Bilgi Teknolojisinin Temel Kavramları Güvenlik, Telif Hakları ve Hukuk.

... konulu sunumlar: "Bilgi Teknolojisinin Temel Kavramları Güvenlik, Telif Hakları ve Hukuk."— Sunum transkripti:

1 Bilgi Teknolojisinin Temel Kavramları Güvenlik, Telif Hakları ve Hukuk

2 Güvenlik Teknolojinin gelişmesiyle yeni bir tehlike, bilgi güvenliği. Bilginin kaybolma riski çalınma riski kadar önemlidir. Güvenlik programları belli bir noktaya kadar güvenliği sağlarlar. Ancak tam bir güvenlikten söz etmek mümkün değildir.

3 Yedekleme Bilgisayar donanım ve bilgi kaybı sorunlarına karşı bilgilerimizi yedeklemeliyiz. Bilgilerin önemine ve üzerindeki değişiklik sıklığına göre belirli aralıklarla yedekler güncellenmeli. Yedek dosyalar CD-ROM, DVD- ROM, USB sabit disk, USB flash disk, zip disk gibi ortamlarda saklanmalıdır.

4 Elektrik Kesintileri Üzerinde çalıştığımız ve henüz kayıt yapmadığımız bilgilerimiz güvende değildir. Elektrik kesintileri ve dalgalanmaları dosyalara, yazılımlara ve bilgisayar donanımına zarar verebilmektedir. Kesintisiz güç kaynakları (UPS) sınırlı bir süre bilgisayara güç beslemesi yapar. Kaliteli UPS’ler aynı zamanda elektrik dalgalanmalarına karşı da güvenlik sağlar. Dizüstü bilgisayarlar bu açıdan avantajlıdır.

5 Erişimin Engellenmesi Güvenlik duvarı izinsiz erişimleri engellemek için en üst seviyede önlemdir. Anti virüs programları. Önemli bilgilerin ağ ve internet üzerinde paylaşıma açılmaması.

6 Gizlilik Hakkı Bilgilerin gizliliği kanunla korunmaktadır. Ağır cezalar getirilmiştir. Başkalarına ait bilgilerin ele geçirilmesi, farklı alanlarda kullanılması veya üçüncü şahıslara verilmesi cezai yaptırımları içermektedir. Bilgi hırsızları özellikle internet bankacılığı ve kredi kartı bilgilerini hedef almaktadır. Kişisel bilgilerin internet ortamına verilmemeli, banka ve kredi kartı bilgilerinin her sitede kullanılmamasına dikkat edilmelidir.

7 Korunma ve Şifreleme Dosyaların, kendi üzerinden şifrelenmesi Dosya ve klasörlerin özel programlarla şifrelenmesi İşletim sistemi kullanıcısının ve dosyalarının şifrelenmesi Açılışta çalışan setup programının BIOS şifrelenmesi

8 Bilgisayar Virüsleri Virüslerin Tanımı ve Çeşitleri Bilgisayar Sistemlerine Bulaşması Dosya İndirmedeki Tehlikeler Korunma

9 Virüs Bilgisayarın doğru olağan şekilde çalışmasını engelleyen küçük programlara virüs denir. Dosya virüsleri: kendilerini yürütülebilir dosyalara (sürücü ya da sıkıştırılmış dosyalara) tutturan ve konak program çalıştırıldığında etkinleşen kod parçacıklarıdır. BOOT sektör virüsleri: Önyükleme sektörü sabit diske ait tüm bilgilerin saklandığı ve bir program vasıtası ile işletim sisteminin başlatılmasını sağlayan yerdir. Virüs, her açılışta hafızaya yüklenmeyi garantilemek amacıyla kodlarını önyükleme sektörüne yerleştirir.

10 Virüs Trojan: Truva atları bilgisayar korsanlarının bilgisayarınızdaki kişisel ve gizli bilgilerinize ulaşmalarına imkân tanıyan gizli kapılar da yaratırlar. Truva atları aslında sanılanın aksine virüs değillerdir çünkü kendilerini çoğaltamazlar. Bir Truva atının yayılması için saklı bulunduğu eposta eklentisinin açılması ya da Truva atını içerir dosyanın internet üzerinden bilgisayara indirilip yürütülmesi gerekir. Makro virüsleri: Word, Excel, Access programları gibi makro içeren yazılımlar kullanılarak oluşturulmuş dosyalara bulaşan virüslerdir.

11 Virüs Ağ virüsleri: Ağ virüsleri, yerel ağlarda ve hatta İnternet üzerinde hızla yayılmak konusunda çok beceriklidirler. Genelde paylaşılan kaynaklar, paylaşılan sürücüler ya da klasörler üzerinden yayılırlar. Sentineller: Bu tip virüsler oldukça gelişkin virüs tipi olup yaratıcısına, bulaştığı bilgisayarları uzaktan kullanma yetkisi verir.

12 Virüs Polimorfik virüsler: Her bulaşmada kendisini değiştiren virüslerdir. Değişiklik rastgele yapıldığında antivirüs tarafından keşfedilmesi de zordur. Keylogger: Yerleştiği bilgisayardaki klavye kayıtlarını başka bilgisayardan izleyebilmek için tasarlanmış virüslerdir.

13 Bilgisayar Sistemlerine Bulaşması Genellikle internet üzerinden, e-posta yoluyla veya taşınabilir bellekler vasıtasıyla bir ortamdan diğer ortama bulaşırlar. Bulaştıkları ortamda otomatik olarak çalışabilecekleri gibi bulaştıkları dosyanın çalıştırılması sonucu da aktif hale gelebilirler. Günümüzde en yaygın bulaşma yöntemi flash diskler vasıtasıyla olmaktadır.

14 Dosya İndirmedeki Tehlikeler Üreticisi bilinmeyen dosyalar indirilmemelidir. Program birinin kişisel sayfasından değil üreticisinin web sitesinden indirilmelidir. Bilgisayara trojanlara karşı koruma sağlayabilen ve sık güncellenen bir antivirüs programı ya da trojan dedektörü yüklenmelidir. İhtiyaç yoksa dosya – yazıcı paylaşımı yapılmamalıdır. Ağ üzerinde dosya paylaşmamız gerekiyorsa şifrelenmelidir.

15 Korunma Anti virüs yazılımı kullanarak Güvenlik duvarı kullanarak Güncelleme ve yamaları yükleyerek Düzenli yedek alarak Ağ üzerinden dosya paylaşımını sınırlandırarak Sadece güvenilir sitelerden dosya indirerek Flash bellekleri sadece güvenilir bilgisayarlara takarak

16 Telif Hakkı

17 Telif Hakkı ve Kopyalama Herhangi bir yazılımı, hak sahibinin izni olmadan ve telif hakkını ödemeden kopyalamak, lisanssız olarak kullanmak ya da izin verilenden fazla sayıda çoğaltmak gibi eylemler, yazılım telif hakkı olarak adlandırılır.

18 Telif Hakkı ve Kopyalama (Devam) Kopya yazılım, kullanan açısından da riskler içermektedir. – Virüs tehlikesi, – Yetersiz dokümantasyon, – Teknik destekten yoksun kalma, – Yeni sürümlere yükseltme imkanına sahip olamama

19 Paylaşma ve Ödünç Verme Lisanslı yazılımlar kopyalanarak çoğaltılabilir. Telif haklarlarına göre lisanslı yazılımların çoğaltılması suçtur. Dosyaların Ağ Kanalıyla Transfer Edilmesi Sonuç ve Yaptırımları Lisanslı filmlerin ve müziklerin ağda paylaşılması suçtur. Bu tür işlemleri yapanlara veya yapılmasına göz yumanlara kanunlara göre 2 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası verilir.

20 Paylaşım Yazılımı Dosya paylaşım yazılımları bir dosyanın farklı kaynaklardan eş zamanlı olarak indirilebilmesini sağlamaktadır. Dosya paylaşım yazılımı kullanmak suçtur. Dünyada ilk kez 2005 yılında dosya paylaşım yazılımı kullanıcısına Hong Kong’da hapis cezası verilmiştir.

21 Kullanım Haklarına Göre Yazılım Çeşitleri Lisanslı Yazılım Bedelini ödediğimiz ve bütün kullanım haklarına sahip olduğumuz yazılımlardır. Yani bir programı kullanmak için para ödemek zorundasınız, aşağıda bu programlardan bazıları için örnekler sunulmuştur.

22 Kullanım Haklarına Göre Yazılım Çeşitleri (Devamı) Ücretsiz Yazılım (Freeware) Herhangi birinin bu yazılımı bilgisayarına kopyalayıp kullanması serbesttir. Program kullanıcılara bağışlanmıştır. Paylaşılan (Deneme) Yazılımları (Shareware) Belirli bir süre (15 gün, 30 gün vb.) kullanım izni olan programlara shareware adı verilir. Bunların belirli bir süre kullanılamaz duruma gelir. Demo Yazılım Üretici firma tarafından yazılımın bazı özellikleri kapatılarak yazılımı kullanıcılara tanıtmak amacıyla hazırlanmıştır.