ZİHİNSEL (BİLİŞSEL) GELİŞİM

ZİHİNSEL (BİLİŞSEL) GELİŞİM
VE KURAMLARI

ZİHİNSEL (BİLİŞSEL) GELİŞİM
Bilişsel gelişim, bireylerdeki düşünme, akıl yürütme, bellek ve kavrama sistemlerinde meydana gelen değişmelerdir Zihinsel Gelişim Alanları; 1-Dil Gelişimi 2-Algısal Gelişim 3-Kavramların gelişimi 4-Problem çözmenin gelişimi 5-yaratıcılığın gelişmesi

10 yaşında - yumuşakçaların sınıflandırılması
Jean Piaget 1896 da İsviçre -Neuchatel de doğmuştur. 10 yaşında - yumuşakçaların sınıflandırılması 11 yaşında - serçe davranışları ile ilgili makale 18 yaşında - dergilere felsefi makale 22 yaşında - üniversite mezunu 25 yaşında - doğal bilimler ile ilgili doktora tezi 30 yıl - Jean-Jack Rousseau Enstitüsü'nün yöneticiliği (zeka ve düşünce kategorileri çalışması) 59 yaşında - Uluslararası Genetik Epistomoloji Derneği kurdu genetik-çevre etkileşiminin organizmaya etkileri göstermiştir)

Bilişsel Gelişim Kuramı
bireyin çevresini anlama ve öğrenme çabaları sonucu aktif zihinsel gelişimine denir

PİAGET ZİHİNSEL GELİŞİM KURAMI
Bilişsel gelişimi inceleyen psikologların başında Piaget gelmektedir Önce zekayı tanımlayarak bilişsel öğrenme kuramının geliştiricisi olmuştur. Piaget’e göre zeka, çevreye uyum yapabilme yeteneğidir. Burada uyum yapabilmeyi başa çıkma olarak alabiliriz. Çünkü insan çevresine uyum yaparken, aynı zamanda onunla başa çıkmaktadır.

Bilişsel gelişimin olması için birey, biyolojik gelişimini sağlayıp,
çevre ile etkileşim sonucu yaşantı kazanmalıdır

PİAGET’E GÖRE BİLİŞSEL GELİŞİMİ ETKİLEYEN ÖĞELER
Olgunlaşma: Piagete göre olgunlaşma fiziksel büyüme ile ilgilidir. Bu da zihinsel gelişimi sağlar.Örneğin okuma yazma davranışının kazanılması için önce belli bir yaşa gelinmesi gerekir. Yani organizma boy ve kilo olarak fiziksel büyümesini tamamlamak zorundadır. Yaşantı: Zihin gelişimi kişinin geçirdiği yaşantı zenginliği ile ilgilidir.Çocuklar yaşantıları ve çevre ile etkileşimleri sonucunda gelişirler.

Sosyal Etkileşim (Toplumsal aktarma): İçinde bulunulan toplum ile kurulan her türlü iletişim zihinsel gelişime etki eder. Toplum ve o topluma ait kültürün, herhangi bir konudaki bilgisinin bireyle paylaşımı ile sosyal geçiş oluşur ve bu sosyal geçiş (toplumsal aktarma) kişinin şemalarını değiştirebilir.

Dengeleme: Zihin sürekli dengeleme eğilimindedir.Yeni öğrenilen bir bilgi ya da bireyin karşılaştığı ile bildiği arasındaki uyuşmazlık dengesizliğe neden olur. Bu durum bireyi yeni karşılaştığı şeyi zihnindeki şemaya uydurmaya veya bilişsel dengeyi sağlamak için yeni şema oluşturmaya zorlar. Piaget’e göre bu bilişsel aktivite öğrenmeye neden olur.

Organize etme/Örgütleme: İlk kez karşılaşılan her durum bireyde var olan dengeyi bozar. Özümseme-uyum sağlama süreciyle denge yeniden kurulur. Uyumdan sonra yeni edinilen her şema daha önceki şemalar arasına alınır ve tüm yapı yeniden organize edilir.

Piaget’in Bilişsel Gelişim Kuramındaki Temel Kavramlar
Şema: Bireyin çevresinde bulunan nesne olay ve olguları tanımak için zihninde oluşturduğu algı çerçevesidir. Şema yeni gelen bilginin yerleştirileceği çerçevedir.

şema : yeni bilgilerin yerleştirildiği bir yapıdır
şemalar, yeni yaşantılarla değişir ve yeniden organize olur Örneğin;

Organizasyon:Dış dünyaya ait algılamaların sistematize edilmesi ve tutarlı bir bütün haline dönüştürülmesidir. Adaptasyon:Adaptasyon kişinin çevreye uyumudur ve iki farklı süreci vardır. Bunlar özümleme ve uyumsama dır.

Özümleme: Bireyin yeni karşılaştığı durumları önceden var olan şemaların içine yerleştirmesidir. Uyumsama: Önceden var olan şemaları değiştirip yeni şemalar oluşturmaktır

Çocuk su tankının içinde
Çocuk genel Anlamda yunusu Balık şemasına koyar Çocuk su tankının içinde Yüzen yunus balığını Görür. ÖZÜMLEME Çocuk Yunusun evcil Hayvanlar gibi nefes Aldığını görür Yeni şema: Yunus suda yaşar Ama balıklar gibi Değil evcil kara Hayvanları gibi Nefes alır UYUMSAMA

Örnek: Blomm’a göre öğrencinin bir konuyu iyi öğrenebilmesi için konuyla ilgili bir hazır oluşluğa sahip olması gerekir. Her yeni öğrenilen bilgi eski yaşantılarla ilişkilendirilmelidir. Bir öğrencinin yeni bilgileri eskiden kazandığı bilgilerle ilişkilendirerek kolaylıkla öğrenmesi aşağıdaki hangi kavramla ifade edilebilir? A) Olgunlaşma B) Hazıroluşluluk C) Uyumsama D) Özümleme E) Kritik dönem

Cevap: Özümleme yapabilmek için yeni durumla ilgili eskiden bir takım şemalarımız yani öğrenmelerimiz olması gerekir. Özümleme yeni bilgilerin bu şemalara/ eski öğrenmelere yorumlayarak katmaktır. Cevap D.

Örnek: Bir öğrenci çarpım tablosunu yanlış öğrendiği için ortaöğretimde hesaplamaları yanlış yapmaktadır. Bunu fark eden öğretmen öğrenciye çarpım tablosunu yeniden ve doğru olarak ezberletmiştir. Öğrencinin çarpım tablosunu yeniden ve doğru olarak ezberlemesi aşağıdaki kavramlardan hangisiyle ilgilidir? A) Olgunlaşma B) Hazıroluşluluk C) Uyumsama D) Özümleme E) Kritik dönem

Cevap: Eğer önceki öğrenmeler değiştirilip yeni bir öğrenme yapılıyorsa burada söz konusu olan uyumsamadır Cevap C.

Dengeleme:Bireyin özümseme ve uyumsama yoluyla çevreye uyum sağlayarak dinamik bir dengeye ulaşma sürecidir. Birey yeni karşılaştığı bir bilgi ya da durumla , kendisinde önceden var olan bilgi ve deneyimleri arasında ilişki kurarak denge durumuna ulaşır (öğrenir) Denge-Dengesizlik-Yeniden denge(öğrenme) Çocuk için yeni olan her şey bilişsel dengeyi bozar, özümleme ve uyum süreçleri ile bu denge yeniden sağlanır.

DENGE DENGESİZLİK ADAPTASYON ÖZÜMLEME UYUMSAMA DENGE

PİAGET’İN BİLİŞSEL GELİŞİM DÖNEMLERİ VE ÖZELLİKLERİ
1-Duyusal motor dönem (sensory motor stage-0..2 yaş) a) Refleks aşaması 0..2 ay b) 1. döngüsel tepkiler 2..4 ay c) 2. döngüsel tepkiler 4..8 ay d) 3. döngüsel tepkiler ay e) 4. döngüsel tepkiler ay f) 5. döngüsel tepkiler ay 2-İşlem öncesi dönem (Preoperational Stage-2..7 yaş) 3-Somut işlemler dönemi (Concrate operational stage yaş) 4-Soyut işlemler dönemi (Formal operational stage yaş)

1-Duyuşsal motor dönem (sensorymotor stage-0..2 yaş)
kendinden başlayarak çevreyi tanımaya başlar Piaget "düşünmenin başlangıcı" der dönemin sonuna doğru basit zihinsel işlemleri gerçekleştirmeye başlar

PİAGET’İN BİLİŞSEL GELİŞİM DÖNEMLERİ VE ÖZELLİKLERİ
EVRE YAŞ ÖZELLİKLER D U Y S A L / H R E K T Ö N M İ 0-2 Ş *** Dış Dünyayı keşfetmede duyularını ve motor becerilerini kullanır *** Refleksif davranışlardan amaçlı davranışlara geçer(6-8 Aylarda) *** Nesnelerin sürekliliğini,kalıcılığı öğrenir *** İlk deneme yanılma öğrenmeleri oluşur. *** Döngüsel tepkiler ortaya çıkar. Belirli türdeki hareketleri tekrarlar *** Çocuk yaptığı bir davranışı tekrarlamaktadır. Bu çocuğun ilgili olayı özümlemeye çalıştığını gösterir.Döngüsel tepki devresel tepkinin başlangıç aşamasıdır.çocuğun refleks ya da tesadüfi davranışlardan bilinçli davranışlara geçtiğini ifade eder. *** Taklit: Bir davranışı model alır takip eder ve aynısını yapar *** Ertelenmiş Taklit: Bebeğin görmüş olduğu bir olayı, olay ortadan kalktıktan sonra tekrarlaması, o olayı taklit etmesidir. *** Alışkanlık kazanma: Çocuk bir uyaranı alışkanlık geliştirmişse ilk verdiği tepkiyi vermeyecektir. *** Bu dönemde karmaşık olmayan işlem becerilerini kazanır ve zihinde basit semboller kurabilir.

Örnek: Bir çocuk ilk yıllar babasıyla saklambaç oynarken saklanan babasını aramamakta, ancak daha sonraki zamanlarda babasını aramaya başlamaktadır. Çocuğun ilk yıllarda babasını aramaması, ancak daha sonraki zamanlarda aramaya başlaması onun hangi zihinsel gelişim özelliğini kazandığını ortaya koyar? A) Nesnelerin devamlılığı B) Nesnelerin korunumunu C) Soyut düşünme özelliğini D) Somut düşünme özelliğini E) Mantıksal düşünme yeteneğini

Cevap: Duyu hareket döneminde çocuğun kazanması gereken en önemli zihinsel özellik nesnelerin devamlılığıdır Cevap A.

2-İşlem öncesi dönem (Preoperational Stage-2..7 yaş)
Piaget, bu dönemi 2 ye ayırır: a)Sembolik ya da kavram öncesi dönem-2..4 yaş b)Sezgisel dönem-4..7 yaş a)Sembolik ya da kavram öncesi dönem yaş Piaget'e göre; fiziksel olgunlaşma sosyal etkileşim Bilişsel g. yaşantı Bilişsel g. etkileme Bilişsel g. Dil g. etkileme Dil g. etkileme Dil g.

benlik kavramı gelişir
dil hızla gelişir benlik kavramı gelişir sembolik düşünce gelişir çevrede olmayan nesneleri sembollerle ifade eder örneğin; Hav hav!!! 2-İşlem öncesi dönem (Preoperational Stage-2..7 yaş)

ama dönem sonu gerçeklere yerini bırakır ben merkezli
hayal gücü gelişir ama dönem sonu gerçeklere yerini bırakır ben merkezli bakış açısı kendi tarafından kendi düşünceleri vardır mantık geliştirmede tüme varım ve tümden gelimi gerçekleştiremez düşünme tek yönlü 4 ayaklı evde yaşar; o zaman: = 2-İşlem öncesi dönem (Preoperational Stage-2..7 yaş)

EVRE YAŞ ÖZELLİKLER İ Ş L E M Ö N C S D 2-4 B O K / A V R *** Bu dönemde çocukların dili çok hızlı gelişir, fakat geliştirdikleri kavramlar ve kullandıkları sembollerin anlamları kendilerine aitir. *** Sembolik oyun ve Düşünme: Çocuk hayal gücünü kullanarak düşünür. Çubuğu tabanca gibi kullanır.vb. *** Sembolik Zeka: Bir şeyi başka bir şeyle canlandırmadır.çubuğu at taşı ekmek gibi görüp oynama *** Yapaycılık:gördüğü ve karşılaştığı her türlü obje ve nesnenin yapaylığı düşüncesi hakimdir. Örneğin güneşin biri tarafından açılıp kapatılan bir ışığa benzetir. *** Odaklama düşünme biçimi: Çocuğun dikkatini bir olay ya da nesne ile ilgili özelliklerden yalnızca birisine verebilmesidir. Karşıdan karşıya geçmek isteyen çocuğun önce soluna sonra sağına sonra tekrar soluna bakıp karşıya geçmek istediğinde bir öncekini unuttuğundan hata yapması buna örnektir. *** Aminizm: (canlıcılık) Yaşayan ve yaşamayan nesneler arasında ayrım yapamama durumunda ortaya çıkan karmaşadır. Çocuk cansız nesnelere canlılık özellikleri yükler. Örneğin oyuncak bir bebekle canlıymış gibi konuşur. *** Monolog: Çocukalr toplu konuşma halinde etkileşime girer. Hep bir ağızdan ve birbirlerine karşılık vermeden ancak diğerlerinin kendisini dinlediklerini varsayarak konuşurlar. *** Paralel oyun: Birkaç çocuk bir arada ama birbirlerine dikkat etmeden oynarlar *** Ben merkezci konuşma ve düşünme: Çocuk kendi ve kendisi dışındaki düşünceleri ayırt edemez ve farklı düşünceler olabileceğini kabul etmez.çocuğa göre dünyanın merkezi kendisidir. Kendisinin bildiği ve gördüğünü herkesin bildiği ve gördüğünü düşünür.

sezgisel akıl yürütme tepkisi tek yönlü sınıflama sıralamada baştaki
a)Sezgisel dönem yaş sezgisel akıl yürütme tepkisi tek yönlü sınıflama sıralamada baştaki ve sondaki nesneyi bilir bütün-parça ilşkisi kurulamaz 2-İşlem öncesi dönem (Preoperational Stage-2..7 yaş)

nesne korunumunu bilemez
yani nesnenin boy hacim gibi özellikleri ile konumu değiştiğinde nesnenin aynı kaldığını bilemezler sihirsel artma, azalma ve kaybolmaya çabuk inanırlar işlemleri sadece tek yönlü düşünebilirler "A=B ise B=A dir" diyemez 2-İşlem öncesi dönem (Preoperational Stage-2..7 yaş)

EVRE YAŞ ÖZELLİKLER İ Ş L E M Ö N C S D 4-7 Z G *** Ahlaki Bağımlılık: Çocuk dıştan gelen (anne-Baba) yasa ve kurallara göre davranır *** Özelden Özele Akıl Yürütme: Olayları yalnızca geçirdiği yaşantılara bağlı olarak tek yönlü düşünebilme özelliğidir.Her sabah kahvaltıda süt içen çocuğun süt içmediğinde kahvaltı yapmadığını söylemesi gibi *** Maddeleri sadece bir özelliğine göre sıralayabilir ve sınıflandırabilir.Örneğin çocuğa on tane topu vererek sadece renklerine göre sınıflandırmasını bekleyebiliriz. *** Tersine çevirememe: Bir işlemi tersinden düşünemezler. A=B dir ama B=A değildir veya bunu düşünemez. *** İlk akıl yürütmeyi kullanma faaliyetleri başlar. Tek yönlü mantık yürütme. ***Korunum ilkesi kazanılmamıştır.Bir sehpanın üzerindeki kalemlerin yerleri değiştirildiğinde kalem sayısının değiştiğini düşünür.

Örnek: Dört yaşındaki bir çocuk anneannesi ile telefonda konuşurken, yeni ayakkabılarını göstererek "Anneanne bak ayakkabılarıma ne güzel" der. Aşağıdakilerden hangisi çocuğun, ayakkabıları kendisi gördüğü için anneannesinin de gördüğünü sanmasının nedenidir? (KPSS-2003) A) Soyut işlemsel dönemde bulunması B) Ben merkezci düşünce biçimin etkili olması C) Somut işlemsel dönemde olması D) Kendini çevresindeki nesnelerden ayıramaması E) Nesne devamlılığını kazanmamış olması

Cevap. Bu dönemin belirleyici gelişim durumlarından biri de ben merkezciliğin ön planda olmasıdır. Çocuğun kendisi görüyorsa anneannesi de görüyordur algılaması vardır. Cevap B.

3-Somut işlemler dönemi (Concrate operational stage-7..11 yaş)
birey, somut gerçekleri anlayarak tepki verir 4 işlemle bazı somut problemleri çözebilir "A=B ise B=A dir" der

nesneleri çok yönlü mantıklı sıralama ya da sınıflama yapabilirler
"serileme" alt sınıflandırma 3-Somut işlemler dönemi (Concrate operational stage yaş)

başkasının gözüyle bakabilir sosyal ilişkiler geliştirir
ben merkezcilik - out başkasının gözüyle bakabilir sosyal ilişkiler geliştirir soyut kavramlı problemleri çözemez soyut kavramları model alma ile doğru yerde kullanır ama açıklayamazlar ilköğretim 1. sınıf ilköğretim 3. sınıf 3-Somut işlemler dönemi (Concrate operational stage yaş)

mantıklı düşünmenin temelleri atılır
olayları yetişkin gibi mantıklı açıklar tümden gelim ile akıl yürütme yapabilir fakat yetişkinlerden farklı bunu somut nesneler üzerinde yapar 3-Somut işlemler dönemi (Concrate operational stage yaş)

*** İşlemler tersine çevirebilir, geriye dönebilir.
EVRE YAŞ ÖZELLİKLER S O M U T İ Ş L E R D Ö N 7-11 Y A *** Olaylar ve nesneler hakkında mantıksal düşünür, sayıları kullanır ve kümeler *** Objeleri birkaç özelliğine göre sıralayıp sınıflayabilir(Birkaç yönlü Mantık Yrt) *** İşlemler tersine çevirebilir, geriye dönebilir. *** Mantıklı düşünmeye başlar, Somut özellikteki problemleri çözer *** Ben merkezlikten uzaklaşır, sosyal davranışlara yönelir *** Korunumu kazanır ( Nesnenin biçimi , konumu ya da yerinin değişmesiyle, miktar(6 Yaş),ağırlık(7 Yaş) ve hacimde(9 Yaş) değişiklik olmayacağı ilkesi)

Örnek. İlköğretim beşinci sınıftaki Ayşe ile onun beş yaşındaki kardeşi Ahmet'in bilişsel gelişim dönemleri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? (2002 KPSS) Ayşe Ahmet A) Somut işlemler, İşlem öncesi B) Soyut işlemler, Somut işlemler C) Soyut işlemler, İşlem öncesi D) Somut işlemler, Duyuşa! motor E) İşlem Öncesi, Duyusal motor

Cevap: Gelişim dönemi olarak incelendiğin ilköğretim beşinci sınıf somut işlemler dönemimi, beş yaş civarı ise işlem öncesi dönemdir. Cevap A.

Örnek: Anne çocuğuna tabakta bir dilim kek verir ve çocuğunun yemesini kolaylaştırmak için keki bölmeye başlar. Çocuğa "Keki üçe mi böleyim beşe mi böleyim" diye sorar. Çocuk da "Çok açım beşe bölersen kek daha çok olur üçe bölme beşe böl, çok kek yemek istiyorum" der. Bu biçimde bir yanıt veren çocuk hangi bilişsel gelişim aşamasındadır? (KMS-2003) A) Duyusal-motor dönem B) Özümseme (asimilasyon) yapamadığı dönem C) Ben merkezci düşündüğü bir dönem D) Miktar korunumunun kazanılmadığı bir dönem E) Soyut işlemsel dönem

Cevap: Çocuk korunum özelliğini kazanamamıştır
Cevap: Çocuk korunum özelliğini kazanamamıştır. Korunum özelliğinin kazanılmadığı dönem işlem öncesi yada korunumun kazanılmadığı dönemdir. Cevap D.

4-Soyut işlemler dönemi (Formal operational stage-11..+ yaş)
Piaget, somut işlemlerden soyut işlemlere geçişi büyük ölçüde, nöro-fizyolojik değişikliklere ve toplumsal-kültürel etkenlere bağlar soyut düşünme yeteneği kazanır bilişsel açıdan somut nesnelerle kendini sınırlandırmaz soyut kavramları anlar bazı yetişkinler bu döneme ulaşamayabilir ya da soyut düşünme gereken problemleri çözemez

dil gelişimi açısından atasözü ve deyimleri anlama problem yok
taşı toprağı altın toplumsal olaylara kafa yorabilir idealist tepkiler verebilir kendini topluma kabul ettirme kabul edilmezse grup oluşturma grup, dünyayı soyut algılamayı engeller 4-Soyut işlemler dönemi (Formal operational stage yaş)

toplumsal kuralların gerekliliğini anlar
bunların toplum ve insan yararına olduğunu bilir tümevarım yanında tümden gelimi de kullanır 4-Soyut işlemler dönemi (Formal operational stage yaş)

Ergenlik döneminde düşünme biçimleri
EVRE YAŞ ÖZELLİKLER S O Y U T (formel) İ Ş L E M R D Ö N 11-18 A *** Soyut kavram ve düşünceler hakkında mantık geliştirebilir *** Göreceli düşünme (Kişiye, zamana, yere göre düşünme) Bir fotoğrafa bakarken kendine göre sol köşe ile karşısındakine göre sol tarafı ayırt eder ve mantıksal çıkarımlar yapar. *** Akıl Yürütebilir(Tümevarım, Tümdengelim vb. düşünme yollarını kullanır.) *** Birey yetişkin gibi davranabilir *** İdeal, fikir, değer ve inanç geliştirebilir *** Birleştirici düşünme : Değişken birkaç özellik veya değişken içeren problemleri çözebilir *** Ergen Egosantrizm:Kendi düşünce ve söylemlerinin en doğru olduğunu düşünür. Benim felsefem , düşüncem doğrudur inancını taşır. *** Üreme sistemlerinin gelişimi *** Hızlı bedensel büyüme sonucu sakarlık, sinirlilik, dikkatsizlik görülür. Ben merkezci düşünme Ergenlik döneminde düşünme biçimleri Göreceli Düşünme Birleştirici Düşünme

Sonuç; Birey ilkelden karmaşığa doğru gelişir ve değişir. Bu gelişimin zihinsel sürecinde Piaget, insanların çevre ile etkileşimde bulunarak yeni şemalar geliştirerek refleks tepkilerden karmaşık tepkiler kazandığını vurgulamıştır. Ayrıca öğretim programlarında zihinsel gelişime önem verilmesinin gerekliliğini savunmuştur.

Örnek: Piaget'ye göre bilişsel gelişimin son aşaması hangi dönemde tamamlanır? A) Üniversiteye giriş yılları B) 11. yaşın sonu C) Okula başlama yıllan D) Ergenliğin sonu yetişkinliğin ilk yılları E) Yaşlılık dönemi Cevap: Bilişsel gelişimin son aşaması ergenliğin sonu ve yetişkinliğin başıdır. Cevap D.

Piaget’in Eğitim sistemine İlişkin Görüşleri
1-Öğrenme yaşantıları, çocuğun bilişsel gelişim düzeyine uygun olmalıdır. 2-Okul, gerçek hayatın canlı ve dinamik bir kesitini oluşturmalıdır. 3-Öğrenme yaşantıları, çocuğun hazırbulunuşluk düzeyine uygun olmalıdır. 4-Program içeriklerinin belirlenmesinde, çocuğun beklenti ve ihtiyaçlarının merkeze alınması gerekir. 5-Öğretme-öğrenme sürecinde öğretmenin görevi dersi anlatmak değil, öğrencinin öğrenmesine kılavuzluk etmektir.

KONU İLE İLGİLİ SORULAR:
1-) “Bir kilo demir mi ağırdır yoksa bir kilo pamuk mu?” sorusuna işlem öncesi dönemdeki bir çocuğun “demir” cevabı vermesi hangi kavramın yokluğu ile açıklanır. A) Nesne sürekliliği B) Özümleme C) Korunum D) Uyma E) Dengeleme

2-) Beş aylık bir bebeğin oyuncağını gözünün önündeki örtünün altına saklarsak bebek oyuncağı aramaya kalkışmaz. Bu durum hangi kavramın gelişmemiş olmasıyla açıklanır? A)Özümleme B) Korunum C) Odaklaşma D) Ben merkezcilik E) Nesnelerin sürekliliği

3-) Aşağıdakilerden hangisi işlem öncesi dönemin özelliklerinden değildir? A) Ben merkezcilik B) Odaklaşma C) Tersine çevrilemezlik D) Akıl yürütme E) Görünen olaylara dikkat çekme

4) İşlem öncesi dönemde bir çocuğun oyuncak ayısına bir isim vermesi ve onunla canlı bir varlıkmış gibi konuşması aşağıdakilerden hangisi ile açıklanır? A) Ben merkezcilik B) Oyun oynamayı sevmesi C) Kardeşinin olmaması D) İlgi çekmek istemesi E) Hayal dünyasının geniş olması

5-) Bir çocuğun oyun esnasında “boş fincandan kahve içmesi, boş tabaktan yemek yemesi” aşağıdaki oyun türlerinden hangisine girer? A) Kurallı oyun B) Paralel oyun C) Sembolik oyun D) Alıştırma oyunu E) Sosyal oyun

6-) Duyusal-motor dönemi aşağıdaki yaş sınırlarından hangisine girer? A B- 2-7 C D- 0-2 E- 3-6

7-) Piaget’e göre sembolik oyunlar aşağıdaki dönemlerden hangisinde gerçekleşir? A) Duyusal motor B) Somut işlem dönemi C) İşlem öncesi dönemi D) soyut işlem dönemi E) Hiçbiri

8) Aşağıdakilerden hangisi soyut işlem düşüncesinin bir özelliği değildir? A) Soyut kavramlarla düşünme B) Tümevarımsal düşünme C) Tümden gelimsel düşünme D) Ben merkezci düşünme E) Akıl yürütme

9) Aşağıdakilerden hangisi Adaptasyonun tanımıdır? A) Olgunlaşma, tecrübe ve sosyalleşme sürecini dengeleme. B) Çevreyle etkileşme sonunda zihinsel yapıda meydana gelen değişme. C) Objeler hakkında düşünme. D) Sinir sisteminin olgunlaşması. E) Zihinsel aktivitedeki olgunluk

10) Bir büyük kavanozu bir çocuğun iki metre uzaklık ile 10m uzaklıkta aynı büyüklükte, aynı doğrultuda algılaması hangi kavramla ifade edilir? A) Korunum B) Nesne devamlılığı C) Süreklilik D) Nesnel değişmezlik E) Bütünlük

11) Herhangi bir nesnenin biçim ya da mekandaki konumu değiştiğinde miktar, ağırlık ve hacminde değişiklik olmayacağı hangi kavramla ifade edilir? A) Korunum B) Süreklilik C) Nesne devamlılığı D) Nesnel değişmezlik E) Dengeleme

12-) Nesneleri renk, uzunluk, yapıldığı madde gibi özelliklerine bağlı sınıflama kavramı Piaget’e göre hangi bilişsel gelişim döneminde görülür? A) Duyusal-motor B) İşlem öncesi C) Somut işlem D) Soyut işlem E) Özerk dönem

13-) Piaget’e göre nesnelerin sadece bir tek özelliğine göre sınıflandırıla bilindiği dönem hangisidir? A) Duyusal motor B) İşlem öncesi C) Somut işlem D) Soyut işlemler E) Yetişkinlik

14) Piaget’in kuramına göre bir bebeğin eline geçen nesneleri ağzına götürmeye çalışması nasıl açıklanır? A) Kendisinde var olan şemalarla çevresinde olanla özümsemeye çalışması. B) Kendisinde var olan şemaları yeni ve uygun bir düzenlemeye ulaştırma C) Çevresine uyum sağlayarak mevcut şemaları değiştirme. D) Yeni uyarıcılar karşısında dengeleme yoluyla uyum sağlama. E) Özümleme ve dengeleme yoluyla çevreye uyum sağlama.

15) Piaget’e göre fikir üretme, açıklama ve savunma özelliklerinin en belirgin olduğu dönem aşağıdakilerden hangisidir? A) Duyusal-motor dönem B) İşlem öncesi dönemi C) Somut işlem dönemi D) Soyut işlem dönemi E) Yetişkinlik

16) Piaget’e göre “Sezgisel dönemde” aşağıdakilerden hangisi görülür? A) Nesnelerin devamlılığının sağlanması B) Fikir üretme ve savunma sağlanması. C) Nesnelerin korunum özelliğinin kazanılması D) Dil gelişiminin hızlanması, düzgün cümlelerin kurulması E) Bazı işlemlerin zihinsel olarak yapılması

17) Piaget’e göre aşağıdaki dönemlerden hangisinde bilimsel düşünme başlar, sosyal ve kişisel konulara ilgi artar? A) Soyut işlem dönemi B) İşlem öncesi dönem C) Gizil dönem D) Duyusal-motor dönem E) Somut işlem dönemi

18-) Bireyin yeni karşılaştığı durum, nesne ve olayları kendisinde var olan zihinsel yapının içine yerleştirmesi işine ne denir? A) Şema B) Hazır bulunuşluk C) Adaptasyon D) Özümleme E) Dengeleme

19) Aşağıdakilerden hangisi Piaget’e göre işlem öncesi dönemdeki çocuğun özelliğidir? A) Nesneleri sıralama B) Nesneleri sınıflama C) İşlemleri tersine çevirme D) Ben merkezli düşünme E) Soyut düşünme

20) Çocuklarda mantıksal düşünmenin başladığı dönem hangisidir? A) Formal işlemler dönemi B) Somut işlem dönemi C) Duyu-motor dönem D) İşlem öncesi dönem E)Yetişkinlik dönemi

21- Somut işlemler dönemdeki bir çocuğu eşit oluşturulmuş iki top gösterilmiş ve hangisinde daha çok kil olduğu sorulmuştur. Çocuktan, “ikisinde de aynı” yanıtı alındıktan sonra, onun gözü önünde, toplardan biri bozulup üç tane küp haline getirilmiştir. Bu çocuğun “Bu üçte küpte mi yoksa bozulmayan topta mı daha çok kil var?” sorusuna, aşağıdaki yanıtlardan hangisini vermesi beklenir, neden? (2001 KMS sorusu) A) “İkisinde de aynı” der, çünkü nesnelerin devamlılığı kavramını kazanmıştır. B) “Küplerdeki kil çok” der, çünkü sayı boyutuna bağımlılık vardır. C) “İkisinde de aynı” der, çünkü miktar korunumunu kazanmıştır. D) “Küplerdeki kil çok” der, çünkü görelik ilkesini henüz öğrenmemiştir. E) “Topraktaki kil çok” der, çünkü dönüştürme işlemini henüz başaramaz.

22) Araştırmalar, ilköğretimin ilk beş sınıfındaki (7-11 yaş) çocukların somut düşünme evresinde olduğunu, soyut düşünmenin ancak 5. sınıftan sonra (11 yaş üstü) gelişmeye başladığını göstermektedir. Buna göre, aşağıdaki öğretmen davranışlardan hangisi, ilköğretim 3. sınıf düzeyine uygun değildir? (2001 KPSS) A) Dünyanın, ekseni etrafında döndüğünü öğretmek için, içinden şiş geçirilmiş portakaldan yararlanmak. B) Paraları tanırken, kullanılmakta olan metal ve kağıt paralarla nelerin satın alınabileceğini göstermek. C) Mikropların dokunmakla nasıl bulaş-tığını göstermek için, eline tebeşir tozu sürüp öğrencileriyle tokalaşmak. D) Caddede karşıdan kaşıya güvenli geçişi öğretmek için, bu eylemi dramı ile canlandırmak. E) Uzay yolculuğunu anlatmak için, öğrencilerinden, kendilerini sınıf yerine bir uzay kapsülündeymiş gibi düşünmelerini istemek.

23) Zihinsel gelişim açısından ‘kritik dönem’ hangi anlama gelir? ( KPSS 2001) A) Çocuğun, cinsel farkların ve kendi cinsiyetinin ayrımına vardığı dönem. B)Problem çözme ve soyut düşünme becerisinin en üst düzeye ulaştığı dönem C) Çocuk kimliğinden yetişkin kimliğine geçilen dönem. D) Çevresel uyarıcıların öğrenme üzerinde en çok etkili olduğu dönem. E) Yaşlanma yüzünden bireyin kendisini işe yaramaz hissettiği dönem.

24) Somut işlemler aşamasındaki öğrenciler için en etkili öğrenme yolu aşağıdakilerden hangisidir? (2001 KPSS) A) Yaparak, yaşayarak öğrenme B) Ezberleyerek öğrenme C) Problem çözerek öğrenme D) Tartışma gruplarıyla öğrenme E) Not alarak öğrenme

25) Aşağıdakilerden hangisi Piaget'in bilişsel gelişim kuramı ile ilgili olarak doğru bir açıklamadır? (KMS-2003) A) Çocuklar somut işlemsel dönemde ben merkezci düşünürler B) Çocuklar soyut düşünme yeteneğini üç yaşında kazanırlar C) Çocuklar korunum ilkesini 7-11 yaşları arasında kazanırlar D) Göreceli düşünme okul öncesinde gelişmeye başlar E) Gelişim; duyusal motor, işlem öncesi dönem ve soyut dönem olmak üzere üç dönemde gerçekleşir

26) Dört yaşındaki bir çocuk anneannesi ile telefonda konuşurken, yeni ayakkabılarını göstererek "Anneanne bak ayakkabılarıma ne güzel" der. Aşağıdakilerden hangisi çocuğun, ayakkabıları kendisi gördüğü için anneannesinin de gördüğünü sanmasının nedenidir? (KPSS-2003) A) Soyut işlemsel dönemde bulunması B) Ben merkezci düşünce biçimin etkili olması C) Somut işlemsel dönemde olması D) Kendini çevresindeki nesnelerden ayıramaması E) Nesne devamlılığını kazanmamış olması

27) Yedi aylık bir bebek annesi ile oyun oynarken, annesi bebeğin oyuncağını arkasına sakladığında, bebek hemen dikkatini başka tarafa vermektedir. Ancak dokuz aylık olduğunda, annesi oyuncağını arkasına sakladığında, bebek annesinin arkasına doğru emeklemeye başlamaktadır. Aşağıdakilerden hangisi bebekteki bu davranış değişiminin nedenidir? (KPSS-2003) A) Korunum ilkesi kazanması B) Özümleme (asimilasyon) yapmaya başlaması C) Nesne devamlılığı kazanması D) Uyum kurmaya başlaması E) Duyusal-motor döneme girmesi

1C 2E 3D 4E 5C 6D 7C 8D 9B 10A 11A 12C 13B 14A 15D 16D 17E 18D 19D 20B 21C 22E 23B 24A 25C 26B 27C

VYGOTSKY’E GÖRE BİLİŞSEL GELİŞİME ETKİSİ OLAN FAKTÖRLER
Çocukların birbiriyle işbirliği Bilişsel gelişimde kültürün ve sosyal çevrenin etkisi vardır Çocuk Yetişkin İlişkileri Dil Öğrenme Öğretmen Faktörü Nesne,materyal ve olaylarla somut yaşantılar

GAGNE’NİN BİLİŞSEL GELİŞİM KURAMI
Organizma yaratılıştan öğrenmeye hazırdır. Öğrenme doğumla bireye verilen bir yetenektir Zihinde, öğrenme sürecinin oluşumundan sorumlu özel alanlar bulunmakta ve bu alanlarda bilgi işlenerek zihne kaydedilir. Organizma deneyim ve problem çözme ile aktif bir şekilde öğrenir.Zihnin doğal öğrenme işlemleri harekete geçirilerek bilişsel gelişlim sağlanır.

1-Aşağıdakilerden hangisi Vygotsky’nin görüşlerine uygun olmayan bir açıklamadır? (KPSS-2005) A)Öğrencinin bilişsel gelişiminde sosyal çevre etkilidir. B)Öğrencinin bilişsel gelişiminin esas kaynağı kişisel psikolojik süreçlerdir. C)Öğretmenler öğrencileri çalışmalarında büyük ölçüde yalnız bırakmamalıdırlar D)Öğrenciler birbirleriyle işbirliği içinde çalışmalıdırlar E)Psikolojik etmenler kültür tarafından biçimlendirilir.

ZİHİNSEL (BİLİŞSEL) GELİŞİM

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "ZİHİNSEL (BİLİŞSEL) GELİŞİM"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim

Giriş

Sosyal ağ üzerinden giriş yapmak:

ZİHİNSEL (BİLİŞSEL) GELİŞİM

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "ZİHİNSEL (BİLİŞSEL) GELİŞİM"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim