Geleneksel ve Yeni Ölçme Değerlendirme Teknikleri (Proje, Performans Değerlendirme, Portfolyo) MELTEM ACAR.

... konulu sunumlar: "Geleneksel ve Yeni Ölçme Değerlendirme Teknikleri (Proje, Performans Değerlendirme, Portfolyo) MELTEM ACAR."— Sunum transkripti:

1 Geleneksel ve Yeni Ölçme Değerlendirme Teknikleri (Proje, Performans Değerlendirme, Portfolyo)
MELTEM ACAR

2 Geleneksel/Yeni Ölçme Değerlendirme Teknikleri
Geleneksel Ölçme ve Değerlendirme Teknikleri Çoktan seçmeli testler Doğru yanlış soruları Eşleştirme soruları Tamamlama (Boşluk doldurma) soruları Kısa cevaplı yazılı yoklamalar Uzun cevaplı yazılı yoklamalar Soru-cevap Yeni Ölçme ve Değerlendirme Teknikleri Performans değerlendirme Ürün seçki dosyası (Portfolyo) Tanılayıcı dallanmış ağaç Yapılandırılmış grid Kavram haritaları Kendi kendini değerlendirme Grup ve/veya akran değerlendirmesi Kelime ilişkilendirme Proje Drama Görüşme Yazılı raporlar Gösteri Poster

3 değerlendirme yöntemleri Yeni ölçme ve Değerlendirme Yöntemleri
Geleneksel ölçme ve değerlendirme yöntemleri Öğretme ve öğrenmeden bağımsız bir değerlendirme Ezbere, kolay öğrenilen bilgileri değerlendirme Birbirinden bağımsız parçalı bilgileri değerlendirme Bilimsel bilgiyi değerlendirme Öğrencinin bilmediğini öğrenmek için değerlendirme Dönem sonu değerlendirme etkinlikleri Sadece öğretmenin değerlendirilmesi Yeni ölçme ve Değerlendirme Yöntemleri Öğretmenin ve öğrenme bir parçası olan değerlendirme Anlamlı ve derin öğrenilen bilgileri değerlendirme Birbirine bağlı, iyi yapılanmış bir bilgi ağını değerlendirme Bilimsel anlamayı ve bilimsel mantığı değerlendirme Öğrencinin ne anladığını öğrenmek amacı ile değerlendirme Dönem boyunca devam eden değerlendirme etkinlikleri Öğretmenle beraber grup değerlendirmesi ve kendi kendini değerlendirme

4 Geleneksel ölçme ve değerlendirme yöntemleri
Çoktan Seçmeli Testler, Doğru- Yanlış Soruları, Kısa Cevaplı Yazılı Sorular, Uzun Cevaplı Yazılı Sınavlar, Eşleştirmeli Sorular

5 ÇOKTAN SEÇMELİ TESTLER
Bir soru kökü ifadesi ve buna bağlı olarak verilen birkaç çeldirici ve doğru cevaptan oluşan ifadelerin sunulmasıyla oluşturulan soru tiplerinden meydana gelir. Kısa sürede çok sayıda davranış ve beceri ölçülebilir. Puanlanması kolay ve objektiftir. Özellikle üst düzey zihinsel becerilerin ölçülmesine yönelik çoktan seçmeli soruların hazırlanması zordur.

6 DOĞRU- YANLIŞ SORULARI
Verilen bir cümlenin, mevcut olan bilgilere bağlı olarak doğru mu yanlış mı olduğunun belirlenmesini gerektiren sorulardır. Yani, tipik bir doğru- yanlış maddesi iki seçeneği olan bir seçmeli maddedir.

7 KISA CEVAPLI YAZILI SORULAR
Cevaplayıcının, bir kelime, bir rakam, bir ibare veya en çok bir cümle ile cevaplayabileceği maddelerden meydana gelmiş test tipidir. Bu test çeşidi ayrıntılı cevap veya kompozisyon gerektiren yazılı yoklamalardan cevapların kısalığı ile, seçme veya sınıflama gerektiren testlerden ise, cevapların verilenler arasından seçilmeyip cevaplayıcı tarafından bulunması ve yazılması özelliği ile ayrılır.

8 UZUN CEVAPLI YAZILI SINAVLAR
Klasik tip, kompozisyon tipi sınavlar olarak da bilinmektedir. Bu sınavlarda öğrenciye yazılı olarak soru sorulması ve ondan, sorunun cevabını düşünüp bularak düzenli bir biçimde yazması, istenir.

9 EŞLEŞTİRMELİ SORULAR Bu soru tipinde üç öğe vardır:
1) eşleştirme yönergesi, 2) ifadeler listesi, 3) cevaplar listesi Öğrencilerden, yönergeye uygun olarak verilen ifade listesine cevaplarla eşleştirmesi beklenir.

10 YENİ ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ
Performans Değerlendirme Portfolyo Proje

11 Performans Değerlendirme
Öğrencilerin, öğrenme türleri gibi bireysel özellikleri dikkate alınarak, bunları eyleme dönüştürmelerini sağlayacak durum ve ödevlerdir. Performans değerlendirme, öğrencilerin gerçek yaşam problemlerine akademik bilgilerini uygulayabilme ve bunu problem üzerinde gösterebilmeleri ile ilgilenir, Öğrencilerin öğrendiklerini gerçek durumlarda göstermelerini sağlar.

12 Performans Değerlendirmenin Özellikleri
Performans değerlendirme, öğrencinin günlük yaşamındaki problemlerini çözmede yardımcı olur. Değerlendirme süreç içine yayılmıştır, zamana bağlı değildir. Gözlenebilen bir performans veya somut bir ürünle sonuçlanmaktadır. Performans değerlendirmeyle öğrenciler, sınav saatleriyle sınırlandırılmaksızın geniş bir zaman diliminde çalışma ve tekrar yapma olanaklarına sahip olurlar.

13 Performans Değerlendirmenin Özellikleri
Performans değerlendirme, öğrencinin yeni bilgiyi yapılandırmasını gerektirir. Performans ödevlerinde, tek bir cevap yoktur. Ödevi tamamlamak için değişik yollar bulunmaktadır. Bu nedenle iyi tanımlanmış bir ölçütle değerlendirilmelidir. Başarılı bir değerlendirme yapmak için her bir performans ödevi bir dereceli puanlama anahtarı (rubric) ile eşleştirilmelidir. Öğrenciler performans ödeviyle dereceli puanlama anahtarının bir örneğini alırlar. Böylece değerlendirme sürecinde, öğrenciler kendilerinden ne beklendiğini bilerek çalışmalarını ona göre yönlendirirler.

14 Performans Değerlendirmenin Aşamaları
Performans Ölçütlerinin Belirlenmesi Amacın Belirlenmesi Performansın ya da Ürünün Gözlemlenebileceği Ortamı Oluşturma Performansın Puanlanması

15 Üst Düzey Düşünme Becerileri Gözlenebilir Performanslar
Performansa Dayalı Değerlendirme Sürecinde Kullanılabilecek Olan Etkinlik Türleri Ürünler Üst Düzey Düşünme Becerileri Gözlenebilir Performanslar Alışkanlıklar ve Sosyal Beceriler

16 PERFORMANS GÖREVİ ÖRNEĞİ
İçerik Düzeyi Sınıf Düzeyi Beklenen Performans Puanlama Yöntemi Fen Bilgisi İlköğretim 6. sınıf Öneri Geliştirme ve Sorun Çözme Becerisi Dereceli Puanlama Anahtarı(Rubric) Uzayda yaşanabilecek yeni bir gezegen bulunduğunu ve bu gezegende yeni bir yaşam kurma görevinin de size verildiğini düşünün. Amacınız insanlık için az sorunlu ve mutlu bir düzen kurmaktır. Buna göre, dünyamızda insanların yaşadığı temel sorunları düşünerek, bu yeni gezegen de sorunsuz bir düzen için ne tür önlemler alırdınız? Sorunsuz bir düzeni kurmak için neler yapardınız? DİKKAT : Bu sorunun yanıtı için öncelikle, dünyamızda yaşanan sorunların neler olduğunu belirleyiniz. Bu sorulara neden olan ortak etkenleri düşünüz. Daha sonra ne tür önlemler alacağınızı belirleyiniz ve alacağınız önlemleri gerekçelere dayandırınız

17 Performans Değerlendirmenin Olumlu Yönleri
Öğrencilerin bilgiyi gerçek yaşam durumlarıyla ilişkilendirmelerini sağlar. Performans değerlendirme kaynakları tekrar tekrar kullanılabilir. Performansın belirli bölümlerine odaklanıldığından öğretmenin her bir parçayı gözlemleyebilmesini ve değerlendirebilmesini sağlar. Aynı değerlendirme aracı, öğrencinin zaman içindeki gelişimini bir çizelge olarak kullanarak izleyebilir.

18 Performans Değerlendirmenin Olumsuz Yönleri
Performans ödevleri ilk uygulamada zor hatta korkutucu gelebilir. Gösterilmesi beklenen performansın karmaşık olduğu durumlarda değerlendirme ölçütlerinin açık ve net ifade edilmesinde güçlükler yaşanabilir.

19 PORTFOLYO Portfolyonun Farklı İsimleri; Kişisel Gelişim Dosyası
Ürün Seçki Dosyası Öğrenci Ürün Dosyası

20 Portfolyo, öğrencinin bir veya birden fazla konu alanında yaptığı çalışmalarının sistematik, amaçlı ve anlamlı koleksiyonu olarak tanımlanabilir. Sınıf içi etkinliklerin öğrencinin seçimi sonucunda bir araya getirilip, yansıtılmasıyla oluşan portfolyo, aynı zamanda hem öğretmen hem de öğrenci için bir değerlendirme yöntemidir.

21 Portfolyonun Bölümleri
Özgeçmiş Ürünler Yansıtma

22 Portfolyoda Bulunacak Çalışmaların Seçiminde Kullanılacak Ölçütlerin Belirlenmesi:
Amaca bağlı olarak hangi tür çalışmaların nasıl seçileceği, kimler tarafından toplanacağı, kimlerin karar vereceği, hangi sıklıkta toplanacağı ve nasıl değerlendirileceği önemlidir.

23 Öğrenci Ürün Dosyasının Genel Değerlendirme Ölçütleri
Bütünlük Tertip ve Düzen Yansıtma örnek1.jpg örnek4.jpg örnek2.jpg örnek5.jpg

24 Amacı Odak Noktası Geleneksel Değerlendirme Yöntemleri
Portfolyo Değerlendirme Amacı -Özetleyici -Yargılayıcı Geliştirici Teşhis Edici Odak Noktası Ürün Öğretmen merkezli aktiviteler - Ezbere ve hatırlamaya dayalı Süreç -Öğrenci merkezli aktiviteler -Düşünme ve yargılamaya dayalı Geri Bildirim Sınavın sonucudur. -Öğrenim sürecinin sonunda verilir. -Geri bildirim yargılayıcıdır. Öğrenim süreci boyunca verilir. -Öğretmenin çalışma hakkındaki yorumlarıdır.-Öğrencinin kendisini geliştirmesine yardımcı olur. Sınavın Özelliği Genellikle klasik kağıt kalem testleridir. Çok boyutlu pek çok değişik tip ödevleri içerir. Sınıf Yönetimi Öğrencilere bilgilerini göstermeleri için tek bir şans verilir. Geri bildirim öğrenciye geç ulaşır. - Kitaplar kapalıdır. Öğrenci bazı bilgileri ezberlemeye zorlanır -Öğrenme süreci boyunca değerlendirme vardır. -Geri bildirim öğrenciye çok çabuk ulaşır. -Kitaplar açıktır ve öğrenci eski ile yeni öğrendiklerini bağdaştırabilir. Rekabet Durumu Öğrenciler kendi aralarında değerlendirilir. - Rekabeti artırır.- -Öğrenci belirlenen bir kritere göre değerlendirilir. Yardımlaşmayı artırır.

25 Portfolyonun Olumlu Yönleri
Öğrencilere; zayıf ve kuvvetli yönlerini görmelerine imkan verir. Öğrenciler başarı ve başarısızlıkları performans ile daha iyi ilişkilendirebilirler, amaç ve hedeflerini belirlemelerini kolaylaştırır. Hem sürecin hem de ürünün değerlendirilmesine fırsat verir.

26 Öğrencinin gelişimi hakkında daha fazla bilgi verirken, öğrenciyi öğrendiğinden de sorumlu tutmaktadır. Öğrenme sürecinde öğrenci daha fazla rol oynar. Öğretmenlerin günlük test sonuçlarıyla boğuşmalarını engeller. Değerlendirme çok yönlü yapılabilir.

27 Portfolyonun Olumsuz Yönleri
İçeriğine karar vermek zordur. Çoktan seçmeli testlere göre güvenirliği daha düşük ve sübjektiftir. Öğrencinin geleneksel ölçme ve değerlendirme teknikleriyle ölçülmeye çalışılan hatırlama temeline dayalı davranışlara ne düzeyde sahip olduğunu ölçme konusunda yetersizdir.

28 Portfolyo oluşturmada diğer tekniklere göre daha fazla zamana ihtiyaç vardır.
Hazırlanmış olan portfolyoların muhafaza edilmesi konusunda da sıkıntılar yaşanabilir. Öğrenci velileri bu tekniğe yabancı olduklarından bazı şüpheci tavırlar içinde bulunabilirler.

29 PROJE Projeler, geniş içerikli ve uzun süreli performans ödevleri ve aynı zamanda da ünitelerde yer alan kazanımları kapsayan ayrıntılı ödevlerdir. Projeler bireysel olarak yapılabildiği gibi grup olarak da yapılabilirler. Projelerin konusu, öğrenci tarafından veya öğretmenin hazırlayacağı listeden seçilerek belirlenebilir. Öğrenci, projenin amacını, izlenecek yolları, kullanılacak malzemeleri ve karşılaşılabilecek durumları önceden planlar. Gerektiğinde öğretmeninden de yardım alabilir.

30 Projelerin Değerlendirilmesi
Projelerin değerlendirilmesinde puanlama ölçekleri kullanılabilir. Proje Değerlendirme Ölçeği; örnek3.jpg

31 Proje ile performans değerlendirme arasındaki fark
Proje, bilimsel düşünme basamaklarını kullanarak öğrencinin bilimsel düşünmesini geliştirmeyi amaçlar, Öğrenci kendisi bir durum ortaya koyar veya öğretmen öğrenciye sadece konuyu verir. Performans değerlendirmeye göre daha kapsamlıdır.

32 Performans değerlendirmede (PD)ise öğretmen öğrenciye durumu hazır olarak sunar.
Öğrenci kendisine verilen durumu araştırmaya başlar. PD uzun solukludur. Sınıf içinde ve dışında yapılabilir.

33 Proje Sürecinin Olumlu Yönleri
Öğrencilerin yaratıcılık, araştırma, iletişim gibi üst düzey zihinsel becerilerinin Öğrencilerin bilimsel süreç becerilerinin Öğrencilerin teknolojiyi kullanma becerisinin Öğrencilerin işbirlikli çalışma becerisinin geliştirilmesini sağlar. Öğrenciler bilgiyi yaparak yaşayarak kazanırlar.

34 Proje Sürecinin Olumsuz Yönleri
Uzun ve zorlu bir süreçtir. Çalışmanın başında öğrenciler sürecin yoğunluğundan dolayı kaygı duyabilirler. Çalışmanın başında öğrenciler ödev konusunda yeterince bilgilendirilmez ise süreç verimli olmayabilir.

35 Yeni Ölçme ve Değerlendirme Teknikleriyle Elde Edilen Sonuçların Değerlendirmeye Katılması
Sadece sınıf içi sınav uygulamalarıyla elde edilen sonuçlara bakarak öğrenci hakkında karar vermek modern eğitim anlayışı ile çok bağdaşmamaktadır. Toplanan bu veriler de öğrenci hakkında doğru değerlendirmelerin yapılmasına katkı sağlar.

36 Yeni ölçme araçları neden alternatif olarak adlandırılmasının sebebi nedir?
Bu araçlarla yapılan ölçme ve değerlendirme daha çok tamamlayıcı bir nitelik taşır. Öğrenci hakkında bu araçlarla elde edilen sonuçlar normal sınavlarla elde edilen sonuçları destekleyici, alınabilecek yanlış kararları önleyici amaçla yapılır.

37 En önemlisi ölçme araçlarının ne kadar güvenilir ve geçerli olduğudur.
Öğretmenler genel değerlendirme sırasında yeni ölçme sonuçlarına ne ölçüde ağırlık verilecek? Bu oran önceden hazırlanan bir plana bağlı olmaksızın yapılan çalışmanın niteliğine dayalı olarak değişecektir. En önemlisi ölçme araçlarının ne kadar güvenilir ve geçerli olduğudur.