HASTA VE ÇALIŞAN GÜVENLİĞİ- GÜVENLİK RAPORLAMA PSİKOLOG FİLİZ DEMİROĞLU.

... konulu sunumlar: "HASTA VE ÇALIŞAN GÜVENLİĞİ- GÜVENLİK RAPORLAMA PSİKOLOG FİLİZ DEMİROĞLU."— Sunum transkripti:

1 HASTA VE ÇALIŞAN GÜVENLİĞİ- GÜVENLİK RAPORLAMA PSİKOLOG FİLİZ DEMİROĞLU

2 Hasta ve çalışan güvenliği Sağlık hizmeti sunumunda hasta ve çalışanların zarar görmesine yol açabilecek her türlü işlem ve süreçler ile ilgili alınacak tedbir ve iyileştirme uygulamalarına yönelik faaliyetleri ifade eder.

3 Hasta güvenliği uygulamaları

4 H ASTA KIMLIK BILGILERININ TANıMLANMASı VE DOĞRULANMASı Hasta kimlik tanımlama ve doğrulama işleminde hasta kol bandı kullanılır, oda ve yatak numarası kullanılmaz. Yatışı yapılan her hastada beyaz renkli kimlik tanımlayıcı kullanılmalıdır. Alerjik hastalarda ise sadece kırmızı renkli kimlik tanımlayıcı kullanılmalı -Hasta kol bandında Protokol numarası (kalın ve büyük punto), -Hastanın T.C. kimlik numarası, -Hasta adı- soyadı, -Doğum tarihi (gün-ay-yıl), -Doğum yeri, -Tabibin adı soyadı, bulunmalıdır.

5 H ASTAYA UYGULANACAK GIRIŞIMSEL IŞLEMLER IÇIN HASTANıN RıZASıNıN ALıNMASı Sağlık hizmeti verenler, gerçekleşecek herhangi bir ameliyat veya tedaviye ilişkin tüm bilgileri - riskleri, sıkıntıları, yan-etkileri ve alternatif durumları ile ilgili bilgiler dahil olmak üzere - hastalara vermek zorundadır. Bu bilgi önceden (en azından 24 saat önce) verilmeli ki hasta durumu konusunda kendi seçimini yapabilsin.

6 S AĞLıK HIZMETI SUNUMUNDA ILETIŞIM GÜVENLIĞININ SAĞLANMASı Sözel orderi alan hemşire sözel orderi veren hekime kendini tanıtacak,karşısındaki hekim de kendini tanıttıktan sonra, order verilecek karşılıklı teyit edildikten sonra order kabul edilir. (anlaşılmayan veya telaffuzu zor olan kelimeler kodlama yapılır) Kemoterapik ilaçlar ve diğer yüksek riskli ilaçlarda sözel order kabul edilmez. 24 saat içerisinde doktorun yazılan sözel orderi imzamalaması beklenir. Yazılı orderler de okunaklı olmalıdır.

7 İ LAÇ GÜVENLIĞININ SAĞLANMASı İlaç ve tıbbi malzeme reçetelenmesi ve order edilmesi işlemi sadece hekimler tarafından yapılır. Reçeteleme ve orderlarda kısaltma kesinlikle kullanılmaz. İlaç uygulamaları hekimler ve hemşireler tarafından yapılır. Yatan hastalara orderları bizzat ilgili doktor tarafından günlük olarak yazılır.Tedavi planı ilaç dozu ve uygulama şekli okunaklı bir şekilde hekim tarafından yazılıp günlük olarak imza ve kaşe yapılır.

8 İlaç hazırlama esnasında order-hasta-ilaç ve ilaç miad kontrolleri ilgili hemşire tarafından yapılır. Hemşireler ilaç uygulaması yaparken mutlaka hasta bilekliği-hasta yatak başı kartı-hemşire gözlem kağıdı ve hastanın şuuru açık ise seslenerek kimlik doğrulama işlemini yapmalıdır. Bu işlem sonunda doğru order ile doğru hasta kontrolü de yapılır. Her hastaya özel ilaç kapları olmalıdır. İlaç uygulama saatleri ve uygulayan kişinin ismi ve imzası yatak başı hemşire gözlem formunda olmalıdır.

9 K AN VE KAN ÜRÜNLERININ TRANSFÜZYON GÜVENLIĞININ SAĞLANMASı Tedavi sırasında kan transfüzyonu gerekli olan hastanın uzman doktoru kan istem formu düzenler. İlgili birim hemşiresi hastadan cross match için kan örneği alır, kan istem formu ile birlikte kan istemini yapar. Transfüzyon öncesi, çapraz karşılaştırma test sonucu ile hasta bilgileri iki sağlık çalışanı tarafından doğrulanır. Transfüzyondan hemen önce, iki sağlık çalışanı tarafından; - Hastanın kimliği, - Ürünün son kullanma tarihi, - Ürünün torbasının genel görünümü, - Kan ve/veya kan ürününün türü ve miktarı, - Ürünün planlanan veriliş süresi doğrulanır.

10 Kan transfüzyon öncesi oda ısısında en fazla 30 dakika bekletilir. Taze donmuş plazma eritildikten sonra dondurulmaz. Kan ile birlikte hastaya verilmesi uygun olan tek sıvı %0.9’luk NaCl’dür. Bu sıvının dışında başka bir sıvı ve ilaç hemolize neden olacağından kan ile birlikte verilmez. Kan takılmadan önce hastanın vital bulguları ölçülür. İlk 10-15 dakika süresince akış hızı yavaş olmaldır, 10-15 damla/dakika ayarlanır. Transfüzyonun ilk 15 dakikası sağlık çalışanı tarafından gözlenir. Reaksiyon 15 dakika içinde gelişmedi ise hastanın durumuna ve hekim önerisine göre verilecek miktar ve hızı ayarlanır. Transfüzyon boyunca her 30 dakikada bir hastanın vital bulguları izlenir.

11 Tam kan veya eritrosit süspansiyonu maksimum 4 saatte gider. 4 saatten sonrasında mikroorganizmaların üremesi söz konusudur. TDP’yi erittikten sonra en geç bir saat içinde verilir. Kan transfüzyonu reaksiyonunun genel belirtileri titreme, ateş, terleme, ürtiker, taşikardi, dispne, bulantı, kusma, göğüs ağrısı, hipotansiyon, baş dönmesi, kanın verildiği ven boyunca kızarıklık ve yanmadır. Müdahele edilmezse ileri evrede larenks ödemi, bronşial astım ve anaflaktik şok gelişebilir. Olası reaksiyonlar için acil arabası/tepsisi hazır bulundurulur. Reaksiyona ait belirtiler görüldüğünde transfüzyon işlemi sonlandırılır, hasta yalnız bırakılmaz, hekime haber verilir. Hekimin uygun gördüğü tedavi yapılır.

12 C ERRAHI GÜVENLIĞIN SAĞLANMASı Güvenli Cerrahide Bilinen 10 Ana Hedef Ekip; doğru hasta, doğru ameliyat ve doğru taraf cerrahisi yaptığından emin olmalı Ekip, hastayı ağrıdan korurken anestezinin zararlı etkilerinden de korumalı Ekip, hastayı hayatı tehdit eden hava yolu ve solunum kaybından korumalı Ekip, aşırı kan kaybı riskine karşı hazırlıklı olmalı Ekip, hastaya alerjik veya yan etkisi olabilecek ilaçları uygulamamalı Ekip, cerrahi alan enfeksiyon riskini azaltacak tüm önlemleri almalı Ekip cerrahi alanda alet ve/veya spanç kalmasını engellemeli Ekip, ameliyatta ortaya çıkan tüm patolojik numunelerin doğru şekilde isimlendirilmesini sağlamalı Ekip, ameliyatın güven içerisinde başlayıp tamamlanması için sürekli iletişim içinde olmalı Hastanelerden, ameliyat kapasitesi ile bilginin rutin olarak elde edilmesi sağlanmalı

13 H ASTA DÜŞMELERININ ÖNLENMESI Her hasta için düşme risk değerlendirmesi yapılır. Ameliyat sonrasında hasta ilk defa ayağa kalkıyorsa hastalara mutlaka eşlik edilmelidir. Hasta hemşire deskine yakın bir odaya alınır. Hasta yalnız bırakılmaz.Saat başı ziyaret edilir.Odasının kapısı açık tutulur. Islak zemin var ise silinmesi sağlanır. Yatak ve tekerlekli sandalyeler kilitlenir. Sedye ve yatak korkulukları çalışır durumda olmalıdır. Merdiven ve koridorlar yeterli aydınlatılmalıdır. Açma kapama düğmeleri kolay bulunmalıdır.

14 R ADYASYON GÜVENLIĞININ SAĞLANMASı Işınlamanın zararlı sonuçları göz önünde bulundurularak net bir fayda sağlamayan hiçbir radyasyon uygulamasına izin verilmemelidir. Radyasyon ışınlanması gerektiren uygulamalarda olası tüm ışınlamalar için mümkün olan en düşük dozun alınması sağlanmalıdır. Halk ve radyasyonla çalışanlar için ilgili yönetmeliklerde verilen doz sınırları aşılamaz. Tanı ve tedavi amaçlı radyasyon ışınlamasına maruz kalanlara ve doğal radyasyon seviyelerine doz sınırlamaları uygulanmamalıdır. Radyasyonla çalışan personelin sağlık taramaları yapılmalıdır.

15 E NGELLI HASTALARA YÖNELIK DÜZENLEMELERIN YAPıLMASı Otopark alanı, lavabo, tuvalet, banyolar VE asansörler engelli kişilerin kullanımına yönelik düzenlenmelidir. Engelli kişiler için çıkış rampaları ve tutunma barları olmalıdır. Engelli kişiler sağlık hizmeti alırken; Öncelikli kayıt yaptırmaları, Poliklinik alanlarında öncelikli oturabilmeliler. Öncelikli muayeneleri sağlanmalıdır.

16 Ç ALıŞAN GÜVENLIĞI UYGULAMALARı

17 Ç ALıŞANLARA YÖNELIK SAĞLıK TARAMALARı YAPıLMALıDıR Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır. Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda çalışan personelin aşılanması sağlanır. Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık portör muayenelerini yaptırmaları ve yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri sağlanır.

18 Ç ALıŞANLARıN KIŞISEL KORUYUCU ÖNLEMLERI ALMASıNıN SAĞLANMASı Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar kullanmalıdır. (kep, maske, koruyucu gözlük...) Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları kullanılmalıdır. Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon sistemleri seçilebilir. Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için enfekte materyaller işaretli ve izole taşınmalı. Personele yönelik aşı programları planlanmalıdır.

19 Ç ALıŞANLARA YÖNELIK FIZIKSEL SALDıRıLARıN ÖNLENMESINE YÖNELIK DÜZENLEME YAPıLMASı Beyaz kod uygulamasını tüm personel bilmelidir. Kod alarmı verildikten sonra beyaz kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır. Hastane güvenlik ekibi her an hazır olmalı ve olabilecek saldırılara karşı önlem almalıdır.

20 GÜVENLİK RAPORLAMA SİSTEMİ

21 Hasta ve Çalışan güvenliğini tehdit eden olaylara karşı bir koruyucu olarak iş gören "Güvenlik Raporlama Sistemi" kurumlarda kalite çalışmalarının en iyi göstergelerinden biridir.

22 A MAÇ : hastaya ve/veya çalışana zarar veren ve/veya zarar oluşmadan önce fark edilen olayların benzerlerinin oluşmasını engellemektir.

23 Güvenlik Raporlama Sisteminin işlevselliğinin sağlanmasında kurum yöneticileri ve Kalite Yönetim Direktörlerinin sorumluluğu önemlidir.

24 Güvenlik Raporlama Sisteminin kilit noktalarından biri bildirimlerin yapılacağı formlardır. Formlar, basit, anlaşılır ve doldurması kolay olmalıdır.

25 H IZMET K ALITE S TANDARTLARı (HKS) KAPSAMıNDA KURUMLAR : 1. İlaç Güvenliği 2. Transfüzyon Güvenliği 3. Cerrahi Güvenlik 4. Hasta Düşmeleri 5. Kesici Delici Alet Yaralanmaları 6. Kan ve Vücut Sıvıları ile Temas

26 Konularını kapsayacak şekilde asgari 6 (altı) olay üzerinden bildirim yapılmasına yönelik sistem kurmalıdır. Ancak kurumlar, kurum işleyişine göre farklı konu başlıklarını da Güvenlik Raporlama Sistemi kapsamına dahil edebilirler. Aşağıdaki tabloda, Güvenlik Raporlama Sistemine yapılacak bildirimlerde konular ile ilgili örnek olaylar yer almaktadır.

27

28

29 G ÜVENLIK R APORLAMA S ISTEMINE B ILDIRIM Y APıLABILECEK Ö RNEK O LAYLAR İlaç güvenliği Yanlış ilaç istenmesi Yanlış ilaç uygulanması İlacın yanlış yolla uygulanması İlacın yanlış zamanda uygulanması Eczaneden yanlış ilaç gelmesi Eczaneden ilaçların uygun şartlarda gelmemesi Kayıtların yanlış olması …

30 G ÜVENLIK R APORLAMA S ISTEMINE B ILDIRIM Y APıLABILECEK Ö RNEK O LAYLAR Transfüzyon Güvenliği Hasta kimlik doğrulamasının yapılmaması Yanlış kan ve/veya kan ürünü Kan ve/veya kan ürününün yanlış etiketlenmesi Kan ve/veya kan ürününün uygun olmayan depolanması Transfüzyon sırasında uygun takip yapılmaması Uygulama sonrası reaksiyon gelişmesi …

31 G ÜVENLIK R APORLAMA S ISTEMINE B ILDIRIM Y APıLABILECEK Ö RNEK O LAYLAR Cerrahi Güvenlik Hasta kimlik doğrulamasının yapılmaması Ameliyat taraf işaretleme yapılmaması Yanlış taraf/organ cerrahisi Güvenli Cerrahi Kontrol Listesi'nin yanlış doldurulması Cerrahi işlem sırasında oluşan istenmeyen olayların gerçekleşmesi (Yanık gelişmesi gibi) …

32 G ÜVENLIK R APORLAMA S ISTEMINE B ILDIRIM Y APıLABILECEK Ö RNEK O LAYLAR Hasta Düşmesi Hastanın yatağından düşmesi Hastanın sedyeden düşmesi Hastanın banyoda düşmesi Hastaların düşme riski yönünden değerlendirilmemesi Düşme riski değerlendirilmesi sonucunda uygun önlemlerin alınmaması gibi …

33 G ÜVENLIK R APORLAMA S ISTEMINE B ILDIRIM Y APıLABILECEK Ö RNEK O LAYLAR Kesici Delici Alet Yaralanması Hastadan örnek alma sırasında iğne batması Ameliyat sırasında bisturi batması Laboratuvarda lam/lamel batması Hastaya kateter takma sırasında kateter batması Kesici delici alet kutularının aşırı doldurulması Tıbbi atık poşetlerinin taşınması sırasında kesici delici alet batması …

34 G ÜVENLIK R APORLAMA S ISTEMINE B ILDIRIM Y APıLABILECEK Ö RNEK O LAYLAR Kan ve Vücut Sıvısı ile Temas Hastaya müdahale sırasında hastaya ait kan ve vücut sıvılarının sıçraması …

35 F ORMLAR ILE ILGILI KURALLAR Formlara, tüm kurum çalışanları kurumun tüm bölümlerinden kolaylıkla ulaşabilmelidir. 1. ve 3. Bölümler zorunlu olarak doldurulmalıdır. 3. ve 4. Bölümler ise bildirimi yapanın kendi cümleleri ile yazılmalıdır. Formların 3. ve 4. Bölümlerinde olay ile ilgisi olan çalışanların isimleri ve/veya çalışanlar için herhangi bir tanımlayıcı kullanılmamalıdır. İsim ve/veya tanımlayıcı bulunan formlar kabul edilmemelidir.

36 Değerlendirme sonunda kabul edilen formlar, olayın niteliğine göre ilgili komite ve ilgili sorumlulara iletilmelidir. İlgili komite ve/veya sorumlular olay hakkında kök/neden analizi yapmalı ve düzeltici önleyici faaliyetler gerçekleştirilmelidir.

37

38

39