Bilgisayar Programlama Dersi KTÜ Harita Müh. Böl. 2015/2016Bahar Dönemi Doç. Dr. Oğuz Güngör Yrd. Doç. Dr. Emine Tanır Kayıkçı Yrd. Doç. Dr. Esra TUNÇ.

... konulu sunumlar: "Bilgisayar Programlama Dersi KTÜ Harita Müh. Böl. 2015/2016Bahar Dönemi Doç. Dr. Oğuz Güngör Yrd. Doç. Dr. Emine Tanır Kayıkçı Yrd. Doç. Dr. Esra TUNÇ."— Sunum transkripti:

1 Bilgisayar Programlama Dersi KTÜ Harita Müh. Böl. 2015/2016Bahar Dönemi Doç. Dr. Oğuz Güngör Yrd. Doç. Dr. Emine Tanır Kayıkçı Yrd. Doç. Dr. Esra TUNÇ GÖRMÜŞ ogungor@ktu.edu.trogungor@ktu.edu.tr ; etanir@ktu.edu.tr; etunc@ktu.edu.tretanir@ktu.edu.tretunc@ktu.edu.tr KTÜ Harita Müh. Böl.

2 Dersin Amacı: Programlama becerisini geliştirmek, Algoritmik düşünme yeteneği kazandırmak, Jeodezik problemleri çözmeye yönelik olarak MATLAB yazılımını öğretmek

3 DERS KAYNAKLARI Gürol Banger, Bilgisayar Programlamanın Temel Bilgileri; KTÜ Mühendislik Mimarlık Fakültesi Yayınları; Cilt 1 ve Cilt 2. Mehmet Uzunoğlu, Ali Kızıl, Ömer Çağlar Onar, Her Yönü ile MATLAB, Genişletilmiş 2. Baskı, Türkmen Kıtabevi,ISBN 975-6392-07-X, İstanbul 2003. İbrahim Yüksel, MATLAB ile Mühendislik Sistemlerinin Analizi ve Çözümü, Genişletilmiş 3. Baskı, Paradigma Kitabevi, Nobel Yayın Dağıtım, ISBN 975-591- 656-3. Bilgisayar Programlamaya Giriş Ders Notları, A. Oral, www.mfyz.com/dosyalar/Pascal_Dersleri_PDF/bolum01.pdf

4 Bilgisayar yazılımının oluşturulması adımları  Problemin tanımı Problem anlaşılmalıdır. Mevcut bilgiler ve bunların, elde edilmesi istenen sonuçlarla ilişkileri öğrenilmeli.  Çözüm yönteminin belirlenmesive Algoritma/İş Akış Şeması geliştirme Mevcut bilgilerle, problemin çözümü için izlenecek yol tanımlanır (Algoritma) Gerekirse, problem alt birimlere bölünerek, her birimin çözümü ayrı ayrı yapılır. (Bir problemin birden fazla çözümü olabilir, en uygun olanı belirlenir). Çözüm adımlarına uygun yazılan algoritmanın daha anlaşılabilir olması ve çözüm adımlarının birbirleriyle ilişkileri için akış şeması oluşturulur.  Program Kodlama Problemin yapısına uygun seçilen bir programlama dili yardımıyla akış şemaları dilin kurallarına uygun olarak bilgisayarın anlayabileceği duruma getirilir.  Programın çalışır duruma getirilmesi (varsa, yazım ve mantıksal hatalar düzeltilerek)  Programın test edilmesi Çözümü daha önceden bilinen problemlerin, yazılan program kodları yardımıyla çözümü bulunarak, programın doğru çalışıp çalışmadığı test edilir.  Belgeleme ve güncelleştirme 1.Hafta

5 Bilgisayar programlaması sırasında izlenebilecek bir çok yol ve yöntem vardır. Bilgisayar programcısının probleme ilişkin çözümü ortaya çıkarabilmesi için problem çözümü ile ilgili bilgileri bilmesi gerekir. Bilgisayar programlamasında genel olarak belirli kalıp ve kurallara uyulur.

6 www.mfyz.com/dosyalar/Pascal_Dersleri_PDF/bolum01.pdf

7

8 ya kişi otobüsü kaçırmışsa! bir sorunun çözümü için birbirinden farklı birden fazla sayıda algoritma hazırlanabilir, ve birbirinden farklı yüzlerce program yazılabilir!!! www.mfyz.com/dosyalar/Pascal_Dersleri_PDF/bolum01.pdf

9

10

11

12 Programlamada Mantıksal Yapı 1. Sıralı Yapı

13 2. Karar Verme Yapısı If...Then... Else

14 3. Tekrarlı Yapı

15

16 1.Uygulama 1.Uygulama bir dizinin en büyük elamanını bulma algoritması: 50 kişilik bir sınıfta en yüksek notun bulunması örneği 1. Dizideki ilk notu en yüksek not olarak seç ve sırayı ikinci öğrenciye geçir. 2. Sırada öğrenci varsa 3. adıma yoksa 5. adıma geç 3. Sıradaki öğrencinin notu bu ana kadarki en yüksek nottan büyükse bu yeni notu en yüksek not olarak seç 4. Sırayı bir sonraki öğrenciye geçir ve 2. adıma dön 5. En yüksek notu bildir

17 algoritmanın biçimsel ifadesi notlar: 50 elamanlı tamsayı dizisi max: o ana kadar bulunmuş en yüksek not için değişken i: öğrenci sırasını gösteren sayaç

18 Algoritmaya ait akış diyagramı

19 2.Uygulama: 2.Uygulama: 1'den 100'e kadar olan sayıların toplamlarını ve ortalamalarını veren programın akış diyagramı www.mfyz.com/dosyalar/Pascal_Dersleri_PDF/bolum01.pdf

20 3.Uygulama 3.Uygulama 1' den 100'e kadar sayıların karelerini, kareköklerini, küplerini, küpköklerini toplamlarını ve ortalamalarını veren programın akış diyagramı karar mantığı yapısı ile www.mfyz.com/dosyalar/Pascal_Dersleri_PDF/bolum01.pdf

21 döngü yapısı ile www.mfyz.com/dosyalar/Pascal_Dersleri_PDF/bolum01.pdf 4.Uygulama 4.Uygulama 1' den 100'e kadar sayıların karelerini, kareköklerini, küplerini, küp köklerini toplamlarını ve ortalamalarını veren programın akış diyagramı

22 65Uygulama 65Uygulama Ax2+Bx+C=0 şeklinde 2. derece denklemin köklerini bulan programa ait akış diyagramını çiziniz.

23 6. Uygulama 6. Uygulama 10 tane sayının faktöriyelini hesaplayan programın akış diyagramını çiziniz.

24 7Uygulama 7Uygulama 6. Uygulamayı tekrarlı yapı olarak tanımladığımız döngü yapısı ile çözdüğümüzde.

25 88. Uygulama 88. Uygulama Elimizde bulunan A,B ve C gibi 3 adet sayıdan en büyüğünü ve en küçüğünü bulan akış diyagramını çiziniz.

26 30/31 9. Uygulama Elimizde bilinmeyen sayıda koni bulunmaktadır ve koniye ait yarıçap ® ve yükseklik (H) değerleri girilmek suretiyle V=R2.H/3 formülü ile hacim hesabı yapılacaktır. Koniye ait yarıçap değeri 0 girildiğinde programın çalışması duracaktır. Programda her girilen veri için hacim değeri rapor edilecek, programın çalışması bittiğinde toplam kaç koni için hacim hesabı yapıldığı da belirtilecektir.

27 Uygulama 10. Klavyeden girilen bir sayının pozitif, negatif veya sıfıra eşit olma durumuna göre ekrana sırasıyla “Sayı Pozitiftir”, “Sayı Negatiftir” veya “Sayı Sıfıra Eşittir” yazdıran algoritma ve akış şemasını hazırlayınız. (S : Sayı) A1 : Başla A2 : Oku S A3 : Eğer S > 0 ise “Pozitif” yaz, A4 : Eğer S < 0 ise “Negatif” yaz, A5 : Eğer S = 0 ise “Sıfıra eşit” yaz, A6 : Dur

28 BAŞLA DUR S = 0 ? YAZ “Sıfıra eşit” YAZ “Pozitif” YAZ “Negatif ” S < 0 S > 0 S = 0 OKU S

29 UYGULAMA 11: 10 elemanlı bir sayı dizisinde negatif ve pozitif elemanların ayrı ayrı ortalamasını bulan akış şemasın oluşturunuz. A1. Başla, A2. I=1, TN=0, TP=0, N=0, P=0, ORTP=0, ORTN=0 al, A3. A(I)’ yı gir, A4. Eğer A(I)=0 ise A7. adıma git, A5. Eğer A(I)<0 ise TN=TN+A(I), N=N+1 al ve A7. adıma git, A6. TP=TP+A(I), P=P+1 al A7. Eğer I=0 ise A9. adıma git, A8. I=I+1 al ve A3. adıma geri dön, A9. Eğer P=0 ise A11. adıma git, A10. ORTP=TP/P A11. Eğer N=0 ise A13. adıma git, A12. ORTN=TN/N al, A13. ORTP ve ORTN’ yi yaz, Başla A14. Dur.

30

31 UYGULAMA 12: Girilen bir tam sayının tam kare olup olmadığını araştıran akış şemasını oluşturunuz. A1. Başla, A2. A sayısını gir, A3. B=A^(1/2) al, A4. C=TAM(B) al, A5. D=C^2 al, A6. Eğer A=D ise A9. adıma git, A7. “tam kare değil” yaz, A8. A10. adıma git, A9. “tam kare”yaz, A10. Dur.

32

33 UYGULAMA 13: 100 kişilik bir sınıfta 18-22 arası her yaş grubunda kaç öğrencinin bulunduğunu belirleyip yazan programın akış çizelgesi şöyledir OSA:Öğrenci sayısını, I18:18 yaşında olan öğrencilerin sayısını I19:19 yaşında olan öğrencilerin sayısını I20:20 yaşında olan öğrencilerin sayısını I21:21 yaşında olan öğrencilerin sayısını I22:22 yaşında olan öğrencilerin sayısını IYOS:İşlem yapılan öğrenci sayılarını göstersin.

34 Adım 1-Başla Adım 2-I18=0 I19=0 I20=0 I21=0 I22=0 IYOS=0 Adım 3-OSA oku Adım 4-OSA=18 ise I18'i arttır, Adım 9'a git Adım 5-OSA=19 ise I19'u arttır, Adım 9'a git Adım 6-OSA=20 ise I20'yi arttır,Adım 9'a git Adım 7-OSA=21 ise I21'i arttır,ADım 9'a git Adım 8-OSA=22 ise I22'Yİ arttır,Adım 9'a git Adım 9-IYOS<100 ise Adım 3'e git Adım 10-I18,I19,I20,I21,I22,yaz Adım 11-DUR

35

36 UYGULAMA 14: Klavyeden girilen,bir öğrencinin numarasını,ismini ve bilgisayar programlama dersinin 3 vize sınavından aldığı notları okuyan,bu notların aritmetik ortalamasını bulan,eğer ortalaması 50'ye eşit veya 50'den büyükse yazıcıya numara,isim,notlar ve vize notlarının ortalamasını,küçükse numara,isim ve "tekrar" mesajı yazan programın algoritma ve akış şeması şu şekildedir. INO:öğrencinin numarasını, AD:öğrencinin ismini, VIZE1:1.vize sınavını, VIZE2:2.vize sınavını, VIZE3:3.vize sınavını, VIZORT:üç vize sınavının aritmetik ortalamasını, VIZTO:üç vizenin toplamını göstersin. Adım 1-Başla Adım 2-INO,AD,VIZE1,VIZE2,VIZE3,oku Adım 3-VIZTO=(VIZE1+VIZE2+VIZE3) ve VIZORT=VIZTO/3 bul. Adım 4-Eğer VIZORT>=50 ise Adım 6'ya git. Adım 5-INO,AD ve "TEKRAR" yaz ve Adım 7'ye git. Adım 6-INO,AD,VIZE1,VIZE2,VIZE3,VIZORT yaz Adım 7-DUR

37

38 UYGULAMA 15: 300 elemanlı bir veri grubunda bulunan pozitif,sıfır ve negatif değerlerin sayısını bulup yazan programın algoritması ve akış şeması şöyledir: SS:Okunan sayı adedi PSS:pozitif sayı adedi NSS:Negatif sayı adedi SSS:Sıfır sayı adedi Adım 1-Başla Adım 2-SS=PSS=NSS=SSS=0 Adım 3-Sayı oku Adım 4-SS=SS+1 Adım 5-Eğer SS>300 ise dur Adım 6-Eğer sayı<0 ise adım 9'a git Adım 7-Eğer sayı=0 ise adım 10'a git Adım 8-PSS=PSS+1 hesapla,adım 3'e git Adım 9-NSS=NSS+1 hesapla,adım 3'e git Adım 10-SSS=SSS+1 hesapla,adım 3'e git

39

40 UYGULAMA 16: İsim ve soyadınızı ekrana 10 defa yazdıran bir programın algoritma ve iş akış diyagramı hazırlayınız. 1.Başla 2.Say=0 3.Yaz “Ecren Kayıkçı” 4.say=say+1 5.sayac<10 mi? Git 3 6.Dur ceng.anadolu.edu.tr/emrekacmaz/btp101/algoritma.doc

41 1. BAŞLA 2. Sayac=2, Toplam=0 3. Toplam=Toplam+Sayac 4. Sayac=Sayac+2 5. EĞER Sayac<=100 İSE GİT 3 6. YAZ “1-100 Arası Çift Sayıların Toplamı=”, Toplam 7. BİTİR UYGULAMA 17: 1-100 arasındaki çift sayıların toplamını bulan programın algoritmasını ve yazın? ceng.anadolu.edu.tr/emrekacmaz/btp101/algoritma.doc BAŞLA Sayac=2, Toplam=0 Sayac=Sayac+2 Sayac< =10 0 Toplam=Toplam+Sayac Yaz “1-100 arası çift sayıların toplamı=”,Toplam BİTİR

42 1. BAŞLA 2. Sayac=1, Toplam=0 3. Toplam=Toplam+Sayac 4. Sayac=Sayac+2 5. EĞER Sayac<=100 İSE GİT 3 6. YAZ “1-100 Arası Çift Sayıların Toplamı=”, Toplam 7. BİTİR UYGULAMA 19: 1-100 arasındaki tek sayıların toplamını bulan programın algoritmasını ve yazın? ceng.anadolu.edu.tr/emrekacmaz/btp101/algoritma.doc BAŞLA Sayac=1, Toplam=0 Sayac=Sayac+2 Sayac< =10 0 Toplam=Toplam+Sayac Yaz “1-100 arası tek sayıların toplamı=”,Toplam BİTİR