AKINTILI SULARDA SEYİR (AKINTI SEYİR)

... konulu sunumlar: "AKINTILI SULARDA SEYİR (AKINTI SEYİR)"— Sunum transkripti:

1 AKINTILI SULARDA SEYİR (AKINTI SEYİR)
DÜZLEM SEYİR AKINTILI SULARDA SEYİR (AKINTI SEYİR)

2 AKINTI Suların belli bir yöne akmasına akıntı denir. Akıntı sürati akıntının bir saatte gittiği mesafedir. Akıntının yönü ise suyun aktığı istikamettir. Akıntı merkezden dışa doğru yön alır. Rüzgar ise merkeze doğru yön alır. Akıntılar iki ana gruba ayrılırlar; Adi akıntılar; Gel-git akıntıları

3 Adi Akıntılar Okyanus akıntıları, Sahil akıntıları,
Boğaz, kanal ve nehir akıntıları, Yöresel akıntılar, Ters akıntılar, Girdaplar.

4 Okyanus akıntıları Okyanus akıntılarının ana nedeni rüzgarlar ve okyanus sularının değişik bölgesinde değişik yoğunlukta olmaları, büyük su derinliği, okyanus dibinin topoğrafik yapısı, okyanus çanakları ve kıta sahanlıklarıdır. Başlıca okyanus akıntıları; Caribbean akıntısı (Atlas okyanusu), Labrodor akıntısı (Atlas okyanusu), Antiller akıntısı (Atlas okyanusu), Gulf stream (Atlas okyanusu), Kuro suwo (Pasifik okyanusu),

5 Oya Sivo (Pasifik okyanusu),
Horn burnu akıntısı (Pasifik okyanusu), Agulhas akıntısı (Hint okyanusu). Sahil akıntıları Genelde rüzgar, yoğunluk ve su seviyesi farklarından oluşur. Sahil boyunca ve sahil şekline uygun olarak akarlar. Boğaz ve kanal akıntıları Bu akıntılar, boğaz ve kanalların birleştiği denizler arasındaki yoğunluk ve seviye farkından oluşur. İstanbul boğazı akıntıları buna en uygun bir örnektir.

6 Nehir akıntıları, Yöresel akıntılar, Ters akıntılar, Rüzgarların oluşturduğu geçici akıntılar, Girdaplar, Gel-git akıntıları,

7 Akıntı seyri Akıntı etkisinde bulunan bir gemiyi, istenilen bir yere ulaştırabilmek için veya belirli bir rota üzerinde, belirli bir süratle seyreden bir geminin hakikatte seyretmiş olduğu rota ve mesafeyi bulmak için gerekn metodları içeren seyir türüdür. Akıntı seyrinde bulunması gerekenler; Geminin gerçekte gitmekte olan rota ve sürati, Düşme önleme rotasını ve bileşke sürati.

8 Terimler Düşme, Düşme açısı, Bileşke rotası, Bileşke sürati,
Geminin rotası, Geminin sürati, Akıntı yönü, Akıntı sürati, Yüzey akıntısı,

9 Normal akıntı, Gel-git akıntısı, Hesabi bileşke rota, Hesabi bileşke sürat, Düşme önleme rotası,düşme önleme açısı

10 Akıntı seyri hesap yöntemleri
Akıntı seyir hesapları, bileşke metodu, akıntı üçgeni yöntemi ve Volta Cetveli yardımı ile çözülür. 1- Bileşke yöntemi ile akıntı hesabı; A B 90° 135° C D AB gemi rotası, AC akınyı yönü, AD bileşke rota Geminin takip edeceği düşmeyi önleyici rota (90-BAD)

11 2- Akıntı üçgeni yöntemi ile akıntı hesabı;
A B´ B C AC akıntı rotası, AA´ Düşme önleme rotası

12 A B C 1200

13 A´ A D B C AD gemi rotası, AB akıntı yönü, BC rüzgar akıntısı yönü, CD bileşke rota, AA´ Düşme önleme rotası

14 İstanilen bir rota üstünde kalarak düşmeden seyretmek için;
A C C´ AC´ düşme önleme rotası

15 Volta cetveli ile akıntı hesabı;
Gemi rotası 202,5°, gemi sürati 10 knot, akıntı yönü 135°, akıntı sürati 2 knot olduğuna göre bileşke rota ve sürat ne olur? A 202,5°=S 22,5°W ,5° 135°=S 45°E B 135° C

16 VOLTA SEYRİ ROTA d lat dep N S E W S22,5W 10 9,25 3,80 S45W 2 1,40
MESAFE d lat dep N S E W S22,5W 10 9,25 3,80 S45W 2 1,40 10,65S 2,4W S12,5W 192,5° 11knot

17 Soru: A noktasından kalkan bir gemi 090° yönünde ve 15 mil mesafede bulunan bir limana 1,5 saatte gitmek istemektedir. Bölgede 150° yönüne 3 knot süratinde bir akıntı vardır. Gemi hızı 10 knottur. Geminin düşme önleme rotası ne olmalıdır ve bileşke sürati ne kadardır? A´ A C B °

18 BC=AA´ Düşme önleme rotası 075°
BC uzunluğu geminin 1,5 saatteki hızı.

19 Akıntı Seyri Ve Akıntı Seyri İle İlgili Problem Çözümleri
GİDİLMEK İSTENEN İZ ( Intended Track) (TR) : Dünya üzerindeki bir notadan (Hareket noktası) ileri hareketle başka bir noktaya (Varış Noktası) gidebilmek için, bu iki noktayı birleştiren ve geminin üzerinde hareket etmesi beklenen hattır. İLERLEME SÜRATİ (Speed Of Advance) (SOA): Dünya üzerindeki bir noktadan (Hareket noktası) hareketle başka bir noktaya (Varış Noktası) gidebilmek için, bu iki noktayı birleştiren ve geminin üzerinde hareket etmesi beklenen hattın (Gidilmek İstenen İz) üzerinde hareketin değişme oranına İlerleme sürati (SOA) denir.

20 Akıntı Seyri Ve Akıntı Seyri İle İlgili Problem Çözümleri

21 Akıntı Seyri Ve Akıntı Seyri İle İlgili Problem Çözümleri
C 1000 DR W E C 075 TAHMİNİ AKINTI SET S 16.3 TAHMİNİ AKINTI DFT S TR 090 A D SOA 20 0900 FIX HAKİKİ AKINTI DFT HAKİKİ AKINTI SET 1000 EP C 075 TAHMİNİ AKINTI SET COG 103.5 TAHMİNİ AKINTI DFT S 16.3 SOG 16.2 1000 FIX B

22 Akıntı Seyri Ve Akıntı Seyri İle İlgili Problem Çözümleri
Örnek : Bir gemi 'de koyduğu fix mevkiden itibaren 050 rotasına, 15 KTS ile seyretmiştir. Saat 18.15'de ikinci bir fix mevkii koyduğunda, mevkiinin deki DR mevkiinden 099° -7.4 mil’de olduğu tespit edilmiştir. İstenenler : Bölgedeki hakiki akıntının SET ve DRİFT'i nedir? Çözüm : Şekildeki; 0810’ daki ilk fıx mevki ile 1815’ deki son fıx mevki arasındaki zamana ait SET ve DRIFT değerleridir. 10 h 05 m da 7.4 millik sapma ile saate 0.7 kts DRIFT değeri bulunur.

23 Akıntı Seyri Ve Akıntı Seyri İle İlgili Problem Çözümleri
18 30 DR C 050 S 15 KTS 18 10 DR 1815 DR C 050 S 15 KTS SET 099 DRIFT 0.7 7.4 MİL 18 15 FIX

24 Akıntı Seyri Ve Akıntı Seyri İle İlgili Problem Çözümleri
AKINTI SEYRİNDE KARŞIMIZA ÇIKAN DURUMLAR ve MANEVRA LEVHASINDA ÇÖZÜLMESİ : Akıntı seyrinde tatbikatta üç tip durumla karşılaşırız. Bunlar sırası ile ; a. Ortalama akıntının SET ve DRİFT'i bilinirken belirli bir süratle veya istenilen bir süratle gemi hangi rotaya seyretmelidir ki sonuçta kalkış noktasına göre istenen istikamette bulunsun. b. Ortalama akıntının SET ve DRİFT'i belli iken aralarındaki mesafe ve yön bilinen iki nokta arasında verilen zaman içerisinde seyretmemiz için emredilen rota ve sürat ne olmalıdır? c. Ortalama akıntının SET ve DRİFT'i belli olan bir sahada belirli bir rota ve süratle seyredersek TR ve SOA değerleri ne olur?

25 Akıntı Seyri Ve Akıntı Seyri İle İlgili Problem Çözümleri
Örnek - 1: AKINTILI SAHADA İSTENEN ROTADA İLERLEMEK Sahadaki akıntının SET'i 075o, DRIFT'i 3 Kts.dir. Geminizin 12 KTS sürat ile 195o rotasında kalabilmesi için, (1) İstenenler: (a) Geminizin rotası ne olmalıdır? (b) İlerleme sürati (SOA) ne olmalıdır? (2) Çözüm: (a) Hareket edilen noktadan 075o - 3 KTS. çiz. (b) Hareket noktasından itibaren gidilmesi istenen izi (195o) verilen istikamette çiz. (c) Akıntı vektörünün ucundan verilen sürat kıymeti kadar iz hattını (195o) kestir. Akıntı vektörünün ucuyla 195o rotasında sürat kıymetini kestiği noktayı birleştir ve merkeze kaydır. Bulunan değer gemi rotasını, merkezden itibaren olan izin uzunluğu da ilerleme süratini (SOA'yı) verir.

26

27 Akıntı Seyri Ve Akıntı Seyri İle İlgili Problem Çözümleri
Örnek - 2 :AKINTI DEĞERLERİNİN DİKKATE ALINARAK BİR LİMANDAN DİĞER LİMANA İNTİKAL ROTASININ HESAPLANMASI Seyredilen sahadaki akıntının yönü 135o, sürati 2 Kts’ dir. Geminize aralarında 100 Mil mesafe bulunan A limanından saat 1300 da hareket ederek B limanına saat 1800'da varması istenmiştir. B limanının A limanından kerterizi 090o 'dir. (1) İstenenler: A limanından B limanına gitmek için rota ve sürat nedir? (2) Çözüm: (a) Zamanı tespit ederek (5 saat) toplam mesafeye bölerek ortalama ilerleme sürati (SOA) bulunur. 100 : 5 = 20 Kts (b) Hareket edilen A limanından DR izi 090o - 20 KTS. olarak AD vektörü çizilir. (c) Yine hareket edilen A limanından bilinen akıntı değerleri (135o - 2 Kts) çizilir. (ç) Akıntı vektörünün ucu ile iz vektörünün ucu birleştirilir elde edilen CD vektörünün istikameti istenen rota ve sürati verir

28

29 Akıntı Seyri Ve Akıntı Seyri İle İlgili Problem Çözümleri
Örnek - 3 : AKINTILI SAHADA İLERLEMEK Seyredilen sahadaki akıntının yönü 075o, sürati 3 Kts’ dir. Geminiz 211o rotasına 12 KTS süratle seyrediyorsa SOA nedir? (1) Çözüm: (a) Akıntı vektörünü 075o - 3 KTS. çiz. (b) Akıntı vektörünün ucundan gemi rota ve süratine göre CD vektörünü çiz. ( KTS.) (c) Akıntı vektörünün A noktası ile D noktasını birleştir. AD vektörünün istikameti SOA'yı ve aralarındaki mesafe de süratini verir.

30