CİNSEL YOLLA BULAŞAN ENFEKSİYONLAR (CYBE)

... konulu sunumlar: "CİNSEL YOLLA BULAŞAN ENFEKSİYONLAR (CYBE)"— Sunum transkripti:

1 CİNSEL YOLLA BULAŞAN ENFEKSİYONLAR (CYBE)
Arş. Gör. Kevser İLÇİOĞLU

2 Genellikle cinsel ilişki yoluyla insandan insana bulaşan mikroorganizmaların neden olduğu genital yol (üreme organları) enfeksiyonları ‘Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar’ olarak adlandırılır.

3 Cinsel yolla geçen hastalıkların ortak özellikleri :
Biyolojik farklılıkları olmasına rağmen aynı yolla bulaşırlar. Eşlerin beraber değerlendirilmesi ve tedavi edilmeleri gerekir. Aynı kişide birden fazla enfeksiyon bir arada bulunabilir. Çünkü bulaşma yolları ortaktır.Bu nedenle değerlendirme iyi yapılmalı, tespit edilen tüm organizmalar için tedavi planlanmalıdır.

4 Cinsel yolla bulaşan hastalıklar
Sifiliz Gonore Klamidya Bakteriyal Vajinozis Şankroid AİDS Hepatitis Genital Herpes Kandiloma Akimunata Genital Papüller Monilial Vajinitis Trikomonas Vajinitis

5 SİFİLİZ Etkeni treponema pallidum.
Genellikle cinsel temas ile bulaşır. Daha az oranda kan transfüzyonu,öpüşmek vb.ile bulaşabilir. Hamile anne sifilizli ise bebeğine bulaştırabilir. Kronik sistemik hastalık karakterindedir.

6 Gonore kadar yaygın bir hastalık değildir.
Tek başına bulunabildiği gibi diğer veneral hastalıklarla birlikte de bulunabilir. İnkübasyon periyodu gün arasında değişir. Ortalama gündür. Tropenoma pallidum 45 derecenin üzerinde ısıtma,kuru ve ışıklı yerlerde yaşayamaz ve antiseptiklerle kontrol edilebilir.

7 Edinsel sifiliz ikiye ayrılır :
Erken sifiliz (primer ve sekonder sifiliz) : İlk bir yılı kapsar. Geç sifiliz (tersiyer sifiliz) : İlk bir yıldan sonraki dönemi kapsar.

8 İnkübasyonu ortalama üç hafta kadardır.
Sifilizin primer,sekonder ve latent sifiliz olmak üzere üç evresi vardır. Primer Evre : İnkübasyonu ortalama üç hafta kadardır. Spiroketin insüle olduğu yerde bir ülser oluşur (şankr).

9 Şankr oval,ağrısız,sert,yüksek ve ortalama 1 cm çapında,kırmızımsı bir papül görünümünde ve belirgin çeperlidir. Şankr genelde spontan olarak 3-8 haftada iyileşir. Şankrdan 7-10 gün sonra lenfodenopati gelişir. Bu lenf bezleri ağrısız,orta sertliktedirler.

10 Sekonder Evre : Şankırın geçmesinden 2-6 hafta sonra ikinci evre başlar. Bu 2-6 haftalık sürede kişi asaemptomatiktir. İkinci evre deri belirtileri ve genel belirtilerle kendini gösterir.

11 Bu belirtiler şöyledir ;
Döküntüler : Mukopapüler, kaşıntısız lezyonlar avuç içinde ve ayak tabanında ortaya çıkar. Yaygın lenfodenaopati Mukoz Plaklar : Bu plaklar ağızda ve boğazda yerleşir. Kandulamata Lata : Vulva ve perine gibi nemli bölgelerde papüller hipertrofiye olur ve yassılaşır. Bulaştırıcılık potansiyeli yüksek lezyonlardır.

12 Sekonder belirtiler 2-6 hafta arasında kaybolur ve latent evre başlar.
Genel Belirtiler : İrregüler ateş, başağrısı, düşkünlük, iştahsızlık, terleme ve kemik ağrıları vardır. Saç ve kaş kaybı görülebilir. Sekonder belirtiler 2-6 hafta arasında kaybolur ve latent evre başlar.

13 Latent evre: Erken ve geç sifiliz arasında görülüp sifilizin üçüncü evresidir. Bu dönemde kan verme yoluyla enfeksiyon bulaşabilir. Bu nedenle tüm donörlerin sifiliz için serolojik testlerinin yapılması önerilmektedir.

14 Geç (Tersiyer) Sifiliz :
Deri, Mukoza bulguları, Merkezi sinir sistemi, Kardiyovasküler ve internal organ tutulumları olabilir.

15 Konjenital sifiliz : Sifilizli anne fetüsü enfekte ederse bu tablo oluşur. Fetüs ilk trimestirde enfekte olursa düşük oluşabilir. Erken konjenital sifiliz : 0-2 yaşlarında görülür. Geç konjenital sifiliz : 2 yaşından sonra görülür.

16 Tanı ve Tedavi Serolojik test ile tanı konur.
Tedavi yüksek doz penisilin ile yapılır. Tedavi bittikten sonra ilk sene 3 ayda bir ve 6 ay sonra kontrol gerekir.

17 GONORE En sık rastlanılan cinsel yolla bulaşan hastalıklardan biridir.
Halk arasında bel soğukluğu olarak da bilinir.

18 İdrar yolları, serviks, rektum ve boğaz ya da göz (konjonktiva) mukozalarını etkiler.
Gonore deri ve eklemleri tutabilir. Kadınlarda infertilite neden olabilir.

19 Gonorenin nedeni gram negatif bir bakteri olan neisserria gonorrhoeae’dır.
Enfeksiyon daha çok endoserviks,uretra,skene ve bartolin glandları gibi mukozal yüzeyleri tutar. Hastalığın bulaşma yolu cinsel ilişkidir. Ancak yenidoğana enfeksiyon doğum sırasında doğum kanalından geçerken bulaşabilir ve sonuçta gonoreal oftalmi ortaya çıkar.

20 Enfeksiyonun inkübasyon dönemi 2-10 gün arasında değişir
Enfeksiyonun inkübasyon dönemi 2-10 gün arasında değişir.Bağışıklık sağlamaz. En sık yayılma şekli endoservikal kanaldan endometriyuma,fallop tüplerine ve peritona olan yayılmadır.

21 Tanı Hastanın hikayesi, Fizik muayene bulguları,
Kültürde N.Gonorenin tesbiti ile konur.

22 Tedavi Yüksek doz penisilin ile yapılır.
Tedavi sona erdikten sonra 7. ve 14. günlerde kültür alınarak izlenmesi,tedavinin başarılı olup olmadığını kontrol etmek bakımından önemlidir.

23 KLAMİDYA Etken chlamydia trachomatis adı verilen bir bakteridir.

24 Belirtileri: Genelde belirti vermemesine rağmen bazı kadınlarda hafif sarımsı akıntı,idrar yaparken yanma,sık idrara çıkma,vajinal bölgede yanma ve kaşıntı,kızarıklık,şişlik,dış genital organlarda yaralar,ilişki esnasında ağrı ve anormal kanama gibi belirtiler de görülebilir. Erkeklerde ise en sık bulgu penisten olan akıntı ve idrar yaparken yanmadır.

25 Tanı Hastanın öyküsü ve muayene sırasında alınan servikal doku örneğinin laboratuarda incelenmesi ile konur. Bu masraflı bir teknik olmasına her yerde yapılmamasına rağmen en etkili teşhis yöntemidir. Klamidya saptandığında kişinin son 1 hafta içinde ilişkide bulunduğu bireyler de taranmalıdır.

26 Tedavi Klamidyanın tedavisi antibiyotikler ile olur.
Pahalı bir test olduğu için şüpheli durumlarda her iki eş beraberce 10 günlük antibiyotik tedavisine alınır.

27 BAKTERİYEL VAJİNOZİS Bakteriyel vajinozis terimi, normal vajen mukozasında bulunan hem anaerobik bakterilerin hem de gardarelle vajinalis adı verilen organizmaların aşırı çoğalmasını tanımlamada kullanılır. Nonspesifik vajinitis, cinsel yönden aktif olan kadınlarda daha sık ortaya çıkar. Daha önce enfeksiyon geçirmiş ve cinsel eşi tedavi olmamış kadınlarda vajinitis tekrarlama olasılığı yüksektir.

28 Tanı Vajinal pH nın 4,5 dan büyük olması vajinal akıntı kültüründe tipik clue hücrelerinin (bakteriler ile kaplanmış epitel hücreleri) görünümü ve akıntının balık gibi kokması tanı konur.

29 Tedavi Tedavi her iki eşe birlikte uygulanır.
G.vajinalis genellikle metronidozol (flagyl) ile tedavi edilir. Alternatif olarak clindamycine, ampiciline gibi ilaçlar da tedavi de kullanılır.

30 ŞANKROİD Etken Haemophilus ducreyi’dir.
Genital bölgede bulunan bütünlüğü bozulmuş cilt ve mukozalardan bulaşır. Kuluçka süresi bir hafta kadardır. Bunu eritematöz, papüler lezyonlar izler. Daha sonra veziküller ve frajil, kolayca kanayan, oldukça ağrılı (şankrdan farkı) ülserler gelişir.

31 Tanı Akıntıdan kültür yapılması ya da mikroskobik inceleme ile tanılanır. Test ile özellikle sifiliz ve genital herpes elimine edilmelidir.

32 Tedavi Tanı kesinleştikten sonra tedavisi 10 gün süreli eritromisindir. Ayrıca tek doz seftriakson ya da kinolon tedavisi de etkilidir .

33 AİDS HIV virüsünün bağışıklık sistemini zayıflatması sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. AIDS hastası insanlar, bağışıklık sistemi güçlü olan insanları etkilemeyen mikroplar nedeniyle kötü enfeksiyonlara yakalanırlar. AIDS hastası olunmadan yıllar önce vücut HIV virüsü almış olabilir.

34 Korunma Kan nakli sırasında, AIDS testi yapılmamış kontrolsüz kan asla kullanılmamalıdır. Kullanılmış ve dezenfekte edilmemiş şırınga, iğne, (cerrahi aletler, jilet, makas, diş hekimliği aletleri, akupunktur iğneleri kesinlikle kullanılmamalıdır ve kullanılmasına izin verilmemelidir. Böyle işlemlerde bir kez kullanılıp atılan araç-gereç kullanılmalı ya da kullanılan aletler kesinlikle dezenfekte ya da sterilize edilmelidir.

35 HIV pozitif kişi, test sonucunu öğrendikten sonra kesinlikle kan vermemelidir.
HIV'li sperm sıvısı, genital sıvı ya da kanın bulaştığı alet ve eşyanın yaralı dokuya teması ile de HIV bulaşabilir.

36 Açık yaralar, vücuda mikrop/ virüs / bakteri girişini engellemek için bantla kapatılmalıdır.
Cinsel İlişki; HIV her türlü cinsel ilişki ile bulaşır. Güvenli cinsel yaşam kurallarına uyulması HIV'in cinsel yolla bulaşmasını büyük oranda engeller.

37 Tanı testleri HIV vücuda girdikten sonra anti-HIV oluşur. Bu antikorlar kişinin serumunda saptanabilir. Bu amaçla ELİZA testi kullanılır. ELİZA testindeki pozitiflik,özel bir test olan Western blot testi ile doğrulanmalıdır. Dolaşımdaki HIV antijenini tesbit etmek için P 24 antijen testi kullanılır. Hemoglobin ve hemotokritte azalma,eritrosit sedimantasyon hızında artma,CD 4 lenfositlerinde azalma,immün sistemin bozulduğuna işaret eden laboratuar bulgularıdır.

38 Tedavi Genel sağlık durumunu yükseltmek; fırsatçı organizmaları önleme,kontrol ve tedavi etmek; vücut dengesini korumak genel olarak yapılması gereken tıbbi yaklaşımlardır. Bunun yanında, zidovin gibi antiviral ilaçlar ile erken tedaviye başlamak, HIV’ in vücut hücrelerine invazyonunu kontrol ederek semptomları geciktirmektedir.

39 GENİTAL HERPES Genital herpes enfeksiyonu giderek sık rastlanan akut inflamatuar bir hastalıktır. Etken ajanı herpes simpleks virüsü tip II’ dir. Enfeksiyon vücuda bir kez girdikten sonra kalıcı özellik gösterir ve bazı zamanlarda aktif hale geçer.

40 Tanı Herpes simpleksin kesin tanısı,viral kültür ile yapılır.
Ancak bu test pahalı olduğu için kullanışlı değildir. Pap testte çok nukleuslu iri hücrelerin varlığı doğrudan HSV II’yi tanımlamasa bile karakteristiktir.

41 Tedavi Vücut direncini korumak,sağlığı geliştirmek ve stresi azalmak açısından önemlidir. Genital herpesin tedavisinde antiviral bir ilaç olan asiklovir (zoviraks) kullanılır. İlaç lezyonun iyileşmesini hızlandırarak tekrarı önler. Ancak tamamen tedavi etmez.