TÜRKİYE’NİN MADENLERİ VE ENERJİ KAYNAKLARI

... konulu sunumlar: "TÜRKİYE’NİN MADENLERİ VE ENERJİ KAYNAKLARI"— Sunum transkripti:

1

2 TÜRKİYE’NİN MADENLERİ VE ENERJİ KAYNAKLARI

3

4

5 Cumhuriyet döneminde de madencilikte önemli adımlar atılmıştır.
Devletin madencilik sektörüne öncülük etmesi amacıyla; 1935 1954 1957 1963

6 BAŞLICA MADENLERİMİZ BOR MİNERALLERİ
Çok geniş ve çeşitli alanlarda ticari olarak kullanılan bor mineralleri ve ürünlerinin kullanım alanları giderek artmaktadır. Ülkemiz bor rezervi bakımından Dünya’nın en zengin yataklarına sahiptir. Bu nedenle, bor madeninin çoğu ihraç edilmektedir. Bor madeninden elde edilen boraks ve asit borik nükleer alanda, jet ve roket yakıtında katkı maddesi olarak, ayrıca sabun, tekstil, cam, seramik ve kâğıt sanayii gibi alanlarda kullanılır.

7 Bor mineralleri Susurluk ve Bigadiç (Balıkesir) Emet (Kütahya) M.Kemalpaşa (Bursa) Seyitgazi (Eskişehir) çevresinde çıkarılır. Çıkarılan mineraller Bandırma (Balıkesir) ve Kırka (Eskişehir) yörelerindeki fabrikalarda işlenir.

8 DEMİR Ağır sanayinin en önemli hammaddesi olan demir, inşaat, makine ve araçların üretiminde kullanılır. Çıkarılan demir cevheri Ereğli (Zonguldak), Karabük, İskenderun, Kırıkkale, Sivas ve İzmir’deki demir-çelik fabrikalarında işlenir. 2005 yılı verilerine göre 6,4 milyon ton demir üretimi yapılmasına karşılık, bu üretim fabrikaların ihtiyacını karşılayamamıştır. Bu sebeple aradaki açık dış alımla karşılanır. Ereğli ve Karabük demir-çelik fabrikalarının kuruluş yerlerinin belirlenmesinde bu yörelerde çıkarılan taşkömürü etkili olmuştur. İskenderun demir-çelik fabrikası için gerekli enerji kaynağı gemilerle G.Afrika Cumhuriyeti’nden gelmektedir. Liman şehri olduğundan ulaşım kolay ve ucuz.

9 Türkiye demir rezervleri bakımından zengindir.
En zengin demir yataklarımız; Divriği ve Kangal (Sivas) Hekimhan ve Hasançelebi (Malatya) Havran (Balıkesir) Torbalı (İzmir) ve Simav (Kütahya) çevresinde bulunmaktadır. Ayrıca Kayseri, Niğde ve Adana illerinin Orta Toroslardaki Aladağlara yakın kesimleri, K.Maraş, Hatay, Çamdağı ( Adapazarı) demir yatakları da önemlidir.

10 KROM Paslanmayan ve çok sert bir maden olduğundan, madeni eşya yapımında ve kaplamasında kullanılır. 40 milyon ton krom rezervi bulunan kromun büyük bir bölümü hammadde, bir miktarı da ferro-krom olarak ihraç edilmektedir. Yurdumuz dünyanın sayılı krom üreticileri (Rusya, G.Afrika, Hindistan’dan sonra) arasında yer almaktadır. Kullanım alanının yaygın oluşu nedeniyle dış piyasada her zaman alıcı bulmaktadır.

11 Ülkemizdeki en önemli krom yatakları;
Fethiye ve Köyceğiz (Muğla), Buldan ve Acıpayam ( Denizli ), Orhaneli (Bursa), Mihalıççık ( Eskişehir ), Pozantı ve Karsantı (Adana) , Kayseri, Guleman (Elazığ) ve Kopdağı (Erzincan)’nda bulunur. Krom madeni Antalya ve Guleman (Elazığ)’daki ferro-krom tesislerinde işlenmektedir.

12 BAKIR Bakır yumuşak bir maden olduğundan yurdumuzda ilkçağlardan beri işletilmektedir. Bakır, üstün fiziksel ve kimyasal özelliklerinden dolayı endüstride yaygın olarak kullanılmaktadır. Başlıca kullanım alanları; elektrik ve elektronik sanayi, inşaat , ulaşım sanayi, boya sanayi ve turistik eşya gibi.

13 Bakır yatakları, çoğu kez kurşun ve çinko ile birlikte bulunur
Bakır yatakları, çoğu kez kurşun ve çinko ile birlikte bulunur. En önemli bakır yataklarımız Karadeniz Bölgesi’nde bulunur. Murgul (Artvin) Küre (Kastamonu) Çayeli (Rize) Köprübaşı (Giresun) Maden (Elazığ) Ergani (Diyarbakır) bu bölgedeki başlıca yataklardandır. Çıkarılan bakır cevheri Samsun, Murgul ve Maden’deki işletmelerde işlenir. Samsun’da işletmenin kurulmasında iç kesimlere ulaşımın düzgün olması etkili olmuştur.

14 BOKSİT (ALÜMİNYUM) Alüminyumun hammaddesi olan boksit çok hafif olduğundan uçak sanayiinde, otomobil, ev, elektrik malzemesi yapımında kullanılır. Boksit yatakları; Seydişehir (Konya) Akseki (Antalya) İslahiye (G. Antep) ve Milas (Muğla) civarında bulunur. Buralarda çıkarılan boksit, Seydişehir alüminyum tesislerinde işlenmektedir.

15 BARİT Petrol ve gaz sondajlarında baskıyı kontrol etmek ve patlamalar sırasında kuyu duvarlarını sabitleştirmekte kullanılır. Suda erimeyen bir maden olduğundan boya, deri, kimya, cam ve kauçuk sanayiinde kullanılır. Ülkemiz barit yatakları bakımından zengin sayılır. Alanya ve Gazipaşa (Antalya) Elbistan (K.Maraş), Muş, G.Antep, Giresun, Çanakkale, Kocaeli ve Eskişehir çevresinde barit yatakları bulunmaktadır. Buralardan çıkarılan barit; İzmir, İzmit, Eskişehir, Antalya ve Elazığ’daki barit unu fabrikalarında işlenir.

16

17 FOSFAT Fosfat kayasının % 85’i gübre olarak kullanılmaktadır. % 15’lik bölümü ise yem, gıda, deterjan, alaşım metalürjisi, kağıt, kibrit, su tasfiyesi, harp sanayi ve kimya sanayinde kullanılmaktadır. Türkiye’de fosfat yatakları sınırlı sayıda olup bunlar Adıyaman, G.Antep, Mazıdağı-Mardin, Bingöl ve Bitlis illerindedir. Buralardan elde edilen fosfat Mazıdağı (Mardin) fosfat işletmelerinde işlenmektedir. Üretimimiz tüketimimizi karşılamamaktadır. Bu nedenle fosfat ithal edilmektedir.

18 TUZ Türkiye tuz yatakları bakımından son derece zengindir. Kaya tuzu yatakları üçüncü jeolojik zamanda, kapalı göl havzalarında suların buharlaşması ile oluşmuştur. Ülkemizde tuz denizlerden, göllerden ve kaya tuzu yataklarından elde edilir. Deniz ve göllerde tuz elde edilen alanlara tuzla adı verilir. Türkiye’deki tuz üretiminin çoğu, Tuz Gölü ile İzmir Çamaltı Tuzlası’ndan sağlanır. Kaya tuzu yatakları, Çankırı, Kırşehir, Nevşehir, Kars, Erzurum ve Iğdır çevresinde bulunmaktadır. Tuz , kimya sanayii, dericilik, konserve ve salça sanayiine kadar bir çok alanda kullanılır.

19 MERMER Ülkemiz mermer bakımından zengindir. Madencilik sektöründe mermer ve sert taş ihracatı ilk sırayı almaktadır. Mermerin başlıca tüketim alanları; inşaat sektörü, güzel sanatlar alanı ve dekorasyondur. En geniş kullanım alanını inşaat sektörü teşkil eder. Mermer yataklarımızın çoğunluğu Marmara ve Ege Bölgeleri’ndedir.

20 Yurdumuz dünyanın en kaliteli lüle taşı rezervlerine sahiptir.
LÜLE TAŞI Eskişehir çevresinde çıkarılır ve işlenir. Süs eşyası yapımında kullanılır. Yurdumuz dünyanın en kaliteli lüle taşı rezervlerine sahiptir. OLTU TAŞI Erzurum’un Oltu ilçesinde çıkarılır ve işlenir. Süs eşyası yapımında kullanılır.

21 ASBEST (AMYANT) Yüksek sıcaklığa dayanır. Isıya dayanıklı araç ve gereç yapımında kullanılır. Kanserojen madde bulundurması nedeniyle, kullanımı sınırlandırılmıştır. Asbestin kullanıldığı başlıca ürünler; basınca dayanıklı borular, çatı malzemesi eternit yapımında , fren balataları, çeşitli contalar, özel filtreler, kağıt ürünleridir. Önemli asbest yataklarımız; Eskişehir, Balıkesir, Amasya, Sivas ve İskenderun – Hatay’dır.

22 FELDİSPAT Seramik, fayans, cam , kaynak elektrotları ve boya sanayiinde hammadde olarak kullanılan önemli bir mineraldir. Türkiye dünya feldispat üretiminde birinci sıradadır ve ihraç edilmektedir. Başlıca feldispat yataklarımız; Demirci-Manisa, Simav-Kütahya, Çine-Aydın, Yozgat, Kırşehir ve Artvin yörelerindedir.

23 CİVA Türkiye cıva madeni bakımından zengin bir ülkedir
CİVA Türkiye cıva madeni bakımından zengin bir ülkedir. Elektrikli araç yapımında ve eczacılıkta kullanılır. İzmir Ödemiş’te cıva çıkarılmaktadır.

24

25 Volfram (Tungsten) Çok sert olması nedeniyle özel sanayi çeliği olarak kullanılır. Demiryolu, iş makineleri, uçak ve gemi yapımı yanında, ampullerde enerjiyi ışığa çevirmede kullanılır. Bursa Uludağ’da çıkarılıp işletilmektedir.

26 Kükürt Kükürt gübre, kimya ve boya sanayiinde kullanılır. Ayrıca kauçuğun işlenmesinde ve sülfürik asit üretiminde de kullanılır. Ülkemizde kükürt yatakları Keçiborlu (Isparta) ve Milas (Muğla) çevresinde bulunmaktadır.

27 KAYNAK http://www.mta.gov.tr EKSEN YAYINLARI ESEN YAYINLARI
YANDEX GÖRSELLER