BİREYSEL EĞİTİM PROĞRAMI GRUP EĞİTİM PROGRAMI

... konulu sunumlar: "BİREYSEL EĞİTİM PROĞRAMI GRUP EĞİTİM PROGRAMI"— Sunum transkripti:

1 BİREYSEL EĞİTİM PROĞRAMI GRUP EĞİTİM PROGRAMI

2 Bu bölüm; Aral,N., Okul Öncesi Eğitimde Kaynaştırma, İstanbul: Morpa Yayınları. Aral, N. ve Gürsoy, F Özel eğitim gerektiren çocuklar ve özel eğitime giriş. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları. kaynağından aynen alınmıştır.

3 BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMI
Özel gereksinimli çocuğun özel eğitim sınıfına, özel eğitim okuluna ya da genel eğitim sınıfına yerleştirilmesiyle birlikte performan­sı ve gereksinimleri doğrultusunda bireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlanır

4 Bireyselleştirilmiş eğitim programı özel gereksinimli çocuk için ayrıntılı değerlendirme verilerine dayalı olarak, çocuğun ailesi ile uzmanların birlikte hazırladıkları yazılı bir dokümandır.

5 Bireyselleştirilmiş eğitim programı, özel gereksinimli her bir çocuk için yılda bir kez hazırlanır.
Kaynaştırma yoluyla eğitim uygulaması yapılan okul ve kurumlarda özel gereksinimli bireyler için, bireyselleştirilmiş eğitim programının geliştirilmesi, uygulanması, izlenmesi ve değerlendirilmesi amacıyla bireyselleştirilmiş eğitim programı geliştirme birimi oluşturulur.

6 Bireyselleştirilmiş eğitim programı geliştirme birimi, okul müdürü ya da görevlendireceği bir müdür yardım­cısının başkanlığında, gezerek özel eğitim görevi yapan bir öğretmen, bir rehber öğretmen, eğitim programları hazırlamakla görevlendirilen bir öğretmen, çocuğun sınıf öğretmeni ya da branş öğretmeni, çocuğun anne ya da babası ile özel gereksinimli çocuktan oluşur.

7 Birime gerektiğinde görüşlerine başvurmak üzere özel eğitim değerlendirme kurulundan bir üyenin katılımı sağlanır. Birimde yer alan ekip üyeleri ayrıntılı değerlendirme sürecinde, elde ettikleri değerlendirme verilerine göre çocuğa kazandırılacak davranışları belirler ve bu davranışlarla ilgili olarak ailenin de onayını alarak, bireyselleştirilmiş eğitim programını hazırlarlar

8 Bireyselleştirilmiş eğitim program;
BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMININ YARARLARI Bireyselleştirilmiş eğitim program; Bireye uygun eğitim hizmetlerin sunulması, Bireye uygun ve gerçekçi amaçların belirlenmesi Bu amaçların karşılanıp karşılanmadığının ortaya konulması amacıyla hazırlanmaktadır.

9 Bu amaçlar doğrultusunda hazırlanan ve uygulanan bireyselleştirilmiş eğitim programının çocuk, anne baba, öğretmen ve toplum açısından birçok yararı bulunmaktadır. Bireyselleştirilmiş eğitim programının yararları çocuk, anne baba, öğretmen ve toplum açısından şu şekildedir;

10 Çocuk Açısından Yararları;
Bireyselleştirilmiş eğitim programı bireyseldir. Bu programda engelli çocuk farklı olduğunu hissetmez. Bireyselleştirilmiş eğitim programı, çocuğun engelinden dolayı farklı gereksinimlerinin neler olduğunu, özel eğitimle ilgili bilgi ve beceri eksikliklerinin nasıl karşılanabileceğini belirtir.

11 Anne Baba Açısından Yararları;
Bireyselleştirilmiş eğitim programı, geçici çözüm hizmetlerine karşı anne babayı koyucudur. Masrafların aileye yansımasını engeller. Yerleştirme tamamlandığında, çocukla ilgili yapılacak bir değişiklik anne babaya bildirilmeden yapılamaz.

12 Öğretmen Açısından Yararları;
Öğretmenler açısından kolayca ulaşılabilir ve geçerliği olan bir programdır. Bireyselleştirilmiş eğitim programı günlük planın temelini oluşturur. Öğretmen ve çocuğu hedef alarak beklenen sonuç üzerinde kalmasını sağlar.

13 Toplum Açısından Yararları;
Özel gereksinimli çocuklara normal çocuklara verilen hakların verilmesini sağlar. Topluma engellilerin katılımını destekler

14 BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMININ ÖĞELERİ
Bireyselleştirilmiş eğitim programında özel gereksinimli çocuğa kazandırılacak davranışların neler olduğu, bu davranışların nerede, nasıl, kimler tarafından, hangi yöntemlerle ve ne kadar sürede kazandırılacağı belirtilir.

15 Bireyselleştirilmiş eğitim programı; çocuğun performans düzeyi ile ilgili açıklamalar, uzun dönemli amaçlar, kısa dönemli amaçlar, öğretim yöntemleri ve materyaller, kısa dönemli amaçlar için başlama ve bitiş tarihleri, değerlendirme yöntem ve ölçütleri, ek hizmetler, bireyselleştirilmiş öğretim planı öğelerinden oluşmaktadır

16 Bireyselleştirilmiş eğitim programında yer alan öğeler aşağıda açıklanmıştır:
Çocuğun Performans Düzeyi ile İlgili Açıklamalar Çocuğun var olan performans düzeyi ile ilgili açıklama, ayrıntılı değerlendirme sonuçlarına dayalı olarak hazırlanır. Bireyselleştirilmiş eğitim programının ilk aşamasını oluşturan bu bölümde; çocuğun yapabildikleri ve yapamadıklarının neler olduğu belirtilir. Çocuğun güçlü ve zayıf yönlerine ilişkin açıklamalar yazılır.

17 Performan düzeyi ile ilgili açıklamaları yazarken şunlara dikkat edilmelidir:
Çocukların performanslarına yönelik açıklamalar değerlendirme verilerine göre oluşturulur.

18 Örneğin; değerlendirme verileri doğrultusunda “Ahmet, dört yaş çocuklarının ince motor becerilerini yerine getirir” ifadesi gibi genel ifadeler yerine, “Ahmet, boncuk gibi küçük nesneleri tutabilir, ipe dizebilir, büyük bir elma resmini sınırları taşırmadan boyayabilir” gibi açık anlaşılır ifadeler kullanılmalıdır.

19 Çocukların var olan performansları yazılırken, çocukların yapabildikleri ile birlikte yapamadıkları da yazılmalıdır. Örneğin; gelişimsel değerlendirme listesine göre değerlendirilen altı yaşındaki Ayşe, “olay ve varlıkların özelliklerini söyler, ancak olay ya da varlıkların özelliklerini karşılaştırmakta zorlanır” ifadesi yazılabilir.

20 Performans düzeyini belirten ifadeler ölçülebilir ve gözlenebilir olmalıdır. Örneğin; “Berk, sesin kaynağını anlar” yerine, “sesin kaynağını söyler” ifadesi kullanılmalıdır. Performans düzeyini belirten ifadeler uzun ve kısa dönemli amaçların oluşturulmasına olanak vermelidir. Yazılan ifadeler çocuğun şimdiki durumunu yansıtmalıdır

21 Uzun Dönemli Amaçlar Çocuğun performans düzeyinin belirlenmesinden sonra, uzun dönemli amaçlar belirlenir. Uzun dönemli amaçlar, çocuğun bir öğretim yılı sonunda ya da bir akademik yılın sonunda ulaşması beklenen amaçları kapsar. Bu nedenle uzun dönemli amaçlar çocuğun ulaşabileceği gerçekçi amaçlar olmalıdır.

22 Uzun dönemli amaç oluşturulurken dikkat edilmesi gereken noktalar şu şekilde sıralanabilir:
Uzun dönemli amaçlar değerlendirme verilerine göre oluşturulmalıdır. Çocuğun geçmişteki öğrenme yaşantıları ve öğrenme hızı, uzun dönemli amacın belirlenmesinde önemlidir. Geçmiş başarı düzeyi dikkate alınmadığında, birey için, uygun olmayan amaçlar belirlenebilir

23 Uzun dönemli amaçlar belirlenirken, çocuğun şu anki performans düzeyi de dikkate alınmalıdır.     
Uzun dönemli amaç belirlenirken, çocuğun engelinin düzeyi, öncelikli gereksinimleri ve tercihleri ile çocuğun içinde yaşadığı çevrenin ve ailenin özellikleri göz önünde bulundurulmalıdır.        Uzun dönemli amaçlar uygulanabilir ve işlevsel olmalıdır.

24 Uzun dönemli amaçlar psiko motor, sosyal, duygusal, bilişsel, dil gelişim alanları ile öz bakım becerilerini içermelidir. Öğretmene sağlanan destek hizmetleri de uzun dönemli amacın belirlenmesinde dikkate alınmalıdır. Öğretimle ilişkili olarak amaca ulaşmak için yeterli zaman ayarlanmalıdır.

25 Uzun dönemli ifadeler de performans ifadelerinde olduğu gibi ölçülebilir ve gözlenebilir olmalıdır. Örneğin, yazmak, çizmek, saymak, göstermek, söylemek gibi eylemler gözlenebilir ve ölçülebilir eylemler iken, bilmek, anlamak, öğrenmek, hoşlanmak gibi eylemler gözlenemeyen eylemlerdir.

26 Kısa Dönemli Amaçlar Uzun dönemli amaçlar belirlendikten sonra, kavram analizi yapılarak, çocuğun daha kısa sürede gerçekleştirebileceği kısa dönemli amaçlar oluşturulur. Kısa dönemli amaçlar bireyin performans düzeyi ile uzun dönemli amaçları arasında ölçülebilir ara basamaklar olarak tanımlanmaktadır.

27 Kısa dönemli amaçlar oluşturulurken şunlara dikkat edilmelidir:
Kısa dönemli amaçlar, çocuğun davranışları üzerine odaklanmalıdır. Kısa dönemli amaçta öğretmenden beklenen davranış değil, çocuktan beklenen davranış tanımlanmalıdır. Örneğin; “çocuklara daireyi öğret” ifadesi yerine, “Ebru, iki şekil arasından daireyi göstermesi istendiğinde 9/10 oranında yardımsız gösterir” ifadesi kullanılmalıdır.

28 Kısa dönemli amaçlar, çocuktan ne beklendiğini açıkça ifade etmelidir
Kısa dönemli amaçlar, çocuktan ne beklendiğini açıkça ifade etmelidir.  Kısa dönemli amaçlar da uzun dönemli amaçlar gibi ölçülebilir ve gözlenebilir olmalıdır. Örneğin, işaret etmek, karşılaştırmak, açıklamak, saymak, tekrar etmek gibi eylemler gözlenebilir ve ölçülebilir eylemler iken, bilmek, anlamak, öğrenmek, hoşlanmak gibi eylemler gözlenemeyen eylemlerdir. Örneğin; “Ayşe adresini bilir” ifadesi yerine “Ayşe, adresini söyler” ifadesi kullanılmalıdır.          

29 Kısa dönemli amaçlarda hedefe ulaşma ölçütleri belirtilmelidir
Kısa dönemli amaçlarda hedefe ulaşma ölçütleri belirtilmelidir. Ölçüt belirleme, amaca ne zaman ulaşıldığını göstermesi bakımından önemlidir. Amaçlara ulaşmak için ölçütler saptanmazsa, çocuğun yanlış öğrendiği kabul edilebilir ya da ölçüm yapılamayabilir.

30 Öğretim Yöntemleri ve Materyaller
Bireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlanırken kısa dönemli amaçlarla birlikte, bu amaçlara ulaşmada kullanılacak öğretim yöntemleri ile birlikte materyaller de belirlenmelidir. Belirlenen yöntem ve materyaller kısa dönemli amaçlara ulaşmada etkili olmaktadır

31 Kısa Dönemli Amaçlar İçin Başlama ve Bitiş Tarihleri
Bireyselleştilmiş eğitim programı sürecinde gerçekçi zaman çizelgesi oluşturmak, amaçların zamanında gerçekleşmesi ve hizmetlerin planlanması ve yeniden gözden geçirilmesi açısından önemlidir. Kısa dönemli amaçlara ulaşmak için gerekli zaman, çocuğun var olan performansına, geçmişteki başarı düzeyine, içinde yaşadığı çevrenin ve ailenin özelliklerine, çocuğun ek özel eğitim desteği alıp almamasına ve eğitim ortamının özelliklerine göre belirlenmelidir

32 Değerlendirme Yöntem ve Ölçütleri
Değerlendirmenin hangi yönetmelerle yapılacağına, hangi ölçütlerin kullanılacağına bireyselleştirilmiş eğitim programının planlama aşamasında karar verilmelidir. Bireyselleştirilmiş eğitim programında çocuğun öğretim sürecinde ve öğretimin sonunda sürekli olarak değerlendirilmesi de gerekir.

33 Çocuğun performans düzeyini belirlemek amacıyla hazırlanan ölçüt bağımlı testler, öğretim sırasında ve öğretim sonunda yapılacak değerlendirmelerde de kullanılabilir. Ölçüt bağımlı testteki sorular, sırayla çocuğa sorulur, çocuğun doğru ve yanlış tepkileri kaydedilerek, çocuğun öğretim sırasında ve sonunda kısa dönemli amaçları gerçekleştirip gerçekleştiremediği saptanır

34 Ek Hizmetler Ek hizmetler programın planlama aşamasında belirlenmelidir. Ek hizmetler çocuğun gereksinimlerine göre değişir ve her çocuğun ek özel eğitim hizmetlerine ihtiyacı olmayabilir

35 Bireyselleştirilmiş Öğretim Planı
Bireyselleştirilmiş eğitim programında çocuğun gereken davranışları kazanması için, çocuğun ve çalışanların yapması gerekenleri ayrıntılı, belirgin ve açıkça ifade eden plandır. Günlük, haftalık veya aylık olarak geliştirilebilir. Bireyselleştirilmiş öğretim planındaki amaçlar bireyselleştirilmiş eğitim programın kısa dönemli amaçlarıdır.

36 Belirlenen uzun ve kısa dönemli amaçlara ulaşmada öğretim planının önemi büyüktür. Bireyselleştirilmiş eğitim programında yer alan uzun dönemli amaçlara ulaşmak için kısa dönemli amaçların nasıl kazandırılacağı konusunda yol gösteren planlardır. Belirlenen amaçlara ulaşılmasında iyi bir plânlamanın önemi büyüktür.

37 Öğretim planında; çocuğun performans düzeyi, öğretimin amaçları, amaçlara ulaşmak için kullanılacak öğretim yöntem ve materyalleri ile öğretim ortamının yer alması gerekmektedir.

38 Hazırlanacak planlar, katı ve şekilci olmaktan çok, fazla ayrıntıya girmeyen nitelikte olmalı, uygulayıcının çalışmalarını desteklemeli, ona serbestlik ve güven vermelidir. Çocuğun öğretim sürecinde ve öğretimin sonunda da sürekli olarak değerlendirilmesi gerekmektedir

39 Bireyselleştirilmiş eğitim programının başarıyla uygulanabilmesi için uzmanların bu konuda donanımlı olmaları gerekmektedir. Bireyselleştirilmiş eğitim programının planlanmasında ve uygulanmasında bir çok etken ve bu etkenlerin birbiriyle ilişkisi etkili olmaktadır.