi sinir sisteminin zedelenmesi KOCAELİ

33 Sınıf mümkün olduğunca giriş katında ve kapıya yakın olmalıdır.
SINIFINDA ORTOPEDİK YETERSİZLİĞE SAHİP ÖĞRENCİ BULUNAN ÖĞRETMENLERE ÖNERİLER… Sınıf mümkün olduğunca giriş katında ve kapıya yakın olmalıdır. Ellerini kullanmada zorluk çeken öğrencilere derslerde ve sınavlarda daha fazla zaman tanınmalıdır. Bedensel engelli çocuk yada sınıf arkadaşlarının birbirlerine karşı anlayış kazanmaları büyük ölçüde öğretmene ve öğretmenin bedensel yetersizliği olan çocuğa yönelik tutumlarına bağlı olduğu unutulmamalıdır. KOCAELİ

34 5) DİL VE KONUŞMA YETERSİZLİĞİ OLAN ÇOCUKLAR
Dil ve konuşma güçlüğü: Sözel iletişimde farklı seviye ve biçimlerde ortaya çıkan aksaklıklar ve düzensizlikler nedeniyle dili kullanma, konuşmayı edinme ve iletişimdeki güçlüklerin, bireyin eğitim performansı ve sosyal uyumunu olumsuz yönde etkilemesi durumudur. KOCAELİ

35 KONUŞMA ENGELİNİN TÜRLERİ
Gecikmiş konuşma Ses bozukluğu Artikülasyon bozukluğu Kekemelik İşitme engeline bağlı konuşma bozuklukları Yarık damak ve beyin engeline bağlı konuşma bozuklukları Yabancı dil ve bölgesel konuşma ayrılıklarına bağlı konuşma bozuklukları KOCAELİ

36 KONUŞMA ENGELİNİN NEDENLERİ
Zeka Sağlık İşitme Sinir, kas sağlığı ve aralarındaki eşgügüm Konuşma organları Olgunlaşma Cinsiyet Duygusal durum KOCAELİ

37 Konuşma konuştukça gelişen ve pekiştirilen bir beceridir.
SINIFINDA DİL VE KONUŞMA YETERSİZLİĞİNE SAHİP ÖĞRENCİ BULUNAN ÖĞRETMENLERE ÖNERİLER… Konuşma konuştukça gelişen ve pekiştirilen bir beceridir. Öğretmen sınıfında konuşmasıyla iyi bir model olmalıdır. Çocuk konuşmaya istekli hale getirilmelidir. Çocuk konuşurken ilgiyle ve sabırla dinlenmelidir. Çocuğun sınıf içerisinde alay konusu olmaması yada rencide edilmemesi için diğer öğrencilerle uygun bir sırada konuşulmalı ve sınıf içerisindeki davranışlarla olumlu örnek olunmalıdır. KOCAELİ

38 6) ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ OLAN ÇOCUKLAR
Dili yazılı yada sözlü anlamak ve kullanabilmek için gerekli olan bilgi alma süreçlerinin birinde veya birkaçında ortaya çıkan ve dinleme, konuşma, okuma, yazma, heceleme, dikkat yoğunlaştırma ya da matematiksel işlemleri yapmada yetersizlik nedeniyle bireyin eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumudur. KOCAELİ

39 6) ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ OLAN ÇOCUKLAR
Nedenleri: Özel eğitimin diğer bütün alanlarında olduğu gibi öğrenme güçlüğünün de nedenleri konusunda kesin veriler yoktur. Ancak beynin hatalı işleyişi, biyokimyasal bozukluklar, kalıtım ve çevresel etmenlerden söz edilebilir. KOCAELİ

40 ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ OLAN ÇOCUKLARIN ÖZELLİKLERİ
Özgül öğrenme güçlüğü çeken çocuklar özellikleri bakımından birbirinden çok farklıdır. Yaygın olarak öğrenme güçlüğü görünen çocuklarda algısal, algısal devimsel ve eşgüdüm problemleri, dikkat bozuklukları, aşırı hareketlilik, düşünme ve bellek problemleri görülmektedir. KOCAELİ

41 OKUMA BECERİSİ Dinlediği, okuduğu bir öyküyü anlatması istendiğinde öykünün başını sonunu karıştırır. Haftanın günlerini, ayları, mevsimleri doğru saysa bile aradan sorulduğunda yanıtlamakta zorluk çeker. Sayı ve harfleri dizgilemekte güçlük çeker. Okuma hızı ve nitelik açısından yaşıtlarından geridir. Harfin şekliyle sesini birleştiremez. Kelimeleri hecelerken yada harflerine ayırırken zorlanır. KOCAELİ

42 YAZMA BECERİSİ Yaşıtlarına oranla el yazısı okunaksız ve çirkindir. Sınıf düzeyine göre yazı yazması yavaştır. Tahtadaki yazıyı defterine çekerken ya da öğretmenin okuduğunu defterine yazarken zorlanır. Yazarken bazı harf ve sayıları, kelimeleri ters yazar, karıştırır. “b” yi “d” yazar. (b-d, m-n, ı-i, 2-5, d-t, ğ-g, g-y, ve - ev) gibi KOCAELİ

43 YAZMA BECERİSİ Yazarken bazı harfleri, heceleri atlar yada harf, hece ekler. Sınıf düzeyine göre yazılı imla ve noktalama hataları yapar. Büyük küçük harf - noktalama, hece bölme hataları Yazarken kelimeler arasında hiç boşluk bırakmaz ya da bir kelimeyi iki üç parçaya bölerek yazar. Ka lem, yapa bil mek tedir... gibi KOCAELİ

44 ARİTMETİK BECERİLERİ Aritmetikte zorlanır.
Dört işlemi yaparken yavaştır, parmak sayar, yanlış yapar. Problemi çözüme götürecek işleme karar veremez. Sayı kavramını anlamakta güçlük çeker. 5 mi 1 mi büyüktür düşünmeden karar veremez. Bazı aritmetik sembollerini öğrenmekte zorlanır, karıştırır. KOCAELİ

45 DİĞER Ev ödevlerini almaz ya da eksik alır.
Odası, çantası, eşyaları ve giysileri dağınıktır. Defter ve kitaplarını kötü kullanır ve yırtar. Yazarken sayfayı düzenli kullanamaz. Defter kalem gibi çeşitli araçlarını kaybeder. Sağ, sol karıştırır. KOCAELİ

46 DİĞER Yönünü bulmakta zorlanır.
İşaret sözcüklerini (burada, şurada, orada gibi) karıştırır. Zaman ilişkin kavramları (dün, bugün) karıştırır. Saati öğrenmekte zorlanır. İp atlama top yakalama gibi oyunlarda yaşıtlarına oranla başarısızdır. Sakardır, düşer yaralanır, istemeden birşeyler kırar. Yazısı okunaksızdır. Harflere şeklini vermekte zorluk çeker. KOCAELİ

47 SINIFINDA ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜNE SAHİP ÖĞRENCİ BULUNAN ÖĞRETMENLERE ÖNERİLER…
Hedef öğrenmeyi öğretmek olmalıdır. Teorik anlatımlar yerine yaparak öğrenmeyi sağlayan pratik çalışmalar daha yararlı olabilir. Çocuğun öğrenmesini kolaylaştıracak olan davranışlar basitten karmaşığa doğru sıralanmalıdır. Çocuğa yeni beceriler kazandırırken ya da çocuk çalıştığında, öğrendiğinde ödüllendirilmelidir. Çocukla göz teması kurmak çok önemlidir. Öğrenme sırasında çocuğun hareketli olmasından ziyade bir yerde oturarak öğrenme faaliyetinde bulunması sağlanmalıdır. Çocuğun basit emirlerle yapacağı işlere uyması sağlanmalıdır. Sınıf ortamında bu çocukların dikkat ve ayırt etme becerileri düşük olduğundan düzenli ve iyi organize edilmiş bir çalışma ortamı sağlanmalıdır. KOCAELİ

48 Gelişimleri sürekli takip edilmelidir.
SINIFINDA DİL VE KONUŞMA YETERSİZLİĞİNE SAHİP ÖĞRENCİ BULUNAN ÖĞRETMENLERE ÖNERİLER… Herhangi bir faaliyette çocukların dikkatlerini sağladıktan sonra yavaş, açık ve basit cümlelerle o faaliyeti anlatırken mümkün olduğu kadar hareket gösterilmelidir.Fiziki olarak faaliyete katılması yapabileceğini hissetmesini sağlayacaktır. Bu çocuklarla bir iş üzerinde çok egzersiz yaptırmak önceden yaptıklarını hatırlamaya yardımcı olacaktır. Gelişimleri sürekli takip edilmelidir. KOCAELİ

49 7) DUYGUSAL, DAVRANIŞSAL VE SOSYAL GÜÇLÜĞÜ OLAN ÇOCUKLAR
Duygusal Uyum Güçlüğü: Sağlık durumu, zihinsel ve duygusal faktörlerle açıklanamayan; bireyin kendisi ve çevresiyle dengeli, doyurucu ilişki kurma ve sürdürmede güçlük çekme ve genel bir depresyon ve mutsuzluk hali, bireysel veya okul problemleriyle ilgili korku, tırnak yeme, parmak emme ve benzeri fiziksel belirtilerden bir veya birden fazlasının uzun olarak ortaya çıkması nedeniyle eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz etkilenmesi durumudur. KOCAELİ

50 7) DUYGUSAL, DAVRANIŞSAL VE SOSYAL GÜÇLÜĞÜ OLAN ÇOCUKLAR
Sosyal Uyum Güçlüğü: Madde bağımlılığı, yetersiz beslenme, göç, suç işleme,suça yönelme, çalışma ihmal, istismar ve terk edilme gibi riskli hayat şartlarından dolayı bireyin eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesidir. KOCAELİ

51 7) DUYGUSAL, DAVRANIŞSAL VE SOSYAL GÜÇLÜĞÜ OLAN ÇOCUKLARIN ÖZELLİKLERİ
Sosyal, duygusal, iletişimde uyum güçlükleri gözlenir. Dikkat dağınıklığı gözlenir. Suça yönelme ve aşırı risk alma özellikleri gösterirler. İçe dönüklük ve sosyal ilişkilerde zayıflık veya aşırılıklar gözlenir. KOCAELİ

52 NEDENLER Biyolojik Etmenler Çevresel Etmenler Aile Etmenleri
Okul Etmenleri KOCAELİ

53 Çocuktan beklenilen davranışlar açıklanmalıdır.
SINIFINDA DUYGUSAL, DAVRANIŞSAL VE SOSYAL GÜÇLÜĞÜNE SAHİP ÖĞRENCİ BULUNAN ÖĞRETMENLERE ÖNERİLER Çocuktan beklenilen davranışlar açıklanmalıdır. Öğretmen beklentilerini çocuğa iletirken açık ve sakin olmalıdır. Öğrenci davranışlarının uygun ve tutarlı sonuçları olması sağlanmalıdır. Uygun davranışlar hemen görülmeli ve pekiştirilmelidir. Sınıfta sevgi ve güven ortamı hakim olmalıdır. KOCAELİ

54 8) OTİZM VE OTİSTİK ÇOCUKLAR
Erken çocukluk döneminde görülmeye başlayan, sosyal etkileşim ve iletişim bozukluğu ile ilgi ve etkinliklerin belirgin sınırlılığı gibi özelliklerle kendini gösteren yaygın gelişimsel bozukluk durumudur. KOCAELİ

55 OTİZM VE OTİSTİK ÇOCUKLARIN ÖZELLİKLERİ
Duygusal ve sosyal gelişmedeki kısıtlılık Göz temasından kaçınma Seslenince bakmama Yüz ifadelerinde beklenen duyguyu yakalayamama Taklide dayalı öğrenmenin azlığı (Bye bye ve cee oyununu öğrenmede zorluk) Dil gelişminde gecikme İlgisizlik Ekololi yapma (sürekli kelime tekrarı) Uygunsuz gülme ve kıkırdama Hayal gücüne dayalı yaratıcı oyun oynamama KOCAELİ

56 OTİZM VE OTİSTİK ÇOCUKLARIN ÖZELLİKLERİ
Tek bir konu hakkında konuşma Nesneleri çevirme veya döndürme Sosyal beceri gerektirmeyen alanlarda başarılı olma (Müzik ve yapbozda başarılıdırlar) Değişiklikten hoşlanmama Sallanma, el kol çırpma, garip el hareketleri Aşırı hareketlilik Hırçınlık Uyku sorunu Dönen eşyaya ilgi KOCAELİ

57 NEDENLERİ Tam olarak bilinememekle birlikte Genetik yatkınlık
Çevresel, fiziksel ve kimyasal etkenler Doğum öncesi alınan ilaçlar Hamileyken geçirilern enfeksiyonlar Doğum sırasında ortaya çıkan hadiseler Fazla gene bağlı bir hastalık olduğu düşünülmektedir. Erkek çocuklarında üç dört kat daha fazla görünür. KOCAELİ

58 SINIFINDA OTİSTİK ÖĞRENCİ BULUNAN ÖĞRETMENLERE ÖNERİLER…
Otistik çocukların eğitimine çocuğun performansı alınarak başlanmalıdır. Bireysel eğitim planı uygulanmalıdır. İlerlemeler mutlaka kaydedilmeli ve değerlendirilmelidir. İletişim problemleri üzerinde durulmalıdır. Problem davranışların ortadan kaldırılmasına çalışılmalıdır. Yapılandırılmış eğitim öğretim ortamları hazırlanmalıdır. Öğretimde kullanılacak araç ve gereçler işlevsel olmalıdır. Uygulanacak etkinlikler düzenlenmelidir. Ailenin eğitime katılımı sağlanmalıdır. KOCAELİ

59 9) ÜSTÜN YETENEKLİ ÇOCUKLAR
Üstün veya Özel Yetenek: Zeka, Yaratıcılık, sanat, spor, liderlik kapasitesi veya akademik alanlarda akranlarına göre üst seviyede performans gösterme durumudur. KOCAELİ

60 ÜSTÜN YETENEKLİ ÇOCUKLARIN ÖZELLİKLERİ
Gelişimin tüm alanlarında yaşıtlarının ilerisindedirler. Erken yürür, erken konuşur, okumayı erken yaşta öğrenirler. Sürekli soru sorarlar, meraklıdırlar. Zihinsel ve fiziksel olarak büyük bir enerjiye sahiptirler. Ayrıntılara olağanüstü dikkat ederler. Öğrenmeye ve bilgiye sürekli açlık duyarlar. Zengin sözcük hazinesine sahiptirler. Çabuk öğrenme, kavrama ve akılda tutma özellikleri vardır. İlgi alanları geniştir. Espri yetenekleri vardır. Güçlü bir konsantrasyona sahiptirler. Çalışkandırlar. KOCAELİ

61 SINIFINDA ÜSTÜN YETENEKLİ ÖĞRENCİ BULUNAN ÖĞRETMENLERE ÖNERİLER
Çocuğun çalışma ve ödevlerini sınıfın işlemekte olduğu konularda ve aynı tempoda tutmaya çalışmamalı, onun güç ve süratine uygun ödevler vermelidir. Tartışma, proje ve dramatizasyon çalışmalarına önem verilmelidir. Tasnif, organize etme ve maddelendirme olanağı veren fırsatlar hazırlanmalıdır. Öğrenci okul içi ve okul dışı etkinliklere yönlendirilmelidir. İleri öğrenim için en uygun yolun seçilmesinde uzmanlarla işbirliği yapılmalıdır. KOCAELİ

62 10) DİKKAT EKSİKLİĞİ VE HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU OLAN ÇOCUKLAR
Çocukta 7 yaşından önce başlayan, en az iki ortamda (ev – okul) 6 ay süreyle yaşına ve gelişim seviyesine uygun olmayan dikkat eksikliği, aşırı hareketlilik, hiperaktivite ve dürtüsellik belirtileriyle görülen bozukluğa denir. KOCAELİ

63 DEHB’İN TANI ÖLÇÜTLERİ “DİKKATSİZLİK”
Çoğu zaman dikkatini ayrıntılara veremez. Üzerine aldığı görevlerde yada oynadığı etkinliklerde dikkati dağılır. Doğrudan kendisiyle konuşulduğunda dinlemiyormuş gibi görünür. Yönergeleri izlemez, okul ödevlerini tamamlamaz. Günlük etkinliklerde çoğu zaman unutkandır. KOCAELİ

64 DEHB’İN TANI ÖLÇÜTLERİ “AŞIRI HAREKETLİLİK”
Çoğu zaman elleri ayakları kıpır kıpırdır. Ya da oturduğu yerde kıpırdanıp durur. Sınıfta yada oturması beklenen diğer durumlarda oturduğu yerden kalkar. Çoğu zaman uygunsuz olan durumlarda koşuşturup durur. Çoğu zaman hareket halindedir. Bir motor tarafından sürülüyormuş gibi davranır. KOCAELİ

65 DEHB’İN TANI ÖLÇÜTLERİ “DÜRTÜSELLİK ATAKLIK”
Çoğu zaman sorulan sorunun tamamlanmasını beklemeden cevabını verir. Çoğu zaman sırasını bekleme güçlüğü vardır. Çoğu zaman başkalarının sözünü keser, ya da yaptıklarının arasına girer. KOCAELİ

66 Günlük işlerinde unutkandırlar.
DİKKAT EKSİKLİĞİ VE HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU OLAN ÇOCUKLARIN BİLİŞSEL GELİŞİM ÖZELLİKLERİ Zekaları normal ya da normalin üstünde olmasına rağmen dikkatleri çok kısa süreli ve dağınık olduğu için öğrenme problemi yaşamaktadırlar. Başladıkları işi sonlandırmakta güçlük çekerler. Devamlı dikkat isteyen işlerde çalışmak istemezler. Çalışmalarını plansız, düzensiz ve karmakarışık bir biçimde sürdürürler. Günlük işlerinde unutkandırlar. Okuma yazma becerilerinde sıkıntılar yaşarlar. KOCAELİ

67 DİKKAT EKSİKLİĞİ VE HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU OLAN ÇOCUKLARIN MOTOR GELİŞİM ÖZELLİKLERİ
Bazı DEHB’li çocuklarda gelişimsel gerilik görülebilmektedir. Motor koordinasyonları zayıf olabilmektedir. İnce motor becerisi gerektiren işlerde özellikle yazı yazmakta güçlük yaşarlar. KOCAELİ

68 Arkadaş bulmakta ve oyunu kuralına göre oynamakta güçlük çekerler.
DİKKAT EKSİKLİĞİ VE HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU OLAN ÇOCUKLARIN SOSYAL VE DUYGUSAL GELİŞİM ÖZELLİKLERİ Arkadaş bulmakta ve oyunu kuralına göre oynamakta güçlük çekerler. Grup içinde ve oyun oynarken sıra beklemekte zorlanırlar. Aşırı hareketlidirler. Eşyalarını, kitaplarını sık sık kaybederler. İsteklerini ertelemekte ve dürtülerini kontrol etmekte zorluk çekerler. Konuşurken ses sözcük atlamaları görülebilir. KOCAELİ

69 DEHB’İN NEDENLERİ Tam olarak bilinememekle birlikte psikososyal ve biyolojik faktörlerin etkili olduğu belirlenmiştir. Erkek çocuklarında kızlara oranla üç kat daha fazla görüldüğü tespit edilmiştir. KOCAELİ

70 SINIFINDA DEHB’Lİ ÖĞRENCİ BULUNAN ÖĞRETMENLERE ÖNERİLER…
Psikolojik danışman ve benzeri bir profesyonelle işbirliği yapılmalıdır. Öğrenci öğretmene en yakın noktaya oturtulmalıdır. Sürekli göz iletişimi kurularak dikkati dağılan öğrencinin dikkatini heran toplamasına çalışılmalıdır. Uyması gereken kurallar yazılmalı ve her dakika gözünün önünde olacağı bir yere asılmalıdır. İşlerin nasıl yapılması gerektiği tekrarlanmalı, yazılmalı, söylenmelidir. Ödevleri kontrol ederken miktardan çok ödevin kalitesine bakılmalıdır. Çocuğun neler öğrendiği sık sık konrol edilmelidir. KOCAELİ

71 SINIFINDA DEHB’Lİ ÖĞRENCİ BULUNAN ÖĞRETMENLERE ÖNERİLER
Büyük projeler küçük ve bitirilmesi kolay parçalara bölünmelidir. Sınıfta şakacı alışılmışın dışında, neşeli biri olmaya çalışılmalıdır. Çocuğun başarılarını yakalamak ve övmek için hep tetikte olunmalıdır. Yönergeler basitleştirilmelidir. Sık sık tekrar yapılmalıdır. Evde yüksek sesle kitap okuması önerilmelidir. Olanak buldukça çocuğa sorumluluk verilmelidir. Günlük karne sistemi geliştirilmelidir. Anne ve babayla sık sık görüşülmelidir. KOCAELİ