MAKİNA İMALAT VE DONATIM DAİRESİ BAŞKANLIĞI

... konulu sunumlar: "MAKİNA İMALAT VE DONATIM DAİRESİ BAŞKANLIĞI"— Sunum transkripti:

1 MAKİNA İMALAT VE DONATIM DAİRESİ BAŞKANLIĞI
MAKİNA EĞİTİM ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ Yücel KILIÇKAPLAN

2 DİZEL MOTORLARI SOĞUTMA SİSTEMİ

3 İçten yanmalı motorlarda yakıtın kimyasal enerjisinin ısı enerjisine sonrada mekanik enerjiye çevrildiğini biliyoruz. Silindir içindeki yanma olayı dolayısı ile motor parçaları ısınacaktır. Bu parçalar iyi soğutulmaz ise, sıcaklıkları yükselecektir.

4 Ayrıca yağlama sıcaklıklarının da belli sınırları vardır
Ayrıca yağlama sıcaklıklarının da belli sınırları vardır. Netice olarak yağlanmanın normal şartlar altında yapılabilmesi ve motor parçalarının çalışma sıcaklıklarının sınırlanması için motorun soğutulmasına ihtiyaç vardır. Bir motorda bu işi yüklenen sisteme soğutma sistemi denir.

5 Dizel motorunda ısı dengesi
Tabii emişli dizel motoru Turboşarjlı ve son soğutuculu dizel motoru

6 SOĞUTMA SİSTEMLERİ HAVALI SOĞUTMA SİSTEMİ RADYATÖRLÜ SOĞUTMA SİSTEMİ

7 Havalı Soğutma Sistemi

8

9 Radyatörlü Soğutma Sistemi Soğutma Sistemi Elemanları

10 İki önemli soğutma şekli

11 Soğutma sıvısı pompası
Bu pompa, soğutma sıvısının motor ile radyatör arasında devretmesini sağlar.

12 Pompa kesiti

13 Radyatör Soğutma sıvısını normal ısısının üzerine çıktığında soğutan elemandır.

14 Radyatör petek kesiti

15

16 Vantilatör (Fan) Motor tarafından tahrik edilen bir pervanedir.
Fanlar kavrama şekline göre; Standart tip fan (sabit döner), Hidrolik kavramalı, Termostatik (Visko – fan) kavramalıdır.

17 Termostatik Fan (Visko – fan)

18 Hararet göstergesi ve müşiri
Hararet müşiri, su ceketlerindeki soğutma sıvısının ısısını gösterir, ısının en fazla olduğu yerde monte edilmiştir.

19 Basınçlı Radyatör kapağı
Birbirine göre ters çalışan basınç ve vakum valflerinden meydana gelmiş kapaktır.

20

21 Yağ soğutucusu (Eşanjör)
Ağır hizmet araç motorlarında yağlama yağı normal ısısının üzerine çıktığında yağın özelliği bozulacağından ısının fazlasını soğutucu üzerinden soğutma sıvısına iletir.

22 Termostat Motor bloğu içerisindeki soğutma sıvısının ısısını kararlı kılan termik valf.

23 Termostatın çalışması

24 Termostat Kontrolü Termostatın açılmaya başlama ısısı Tam açılma ısısı
Açılma mesafesi

25 Shutterstad valfi

26 Korozyon filitresi

27 Korozyon filitresi ile korunmuş yüzey

28 Pasa uğramış yüzey

29 Kireçlenmiş yüzey 1 mm kireç tabakası, 10 mm kalınlığındaki metalin ısı geçirgenliğine eşittir

30 Kavitasyonun ve kirecin motor elemanları üzerindeki etkisi

31 Kavitasyonun oluşumu

32 Kavitasyonun motor elemanları üzerindeki etkisi

33 Kavitasyon oluşumunun engellenmesi

34 Antifriz çeşitleri Kaynama sıcaklığı (oC)
Metil alkol Etil alkol Gliserin Etilen glikol

35 Su - Antifriz Karışım Oranları
Antifriz Saf Su -8 oC %20 %80 -15oC % %70 -25oC % %60 -35oC %50 %50

36

37 Soğutma sıvısı motora konulurken sistemin havasının alınması

38 SOĞUTMA SİSTEMİ İLE İLGİLİ ÖNERİLER

39 Motor çalıştırılmadan önce sistemin su seviye ve sızıntı kontrolü yapılmalıdır.
Soğutma sisteminde yaz kış uygun oranda antifriz + temiz su kullanılmalıdır. Soğutma sıvısını en geç iki yılda değiştirilmeli, sistemin iç temizliği yapılmalıdır. Radyatör içi ve dışı, motor dış cephesi temiz olmalıdır.

40 Soğutma sıvısı karışım oranları önceden ayarlandıktan sonra, sistemde hava cephesi oluşmaması için yavaşça doldurulmalıdır. Sisteme ait hortum, kapak, kelepçe, su pompası tahrik kayışı, termostat kapağı v.b. parçaların sıkılıkları kontrol edilmelidir.

41 Çalışma sıcaklığının üzerinde çalışmış (hararet yapmış) motor ani olarak stop edilmemelidir. 3–5 dakika relanti devrinde çalıştırılarak yüksek ısının geniş hacme dağılımı sağlanmalıdır.