Adana Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü TURUNÇGİL ZARARLILARI

... konulu sunumlar: "Adana Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü TURUNÇGİL ZARARLILARI"— Sunum transkripti:

1 Adana Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü TURUNÇGİL ZARARLILARI
Uzm. Refik BOZBUĞA Adana Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü TURUNÇGİL ZARARLILARI

2 Ceratitis capitata Wied (Dip: Tephritidae)
Akdeniz Meyve Sineği Ceratitis capitata Wied (Dip: Tephritidae) *Tanımı

3 Zararı Konukçu dizisi çok geniştir

4 Biyolojisi Kabuğun 1 mm derinliğine 1-9’u bir arada olmak üzere yumurta Larvalar 3 dönem geçirir Larva gelişimi 9-18 gün Pupa yazın bu gün Yumurtalarını 16°C üzerinde koymaya başlar Ege bölgesinde yılda 3-4, Akdeniz bölgesinde 7-8 döl verebilir

5 Mücadelesi Kültürel Dökülen enfekteli meyvelerin toplanıp imha edilmesi ve zararlıya konukçuluk eden diğer bitkilerin bir araya dikilmemesi Kimyasal Zehirli yem kısmi dal ilaçlaması (malathion+ hidrolize protein) Spinosad

6 Kimyasal mücadele Etkili Madde adı ve miktarı Formülasyon Doz
Malathion %25 +E.H. Protein 850 g/l WP+SL 400g+500 cc/ 10 lt su Malathion %25 +H. Protein 440 g/l 400g+200 cc/ 10 lt su Spinosad 0.24g/l CB 1lt/10lt su

7 Turunçgil Beyazsineği
Dialeurodes citri (Ashm.) Homoptera: Aleyrodidae Ergin (1- 1,15mm)

8 Pupa Yumurta Biyolojisi : Kışı pupa (% 95) ve 3. dönem nimf (% 5) olarak yaprakların altında geçirir. Nisan ayının ilk yarısından itibaren çıkmaya başlayan erginler yumurtalarını eşeyli veya eşeysiz olarak yeni oluşan yaprakların alt yüzlerine bırakırlar. Bir dişi adet yumurta bırakır. Üç nimf ve bir pupa döneminden sonra ergin olurlar. Ergin öncesi dönemler 1. döl için gün, 2. döl için gün ve 3. döl için gündür

9 Zarar şekli: Bitki özsuyunu emerek beslenirler, daha çok taze sürgünleri tercih ederler Beslenmeleri sonucu çıkardıkları ballı maddeler nedeniyle fumajin oluşur ve fotosentez engellenir, yaprak dökümü görülür, meyvelerin pazar değeri düşer.

10

11 Turunçgil beyaz sineği- Kimyasal mücadele
Etkili Madde adı ve miktarı Formülasyon Doz (100lt su) Yazlık Yağ 700g/l EM 1.5 lt Yazlık Yağ 850g/l 1.2 lt Buprofezin 400g/l EC 35 cc Yağ asitlerinin potasyum tuzları g/l SL 2500 cc

12 Turunçgil Pamuklu Beyazsineği
Aleurothrixus floccosus (Maskell) (Homoptera: Aleyrodidae) Yaşayışı ve zarar şekli: Kışı çoğunlukla larva veya pupa olarak yaşlı yapraklarda geçirirler. Akdeniz Bölgesi’nde yılda 2-3 döl verir. Bitki özsuyunu emerek beslenirler, daha çok taze sürgünleri tercih ederler Ev bahçelerinde çoğalması kolay ve hızlıdır.

13 Beslenmeleri sonucu çok yoğun çıkardıkları ballı maddeler nedeniyle fumajin oluşur ve fotosentez engellenir, yaprak dökümü görülür, meyvelerin pazar değeri düşer. Ülkemizde turunçgiller dışında nar’da saptanmıştır Mücadelesi: Doğal düşmanları zararlıyı baskı altına almada etkilidir ancak populasyonun yüksek olduğu durumlarda yazlık yağ uygulaması önerilir

14 Turunçgil İpek Beyazsineği
Paraleyrodes minei Kuwana (Homoptere: Aleyrodidae) Bölgede 1994 yılından beri bilinmesine rağmen yavaş yayılmaktadır. Hatay’ın Samandağ ve Dörtyol ilçelerinde belirlenmiştir.

15 Turunçgillerde Yaprakpireleri
Asymetrasca decedens Paoli Empoasca decipiens Paoli (Homoptera: Cicadellidae) Tanımı: 2-3 mm boyda yeşil, silindirik vücutlu ve arka bacaklarda dikenimsi çıkıntı

16 Yaşayışı: Kışı ergin halde yere dökülmüş yapraklarda veya ağaç kabukları arasında geçirir Yıl boyunca yabancıotlarda ve diğer ürünlerde beslenirler ve meyve olgunlaşma döneminde turunçgillere gelirler

17 Zarar Şekli: Meyve renkleri turuncuya dönmeye başladığında özellikle renklenmenin belirgin olduğu mandarin ve portakal çeşitlerinde beslenme lekeleri oluşturarak meyvenin pazar değerini düşürürler. Pamuk ve mısır tarlalarına yakın bahçelerde daha çok zararlı olurlar

18 Mücadelesi: Kireç uygulaması önerilmektedir.

19 Aonidiella aurantii Mask. (Hom.: Diaspididae)
Kırmızı kabuklubit Aonidiella aurantii Mask. (Hom.: Diaspididae) Sarı kabuklubit (A.citrina Coq.) Tanımı: Ergin dişinin kabuğu daire şeklinde olup bu iki tür birbirine oldukça benzer. Kabuk rengi A.aurantii’de kırmızı A.citrina’da ise sarıdır. Ayrıca kabuk A.aurantii’de bombeli, diğerininde yassıdır. Kabuk çapı ortalama mm dir.

20 Yaşayışı: Kışı ağaçların gövde ve kalın dallarında çoğunlukla ergin dişi döneminde geçirir. Türler adet yavru verebilirler, larvalar mayıs başında görülür Akdeniz Bölgesi’nde yılda 4-5 döl verir.

21 Zarar Şekli: Bitki özsuyunu emerek beslenir. İnce dallarda geriye doğru kurumalar ve çalılaşmalar görülür. Meyvenin pazar değeri düşer. Tozlu yol kenarlarındaki bahçelerde doğal düşman faaliyetleri sınırlı olduğundan popülasyonu daha da artar. Doğu Akdeniz bölgesinde hakim tür A. aurantii, diğer bölgelerimizde ise A. citrina’dır.

22

23 Kabuklu Bitlerle Kimyasal mücadele
Etkili Madde adı ve miktarı Formülasyon Doz (100lt su) Buprofezin 400g/l EC 65 cc Pyriproxifen 100g/l 50 cc Parafinik mineral yağ 790g/l EM 1.5 lt Parafinik mineral yağ 766g/l 1.2 lt Yazlık Yağ 700g/l Yazlık Yağ 850g/l

24 Planococcus citri Risso (Hom.: Pseudococidae)
Turunçgil Unlubiti Planococcus citri Risso (Hom.: Pseudococidae) Uzunluğu 3-5 mm, eni ise mm’dir Yaşayışı: Kışı ağaçların gövde ve kalın dallarındaki çatlak ve yarıklarda yumurta veya ergin dönemde geçirir

25

26 Akdeniz Bölgesi’nde yılda 3-4 döl verir.
Bir ergin dişi ’şer adetlik kümeler halinde adet yumurta, 26±1°C sıcaklık ve % orantılı nemde ayda bir döl verir. Meyvelerin çanak yaprakları altında ve birbirine değen meyvelerin arasına, göbekli portakallarda ise göbek kısmına yerleşir. Zarar Şekli: Bitki özsuyunu emerek beslenir. Meyvelerin küçük kalmasına ve erken döküme sebep olur. Fumajin oluşturur.

27

28 Kimyasal mücadele Etkili Madde adı ve miktarı Formülasyon
Doz (100lt su) Yazlık Yağ 700g/l EM 1.5 lt Yazlık Yağ 850g/l 1.2 lt

29 Pseudococus viburni (Maskell)
(Hom.: Pseudococcidae) Yaşayışı: Kışı ağaçların yaşlı yapraklarında çoğunlukla larva ve ergin olarak geçirir Akdeniz Bölgesi’nde sadece Hatay’ın Samandağ ilçesindeki ticari bahçelerde yaygındır Turunçgiller dışında konukçusu belirlenmemiştir

30 Zarar Şekli: Bitki özsuyunu emerek beslenir. Fumajin oluşturur. Fotosentezi engeller. Yaprak dökümüne sebep olur ve meyvelerin Pazar değeri düşer. Mücadelesi: Doğal düşmanlar Yazlık beyaz yağlar

31 Turunçgil Kırmızıörümceği Panonycus citri McGregor
(Acarina: Tetranychidae) Ergin dişiler mm boyunda oval şekilli olup, genellikle kırmızı kadife rengindedir. Erkek ve dişiler vücutlarının üst kısımlarında kabarcıklardan çıkan uzun kıllarla kolayca tanınırlar.

32 Yaşayışı: Kışı ergin veya yumurta olarak ağacın korunaklı yerlerinde geçirir Akdeniz Bölgesi’nde yılda döl verebilir Bir dişi günde 2-3 adet olmak üzere yumurta bırakabilir Yumurtadan ergin oluncaya kadar geçen süre sıcaklığa bağlı olarak 2-5 haftadır

33 Zarar Şekli: Bitki özsuyunu emerek beslenir Yoğun zararlanmalarda sarımsı lekeler birleşerek yapraklarda gümüşi meyvelerde bronz bir renk oluşur

34

35 Turunçgil Kırmızıörümceği-- Kimyasal mücadele
Etkili Madde adı ve miktarı Formülasyon Doz (100lt su) Bromopropylate 500g/l EC 50 cc Cyexatin 500g/l SC 75 cc Dicofol 195g/l 200 cc Etoxazole 110g/l 25 cc Fenazaguin 200g/l 12,5 cc Fenbutatin oxide 550g/l 60 cc Kükürt (% 80) WP 600 g Pyridaben %20 40 g Tetradifon 75,2g/l 150 cc Tebufenpyrad %20 20 g Pyrimidifen 104g/l Parafinik mineral yağ 800g/l EM 1,5 lt Spirodiclofen 240g/l 20 cc Quinomethionate %25 50 g Yazlık Yağ 700g/l 1.5 lt Yazlık Yağ 850g/l 1.2 lt

36 Limon Çiçekgüvesi Prays citri Mill. (Lep.:Yponomeutidae) Yaşayışı: Kışı genellikle çiçek içinde larva döneminde geçirir. Akdeniz Bölgesi’nde yılda döl verir. Sadece turunçgillerde ve daha çok limonlarda zararlı olurlar.

37

38 Zarar Şekli: Beslendiği çiçek tomurcukları gelişmez Çiçeklerde erkek ve dişi organı yediği için meyve tutmasına engel olur Uzun süre çiçek açan çeşitlerde zarar daha fazla olur Mücadelesi: Bazı doğal düşmanları vardır İlkbaharda yapılan kontrollerde çiçeklerin % 50’sinden fazlasında yumurta ve larva beslenirse Bacillus thuringiensis’li preparatlarla çiçek dönemi boyunca 2 veya 3 kere ilaçlanır.

39 Kimyasal mücadele Etkili Madde adı ve miktarı Formülasyon Doz
Bacillus thuringiensis 1600 IU/mg WP 100 g

40 Turunçgil Yaprak Galerigüvesi
Phyllocnistis citrella Stainton (Lep.: Gracillaridae) Tanımı: Erginler, beyazımsı-gümüş renkli olup vücut uzunluğu yaklaşık 3-4 mm kadardır. İnce ve uzun antenlere sahiptir. Kanatların ön kısmında boyuna koyu renkli üç çizgi bulunur. Bunlardan uzun olan ve kenarda bulunanlar bir kavis oluşturarak kanadın orta kısmında birleşirler. Kanat ucunda siyah renkli belirgin bir benek bulunur.

41 Yaşayışı: Kışı değişik dönemlerde çok düşük populasyonlarda geçirir Akdeniz Bölgesi’nde yılda 9-15 döl verir. Çok taze sürgün ve yaprakları tercih eder.

42 Zarar Şekli: Larvalar genç yaprak ve sürgünlerde galeriler açar Genç fidanlarda zarar nedeniyle gelişme engellenir

43 Ülkemizde ilkbahar sürgünlerinde zarar oluşturmamaktadır
Mücadelesi: Mevcut doğal düşmanlar gelişmesini tamamlamış 5 yaşın üzerindeki ağaçlar için yeterlidir İlaçlı mücadele sadece gelişmesini tamamlamamış 5 yaşın altındaki meyvesiz fidanlarda önerilmektedir.

44 Turunçgil Yaprak Galeri Güvesi-- Kimyasal mücadele
Etkili Madde adı ve miktarı Formülasyon Doz (100lt su) Abamectin 18g/l EC 25 cc Acetamiprid 220g/l 100 cc Imidoclaprid 200g/l SC 8 cc/ ağaç (Gövde boyaması) Novaluron 100g/l 50 cc

45 Harnup güvesi Ectomylois ceratoniae Zell. (Lep.: Pyralidae) Kışı değişik konukçu ağaçların gövde ve kalın dallarında larva döneminde geçirir. Akdeniz Bölgesi’nde 4-5 döl verir. Göbekli portakallarda ve kısmende altıntoplarda zararlıdır Ergin dişi arasında yumurta bırakır.

46 Zararı: Zararlı larvaları portakalların göbek kısmından girerek beslenir. Böyle portakallarda zamansız sararma ve meyve dökümü olur.

47 Mücadelesi: Doğal düşmanlar Kültürel mücadele: Ağustos ayından itibaren yere düşen meyveler toplanır Zararlının yoğun olması durumunda ilk zararlı görülür görülmez Bacillus thrungiensis’li preparatlardan birisi ile uygulama yapılır.

48 Kimyasal mücadele Etkili Madde adı ve miktarı Formülasyon Doz
Bacillus thuringiensis 1600 IU/mg WP 100 g

49 Turunçgil Pasböcüsü Phyllocoptruta oleivora Ashm. (Acarina: Eriophyidae) Yaşayışı: Kışı genellikle ergin dönemde ağaçların korunaklı yerlerinde geçirir Taze yaprak ve filizler ile meyvelerde emgi yaparak beslenir Turunçgillerle birlikte zeytin ve bazı meyvelerde de görülür

50 Zarar Şekli: Bitki özsuyunu emerek beslenir. Meyve üzerindeki zararı önemlidir. Emgi görmüş portakal ve greyfurt meyvelerin üzeri pas renkli limon meyveleri ise gümüşi renkli lekelerle kaplanır

51

52 Pasböcüsü-- Kimyasal mücadele
Etkili Madde adı ve miktarı Formülasyon Doz (100lt su) Abamectin 18g/l EC 25 cc Bromopropylate 500g/l 50 cc Dicofol 195g/l 150 cc Chlorfenapyr 360g/l SC 30 cc Fenbutatin oxide 550g/l 60 cc Kükürt (% 92) toz 3 kg/dekar Pyridaben %20 WP 75 g Spirodiclofen 240g/l 20 cc Quinomethionate %25 150 g Quinomethionate 500g/l Yazlık Yağ 700g/l EM 1500 cc Yazlık Yağ 850g/l 1250 cc

53 Yıldız Koşnili Ceroplastes floridensis Comst. (Hom.: Coccidae)
Kışı ağaçların dal ve sürgünlerinde geçirir. Bir dişi yaşamı boyunca yavru verir Yılda 2 döl verir. Beslenmesi sonucunda ballı madde çıkartır Sadece turunçgillerde değil bir çok süs bitkisinde ve çalı formundaki bitkilerde zarar yapar.

54 Ergin 2-3 mm çapında oval yarım küre şeklinde, hafif kirli beyaz renktedir.
Vücutta 7’si yanlarda, birisi ortada olmak üzere 8 adet balmumsu bölüm vardır.

55 Zarar Şekli Bitki özsuyunu emerek beslenir Fumajin ile fotosentez engellenir Mücadelesi Çok sayıda doğal düşmanı vardır Yazlık yağ uygulaması

56 Torbalı Koşnil Icerya purchasi Mask. (Hom.: Margarodidae)

57 Yaşayışı Kışı ağaçların korunaklı yerlerinde geçirir
Bir dişi yaklaşık 300 adet yumurta bırakır Akdeniz Bölgesi’nde yılda 3 döl verir Genellikle taze sürgün ve yaprakları tercih ederler Turunçgiller dışındada bir çok bitkide zarar yapar

58

59 Zarar Şekli Bitki özsuyunu emerek beslenir
Dallarda kuruma, yapraklarda sararma olur Fumajin, fotosentez engellenir Mücadesi Biyolojik mücadele (Rodolia cardinalis Muls. (Col.:Coccinellidae)) Kimyasal mücadelesine gerek yoktur

60 Turunçgillerde yaprakbitleri
[Turunçgil yeşil yaprakbiti (Aphis citricola v.d.Goot), Pamuk yaprakbiti (A.gossypii Glov), Turunçgil siyah yaprakbiti (Toxoptera aurantii B.d.F.), Börülce yaprakbiti (A.craccivora Koch), Şeftali yaprakbiti (Myzus persicae Sulz.)(Hom.:Aphididae)]

61 25°C de haftada bir döl verirler.
Sürgündeki zararı 25°C de haftada bir döl verirler. Sıcaklığın 40°C ye ulaştığı yaz aylarında ölümler artar

62

63 Yaşayışı Kışı değişik dönemlerde dal ve gövde üzerinde geçirir
Hava sıcaklığına bağlı olarak 25ºC’de haftada bir döl verir Genellikle taze yaprak ve sürgünlerde beslenir Tatlı madde çıkarır

64 Zarar şekli Bitki özsuyunu emer
Beslendikleri yapraklarda kıvrılmalara neden olurlar Fotosentezi engellerler Genç fidanlarda gelişme geriliği Bazı türler virüs hastalıklarında vektör olarak görev görürler (Tristeza)

65

66

67 Yaprakbiti-- Kimyasal mücadele
Etkili Madde adı ve miktarı Formülasyon Doz (100lt su) Primicarb % 50 WP 30 g Pymetrozine % 25

68 Turunçgil tomurcukakarı :Aceria sheldoni Ewing (Acarina: Eriophyidae)
Tanımı: Silindir şeklinde, son kısma doğru hafifçe sivri, sarımsı veya hafif pembemsi renkli 2 çift bacağa sahip Dişi mm, erkek ise mm boyundadır. Çok küçük olmakla birlikte x büyütmeli el büyüteci ile genellikle meyvelerin sapla birleştiği yerde bu akarı görmek mümkündür. Yumurtalar beyazımtrak renkli ve tomurcuk içine veya meyve altına bırakılır.

69 Yaşayışı ve Zararı: Bir dişi yaklaşık 50 yumurta bırakabilir. Kışı tomurcuk kapsülleri içerisinde geçiren zararlı mart sonu-nisan ayı başlarında yeni sürgünlerde oluşan taze gözlere yumurta koymaya başlar. Yumurtadan çıkan akarlar göz içerisinde beslenerek bunları öldürür veya çıkacak olan yaprakları rozetleştirir, çiçek ve meyvelerin şekillerini bozar, sokup emdiği yerler siyahlaşır.

70 Çiçekler normalden kısa, kalın ve çatallı olur.
Böyle çiçekler meyve bağlamaz, bağlayanlarda da şekil bozukluğu görülür.

71 Mücadelesi Kültürel önlemler: Aşı gözleri zararlı ile bulaşık olmayan bahçelerden alınması Fidanlıklar temiz olmalı Bakımlı bahçe Kimyasal mücadele: İlkbahar sürgünlerinin 8-10 cm uzunluğa ulaştığı ve eski gözlerden yeni gözlere geçişin en fazla olduğu dönem olan mart sonu-nisan başıdır

72 Turunçgil tomurcuk akarı- Kimyasal mücadele
Etkili Madde adı ve miktarı Formülasyon Doz (100lt su) Bromopropylate 500g/l EC 100 cc Dicofol 195g/l Kükürt (% 80) WP 600 g Quinomethionate %25 50 g