DİJİTAL ALANDA YAŞANAN TELİF SORUNLARI VE YARGISAL ÇÖZÜM YÖNTEMLER ( TAA EĞİTİM SEMİNERİ 20-21 KASIM 2014 -İSTANBUL ) DR. ADEM ASLAN Ankara Fikri ve Sınai.

... konulu sunumlar: "DİJİTAL ALANDA YAŞANAN TELİF SORUNLARI VE YARGISAL ÇÖZÜM YÖNTEMLER ( TAA EĞİTİM SEMİNERİ 20-21 KASIM 2014 -İSTANBUL ) DR. ADEM ASLAN Ankara Fikri ve Sınai."— Sunum transkripti:

1 DİJİTAL ALANDA YAŞANAN TELİF SORUNLARI VE YARGISAL ÇÖZÜM YÖNTEMLER ( TAA EĞİTİM SEMİNERİ 20-21 KASIM 2014 -İSTANBUL ) DR. ADEM ASLAN Ankara Fikri ve Sınai Haklar (4) Hukuk Mahkemesi Hâkimi

2 30 Mayıs 2016Dr. Adem ASLAN, Ankara FSH(4)HM Hâkimi2

3 FİKRİ MÜLKİYET HAKLARININ ÜRÜN ÜZERİNDEKİ GÖRÜNÜMÜ 30 Mayıs 2016 Dr. Adem ASLAN, Ankara FSH(4)HM Hâkimi 3

4 İLK FİKRİ MÜLKİYET YASASI: Venedik, 1474 T. Patent Kanunu, İngiltere, 1709 T. Kraliçe Ann Kanunu, Fransa, 1793 T.Fik. ve San. Es. Kanunu 1850 T. Encümen-i Daniş Nizamnamesi 1857 T. Telif Nizamnamesi, 1871 T. Alamet-i Farika Nizamnamesi, 1876 T. İhtira Beratı Kanunu, 30 Mayıs 2016Dr. Adem ASLAN, Ankara FSH(4)HM Hâkimi4

5 FİZİKİ MÜLKİYET / FİKRİ MÜLKİYET 30.05.2016 Dr. Adem ASLAN, Ankara Fikri ve Sınai Haklar Hukuk (4) Mahkemesi Hâkimi 5

6 MÜLKİYETİN SAĞLADIĞI HAKLAR USUS (KULLANMA): 30.05.2016 Dr. Adem ASLAN, Ankara Fikri ve Sınai Haklar Hukuk (4) Mahkemesi Hâkimi 6

7 MÜLKİYETİN SAĞLADIĞI HAKLAR FRUCTUS (YARARLANMA): 30.05.2016 Dr. Adem ASLAN, Ankara Fikri ve Sınai Haklar Hukuk (4) Mahkemesi Hâkimi 7

8 MÜLKİYETİN SAĞLADIĞI HAKLAR ABUSUS (TÜKETME): 30.05.2016 Dr. Adem ASLAN, Ankara Fikri ve Sınai Haklar Hukuk (4) Mahkemesi Hâkimi 8

9 TELİF HAKLARININ TEMEL FELSEFESİ 06/03/14Dr. Adem ASLAN, Ankara FSH(4)HM Hâkimi9

10 II. 5846 SAYILI FİKİR VE SANAT ESERLERİ KANUNUNDAKİ KORUMANIN KAPSAMI A.KORUNAN UNSUR: 1.ESER? FSEK m. 1/B : «Eser: Sahibinin hususiyetini taşıyan ve ilim ve edebiyat, musiki, güzel sanatlar veya sinema eserleri olarak sayılan her nevi fikir ve sanat mahsulleri» 30.05.2016 Dr. Adem ASLAN Ankara Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi 10

11 II. 5846 SAYILI FİKİR VE SANAT ESERLERİ KANUNUNDAKİ KORUMA KAPSAMI 2. ESER TÜRLERİ a) İlim ve edebiyat eserleri, b) Musiki eserleri, c) Güzel sanat eserleri, d) Sinema eserleri, e) Veri Tabanları 30.05.2016 Dr. Adem ASLAN Ankara Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi 11

12 II. 5846 SAYILI FİKİR VE SANAT ESERLERİ KANUNUNDAKİ KORUMA KAPSAMI B. DOĞRUDAN KORUMA ALTINDAKİ KİŞİLER (FSEK m.1) 1.Fikir ve sanat eserlerini meydana getiren eser sahipleri, 2.Bağlantılı hak sahipleri; 1.Bu eserleri icra eden veya yorumlayan icracı sanatçılar, 2.Seslerin ilk tespitini yapan fonogram yapımcıları, 3.Filmlerin ilk tespitini gerçekleştiren film yapımcıları ve 4.Kendi yayın ve yapımları üzerinde RTV kuruluşları 30.05.2016 Dr. Adem ASLAN Ankara Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi 12

13 III. FSEK’TE SAYILAN HAK TÜRLERİ A. MANEVİ HAKLAR: 1.Umuma Arz Hakkı, FSEK m.14, 2.Adın Belirtilmesi Hakkı, FSEK m. 15, 3.Eserde Değişiklik Yapılması, Bozulması ve Yok Edilmesini Men Hakkı, FSEK m. 16 -17, 4.Esere Ulaşma Hakkı, FSEK m.17 30.05.2016 Dr. Adem ASLAN Ankara Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi 13

14 III. FSEK’TE SAYILAN HAK TÜRLERİ B. MALİ HAKLAR: 1.İşleme Hakkı, FSEK m. 21, 2.Çoğaltma Hakkı, FSEK m. 22, 3.Yayma Hakkı, FSEK m. 23, 4.Temsil Hakkı, FSEK m. 24, 5.Umuma İletim Hakkı, FSEK m. 25, 6.Pay Alma Hakkı, FSEK m. 45. 30.05.2016 Dr. Adem ASLAN Ankara Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi 14

15 TELİF HAKLARINI KULLANIM YETKİSİ A. Mali Hakların Kullanılması FSEK m.18 : – Bir eserin mali haklarının kullanılması yetkisi münhasıran eser sahibine aittir. – Yapımcı veya yayımcı, ancak eserin sahibi ile yapacağı sözleşmeye göre mali hakları kullanabilir 30.05.2016 Dr. Adem ASLAN Ankara Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi 15

16 TELİF HAKLARINI KULLANIM YETKİSİ B. MANEVİ HAKLARIN KULLANILMASI FSEK m. 19 - Eser sahibi, - «Eserin umuma arz edilmesi» ve «eserde adın belirtilmesi» manevi haklarının kullanılması bakımından eser sahibinin yetki verdiği kişiler. 30.05.2016 Dr. Adem ASLAN Ankara Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi 16

17 DİJİTAL ORTAMDA TELİF HAKLARINI KULLANIM YETKİSİ ve HAK İHLALLERİ 30.05.2016 Dr. Adem ASLAN, Ankara Fikri ve Sınai Haklar Hukuk (4) Mahkemesi Hâkimi 17 ABD’deki telif haklarının neredeyse tamamına sahip olan : – Hachette Book Group,Inc., Hachette Book Group – HarperCollins Publishers, HarperCollins Publishers – Macmillan Publishers, Macmillan Publishers – Penguin Group, Inc., ve Penguin Group – Simon & Schuster, Simon & Schuster İsimli yayıncıların izniyle umuma iletim yoluyla satışa sunulmaktadır.

18 BAŞLICA SORUMLU TUTULANLAR 30 Mayıs 2016Dr. Adem ASLAN, Ankara FSH(4)HM Hâkimi18

19 İNTERTENTTE TELİF KORSANLIĞINA AÇIK ALANLAR 30 Mayıs 2016Dr. Adem ASLAN, Ankara FSH(4)HM Hâkimi19

20 KORSANLIK SİSTEMİNİN TEMEL İŞLEYİŞ YÖNTEMİ 30 Mayıs 2016Dr. Adem ASLAN, Ankara FSH(4)HM Hâkimi20

21 V. ELEKTRONİK ORTAMDAN DOĞAN HAK İHLALLERİ İKİNCİ EL PİYASASI – TÜKENME (İLK SATIŞ DOKTRİNİ) FSEK m.23 – ŞAHSİ KULLANIM İSTİSNASI FSEK m.38 30 Mayıs 2016Dr. Adem ASLAN, Ankara FSH(4)HM Hâkimi21

22 TÜKENME İLKESİ c) Yayma hakkı: Madde 23 – (Değişik: 21/2/2001 -4630/14 md.) «Bir eserin aslını veya çoğaltılmış nüshalarını, kiralamak, ödünç vermek, satışa çıkarmak veya diğer yollarla dağıtmak hakkı münhasıran eser sahibine aittir. Eser sahibinin izniyle yurt dışında çoğaltılmış nüshaların yurt içine getirilmesi ve bunlardan yayma yoluyla faydalanma hakkı münhasıran eser sahibine aittir. Yurt dışında çoğaltılmış nüshalar her ne surette olursa olsun eser sahibinin ve/veya eser sahibinin iznini haiz yayma hakkı sahibinin izni olmaksızın ithal edilemez. Kiralama ve kamuya ödünç verme yetkisi eser sahibinde kalmak kaydıyla, belirli nüshaların hak sahibinin yayma hakkını kullanması sonucu mülkiyeti devredilerek ülke sınırları içinde ilk satışı veya dağıtımı yapıldıktan sonra bunların YENİDEN SATIŞI eser sahibine tanınan yayma hakkını ihlal etmez. Bir eserin veya çoğaltılmış nüshalarının kiralanması veya ödünç verilmesi şeklinde yayımı, eser sahibinin çoğaltma hakkına zarar verecek şekilde, eserin yaygın kopyalanmasına yol açamaz. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Kültür Bakanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikle düzenlenir. « 30 Mayıs 2016Dr. Adem ASLAN, Ankara FSH(4)HM Hâkimi22

23 DİJİTAL ORTAMDA YAYMA HAKLARININ TÜKENMESİ FSEK 25/2: «Eser sahibi, eserinin aslı ya da çoğaltılmış nüshalarının telli veya telsiz araçlarla satışı veya diğer biçimlerde umuma dağıtılmasına veya sunulmasına ve gerçek kişilerin seçtikleri yer ve zamanda eserine erişimini sağlamak suretiyle umuma iletimine izin vermek veya yasaklamak hakkına da sahiptir.» 30.05.2016 Dr. Adem ASLAN, Ankara Fikri ve Sınai Haklar Hukuk (4) Mahkemesi Hâkimi 23

24 DİJİTAL ORTAMDA YAYMA HAKLARININ TÜKENMESİ Bilgisayar ProgramI Nüshalarının Devri: 2009/24 sayılı B.Sayar Programlarından Doğan Hakların Korunmasına İlişkin AB Yönergesi’nin 4/2 maddesi, «Bilgisayar programından doğan yayma hakkı ilk satışla birlikte o nüsha yönünden, Topluluk içinde tükenir» ABAD: Programın düzeltilmiş ve güncellenmiş nüshaları da yayma hakkına konu olabilir. Programın lisans hakkını satın alanlar, amaca uygun şekilde Oracle firmasının sitesinden programı indirebilir ve sözleşmenin amacına uygun olarak o programı kullanabilir Bununla birlikte lisans anlaşması çok sayıda kullanıcı için yapılmış ise, bu programı satın alan (USEDSOFT) kişi, ancak bir bütün olarak lisans hakkını başkalarına devredebilir. Kendi istediği sayıda kullanıcıyı seçerek lisans hakkını sınırlı sayıda devredemez.». ABAD: 03.07.2012 T. ve C- 128/11 S. 30.05.2016 Dr. Adem ASLAN, Ankara Fikri ve Sınai Haklar Hukuk (4) Mahkemesi Hâkimi 24

25 İKİNCİ EL E-KİTAP SATIŞI v. Landgericht Bielefeld 5.3.2013, Az. 4 O 191/11 30 Mayıs 2016Dr. Adem ASLAN, Ankara FSH(4)HM Hâkimi25

26 İKİNCİ EL MÜZİK ESERİ SATIMI V. New York Bölge Mahkemesi 30.03.2013 tarih ve 12-0095, 2012 U.S. Dist12-0095, 2012 U.S. Dist sayılı 30 Mayıs 2016Dr. Adem ASLAN, Ankara FSH(4)HM Hâkimi26

27 LİNK VERME ABAD: Nils Svensson ve Arkadaşları v. Retriever Sverige 13.02.2014 tarih ve C-466/12 sayılı kararı 30 Mayıs 2016Dr. Adem ASLAN, Ankara FSH(4)HM Hâkimi27

28 MEDYA TAKİP MERKEZLERİNİN TELİF İHLALİ Infopaq International A/S v Danske Dagblades Forening C-302/10 sayı ve 17.01.2012 tarihli ABAD: 30 Mayıs 2016Dr. Adem ASLAN, Ankara FSH(4)HM Hâkimi28

29 GOOGLE E-BOOK 30.05.2016 Dr. Adem ASLAN, Ankara Fikri ve Sınai Haklar Hukuk (4) Mahkemesi Hâkimi 29

30 GOOGLE BOOKS V. The United States District Court of the Southern District of New York Circuit Judge Chin, Case 1:05-cv-08136-DC Document 1088, November 14, 2013. Retrieved November 17, 2013. (temyiz aşaması devam ediyor) SONUÇ: FAİR USE 30.05.2016 Dr. Adem ASLAN, Ankara Fikri ve Sınai Haklar Hukuk (4) Mahkemesi Hâkimi 30

31 GOOGLE BOOKS Paris İstinaf Mahkemesi: 300.000 Euro ceza 18.12.2009 tarih ve 09/00540 sayılı kararı 30 Mayıs 2016Dr. Adem ASLAN, Ankara FSH(4)HM Hâkimi31

32 KİTAPLARIN DİJİTAL ORTAMA AKTARILMASI ABAD: Case C-117/13 Technische Universität Darmstadt v Eugen Ulmer KG. Case C-117/13 Kitapların dijital ortama aktarılmasında hak sahibinin rızasının alınması gerekmez. 30 Mayıs 2016Dr. Adem ASLAN, Ankara FSH(4)HM Hâkimi32

33 PLATFORM İŞLETMECİSİNİN SORUMLULUĞU V. Case C-324/09, 12.07.2011 ABAD: online market işletmecisi, siteye bilgi yüklenmesinde ve bilginin kontrol edilmesinde her hangi bir aktif rol oynamamaktadır. Ancak online market işleticisinin, siteye yüklenen bilginin kontrolünde ve yayılmasında her hangi bir yardım sağlama rolünün bulunması halinde hak ihlalinden sorumluluğu bulunacaktır 30 Mayıs 2016Dr. Adem ASLAN, Ankara FSH(4)HM Hâkimi33

34 YARGITAY’IN YAKLAŞIMI www.gittigidiyor.com üzerinden satılan www.gittigidiyor.com TAKLİT ve KORSAN MALLAR 1. 11 HD’nin 2007/14937-2009/4283 S. kararı 2. Yargıtay HGK’nın 2010/11-588, 2010/658 S.kararı 3. 11 HD’nin 2011/15509 – 2012/540 4. Yargıtay HGK’nun 2013/11-1138 E. 2014/16 K. YARGITAY: Platform işletmecisinin tazminat sorumluluğu kusur şartına bağlıdır. Men ve ref davalarında kusur şartı aranmaz. Dava dilekçesinin davalıya tebliği ile tecavüzden haberdar olan ve buna rağmen 3.kişiler tarafından davalıya ait web sitesindeki ihlali oluşturan içeriğin siteden çıkartılması ya da erişimin engelllenmesi şeklinde olumlu bir davranışta bulunmayarak yer sağlayıcı davalının (içerik sağlayıcı ile birlikte) iştirak halinde sorumluluğu sebebiyle marka hakkına tecavüzün durdurulması, önlenmesi ve tecavüzün sonuçlarının ortadan kaldırılması talepleri bakımından eda hükmü oluşturulması gerekirken… 30 Mayıs 2016Dr. Adem ASLAN, Ankara FSH(4)HM Hâkimi34

35 556 S. KHK Marka tescilinden doğan hakların kapsamı Madde 9 – (Değişik: 5833 - 21.01.2009 / m. 1) Marka tescilinden doğan haklar münhasıran marka sahibine aittir. Marka sahibi, aşağıda belirtilen fiillerin önlenmesini talep edebilir: … e) İşareti kullanan kişinin, işaretin kullanımına ilişkin hakkı veya meşru bir bağlantısı olmaması koşuluyla, işaretin aynı veya benzerinin internet ortamında ticari etki yaratacak biçimde, alan adı, yönlendirici kod, anahtar sözcük veya benzeri biçimlerde kullanılması. 30 Mayıs 2016Dr. Adem ASLAN, Ankara FSH(4)HM Hâkimi35

36 Kusursuz Sorumluluk ? A) Hukuk davaları: I – Tecavüzün ref'i davası: 1. Genel olarak: Madde 66 – Manevi ve mali hakları tecavüze uğrayan kimse tecavüz edene karşı tecavüzün ref'ini dava edebilir. Tecavüz, hizmetlerini ifa ettikleri sırada bir işletmenin temsilcisi veya müstahdemleri tarafından yapılmışsa işletme sahibi hakkında da dava açılabilir. Tecavüz edenin veya ikinci fıkrada yazılı kimselerin kusuru şart değildir. 30 Mayıs 2016Dr. Adem ASLAN, Ankara FSH(4)HM Hâkimi36

37 VİDİVODO 30 Mayıs 2016Dr. Adem ASLAN, Ankara FSH(4)HM Hâkimi37 Uyarı: Vidivodo kullanıcıları ve üyeleri, üçüncü kişilerin telif hakkı sahibi bulunduğu her türlü fikri eser, fotoğraf, resim vb. materyal ve ürünleri kullanamazlar. Vidivodo kullanıcıları ve üyelerinin, üçüncü kişilerin telif hakkı sahibi olduğu videoları kullanması durumunda, her türlü hukuki ve cezai sorumluluk kendilerine aittir. Hak Sahipleri tarafından yayınlamasının uygunsuz olduğu ispatlanan içerikler, iletişim sayfasından bildirilmeleri sonrasında yayından kaldırılac aktır.

38 VİDİVODO Ankara 4FSHHM’nin 2011/255 – 2013/265 sayı ve 02.12.2013 tarihli Vidivodo Kararı: -Yer sağlayıcının sorumluluğu bulunmamaktadır. Yargıtay 11 HD.’nin 08.05.2014 tarih ve 2014/6453 -12510 sayılı Onama Kararı 30 Mayıs 2016Dr. Adem ASLAN, Ankara FSH(4)HM Hâkimi38

39 İNTERNET ORTAMINDA YAPILAN YAYINLARIN DÜZENLENMESİ VE BU YAYINLAR YOLUYLA İŞLENEN SUÇLARLA MÜCADELE EDİLMESİ HAKKINDA KANUN Kanun No. 5651 Kabul Tarihi: 04/05/2007 Yer sağlayıcının yükümlülükleri MADDE 5- (1) Yer sağlayıcı, yer sağladığı içeriği kontrol etmek veya hukuka aykırı bir faaliyetin söz konusu olup olmadığını araştırmakla yükümlü değildir. (2) (Değişik: 6/2/2014-6518/88 md.) Yer sağlayıcı, yer sağladığı hukuka aykırı içeriği bu Kanunun 8 inci ve 9 uncu maddelerine göre haberdar edilmesi hâlinde yayından çıkarmakla yükümlüdür. (3) (Ek: 6/2/2014-6518/88 md.) Yer sağlayıcı, yer sağladığı hizmetlere ilişkin trafik bilgilerini bir yıldan az ve iki yıldan fazla olmamak üzere yönetmelikte belirlenecek süre kadar saklamakla ve bu bilgilerin doğruluğunu, bütünlüğünü ve gizliliğini sağlamakla yükümlüdür. (4) (Ek: 6/2/2014-6518/88 md.) Yer sağlayıcılar, yönetmelikle belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde yaptıkları işin niteliğine göre sınıflandırılabilir ve hak ve yükümlülükleri itibarıyla farklılaştırılabilirler 30 Mayıs 2016Dr. Adem ASLAN, Ankara FSH(4)HM Hâkimi39

40 BELGELER.COM Yargıtay: önceden uyarılmayan internet yer sağlayıcısının, 5651 sayılı Kanun’un 5, 8 ve 9.maddeleri ile FSEK Ek-4 maddesi anlamında bir sorumluluğu bulunmamaktadır. 11 HD’nin 17.06.2014 T. 2014/902 – 11631 sayılı kararı. 30 Mayıs 2016Dr. Adem ASLAN, Ankara FSH(4)HM Hâkimi40

41 ELEKTRONİK TİCARETİN DÜZENLENMESİ HAKKINDA KANUN Kanun No.6563 Kabul Tarihi: 23/10/2014 Aracı hizmet sağlayıcıların yükümlülükleri MADDE 9 – (1) Aracı hizmet sağlayıcılar, hizmet sundukları elektronik ortamı kullanan gerçek ve tüzel kişiler tarafından sağlanan içerikleri kontrol etmek, bu içerik ve içeriğe konu mal veya hizmetle ilgili hukuka aykırı bir faaliyetin ya da durumun söz konusu olup olmadığını araştırmakla yükümlü değildir. MADDE 15 – (1) Bu Kanun 01/05/2015 tarihinde yürürlüğe girer. 30 Mayıs 2016Dr. Adem ASLAN, Ankara FSH(4)HM Hâkimi41

42 FİKRİ MÜLKİYET HAKKI İHLALİ HALİNDE HUKUKİ TELAFİ YÖNTEMLERİ TRIPs m.41 Temel İlkeler; – Adil ve eşit telafi, – Yasal ticarete engel olmama, – Hakkın kötüye kullanılmasını önleyecek koruma, TRIPs 45: Tazminat İstemi; – Kusur koşulu var. İhlal olduğunu bilmek veya bilmesi gerekmek. TRIPs 46: Diğer Telafi Yöntemleri – Durdurma, önleme ve imha: Kusur koşulu yok. 30 Mayıs 2016Dr. Adem ASLAN, Ankara FSH(4)HM Hâkimi42

43 İnternette Veri Tabanı Koruması ABAD: Football Dataco v Sportradar 18.10.2012 tarih ve Case C ‑ 173/11 sayılı kararı 30 Mayıs 2016Dr. Adem ASLAN, Ankara FSH(4)HM Hâkimi43

44 İnternette Veri Tabanı Koruması Innoweb BV v. Wegener ABAD: 19.12.2013 tarih ve C ‑ 202/12 sayılı 30 Mayıs 2016Dr. Adem ASLAN, Ankara FSH(4)HM Hâkimi44

45 30 Mayıs 2016 Dr. Adem ASLAN, Ankara FSH(4)HM Hâkimi 45 DİKKAT VE SABRINIZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM