HAFTA 7. PRAGMATİST ÇOCUKLUK PARADİGMASI

... konulu sunumlar: "HAFTA 7. PRAGMATİST ÇOCUKLUK PARADİGMASI"— Sunum transkripti:

1 HAFTA 7. PRAGMATİST ÇOCUKLUK PARADİGMASI
SHB268 ÇOCUKLUĞUN TARİHİ HAFTA 7. PRAGMATİST ÇOCUKLUK PARADİGMASI

2 PRAGMATİST ÇOCUKLUK PARADİGMASI
Bu haftaki ders önü sorularımız: Pragmatizm nedir? Çocuğun yüksek yararı ilkesini açıklayınız. Çocuğun yüksek yararı belirlenebilir mi? Kendi fikirlerinizle tartışınız. SHB268 Çocukluğun Tarihi

3 PRAGMATİST ÇOCUKLUK PARADİGMASI
Bu yaklaşım, korumacı (modern) ve özgürlükçü (postmodern) yaklaşım arasında denge unsurudur. Bu yaklaşım, bir yandan çocuğun ihtiyaçları ve yapabilecekleri konusunda esneklik sunarken diğer yandan çocuğun ihtiyaç duyduğu korumayı da göz ardı etmez. SHB268 Çocukluğun Tarihi

4 PRAGMATİST ÇOCUKLUK PARADİGMASI
Amaç, çocukları yetersizlik kurgusu üzerinden yetiştirmek değil katılım hakkı çerçevesinde kendi yaşamı üzerinde söz sahibi yapmaktır. Tabi ki bu noktada çocuk, kendisinin zararına olabilecek bir kararı almak üzere ise anne- babanın onu bilgilendirerek yararına olan karara yönlendirmesi gerekli olabilir (pragmatist yaklaşıma bir örnek) SHB268 Çocukluğun Tarihi

5 PRAGMATİST ÇOCUKLUK PARADİGMASI
BM Çocuk Hakları Sözleşmesi (1989), pragmatist bakış açısıyla hem korumacı hem de özgürlükçü hakları bünyesinde barındırır. Madde 3.2. Taraf Devletler, çocuğun ana-babasının, vasilerinin ya da kendisinden hukuken sorumlu olan diğer kişilerin hak ve ödevlerini de göz önünde tutarak, esenliği için gerekli bakım ve korumayı sağlamayı üstlenirler ve bu amaçla tüm uygun yasal ve idari önlemleri alırlar. Madde Taraf Devletler, görüşlerini oluşturma yeteneğine sahip çocuğun kendini ilgilendiren her konuda görüşlerini serbestçe ifade etme hakkını bu görüşlerini çocuğun yaşı ve olgunluk derecesine uygun olarak, gereken özen gösterilmek suretiyle tanırlar. SHB268 Çocukluğun Tarihi

6 PRAGMATİST ÇOCUKLUK PARADİGMASI
ÇOCUĞUN YÜKSEK YARARI (GİRİŞ) SHB268 Çocukluğun Tarihi

7 PRAGMATİST ÇOCUKLUK PARADİGMASI
Kapitalizm öncesi dönemlerde çocuğun değerinin yalnızca çiftlik tipi üretime destek olacak emek gücü olarak görülmekteydi. Sanayi devrimiyle birlikte çocuk, özne haline gelmek bir yana, çok daha acımasız bir biçimde sömürülmüştür. “Çocukluk” inşası sınıfsal, etnik ve cinsiyet temelinde ayrımcılıklar içermektedir. Şirin'e göre (1998a: 91-93), modern çocukluk paradigması, çocukluğu kuşatan ilgilerin gündeme gelmesi ve sınırları aşması ile 20. yüzyılın ilk çeyreğinde adeta bir çocuk ideolojisine dönüşmüştür SHB268 Çocukluğun Tarihi

8 PRAGMATİST ÇOCUKLUK PARADİGMASI
20. yy görünürde gerçekten de bir çocuk yüzyılıdır ’da kabul edilen Çocuk Hakları Sözleşmesi ile doruk noktasına çocuğa dair ilerlemeler bu yüzyıla damgasını vurmuştur. Artık çoğullukları dışarıda bırakmayan, yalnızca çocuğu özne kılmayı hedefleyen bir çocukluk siyasetine ihtiyaç̧ vardır (çocuğun katılımı, çocukla birlikte karar verme, fırsat eşitliği). SHB268 Çocukluğun Tarihi

9 PRAGMATİST ÇOCUKLUK PARADİGMASI
ÇOCUĞUN YÜKSEK YARARI SHB268 Çocukluğun Tarihi

10 PRAGMATİST ÇOCUKLUK PARADİGMASI
Çocuk Haklarına Dair Sözleşme M.3 – Çocuğu etkileyen tüm faaliyetlerde çocuğun yüksek yararı temel düşüncedir. M.2 – “ayrım yapılamaz” M.6 – “yaşam hakkı” “hayatta kalma ve gelişme” M.12 – “görüşlerini serbestçe ifade etme” SHB268 Çocukluğun Tarihi

11 PRAGMATİST ÇOCUKLUK PARADİGMASI
Çocuğun yüksek yararı, çocuğun esenliğini ifade eder. Bu esenlik, çocuğun olgunlaşma düzeyi, ebeveynlerin varlığı veya yokluğu, çocuğun çevresi ve deneyimleri gibi pek çok bireysel unsura bağlı olarak belirlenir. SHB268 Çocukluğun Tarihi

12 PRAGMATİST ÇOCUKLUK PARADİGMASI
Çocuk Haklarına Dair Sözleşme, çocuğun yüksek yararı için ana hatları açıkça çizmez. Ancak şu koşullar şarttır: çocuğun yüksek yararı, evlat edinme (M.21) ve rızaları olmamasına rağmen çocuğun ebeveynlerinden ayrı düşmesi (M.9) gibi belirli eylemlerde belirleyici unsurdur. Kamuya ait veya özel sosyal yardım kurumları, mahkemeler, idari makamlar veya yasama organlarına ait tüm eylemlerde birincil olarak düşünülmelidir. Çocuğun yüksek yararı belirlenirken çocuğun tüm hakları düşünülür. SHB268 Çocukluğun Tarihi

13 PRAGMATİST ÇOCUKLUK PARADİGMASI
Uluslararası Sözleşmeler (diğer belgeler) Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’ye Ek Çocukların Silahlı Çatışmalara Dâhil Olmaları Konusundaki İhtiyari Protokol, 2000; Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’ye Ek Çocuk Satışı, Çocuk Fahişeliği ve Çocuk Pornografisi ile İlgili İhtiyari Protokol, 2000; Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukukî Veçhelerine Dair Sözleşme, 1980; Çocukların Korunması ve Uluslararası Evlat Edinilmeleri Hususunda İşbirliğine Dair Sözleşme 1993, ve bu sözleşmenin mülteci çocuklar ve diğer uluslararası yerinden edilmiş çocuklara yönelik başvurularla ilgili tavsiyeleri 1994;5 Vesayet Sorumluluğu ve Çocukların Korunması Tedbirleri Hakkında Yetkiye, Uygulanacak Hukuka, Yetki, Tanıma ve Tenfize ve İşbirliğine Dair Sözleşme, 1996;6 Afrika Çocuk Hakları ve Refahı Sözleşmesi, 1990; Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Sözleşmeleri No. 182 (Kötü Şartlardaki Çocuk İşçiliği), 1999, ve No. 138 (Asgari Yaş), SHB268 Çocukluğun Tarihi

14 PRAGMATİST ÇOCUKLUK PARADİGMASI
Çocuğun yüksek yararı nasıl belirlenir? Sistematik, yaş grubuna uygun ve cinsiyete duyarlı katılımcı değerlendirmeler aracılığıyla çocuklarla görüşme; cinsiyete ve yaş grubuna göre veri toplama; kaynak tahsisinde çocuğun yüksek yararını temel düşünce olarak kabul etme; kılavuz ilkelere, politikalara, ülkenin çalışma planlarına, alt proje anlaşmalarına ve standart çalışma usullerine çocuğa özgü̈ yönlerin dahil edilmesi gibi pek çok unsur alınacak önlemler arasındadır. SHB268 Çocukluğun Tarihi

15 PRAGMATİST ÇOCUKLUK PARADİGMASI
Risk durumları? Ebeveynlerden gelen ağır zarar Olası yakın zarar (çocuğa fiziksel zarar) Ebeveynlerin ayrılması Ana-baba rızası olmadan çocuğun aileden ayrı düşmesi SHB268 Çocukluğun Tarihi

16 BİR SONRAKİ DERSTE GÖRÜŞMEK ÜZERE!
BİR SONRAKİ OTURUMUN KONUSU DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE ÇOCUKLUK ÇALIŞMALARI SHB268 Çocukluğun Tarihi

17 Uzm. Ozan SELCİK ozan. selcik@erdogan. edu. tr http://selcik. wixsite
SHB268 Çocukluğun Tarihi