SENEVOL HETEROZİTLERİ (IZOTIYOSIYANAT HET.) (GLIKOSINOLAT)

... konulu sunumlar: "SENEVOL HETEROZİTLERİ (IZOTIYOSIYANAT HET.) (GLIKOSINOLAT)"— Sunum transkripti:

1 SENEVOL HETEROZİTLERİ (IZOTIYOSIYANAT HET.) (GLIKOSINOLAT)
Ozun aglikona tiyol (-SH) grubundan bağlanması ile oluşan heterozitlerdir. Arada bir -S- köprüsü oluşmuştur. Hidrolizleri sonucu açığa çıkan aglikon; S içerir Uçucudur (su buharı ile sürüklenir) Sıvıdır Yakıcı kokuludur Rubefiyan etkilidir

2 SENEVOL HETEROZİTLERİ (IZOTIYOSIYANAT HET.) (GLIKOSINOLAT)
Cruciferae/ Capparidaceae/Tropaeolaceae/ Resedaceae familyalarında bu heterozitlere çok rastlanır İzotiyosiyanik asit esterleri----senevol adını alır

3

4 SENEVOL HETEROZİTLERİ (IZOTIYOSIYANAT HET.) (GLIKOSINOLAT)
Bu heterozitler farklı pH’larda MİROZİNAZ enzimi ile hidroliz edilirse farklı ürünler oluşur. pH= 7’de İZOTİYOSİYANAT(senevol) oluşur.

5

6 SENEVOL HETEROZİTLERİ (IZOTIYOSIYANAT HET.) (GLIKOSINOLAT)
pH= 3-4’de NİTRİL oluşur

7 SENEVOL HETEROZİTLERİ (IZOTIYOSIYANAT HET.) (GLIKOSINOLAT)
Bazen de TİYOSİYANAT oluşur

8 SENEVOL HETEROZİTLERİ (IZOTIYOSIYANAT HET.) (GLIKOSINOLAT)
İlk bulunan---- 1) Sinigrozit (alilglikosinolat)

9 SENEVOL HETEROZİTLERİ (IZOTIYOSIYANAT HET.) (GLIKOSINOLAT)
2) Sinalbozit----HİDROLİZ--- Raphanus sativus (turp) Nasturtium officinale (su teresi) Lepidium sativum (tere) senevol het.taşır.

10 SENEVOL HETEROZİTLERİ (IZOTIYOSIYANAT HET.) (GLIKOSINOLAT)
TEŞHİSİ 1) Hidroliz edildikten sonra ayrılan aglikonun karakteristik kokusu ile 2) Kağıt kromatografisi ile; Drog su ile masere edilir (hidroliz olur) Ayrılan senevol türevi su buharı dist.ile sürüklenir Distilata geçen senevol eter ile tüketilir NH3 ilave edilir Tiyoüre haline geçen senevol kağıda tatbik edilir Revelatör olarak ta NH3’lı AgNO3 kul.

11 SENEVOL HETEROZİTLERİ (IZOTIYOSIYANAT HET.) (GLIKOSINOLAT)
MİKTAR TAYİNİ Arjantometrik olarak yapılır. S-heterozitlerinin NH3’lı ortamda AgNO3 harcamaları esasına dayanır. NH3 ile oluşan tiyoüre 0.1 N AgNO3 ile 12 saat karanlıkta bekletilir. Ag2S çökerek ayrılır. AgNO3’ın fazlası tiyosiyanat (KSCN) ile geri titre edilir.

12 SENEVOL HETEROZİTLERİ (IZOTIYOSIYANAT HET.) (GLIKOSINOLAT)
R-N=C=S-----+NH3---R-HN-CNH2=S+ 2AgNO NH NH4NO3+R-HN-CN + Ag2S Ag2S SÜZÜLÜR SÜZÜNTÜ (AgNO3’IN FAZLASI)+KSCN-----GERİ TİTRASYON YAPILIR

13 SENEVOL HETEROZİTLERİ (IZOTIYOSIYANAT HET.) (GLIKOSINOLAT)
ETKİ-KULLANILIŞ Droglar toz edilip, nemlendirildikten sonra etki gösterir. Rubefiyan (derideki kızarıklığa neden olan) etkilidir. Haricen kan çekici olarak yakı halinde kul. Kolagog Antibakteriyal Tat düzeltici Fibrinolizi aktive edici özellikleri vardır

14 SENEVOL HETEROZİTLERİ (IZOTIYOSIYANAT HET.) (GLIKOSINOLAT)
Son yıllarda antikanserojen etki çalışmaları da vardır: Özellikle İNDOLİLMETİLGLUKOSİNOLAT meme kanseri riskini azaltır 4-METİLSÜLFİNİL İZOTİYOSİYANAT (Brokoliden izole edilmiştir)----antikanserojenik enzimleri uyarır.

15 SEMEN SINAPIS NIGRAE (TK) , Hardal tohumu (BLACK MUSTARD)
Brassica nigra (Sinapis nigra) (Cruciferae) bitkisinin olgun tohumlarıdır. cm boyda, sarı çiçekli, tek yıllık Avrupa ve Türkiye’de yetişir Meyvesi 10-15mm, 4-6 tohumlu. Tohumlar 0.5-1mm, küre biçiminde, esmer-kırmızı---siyahımsı gri renkli Tohumlar ezildiğinde özel hardal kokusu açığa çıkar, keskin lezzetlidir.

16

17 SEMEN SINAPIS NIGRAE (TK) , Hardal tohumu (BLACK MUSTARD)
ETKİ-KULLANILIŞ Heteroziti etkili değil, ama aglikonu etkili (rubefiyan etkili). Bu yüzden de toz edilip nemlendirildikten sonra etkisini gösterir. Su ile maserasyonu takiben % UY elde edilir ki bu UY’ın %90’ı alil izotiyosiyanattır Kan çekici----haricen yakı şeklinde kul. Müsilajından dolayı lapa halinde bronşit ve romatizmada kul. Yağı alınan tohumlar acılaşmadan uzun süre saklanabilir. Baharat olarak kul

18 SEMEN SINAPIS ALBAE, Beyaz hardal tohumu (WHITE MUSTARD)
Sinapis alba L. olgun tohumları 20-50cm, sarı çiçekli, parçalı yapraklı, tüylü, tek yıllık, otsu Tohumları 1.5-2mm, kırmızı- sarı, çiğnendiğinde ağızda batıcı tat verir, ama yakıcı değil Sinalbozit-----%1-2 Müsilaj------%20 Lipit------%30 Protit----%25

19 SEMEN SINAPIS ALBAE, Beyaz hardal tohumu (WHITE MUSTARD)
ETKİ-KULLANILIŞ Aglikon kokulu değil, sofra hardalı olarak kul. İrritan değil Müsilajından dolayı laksatif Tohumlarından yağ elde edilir Komisyon E tarafından soğuk algınlığı, bronşit ve romatizmada kullanılabilir.

20 S- HETEROZİTİ İÇEREN DİĞER BİTKİLER
1) Raphanus sativus (turp) var.radicula (kırmızı turp): Tohumları glukorafenin taşır Antimikrobiyal Siyah varyetesi----kolagog 2) Capparis spinosa (kebere) 3) Nasturtium officinale (su teresi): Glikonasturtozit----hidr.---feniletilizotiyosiyanat Kuvvetli insektisit Salata olarak kul.

21 S- HETEROZİTİ İÇEREN DİĞER BİTKİLER
4) Lepidium sativum (tere): Glukotropaeolin---hidr.---benzilizotiyosiyanat Salata olarak kul.

22 SİYANOGENETİK HETEROZİTLER (SİYANOFOR HET.)
Enzim veya asit hidrolizi sonucu HCN çıkaran heterozitlerdir. İlk izole edilen Amigdalozit (Amigdalin) Rosaceae----Prunus laurocerasus---Prulaurozozit Gramineae Sorghum vulgare---Durrozit Linaceae------Linum usitatissimum---Linamarozit Euphorbiaceae-----Manihot utilissima---Linamarozit Caprifoliaceae-----Sambucus nigra--- Sambunigrozit Leguminosae-----Lotus arabicus-----Lotusozit Familyalarında bulunur.

23 SİYANOGENETİK HETEROZİTLER (SİYANOFOR HET.)
Siyanogenetik het.---hidr.---HCN + aldehit (benzaldehit) veya keton (aseton) Aglikon-----HCN, aldehit veya keton ile (hidroksinitril=siyanidin) Yapılarında “N” bulunur ama heterozitleri “O-Heteroziti” şeklindedir.

24 SİYANOGENETİK HETEROZİTLER (SİYANOFOR HET.)
a) Aldehit:

25 SİYANOGENETİK HETEROZİTLER (SİYANOFOR HET.)
b) Keton c) Farklı yapı

26 SİYANOGENETİK HETEROZİTLER (SİYANOFOR HET.)
Oz olarak çoğunda glukoz bulunur. Ancak farklı ozlar da vardır. Örn: Visianozit (Visia angustifolia tohumu –Leguminosae)--Fenilhidroksinitril türevi Oz olarak glukoz yanında arabinoz var.

27 SİYANOGENETİK HETEROZİTLER (SİYANOFOR HET.)
a) Fenilhidroksinitril türevi heterozit: Het.----der.asit----Fenilglikolik asit Asimetrik “C” atomu var. Optikçe aktif

28 SİYANOGENETİK HETEROZİTLER (SİYANOFOR HET.)
l- amigdalozit (Prunus amygdalus var.amara) AMIGDALAZ İLE--- l- prunazozit (P.padus, P.virginiana)

29 SİYANOGENETİK HETEROZİTLER (SİYANOFOR HET.)
dl- prulaurazozit (P.laurocerasus) d- sambunigrozit (Sambucus sp.)

30 SİYANOGENETİK HETEROZİTLER (SİYANOFOR HET.)
Formüller aynı ancak derişik asit hidrolizi sonucu meydana gelen fenilglikolik asitin gösterdiği optik izomeriden dolayı farklı isimde bileşikler oluşur.

31

32 SİYANOGENETİK HETEROZİTLER (SİYANOFOR HET.)
Amigdalozit’in parçalanması: 1. Amigdalaz enzimi ile uçtaki glukoz kopar---Amigdonitril-glikozit ( Prunazozit) (1 bağı kopar) 2. Emülsin veya prunaz enzimi ile her iki glukoz kopar----Benzaldehit siyanidrin (mandelonitril) (2 bağı kopar) 3. Dilüe asit ile hidroliz olarak hem şekerler parçalanır hem de HCN çıkar---Benzaldehit+HCN+ 2 gl oluşur (1,2,3 bağları kopar)

33 SİYANOGENETİK HETEROZİTLER (SİYANOFOR HET.)
4. Oksinitrilaz fermenti veya derişik asit ile---Fenil glikolik asit (1,2,4 bağları kopar)

34 SİYANOGENETİK HETEROZİTLER (SİYANOFOR HET.)
b) Asetonitril türevi heterozitler: Asimetrik “C” atomu yok Optikçe inaktif

35 SİYANOGENETİK HETEROZİTLER (SİYANOFOR HET.)
Linamarozit (Semen Lini---çimlenmekte olan tohumlar)

36 SİYANOGENETİK HETEROZİTLER (SİYANOFOR HET.)
Faseolunatin (Phaseolus lanatus tohumu) (Leguminosae) Manihotoksin (Manihotoksozit) (Manihot utilissima) (Euphorbiaceae) Bunların linamarozitten farkı yok. Bunlar bitkilerin zehirli maddeleri.

37 SİYANOGENETİK HETEROZİTLER (SİYANOFOR HET.)
c) Hidroliz sonucu farklı yapı verenler: - Flavonoit: Lotusozit---hidr.---lotoflavol+HCN+gl+gl (Lotus arabicus) (Leguminosae)

38 SİYANOGENETİK HETEROZİTLER (SİYANOFOR HET.)
-p-hidroksi benzoik asit: Durozit------hidr.----p-hidroksibenzoikasit+HCN+gl (Sorghum vulgare) (Gramineae)

39 SİYANOGENETİK HETEROZİTLER (SİYANOFOR HET.)
TEŞHİSİ 1) Sodyum pikratlı kağıt kullanılarak hidroliz sonucu açığa çıkan HCN’in verdiği reaksiyona göre değerlendirilir. Toz drog+su ile ıslatılır----heterozit hidroliz edilir----nemli sodyum pikratlı kağıt bir mantar tıpa ile sıkıştırılmış erlene sarkıtılır----kağıdın tuğla kırmızı renk alması siyanogenetik het. varlığını gösterir

40 SİYANOGENETİK HETEROZİTLER (SİYANOFOR HET.)
2) Kağıt krom. ile kağıtta sürüklendikten sonra emülsin reaktifi ve sodyum pikrat reaktifi ile renklendirilir.

41 SİYANOGENETİK HETEROZİTLER (SİYANOFOR HET.)
MİKTAR TAYİNİ: 1) Liebig-Deniges yöntemi ile kompleksometrik bir titrasyon yöntemi uygulanır. Bu yöntemde gümüş iyonunun siyanür iyonu ile dayanıklı ve suda çözünen bir kompleks meydana getirmesinden yararlanılır. 2HCN+2NH3+AgNO3----NH4(Ag(CN)2)+NH4NO3 2) Siyanogenetik heterozitin TMS türevi hazırlanıp GLC ile miktar tayini yapılır.

42 SİYANOGENETİK HETEROZİTLER (SİYANOFOR HET.)
KULLANILIŞI İnsan ve hayvanlar için toksik Besin maddesi olarak kullanılanlar rutubetsiz yerde saklanmalı Bitkiyi parazitlere karşı korurlar HCN bazı parazit ve fareleri öldürmede kul. %2’lik sulu çözeltileri yatıştırıcı Droglardan su buharı dist.ile elde edilen preparatlar bulantıya karşı, antispazmodik ve öksürük kesici Narenciye, şeftali gibi meyvelerin saklanmasında kul.

43 SEMEN AMYGDALAE AMARAE, Acı badem tohumu (ALMOND)
Prunus amygdalus var.amara (Rosaceae) kurutulmuş tohumları var.amara amigdalozit taşır. var.dulcis (tatlı) amigdalozit taşımaz. 6-12m yükseklikte, pembe-beyaz çiçekli ağaç Meyvesi drupa tipi; ekzokarp---yeşil ve tüylü

44 SEMEN AMYGDALAE AMARAE, Acı badem tohumu (ALMOND)
Mezokarp----- etli Endokarp-----esmer-sarı, 1-2 tohumlu Tohumları cm,oval,tarçın renginde Türkiye’de Akdeniz bölgesinde yetişir. Anadolu’da da var. % 45 sabit yağ %20-25 protit (örn.kazein) %2-3 amigdalozit (siyanogenetik het.)

45 SEMEN AMYGDALAE AMARAE, Acı badem tohumu (ALMOND)
1 acı badem tohumu----1 mg HCN içerir Zehirli ve bu miktar çocuklar için öldürücü 20 acı badem tohumu---erişkinlerde kusma, nefes bozukluğu ve asfiksi oluşturur. Susuz ortamda sıkılarak elde edilen sabit yağ HCN taşımaz, ancak offisinal değildir.

46 SEMEN AMYGDALAE AMARAE, Acı badem tohumu (ALMOND)
ETKİ-KULLANILIŞ Soğukta sıkma ile bir yağ e.e. Zehirli olan küspeden, su ile maserasyondan sonra dist.yolu ile ACI BADEM ESANSI e.e., bu esans ta ---%2-4 HCN ve benzaldehit taşır. Acı badem esansı küçük dozlarda antispazmodik Acı badem suyu aromatizandır

47 FOLIA LAUROCERASI (TK), Taflan yaprağı
Prunus laurocerasus (Rosaceae) taze ve genç yapraklarıdır. Vatanı Asyanın batısı ve Avrupanın doğusu Kuzey Anadolu’da doğal yetişir ayrıca parklarda yetiştirilen süs bitkisidir. 2-6 m.yükseklikte, yaprak dökmeyen, çiçekleri beyaz, meyvesi 8-12mm, kiraz görünüşünde, parlak, koyu kırmızı renktedir. Yapraklar cm, eliptik, kısa saplı, derimsi, parmaklar arasında ezildiğinde özel koku duyulur.

48 FOLIA LAUROCERASI (TK), Taflan yaprağı
Yaprağın alt yüzünde, laminanın tabanında ve orta damarın her iki tarafında 2-4 nektaryum taşır. Yaprak mikroskobik olarak incelendiğinde; Çeperi odunlaşmamış sklerenkima demetleri Geçitli epiderma Mezofilde hem druz hem de basit billur

49 FOLIA LAUROCERASI (TK), Taflan yaprağı
Drog çiçek açma zamanı olan İlkbaharda toplanmalıdır. Çünkü kışın toplananlarda ve yaşlı yapraklarda etken madde miktarı çok azdır. Yapraklar Prulaurazozit (dl) ve Prunazozit (l) taşır (siyanogenetik het.) (yaprak parenkimasında bulunur) 100g yaprak mg HCN içerir

50 FOLIA LAUROCERASI (TK), Taflan yaprağı
ETKİ-KULLANILIŞ Zehirli bir drog. Tedavi amacıyla çok küçük dozlarda kullanılır. Yapraklar sadece taflan suyu denilen “Aqua Laurocerasi, TK” hazırlanmasında kul. Bu su buharı dist.ile e.e. Günde 2-10 g dozlarda sinir hastalıklarını yatıştırıcı ve antispazmodik Aromatizandır Öksürük kesici ve solunum stimülanı olarak kul.

51 FOLIA LAUROCERASI (TK), Taflan yaprağı
Fazla miktarda alındığında baş dönmesi, kusma ve karın ağrıları ile görülen zehirlenme gösterir.