Gezegenimiz Dünya. DÜNYAMIZIN YAPISINI İNCELEYELİM A.Dünyamızın şekli neye benzer? Çevremize baktığımızda görebildiğimiz her yer geniş düzlüklerden,dağlardan.

... konulu sunumlar: "Gezegenimiz Dünya. DÜNYAMIZIN YAPISINI İNCELEYELİM A.Dünyamızın şekli neye benzer? Çevremize baktığımızda görebildiğimiz her yer geniş düzlüklerden,dağlardan."— Sunum transkripti:

1 Gezegenimiz Dünya

2 DÜNYAMIZIN YAPISINI İNCELEYELİM A.Dünyamızın şekli neye benzer? Çevremize baktığımızda görebildiğimiz her yer geniş düzlüklerden,dağlardan oluşmaktadır.Bu nedeni Dünya'nın çok büyük olmasıdır.Gözle görebildiğimiz yerler sadece yakın çevremizden ibarettir. Uydular aracılığı ile uzaydan çekilen fotoğraflar Dünya'nın küreye benzer şekilde olduğunu gösterir. Çevremize baktığımızda görebildiğimiz her yer geniş düzlüklerden,dağlardan oluşmaktadır.Bu nedeni Dünya'nın çok büyük olmasıdır.Gözle görebildiğimiz yerler sadece yakın çevremizden ibarettir. Uydular aracılığı ile uzaydan çekilen fotoğraflar Dünya'nın küreye benzer şekilde olduğunu gösterir.

3 Ay tutulması sırasında,Ay'ın üzerine düşen Dünya'nın gölgesi yuvarlaktır. Sahile yaklaşan bir geminin önce direklerinin,sonra gövdesinin görülmesi geminin yuvarlak bir yüzeyde yol aldığını gösterir. Sürekli aynı yerde giden uçak tekrar başladığını noktaya gelir.

4 B.Dünya'mızın gözlemlenebilir katmanları nelerdir? B.Dünya'mızın gözlemlenebilir katmanları nelerdir? Dünya'mızın gözlenebilir üç katmanı vardır.Bunlar dıştan içe doğru Hava küre, Su küre, Taş küre, Ateş küre ve Ağır küredir. Dünya'mızın gözlenebilir üç katmanı vardır.Bunlar dıştan içe doğru Hava küre, Su küre, Taş küre, Ateş küre ve Ağır küredir.

5 1.Hava Küre Hava katmanı,Dünya'yı çepeçevre saran gazlar topluluğudur. Hava katmanı,Dünya'yı çepeçevre saran gazlar topluluğudur. Hava katmanının alt sınırı kara ve deniz yüzeyleridir.Bu katmanın 12 km' sinde yaşam devam eder.Hava olayları(yağmur,kar,rüzgar vb.)bu 12 km' lik kısımda gerçekleşir. Hava katmanının alt sınırı kara ve deniz yüzeyleridir.Bu katmanın 12 km' sinde yaşam devam eder.Hava olayları(yağmur,kar,rüzgar vb.)bu 12 km' lik kısımda gerçekleşir.

6 2.Su Küre Dünya'mızdaki okyanuslar,denizler,göller,akarsular ve yeraltı suları su katmanı oluşturur.Dünya'nı n yüzeyine baktığımızda en çok yer kaplayan kısım mavi renkli gözüken sulardır. Dünya'mızdaki okyanuslar,denizler,göller,akarsular ve yeraltı suları su katmanı oluşturur.Dünya'nı n yüzeyine baktığımızda en çok yer kaplayan kısım mavi renkli gözüken sulardır.

7 3.Taş Küre Üzerinde yaşadığımız yeryüzü kısmıdır. Yeryüzü çeşitli taşların oluşturduğu kayalar ve topraklardan oluşmuştur. Taş kürenin çukur olan yerleri sularla dolarak göl ve denizleri, yüksek yerleri de dağları oluşturur. Düz, geniş ve verimli olan araziler ova, akarsuların geçerken derince yardığı yerler ise vadi adını alır. Dünya’mızın katmanları içerisinde en ince olan katman, taş küredir. Sıcaklığı hava küreden fazla, ateş küre ve çekirdekten azdır. Dünya’mızın hava küre, su küre, taş küreden başka gözle göremediğimiz ve hissedemediğimiz başka katmanları da vardır. Taş küreden sonra Dünya’mızın merkezine doğru olan katmanları ateş küre ve ağır küre (çekirdek) dir. Üzerinde yaşadığımız yeryüzü kısmıdır. Yeryüzü çeşitli taşların oluşturduğu kayalar ve topraklardan oluşmuştur. Taş kürenin çukur olan yerleri sularla dolarak göl ve denizleri, yüksek yerleri de dağları oluşturur. Düz, geniş ve verimli olan araziler ova, akarsuların geçerken derince yardığı yerler ise vadi adını alır. Dünya’mızın katmanları içerisinde en ince olan katman, taş küredir. Sıcaklığı hava küreden fazla, ateş küre ve çekirdekten azdır. Dünya’mızın hava küre, su küre, taş küreden başka gözle göremediğimiz ve hissedemediğimiz başka katmanları da vardır. Taş küreden sonra Dünya’mızın merkezine doğru olan katmanları ateş küre ve ağır küre (çekirdek) dir.

8 4. Ateş küre(Magma) Çekirdeğin çevresinde taş kürenin yani yer kabuğunun hemen altında bulunan kısımdır. Sıcaklığı hava, su ve taş küreye göre çok fazladır. Kalınlığı oldukça fazla olan bu katmanda çeşitli maddeler erimiş ve akışkan halde bulunur. Çekirdeğin çevresinde taş kürenin yani yer kabuğunun hemen altında bulunan kısımdır. Sıcaklığı hava, su ve taş küreye göre çok fazladır. Kalınlığı oldukça fazla olan bu katmanda çeşitli maddeler erimiş ve akışkan halde bulunur.

9 Ağır Küre Dünya’mızın merkezini oluşturur. En ağır maddelerin bulunduğu kısımdır. Kalınlığı ve sıcaklığı diğer bütün katmanlara göre çok fazladır. Bu katmanda en çok demir ve nikel gibi maddeler bulunur. Dünya’mızın merkezini oluşturur. En ağır maddelerin bulunduğu kısımdır. Kalınlığı ve sıcaklığı diğer bütün katmanlara göre çok fazladır. Bu katmanda en çok demir ve nikel gibi maddeler bulunur.

10 Dünyanın Yapısı Bilim Adamlarına göre evrenin oluşumu 15 milyar yıl önce gerçekleşmiştir. Dünya’nın oluşumu da aşağıdaki gibi olduğu varsayılmaktadır; Evrende bulunan maddeler patlamaya başladı. Bunun sonucunda evreni gaz ve toz bulutu kapladı.Bu görüşe Büyük Patlama denilmektedir. Evreni dolduran gaz ve toz bulutları dağılarak soğudu. Çeşitli gazların bir araya gelmesiyle Galaksi adı verilen Gök Adalar oluştu.Bu oluşum patlamadan milyonlarca yıl sonra gerçekleşti. Yukarıda bahsettiğimiz soğuma sonucu gezegenler oluştu.Bu gezegenlerden biri de Dünya’mızdır. Dünya’mızın diğer bir adı da Yerküre’dir. Bilim Adamlarına göre evrenin oluşumu 15 milyar yıl önce gerçekleşmiştir. Dünya’nın oluşumu da aşağıdaki gibi olduğu varsayılmaktadır; Evrende bulunan maddeler patlamaya başladı. Bunun sonucunda evreni gaz ve toz bulutu kapladı.Bu görüşe Büyük Patlama denilmektedir. Evreni dolduran gaz ve toz bulutları dağılarak soğudu. Çeşitli gazların bir araya gelmesiyle Galaksi adı verilen Gök Adalar oluştu.Bu oluşum patlamadan milyonlarca yıl sonra gerçekleşti. Yukarıda bahsettiğimiz soğuma sonucu gezegenler oluştu.Bu gezegenlerden biri de Dünya’mızdır. Dünya’mızın diğer bir adı da Yerküre’dir.

11 Hava Dünya’mızın etrafını saran gaz katmanıdır. Suda, toprakta ve taşlarda hava bulunur. Toprağı, taşı oluşturan minik tanecikler arasındaki boşluklarda hava vardır. Toprakta hava olmasaydı bitkiler büyüyemez, toprağın içindeki böcek ve solucanlar yaşayamazdı. Sudaki hava erimiş halde bulunur. Suda yaşayan hayvanlar ve bitkiler, bu erimiş havayı solur. Zaten suda hava olmasaydı biz suyu içemezdik. Karalar Canlıların çoğu yer kabuğunda yaşar. Yer kabuğu, kaya ve taşlardan oluşmuştur. Yer kabuğunu oluşturan kaya ve taşlara kayaç denir. Kayaçların çoğunun üzeri toprak, kum, buz ve suyla örtülüdür. Bazı kayaçların kalınlığı yer kabuğunun kalınlığı kadardır. Erzurum’da çıkarılan oltu taşından takı ve süs eşyaları yapılır Eskişehir’de çıkarılan lüle taşından süs eşyaları yapılır. Dünya’mızın etrafını saran gaz katmanıdır. Suda, toprakta ve taşlarda hava bulunur. Toprağı, taşı oluşturan minik tanecikler arasındaki boşluklarda hava vardır. Toprakta hava olmasaydı bitkiler büyüyemez, toprağın içindeki böcek ve solucanlar yaşayamazdı. Sudaki hava erimiş halde bulunur. Suda yaşayan hayvanlar ve bitkiler, bu erimiş havayı solur. Zaten suda hava olmasaydı biz suyu içemezdik. Karalar Canlıların çoğu yer kabuğunda yaşar. Yer kabuğu, kaya ve taşlardan oluşmuştur. Yer kabuğunu oluşturan kaya ve taşlara kayaç denir. Kayaçların çoğunun üzeri toprak, kum, buz ve suyla örtülüdür. Bazı kayaçların kalınlığı yer kabuğunun kalınlığı kadardır. Erzurum’da çıkarılan oltu taşından takı ve süs eşyaları yapılır Eskişehir’de çıkarılan lüle taşından süs eşyaları yapılır.

12 Kayalardan kopan parçalara taş, taşların yuvarlak ve düzgün olanlarına çakıl, çakıldan daha küçük, ince parçalara kum denir. Kum, toprağın bir parçasıdır. Kayalar farklı şekil, sertlik, büyüklük ve renktedir. Bunu nedeni kayaların yapısındaki minerallerin farklı olmasıdır. Kayaların yapı taşı minerallerdir. Yani doğada bulunan kristal yapılı maddelere mineral denir. Kayaların sertlik ve yumuşaklıkları da minerallere bağlıdır. Yer kabuğunun büyük çoğunluğunu silisyum ve oksijenden meydana gelmiş mineraller oluşturur. Birçok aracın yapımında kullanılan demir, demir mineralinden elde edilir. Kurşun kalemin içindeki uçlar grafit mineralinden; tebeşir, alçı taşından elde edilir. Talk mineralinden pudra yapılır. Tuz, kaya tuzu minerallerinden elde edilir. Boroks mineralinden elde edilen bor, ülkemizde bol miktarda bulunan değerli bir mineraldir. Kayalardan kopan parçalara taş, taşların yuvarlak ve düzgün olanlarına çakıl, çakıldan daha küçük, ince parçalara kum denir. Kum, toprağın bir parçasıdır. Kayalar farklı şekil, sertlik, büyüklük ve renktedir. Bunu nedeni kayaların yapısındaki minerallerin farklı olmasıdır. Kayaların yapı taşı minerallerdir. Yani doğada bulunan kristal yapılı maddelere mineral denir. Kayaların sertlik ve yumuşaklıkları da minerallere bağlıdır. Yer kabuğunun büyük çoğunluğunu silisyum ve oksijenden meydana gelmiş mineraller oluşturur. Birçok aracın yapımında kullanılan demir, demir mineralinden elde edilir. Kurşun kalemin içindeki uçlar grafit mineralinden; tebeşir, alçı taşından elde edilir. Talk mineralinden pudra yapılır. Tuz, kaya tuzu minerallerinden elde edilir. Boroks mineralinden elde edilen bor, ülkemizde bol miktarda bulunan değerli bir mineraldir.

13 KAYAÇLARDAKİ MİNERAL Taş küre karalar, kayaçlar ve topraktan oluşmuştur. Çevremize baktığımızda kayaçları ve toprağı kullandığımız birçok ürün görürüz. Örneğin kuyumcudaki bilezik, evimizin camı, porselen tabağımız, çelik tenceremiz, elektrik telleri hepsi kayaçlardan ve toprağın içerisinde bulunan minerallerden yaralanarak yapılır. Mineraller kayaçların yapısında bulunan doğal maddelerdir. Mineraller çok çeşitli boyut, biçim ve renklerdedir. Bazı minerallere çok kolay ulaşılırken bazılarına ulaşmak için taş kürenin derinliklerine inilmesi gerekir. Ekonomik değeri olan mineral ve kayaçlara maden denir. Örneğin; kömür ve demir endüstride kullanılır. Gümüş, takı yapımında ve ayna yapımında kullanılır. Alüminyum mutfak ve inşaat malzemesi yapımında kullanılır. Bakır, süs eşyası yapımında, ısı ve elektriği iyi ilettiği için elektrik teli ve mutfak eşyası yapımında kullanılır. Krom, paslanmaz çelik yapımında kullanılır. Altın, elmas gibi parlak ve dayanıklı madenler de takı ve süs eşyası yapımında kullanılır. Yurdumuzda önemli zenginlik kaynaklarından biri de madenlerdir. Madenler, yer altından çıkarılır ve fabrikalarda işlenerek sanayide kullanılır hale getirilir. Taş küre karalar, kayaçlar ve topraktan oluşmuştur. Çevremize baktığımızda kayaçları ve toprağı kullandığımız birçok ürün görürüz. Örneğin kuyumcudaki bilezik, evimizin camı, porselen tabağımız, çelik tenceremiz, elektrik telleri hepsi kayaçlardan ve toprağın içerisinde bulunan minerallerden yaralanarak yapılır. Mineraller kayaçların yapısında bulunan doğal maddelerdir. Mineraller çok çeşitli boyut, biçim ve renklerdedir. Bazı minerallere çok kolay ulaşılırken bazılarına ulaşmak için taş kürenin derinliklerine inilmesi gerekir. Ekonomik değeri olan mineral ve kayaçlara maden denir. Örneğin; kömür ve demir endüstride kullanılır. Gümüş, takı yapımında ve ayna yapımında kullanılır. Alüminyum mutfak ve inşaat malzemesi yapımında kullanılır. Bakır, süs eşyası yapımında, ısı ve elektriği iyi ilettiği için elektrik teli ve mutfak eşyası yapımında kullanılır. Krom, paslanmaz çelik yapımında kullanılır. Altın, elmas gibi parlak ve dayanıklı madenler de takı ve süs eşyası yapımında kullanılır. Yurdumuzda önemli zenginlik kaynaklarından biri de madenlerdir. Madenler, yer altından çıkarılır ve fabrikalarda işlenerek sanayide kullanılır hale getirilir.

14 Sivas’ta demir madeni, Ergani ve Küre yöresinde bakır madeni Fethiye ve Kütahya’da krom madeni çıkarılır. Ayrıca yurdumuzda tuz, kurşun, alüminyum, çinko, civa, kükürt, boroks, zımpara taşı gibi madenler de çıkarılır. Sivas’ta demir madeni, Ergani ve Küre yöresinde bakır madeni Fethiye ve Kütahya’da krom madeni çıkarılır. Ayrıca yurdumuzda tuz, kurşun, alüminyum, çinko, civa, kükürt, boroks, zımpara taşı gibi madenler de çıkarılır.

15 Kavram Haritası

16 Boşluk Dolduralım taş küre,sular,karalar,katman,ateş,ağır,hava denizler,kayaç taş küre,sular,karalar,katman,ateş,ağır,hava denizler,kayaç Dünyamızın şekli..................... benzer. Dünyamızın şekli..................... benzer. Dünya yüzeyi üzerinde.............................., Dünya yüzeyi üzerinde..............................,...........................daha az yer kaplar............................daha az yer kaplar. Karalar....................... oluşur. IV. Dünyamızın yapısı;............... küre, Karalar....................... oluşur. IV. Dünyamızın yapısı;............... küre,..................... küre,................... küre,..................... küre,................ küre olarak ifade edilen beş..........................oluşan bir modelle temsil edilir...................... küre,................... küre,..................... küre,................ küre olarak ifade edilen beş..........................oluşan bir modelle temsil edilir.