SEBZE VİRÜS HASTALIKLARI

SEBZE VİRÜS HASTALIKLARI
Dr. Aydan KAYA Bornova Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü

DOMATES MOZAİK HASTALIĞI
Etmen: Tobacco mosaic virus, Tomato mosaic virus Belirtileri: Yaprak üzerinde açık-yeşil, sarı ve koyu-yeşil renkte mozaik lekeleri görülmektedir.

Yapraklarda kıvrılma ve şekil bozukluğu meydana gelmektedir.

Yapraklarda incelme ve şekil bozukluğu meydana gelmektedir.

Kış aylarında bitkide bodurlaşma ve yapraklarda "eğrelti otu" görünümü daha belirgindir. Bitki gövdesinde mor renkli antosiyan oluşumu görülebilmektedir. Yaz dönemlerinde ise yaprak kıvrılmaları ve mozaik lekelenmeler şiddetli olduğu halde bodurluk hafif olabilir.

Meyvelerde şekil bozukluğu ve kahverengi nekrotik lekeler oluşmaktadır.

Olgunlaşmış meyvelerde ise kenarları belirsiz, yeşil, mermersi bölgeler görülmektedir.

Yaprak üzerinde açık-yeşil, sarı ve koyu-yeşil renkte mozaik lekeleri görülmektedir.

Konukçuları: Tüm sebzeler, tütün, bazı süs bitkileri ve yabancıotlar virüsün konukçusudur. Taşınma Şekli: Tohumla, Temasla Mekanik olarak taşınmaktadır.

DOMATES İÇ KAHVERENGİLEŞME HASTALIĞI
(Internal browning) Etmeni: Tobacco mosaic virus Bu hastalık TMV’nin bir veya birden fazla ırkları tarafından meydana getirilen ve domates meyvelerinde zarar yapan bir hastalıktır.

Bitkinin yeşil aksamında ve olgunlaşmamış meyvelerinde virüs belirtisine rastlanmaz. Olgunlaşmaya yüz tutmuş ve olgunlaşmış meyvelerin üzerinde ise grimsi-kahverengi yama şeklinde lekeler görülür.

Bu lekeler kısmından çakı ile kesildiğine, lekelerin altında tipik kahverengi, mantarımsı ölü dokulara rastlanır.

Şiddetli durumlarda kahverengi ölü kısımlar meyvenin iç ve ortasına kadar yayılır.

Enfeksiyon erken dönemde ve şiddetli ırklar tarafından oluşmuş ise meyvelerin küçük ve yeşil döneminde de lekeler görülür.

DOMATES İPLİK YAPRAKLILIK HASTALIĞI
Etmeni: Cucumber mosaic cucumovirus Bitkinin yaprak ayası son derece daralır ve yaprak ipliksi bir görünüm alır.

Hastalık ilerledikçe bu iplikleşme bitkinin tepe noktasında sadece orta damarın kalması şeklinde devam etmektedir.Çok sayıda yan yaprakçıklar oluşmaktadır.

Boğum araları kısalır, yapraklar küçülür ve bitkide rozetleşme, bodurlaşma meydana gelir.

Meyveler normal büyüklükte değildir ve şekilsiz bir görünüm almaktadır. Ayrıca meyve üzerinde kahverengi nekrotik lekeler görülebilmektedir.

Olgunlaşmış meyveler üzerinde ise beyazımtrak-sarı renkli halkalar ve kabarıklıklar (şişkinlikler) görülebilmektedir.

Belirtiler (Biber): Yaprak üzerinde açık-yeşil, sarı ve koyu-yeşil renkte şiddetli mozaik lekeleri görülmektedir.

Alt yapraklarda nekroze olmuş halka lekeler görülür. Meyvelerde de halka şeklinde nekrozlar meydana gelir.

Meyvelerde nekroze olur ve şekil bozukluğu meydana.

Konukçuları: Tüm sebzeler, endüstri bitkileri, süs bitkileri ve bazı yabancıotlar virüsün konukçusudur. Taşınma Şekli: Yaprak bitleri (Aphis gossypii, Myzus persicae) Küsküt ile taşınabilmektedir.

DOMATES LEKELİ SOLGUNLUK VİRÜSÜ
Etmeni: Tomato spotted wilt tospovirus Belirtileri: Yapraklar üzerinde önce kahverengi daha sonra bronz rengine dönüşen lekeler oluşmaktadır.

Bazen bronzluk nekroza dönüşerek bitkiyi kurutabilir.

Bitkilerde gelişme geriliği meydana gelir, bodur kalır.

Meyveler üzerinde çok sayıda iç içe geçmiş, merkezi kabarık olan halkalar şeklinde lekeler görülmektedir.

Olgunlaşmış meyvelerde ise çok sayıda konsantrik ve etrafı sarı renkte olan daire şeklinde lekeler oluşur.

Biber: Yapraklarda iç içe halkalar şeklinde lekeler meydana gelir,daha sonra bu lekeler nekroze olur ve kahverengileşir. İleri dönemde tüm bitkide kuruma meydana gelir.

Meyveler üzerinde çok sayıda iç içe geçmiş, konsantrik halkalar şeklinde lekeler meydana gelir,bu lekeler nekroze olur, kahverengileşir.

Konukçuları: Kültür ve süs bitkileri ile yabancı otları içeren çok sayıda konukçusu vardır. Taşınma Şekli: Tütün thripsi (Thrips tabaci) ile taşınmaktadır.

DOMATES SARI YAPRAK KIVIRCIKLIK HASTALIĞI
Etmeni: Tomato yellow leaf curl bigeminivirus Belirtileri: Domates varyetelerine göre değişiklik göstermektedir. Enfeksiyondan hemen sonra yapraklar hacimce azalmakta, kıvırcıklaşmakta, aşağı veya yukarıya doğru kıvrılarak kaşık şeklini almakta ve sarı beneklilik belirtisi göstermektedir.

Enfeksiyondan sonra oluşan yapraklar, daha küçük olarak gelişmekte ve daha şiddetli olarak kıvrılmaktadır.

Enfekteli bitkiler şiddetli olarak cüce kalmaktadır. Enfeksiyon zamanı ne kadar erken olursa bitki bundan o kadar çok etkilenmektedir.

Geç dönem infeksiyonları ise yeni meyve tutumunu önlemekte ve mevcut olan meyvelerin olgunlaşması gecikmektedir. Ayrıca olgunlaşmış meyveler pazar değerini yitirmektedir.

Konukçuları: Domates, tütün ve bazı yabancıotlar virüsün konukçusudur. Taşınma Şekli: Beyaz sinek (Bemisia tabaci) ile taşınmaktadır.

KABAKGİL VİRÜS HASTALIKLARI

HIYAR MOZAİK VİRÜSÜ Etmeni: Cucumber mosaic virus (CMV) Yapraklarda orta damar boyunca bazen şiddetli olabilen aşağı doğru kıvrılma meydana gelir. Kıvrılmış ve hafif kıvırcıklaşmış yapraklar ancak yarı büyüklüğünü alabilir.

HIYAR MOZAİK VİRÜSÜ Yaprak sapı ve gövde dikkati çekecek kadar kısalır. Boğum araları kısalır. Yapraklarda aşağı doğru bükülme ve kartlaşma meydana gelir.

HIYAR MOZAİK VİRÜSÜ Yapraklarda mozaik şeklinde renk açılmaları meydana gelir.

HIYAR MOZAİK VİRÜSÜ Kavun yaprağında beneklenme İlerlemiş mozaik

HIYAR MOZAİK VİRÜSÜ Yapraklarda değişken hafif yassılaşma ve kabarma meydana gelir.

HIYAR MOZAİK VİRÜSÜ Bitkilerde sararma ve solma, meyvelerde beneklenme görülür.

HIYAR MOZAİK VİRÜSÜ Hıyar bitkisinin büyüme ucunda (apex) rozet teşekkülü , virüs enfeksiyonu sonucu gövde büyümesi durur.

HIYAR MOZAİK VİRÜSÜ Kabak bitkisinde sistemik klorotik beneklenme

HIYAR MOZAİK VİRÜSÜ Kabak yaprağında şekil bozukluğu ve beneklenme

HIYAR MOZAİK VİRÜSÜ Yeni hastalanmış genç kabak yapraklarında sararma ve pörsüme

HIYAR MOZAİK VİRÜSÜ Erkek çiçeklerin sayılarında artma, dişi çiçeklerin sayılarında azalma olur.

HIYAR MOZAİK VİRÜSÜ Meyve belirtileri de değişkenlik gösterir. Genç meyvelerde çoğu kez mozaik şeklinde lekelenme olur.

HIYAR MOZAİK VİRÜSÜ Kavun ve hıyar meyvesi üzerinde beneklenme

HIYAR MOZAİK VİRÜSÜ Konukçuları: 100’den fazla familyadan 1200’den fazla bitki türünü hastalandırır. Kabakgil bitkileri içinde kabak ve kavun en başta gelir.

KARPUZ MOZAİK VİRÜSÜ 2 Etmeni: Watermelon mosaic virus 2 (WMV2)

KARPUZ MOZAİK VİRÜSÜ 2 Yapraklarda mozaik şeklinde renk açılmaları meydana gelir.

KARPUZ MOZAİK VİRÜSÜ 2 Yapraklarda mozaik şeklinde renk açılmaları

KARPUZ MOZAİK VİRÜSÜ 2 Yapraklarda mozaik, meyve renginde kırılma ve renksizleşme ortaya çıkar.

KARPUZ MOZAİK VİRÜSÜ 2 Damar aralarında kabarcıklı mozaik şeklinde belirti oluşur.

KARPUZ MOZAİK VİRÜSÜ 2 Kavun bitkisinde kabarcıklı mozaik

KARPUZ MOZAİK VİRÜSÜ 2 Yaprak ayasında daralma ve küçülmeler ortaya çıkar. Yaprak normal şeklini kaybeder.

KARPUZ MOZAİK VİRÜSÜ 2 Yaprak kenarlarında dişlenme meydana gelir. Yapraklarda damarlarda bantlaşma meydana gelir.

KABAK SARI MOZAİK VİRÜSÜ
Etmeni: Zucchini yellow mosaic virus (ZYMV)

Yapraklarda sarı mozaik, nekroz ve kısmen şekil bozukluğu meydana gelir.

Genç bir kabak yaprağında damar bantlaşması

Bitkide anormal görünüm veren zayıf ve dar yaprak oluşumu görülür.

İpliksi yaprak oluşumu

Yapraklarda damar aralarında kabarcıklı mozaik şeklinde belirti oluşur.

Bitkilerde gelişme geriliği ve bodurlaşma olur.

Bitkilerde boğum aralarında kısalma ve büyüme durgunluğu meydana gelir.

Meyve benekli ve kabarcıklı bir görünüm alır. Meyveler küçük kalır, şekli bozulur, yeşil benekler oluşur.

Meyve eti mermer görünümlü ve anormal sert yapıda olur. Meyve üzerinde mantarlaşmış çatlaklar oluşur.

Benekli ve kabarcıklı meyveler

KABAK MOZAİK VİRÜSÜ Etmeni: Squash mosaic virus (SqMV)

KABAK MOZAİK VİRÜSÜ Genç fidelerde yapraklarda klorotik lekeler, damar bantlaşması ve kıvrılma meydana gelir.

KABAK MOZAİK VİRÜSÜ Olgun bitkilerde yapraklarda koyu yeşil mozaik, kabarcıklı görünüm oluşur.

KABAK MOZAİK VİRÜSÜ Yapraklarda mozaik ve deformasyonlar görülür. Damar aralarındaki alanlarda daralmalar ortaya çıkar.

KABAK MOZAİK VİRÜSÜ Yapraklarda mozaik, halka lekeler oluşur.

KABAK MOZAİK VİRÜSÜ Meyve benekli ve kabarcıklı bir görünüm alır, şekli bozulur.

KABAKGİL VİRÜSLERİNİN TAŞINMA YOLLARI
TOHUM ENFEKTELİ BİTKİLER VEKTÖR - Böcekler (Myzus persicae , Aphis gossypii ) - Yabancı otlar (Chenopodium amaranticolor Senecio vulgaris, Amaranthus sp. ) - İnsan

SEBZE VİRÜS HASTALIKLARI İLE MÜCADELE
Temiz tohum kullanılmalıdır. Hasta bitkiler, bitkisel artıklar ve konukçu olabilecek yabancı otlar imha edilmelidir. Tütün mozaik virüsü sigara tütünlerinde ve tozunda uzun süre hastalandırma özelliğini koruyabildiği için seralarda sigara içilmemesi gerekmektedir. Tütün,patates ve domatesin yan yana veya yakın mesafelerde üretilmemesi gerekmektedir. Dayanıklı yada tolerant çeşitler tercih edilmelidir.

SEBZE VİRÜS HASTALIKLARI İLE MÜCADELE
Fidelerin şaşırtılması, budanması ve meyve hasatı sırasında aletler ve eller %1’lik formaldehid ya da %10’luk trisodyum fosfat çözeltileri ile dezenfekte edilmelidir. Virüsün vektörü olan yaprak bitleri, tütün thripsi, beyaz sinek’e malç, net ve sarı levha kullanılabilir. Ayrıca fide döneminden başlamak üzere çiçek dönemine kadar en etkili kimyasal mücadele uygulanması gerekmektedir. TYLCV’ye karşı fidelikleri gözeneksiz tüllerle örtmek gerekmektedir.

TEŞEKKÜR EDERİM

SEBZE VİRÜS HASTALIKLARI

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "SEBZE VİRÜS HASTALIKLARI"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim

Giriş

Sosyal ağ üzerinden giriş yapmak:

SEBZE VİRÜS HASTALIKLARI

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "SEBZE VİRÜS HASTALIKLARI"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim