ARAŞTIRMA YÖNTEM ve TEKNİKLERİ

... konulu sunumlar: "ARAŞTIRMA YÖNTEM ve TEKNİKLERİ"— Sunum transkripti:

1 ARAŞTIRMA YÖNTEM ve TEKNİKLERİ
Öğr. Gör. Dr. O. İnanç GÜNEY ADANA MYO

2 8. Bilimsel Açıklama ve Bilimsel Yaklaşımlar
Araştırma yöntemlerinin belirli bir mantıksal düzen ve kalıp içerisinde yürütülmesi doğaldır. Gerçeği aramada ve evreni araştırmada izlenen yollar hızla daha güvenilir hale gelmiştir.

3 Bilimsel Açıklama ve Bilimsel Yaklaşımlar
GÖZLEM: Genel olarak bilgi toplamak ile eş anlamlı olarak kullanılmaktadır. Ancak duyularımız yardımıyla bilgi elde ederiz ve böylece gözlem yapmış oluruz. OLGU: Gözlem konusu olan olay ve oluşumlardır.

4 Bilimsel Açıklama ve Bilimsel Yaklaşımlar
HİPOTEZ: Gözlemlere ilişkin var olan gerçeklerin ifade edilmesidir, ispatlanması gereken yargı cümleleridir. Toplanan verilere dayalı olarak oluşan kanı ve yargılara hipotez adı verilir. Hipotez araştırmalarla test edilir. TEORİ: Olaylar ve olgulara dayanan sistematik bilimsel açıklamadır. Ortaya konulan teori gözlemlerimizi organize eder.

5 Bilimsel Açıklama ve Bilimsel Yaklaşımlar
YASA: Teoriler kesin olarak ispat edilirse bilimsel yasa haline gelmiş olurlar. Suyun deniz seviyesinde 100° C de kaynaması veya yerçekimi kanunu bilimsel yasalara örnek olarak verilebilinir. TÜMDENGELİM: Matematik ve mantık tümdengelim yöntemini kullanırlar. Önceden doğruluğu kabul edilen bilgilerden veya eşitliklerden yola çıkarak yeni bilgiler üretir veya sorulara cevap verir. Tümdengelim, gerek akıl gerekse gözlem ve deney yoluyla elde edilmiş genel bir ilaaai ayrı ayrı olaylara uygulamaktır. Başka bir deyişle özelin bilgisini genel yargılardan çıkarmaktır. Örnek: Toplumsal değişmenin çok hızlı olduğu dönemlerde suç oranı artar. İstanbul’un toplumsal değişme hızı çok fazladır. O halde İstanbul’da suç oranı artar.

6 TÜMEVARIM: Mantıksal düşünce yollarından birisidir. Bu yöntemde, hareket noktası bir teori ya da hipotez değildir. Gözlemlerden veya olaylardan işe başlar. Gözlem ve deneylerden genellemeler yapılarak teoriye ulaşmaya çalışırlar. Tümevarım, gözlenen tek tek olgulardan yola çıkarak genel yargılara ulaşmaktır. Başa bir deyişle tümevarım özelden genele giden bir akıl yürütme türüdür. Örnek: Gözlediğim Seyrek köyünde köyden kente göç oranı azdır. Gözlediğim Ortaklar köyünde köyden kente göç oranı azdır. Gözlediğim Geren köyünde köyden kente göç oranı azdır. Gözlediğim Yanıklar köyünde köyden kente göç oranı azdır. O halde sulu tarımın yapıldığı köylerde köyden kente göç oranı azdır. Bilimsel araştırma sürecinde tümevarım ve tümdengelim yöntemleri birbirlerini tamamlar niteliktedir. Tek tek olgulardan genel ilkelere ulaşılır (tümevarım). Genel ilkelerden yola çıkılarak varsayımlarda bulunulur (tümdengelim). Varsayımların doğruluğunu sınamak için deneyler ve incelemeler yapılır. Bu incelemelerin sonucunda genel ilkelere ulaşılır (tümevarım).

7 9. Araştırma ve Bilimsel Araştırma Nedir?
Araştırma, çevreyi tanımaya, profilini çıkarmaya, değişkenlerle ilgili ilişkileri ortaya çıkarmaya çalışan, bir problemin ortaya çıkmasına yol açan etkenlerle ilgili neden, niçin, nasıl, ne zaman, nerede gibi sorulara cevap veren uğraşlar ve bilimsel bilgi üretme işlevi olarak görülmektedir. Araştırmalar, çevredeki değişkenleri uluslararası bilim standartlarına uygun şekilde ölçerek, tartarak veya sayarak rakama olarak tespit ve bu sayı değerlerini kullanarak, bir değişkenin ana eğilimini belirleyerek geçerli ve güvenilir sonuca ulaşmak, genellemeler yapmak ve kanunlar ortaya koymak amacıyla yapılan çalışmalardır. Bilgiyi öğrenme, kullanma ve sahiplenerek hükme dönüştürme süreci araştırma konularında da önemli bir yer tutmaktadır.

8 Araştırma; soru sorma, inceleme, değerlendirme, yorumlama ve karar verme çabasının oluşturduğu bir öğrenme ve bilgi edinme sürecidir. Araştırma süreci soru sorabilmekle başlar ki, bu da en temelde merak etme yeteneğini gerektirir. Bir araştırmanın ortaya konabilmesi, yeni ve faydalı sonuçların oluşturulabilmesi için merak şarttır. Bilim adamını sıradan insanlardan ayıran ve onu insanlığa faydalı bir birey yapan özelliği merakı ve merak ettiği konuların sebep ve sonuçlarını ortaya çıkarmada gösterdiği samimi gayretidir.

9 Bilimsel araştırma ise; yeni bilgi, yöntem veya ürünleri elde etmeye yönelik belirli bir amacı, aşamaları ve yöntemi içeren bilgi üretme ya da derleme çabasıdır. Bilimsel araştırmaların amaç ve yöntemleri belli bir düzenliliği gerektirir. Buna bilimsel araştırma sistemi adı verilir ve her bilim türü kendine ait araştırma gerektirir. Tıp alanında yapılan çalışmaların sistemi farklı gökbiliminin sistemi farklıdır.

10 Bilimsel araştırma; Problemi doğru tanımlayarak, Güvenilir çözümler aramak Planlı ve sistemli, Verilerin toplanması, Analiz edilmesi, Yorumlanması, Genellenmesi sürecidir.

11 Buna karşılık tüm bilimsel araştırmalarda gözetilen amaçlar ortaktır
Buna karşılık tüm bilimsel araştırmalarda gözetilen amaçlar ortaktır. Bilimsel araştırmalar şu amaçlarla oluşturulur. Bir sorunu çözmek: Bilimin her alanında çözüm bekleyen geliştirilmeye ve iyileştirilmeye ihtiyaç duyan sayısız sorun vardır. Bir araştırma alanıyla ilgili herhangi bir sorunu çözmeyi amaç edinebilir. Yeni bir ürün ortaya koymak: Bir araştırma o ana kadar hiç ele alınmamış bir ürün, bir bilgiyi ortaya çıkarmayı amaç edinebilir. Aynı zamanda var olan bilgi ya da ürünü geliştirmek de bir yeniliktir. Örneğin; telefon mevcut bir üründür. Fakat geliştirilip cep telefonu halini aldığında ortaya çıkan ürün de yenidir. Yeni bir yöntem geliştirmek: Bir sorunun çözümünde ortaya çıkarılabilecek yeni bir yöntem oluşturmak da bilimsel araştırmanın amaçlarındandır. Örneğin ilaç tedavisi yerine ışın tedavisi geliştirmek bir yeni yöntem oluşturmaktır. Faydalılık: Bilimsel araştırmanın temel amaçlarından birisi de insanlığa faydalı olmasıdır.

12 Bilimsel araştırmaların ortak amaçlarının yanı sıra şu ortak niteliklerinden bahsedilebilir.
Tarafsız ve sistemli bir süreçtir. Bir düşünceyi ya da görüşü kabul ettirmeyi değil tanımayı ve tanımlamayı hedefler. Bir uzmanlık işidir. Araştırma yöntem ve tekniklerinde yetişmişliği gerektirir. Olası tüm eleştiriler karşısında tutunabilecek nitelikte olmalıdır. Başkalarınca da tekrarlanabilir nitelikte olmalıdır. Önemli tüm süreç ve sonuçları ile rapor edilmelidir.