SIZMA.

... konulu sunumlar: "SIZMA."— Sunum transkripti:

1 SIZMA

2 Sızmanın Tanımı ve Önemi
Yeryüzüne düşen yağışın bir bölümünün yerçekimi kuvvetleri yanında kapiler ve moleküler çekim kuvvetleri de etkisiyle zemin daneleri arasında aşağı yönlü ilerlemesine sızma denir. Sızma olayı neticesinde zemin nemi bölgesindeki su oranı yükselir ve bölge yeterli doygunluğa ulaşırsa yüzeyaltı akış oluşabilir. Yeraltı Suyu Doymuş Bölge Yeraltısuyu Beslenmesi Doymamış Bölge Yağış Zemin Nemi Bölgesi Kapiler Saçak SIZMA Sızma; Yağışın yüzeysel akışa geçen kısmının belirlenmesinde ve taşkın debilerinin hesaplanmasında Erozyon kontrol çalışmalarında sızmayı arttırıcı çalışmalarda Sulama sistemlerinin ve yöntemlerinin belirlenmesinde Yeraltı suyunun beslenmesinde önem arz etmektedir. Yağışın Özellikleri ( Yağışın şiddeti ve süre içerisindeki dağılımı) Zemin Özellikleri (Zeminin granülometrisi, içerisindeki organik kalıntılar, yağış öncesi nem durumu) Yüzey Özellikleri (Yüzey sıkılığı, yüzey eğimi, bitki örtüsü, tarımsal faaliyetler) Suyun Özellikleri (Tuzluluk) Sızmayı Etkileyen Faktörler

3 Sızma Kapasitesi It fo rt ft fc Δt Yağış Hiyetografı
Yağış Hiyetografı Sızma Kapasitesi Eğrisi SIZMA AKIŞ fo fc Δt ft rt It Sızma Kapasitesi f (mm/saat) Yağış Şiddeti I (mm/saat)

4 Sızma Kapasitesinin Ölçülmesi
Doğal bir arazide sızma kapasitesi bir noktadan diğerine çok büyük değişkenlik gösterebilir. Bu nedenle havzayı yada araziyi temsil edebilecek temsili noktalarda «infiltrometre» denen aygıtlarla ortalama sızma eğrisi çıkartılabilir. İnfiltrometreler sabit bir su yükü altında zeminin sızma kapasitesinin ölçebilen halka şeklindeki sızdırma borularıdır. Çift Halkalı İnfiltrometre Tek Halkalı İnfiltrometre

5 Sızma Hızı (Gerçek Sızma)
SIZMA AKIŞ Δt ft rt It Sızma Kapasitesi f (mm/saat) Yağış Şiddeti I (mm/saat) st=It rt=0 st=ft rt=It-ft

6 Yağış Şiddeti I (mm/saat) Sızma İndisi Φ (mm/saat)
Sızma İndisleri Büyük havzalarda standart sızma eğrisinin yeter doğrulukta tanımlanamaması nedeniyle, yağış süresince sabit kaldığı varsayılan ortalama bir sızma hızı (sızma indisi) kullanılmaktadır. Sızma indisleri havzanın sulak dönemlerinde ve yeterli uzun süreli yağışlarda gerçeğe daha yakın sonuçlar vermektedir. Uygulamada sıkça kullanılan 2 çeşit sızma indisi vardır. Bunlar Φ ve W indisleridir.. (R) Akış Yüksekliği Δt Φ Yağış Şiddeti I (mm/saat) Sızma İndisi Φ (mm/saat) ty