870 - 9501224 - 12941353 -14351578 - 1590 Bir filozof ve bilim insanı olarak çeşitli bilim dallarında büyük ustalık kazanan Farabi, Kitabü’l Musiki’ül.

... konulu sunumlar: "870 - 9501224 - 12941353 -14351578 - 1590 Bir filozof ve bilim insanı olarak çeşitli bilim dallarında büyük ustalık kazanan Farabi, Kitabü’l Musiki’ül."— Sunum transkripti:

1 870 - 9501224 - 12941353 -14351578 - 1590 Bir filozof ve bilim insanı olarak çeşitli bilim dallarında büyük ustalık kazanan Farabi, Kitabü’l Musiki’ül Kebir (Büyük Musiki Kitabı) İsimli eserinde müziğin etkilerini açıklamıştır. Müziği, tını yönünden incelemiş, fizik yasalarına dayanarak deneysel yöntemlerle açıklamıştır. Türk ve İslam dünyasının temel müzik kuramcılarından biridir. Eseri Kitabü’l Edvar ’da yer alan Nevruz Remel Beste günümüze ulaşan notaya aktarılmış Türk Müziği eserlerinin en eskisidir. Saz şairi Köroğlu Yeniçeri Ocağında yetişmiş, şiirlerinde yiğitlik, dostluk, aşk ve doğa sevgisi konularını coşkun bir sesleniş ve sade bir dille işlemiştir.

2 1554 -16071612 - 16401607 -16651610 – 1675 Yaman bir cengaver olan Giray Han, hususi hayatında şiir ve mûsikî ile meşgul olurmuştur. Gazi Giray Han mûsikîde olduğu kadar klâsik Türk şiirinde de önemli bir şahsiyettir. Şah Murat mahlasıyla bestekarlık yapmıştır. Padişahlığı döneminde sanatkarları etrafında toplamış, ilahi ve yürük semai olmak üzere çeşitli eserler yazıp bestelemiştir. Benli Hasan Ağa (1607 – 1665) Evliya Çelebi ile aynı dönemde Enderun’da eğitim görmüştür. Zamanımıza kalan on beş kadar eserinin tamamı peşrev ve saz semaisi formundadır. Çeşitli Türk sazlarını çalmasına rağmen santuri olarak bilinir. Ali Ufki Bey 3.Murat'a ait olan ve bir sabah namazına kalkamadığından nefsini terbiye için yazdığı uyan ey gözlerim gafletten uyan" güfteleri ile başlayan eserine bestelemiştir.

3 1630 - 16941630 - 17011640 -17121685 - 1751 Sultan IV. Mehmet döneminin büyük müzik ustalarındandır. Saray'da yapılan fasıllara sazı ve sesi ile katılmıştır. Tamburi ve hanendedir. Çömlekçizade Recep Çelebi (1630 -1701) İyi bir hanende ve bestekardır. Dini ve din dışı bestelediği binden fazla eseri vardır. Eserlerinden ancak sekiz tanesi günümüze ulaşabilmiştir. Çağının kaynakları Mevlevi olduğunu göstermektedir. Mevlevi mukabelesinde okunan bir Segah ayin bestesi vardır. Sarayda musiki dersleri vermiştir. Mehmet Esad Efendi (1685 – 1751) 99 ünlü bestekarı kısaca tanıtan ve eserlerinin sözlerinden Örnekler veren bir tezkire kaleme almış, müzik tarihimizdeki ilk Biyografi dergisi olan Atrab-ul Asar ’ı çıkarmıştır.

4 1696 - 17541710 - 17801761 -18081745 - 1815 Sebkati mahlası ile şiirler yazmış, besteler yapmıştır. Peşrev ve saz semaisi türünde çeşitli eserleri günümüze kadar gelmiştir. Bestelerini tambur eşliğinde yapmıştır. Türk müziğinin bilinen en eski kadın bestekarıdır. Günümüze on iki eseri ulaşmıştır. Enderun’da tambur hocasıdır. III. Selime Tambur öğretmiştir. Klasik ekole bağlı kalmıştır. Günümüze 35 peşrev, 28 saz semaisi, 5 beste, 1 ağır semai, 3 yürük semai ve 6 şarkı olmak üzere 80 eseri ulaşmıştır. Büyük bir şair, bestekar, tamburi ve neyzendir. Acem – buselik, arazbar – buselik, hüseyni – zemzeme, Neva – buselik, pesendide, suzidilara, şevkefza, şevk-u tarab gibi makamlar oluşturmuştur. Ayin, durak, peşrev, saz semaisi, kar, beste, ağır semai, yürük semai ve şarkı eserleri günümüze kadar ulaşmıştır.

5 1750 - 18341750 - 18351785 -18391768 - 1839 Enderun da yetişmiş daha sonra tambur öğretmenliği yapmıştır. Günümüze ulaşan saz semai, yürük semai, şarkılardan oluşan 70’ten fazla eseri vardır. Rast-ı Cedid faslını Dede Efendi ile birlikte bestelemiştir. Kömürcüzade Hafız Mehmed Efendi (1750 - 1835) II. Mahmut döneminin en tanınmış bestekârlarından ve hanendelerinden olan Hafız Efendi II. Mahmut’a muhasiplik yaptığı bilinmektedir. Şair, hattat, neyzen ve tamburidir. Şiirlerini Adli mahlası ile yazmıştır. Günümüze ulaşan yirmi beş bestesi bulunmaktadır. Bunlardan biride kendi kurduğu ordu için bestelediği, Acem-Aşiran, Asaki-i Mansure-i Muhammediye Marşıdır. Hamparsum, yeni bir nota yazım sistemi geliştirmiştir. Ezginin iniş çıkışlarını göstermek amacı ile sözlerin üzerine konulan işaretlerden oluşan bu yeni sistem, dönemin bestekar ve icracıları tarafından ilgi görmüştür.

6 1778 - 18401794 - 18431778 -18461787 - 1851 12 yaşında kemana başlamıştır. İyi bir hanende, tamburi ve kemanidir. Ferahnak makamını bulmuştur. Ferahnak makamı Taksimini Dede Efendi ile birlikte oluşturmuşlardır. Arif Mehmet Ağa (1794- 1843) Enderun dan yetişmiş bir tamburidir. Dilküşa ve Şevkaver makamlarını bulan bu değerli tamburi bestekârın günümüze sadece bir eseri ulaşmıştır. Eserlerinde ki çeşitlilik ona ayrı bir ün kazandırmıştır. Ayin, Tevşih, İlahi, Durak naat gibi dini eseler ve Kar, Karçe, Kar-ı natik, Beste, Ağır semai ve yürük semai, şarkı ve köçekçeler bestelemiştir. Dede Efendi; Sultanı yegah, Neveser, Sababuselik, Hicaz-buselik, ve Arabankürdi makamlarını bulmuştur. Şarkı formunun olgunlaşmasına öncülük etmiştir. Günümüze 3’ü beste, 10’u şarkı olmak üzere 13 eseri ulaşmıştır. Bunlar, geleneksel özellikte ve teknik bakımdan nitelikli eserlerdir.

7 1815 - 18681829 - 18841831 -18851836 - 1885 Hem Bektaşi hem de Mevlevi olan Haşim bey, güzel bir sese sahiptir. Tarz-ı Nevin makamını bulan bestekarın, Haşim Bey Mecmuası isimli bir kitabı vardır. Günümüze 73 eseri ulaşabilmiştir. Daha çok saz eserleri ile tanınmış bestekârın, günümüze ulaşan 5 peşrevi, 4 saz semaisi bulunmaktadır. Şarkı formunu canlandırarak zirveye çıkarmıştır. Padişahın emriyle Haremde müzik dersi vermiştir. Kendi şarkılarının da bulunduğu Mecmua-i Arifi adlı bir güfte dergisi yayımlamıştır. Günümüze 337 eserinin notaları ulaşmıştır. Nikoğos Ağa (1836- 1885) Eserlerinde; melodi zenginliği, zarif işleniş, sağlam teknik, prozodi düzgünlüğünün yanı sıra duygusallık ağır basmaktadır. Nikoğos Ağa, değerli bir bestekar ve iyi bir hanendedir.

8 1836 - 18851860 - 18911842 -18951825 - 1897 Önemli bir şarkı bestekârıdır. Günümüze 25 şarkısı ulaşmıştır. Türk müziği çalışmaları kadar olmasa da Batı müziğiyle de ilgilenmiştir. Ünlü bestekârımızın şarkı formundaki eserlerinin güftelerinden çoğu ona aittir. Bestelerinde Hacı Arif Bey ve Şevki Bey’in etkileri görülmektedir. Mızıka-i Hümayun da Hacı Arif Bey’den dersler almıştır. Osmanlı Saray Fasıl Topluluğunda hanendelik yapmıştır. Medine’de doğduğu için adına Medeni denmiştir. Dini ve din dışı müziğin her formunda eserleri vardır. Beste ve güfte uyumuna dikkat etmiştir. 1 beste ve 43 şarkı olmak üzere günümüze 44 eseri ulaşmıştır. Klasik Türk musikisi repertuvarının zamanımıza kadar gelmesinde büyük rolü olmuştur. Sait Halim Paşa koleksiyonunun büyük bir kısmını Zekai Dede Efendi okumuş, Nikoğos Ağada notaya almıştır.

9 1836 - 19021840 - 19051858 -19131873 - 1916 En içli klasik Türk müziği bestekârlarından biri olarak tanınır. Günümüze 110 eseri ulaşmıştır. Şarkılarında genellikle Hacı Arif Bey’in etkisi olduğu kabul edilir. Galata Mevlevi hanesinde neyzen başılık, ardından da Bahariye Mevlevihane’sinde neyzen olarak görev yapmıştır. Çağının gerekleri ve sanat anlayışına göre güzel saz ve söz eserleri bestelemiş, eserlerinde makamlarımızın geleneksel anlatım özelliklerini başarıyla uygulamıştır. Günümüze 40 eseri ulaşan Tatyos Efendi iyi bir bestekar olup üstün bir müzik anlayışına sahiptir. Cemil Bey, Hamparsum notasının bizim mûsikîmizin perdelerini daha iyi belirttiğini söyler ve onu tercih ederdi. Her iki notada da olağanüstü melekesi vardı yazı yazar gibi nota yazardı.

10

11