Tüketici Dengesi

Neler Öğreneceğiz? Tüketici Dengesi Fayda Analizi Marjinal Fayda Analizi Toplam Fayda, Marjinal Fayda Azalan Marjinal Fayda Yasası Kayıtsızlık Eğrileri Analizi Kayıtsızlık Eğrileri Marjinal İkame Oranı Bütçe Doğrusu Tüketici Dengesinde Değişmeler

Tüketici Dengesi Tüketici, miktarı belli olan ve kısa dönemde değişmeyeceği kabul edilen gelirinden sağlayacağı faydayı maksimize ederek dengeye ulaşmaktadır.

Tüketici Dengesi Varsayım: TÜKETİCİ DENGESİ ANALİZLERİ Marjinal Fayda Analizi Varsayım: Mal ve hizmet tüketiminden elde edilen faydanın ölçülebilir Kayıtsızlık Analizi Varsayımı: fayda sayısal olarak ölçülemez ancak mal ve hizmetlerin faydaları sıralanabilir

Marjinal Fayda Analizi Toplam Fayda(TU): Bir malın tüketilen bütün birimlerinin tüketiciye sağladığı faydalar toplamına denir. Örneğin bir tüketici 3 bardak su tüketmiştir. 1. Bardak Suyun faydası 10 birim 2. Bardak Suyun faydası 7 birim 3. Bardak Suyun faydası 4 birim + Toplam Fayda 21 birim

Marjinal Fayda Analizi Marjinal Fayda(MU): En son tüketilen birimden elde edilen faydanın toplam fayda miktarı üzerinde meydana getirdiği değişme olarak tanımlanır. Toplam Faydada Meydana Gelen Değişme Marjinal Fayda = Tüketilen Miktarda Meydana Gelen Değişme ∆TU MU = ∆Q

- 1 2 3 4 5 6 4 7 9 10 4 3 2 1 -1 TU Azalan Marjinal Fayda Yasası 10- 9- 8- 7- 6- 5- 4- 3- 2- 1- Toplam Fayda TU Tüketilen Miktar Toplam Fayda Marjinal Fayda 1 2 3 4 5 6 4 7 9 10 - 4 3 2 1 -1 Tüketilen Miktar 0 1 2 3 4 5 6 7 4- 3- 2- 1- 0- -11 Marjinal Fayda Tüketilen Miktarı 6 1 2 3 4 5 MU

Tüketici Dengesi - Marjinal Fayda Analizi Tüketici Dengesinin Varsayımları Tüketicinin belli bir dönemde elde edeceği gelir sabittir. Tüketicinin satın alacağı mal ve hizmetlerin fiyatları sabittir. Azalan marjinal fayda yasası geçerlidir.

Tüketici Dengesi - Marjinal Fayda Analizi Tüketici dengesi, tüketicinin satın aldığı her malın marjinal faydasının fiyatına oranının eşit olması halinde gerçekleşecektir. MUa Pa MUb Pb =

Kardinal Fayda İlkesi ve Tüketici Dengesi Birde fazla mal tüketen tüketicinin dengesi: Tüketici hangi maldan ne kadar satın alacağına karar verirken; her mala yaptığı harcamanın son liranın faydası birbirine eşit olacak şekilde hareket eder: ….. = = =

Kayıtsızlık Analizi Kayıtsızlık Eğrisi: Tüketiciye aynı fayda seviyesini sağlayan iki farklı mal bileşimlerinin geometrik yeridir. Tüketici X ve Y olmak üzere iki farklı mal tüketmektedir. Tüketici A noktasında 10 birim Y malı, 5 birim X Malı tüketmektedir. B noktasında ise ise 6 birim Y malı, 8 birim X malı tüketmektedir. A ve B noktalarındaki bu mal kombinasyonları tüketiciye aynı fayda seviyesini sağlamaktadır. Bu tip sonsuz sayıda noktanın birleştirilmesi ile kayıtsızlık eğrisi elde edilmektedir. Y Malı A 10 B 6 X Malı 5 8

Kayıtsızlık Eğrilerinin Özellikleri 1. Kayıtsızlık Eğrileri, negatif eğimlidir. 2. Kayıtsızlık Eğrileri, orijine göre dış bükeydir. 3.Kayıtsızlık eğrileri, birbirini kesmezler

Farksızlık Haritası U5 U4 U2 I3 U1 Y malı tüketimi X Malı tüketimi

Marjinal İkame Oranı(MRS) 30 a DY = 4 MRS = Y/X= 4 26 b MRS = Y/X DX = 1 Y Malı Tüketimi 6 7 X Malı Tüketimi

Marjinal İkame Oranı(MRS) 30 a MRS = Y/X= 4 DY = 4 26 b MRS = Y/X DX = 1 Y Malı Tüketimi MRS = Y/X= 4 c DY = 1 d 13 14 9 DX = 1 6 7 X Malı Tüketimi

Marjinal İkame Oranı(MRS) Y Y0 A MRS = Y/X DY Y1 C B DX Marjinal ikame oranı, bir maldan 1 birim daha fazla tüketebilmek için diğer maldan ne kadar vazgeçilmesi gerektiğini gösteren orandır. X X0 X1

Bütçe Doğrusu Tüketicinin, gelirinin (R) tamamını, ihtiyacını giderecek olan X ve Y malları için harcadığını varsayalım. Bu durumda: R= QxPx + QYPY denklemini yazabiliriz. Bu denklemi geometrik ortama aktardığımızda yandaki şekli elde ederiz. Bütçe doğrusu, X ve Y mallarının, fiyatları sabit iken, tüketicinin belli bir gelir ( R ) ile bu mallardan satın alabileceği miktarları gösteren noktaların geometrik yeridir. Y R/PY A B R/PX X

Tüketici Dengesi - Kayıtsızlık Analizi Bütçe doğrusunun ( AB) kayıtsızlık eğrilerinin herhangi birine (F1) teğet olduğu noktada (E) tüketici dengesi sağlanmaktadır. E noktası, tüketicinin sınırlı bütçe imkanları ile ulaşabileceği en yüksek tatmin düzeyini veren mal bileşimini temsil eder. A E Yo F1 Xo B

Gelirdeki Değişmenin Tüketim Miktarına Etkisi Tüketicinin geliri değiştikçe oluşan yeni denge noktalarını birleştiren eğriye gelir-tüketim eğrisi denir. Y Malı Tüketimi Gelir Tüketim Eğrisi I4 I3 I2 B1 B2 B3 B4 I1 O X Malı Tüketimi

Fiyattaki Değişmenin Tüketim Miktarına Etkisi B4 Y malının fiyatı düştükçe oluşan yeni denge noktalarını birleştiren eğriye fiyat-tüketim eğrisi denir. B3 Y Malı Tüketimi B2 Fiyat Tüketim Eğrisi B1 I4 I3 I2 I1 O X Malı Tüketimi

Örnek MİKTAR (Q) 1 2 3 4 A malının Marjinal Faydası (MUa) 12 9 6 B malının Marjinal Faydası (MUb) 10 8 A malının Fiyatı: 3 TL B malının Fiyatı: 2 TL Tüketici Geliri : 12 TL Tüketici hangi üründen ne kadar tüketmelidir?

Örnek MİKTAR (Q) 1 2 3 4 A malının Marjinal Faydası (MUa) 12 9 6 B malının Marjinal Faydası (MUb) 10 8 MİKTAR (Q) 1 2 3 4 A malının Marjinal Faydası ve fiyatı oranı (MUa/Pa) 12/3 9/3 6/3 3/3 B malının Marjinal Faydası ve fiyatı oranı (MUb/Pb) 10/2 8/2 6/2 4/2 MİKTAR (Q) 1 2 3 4 A malının Marjinal Faydası ve fiyatı oranı (MUa/Pa) B malının Marjinal Faydası ve fiyatı oranı (MUb/Pb) 5

Örnek 5 MİKTAR (Q) 1 2 3 4 (MUa/Pa) (MUb/Pb) A Malı Tüketimi A malının Marjinal Faydası ve fiyatı oranı (MUa/Pa) (MUb/Pb) 5 A Malı Tüketimi B Malı Tüketimi Toplam Harcama 4 Birim Fayda 1*3TL= 3 TL 2* 2TL= 4TL 7 TL 3 Birim Fayda 2*3TL= 6 TL 3* 2TL= 6TL 12 TL 2 Birim Fayda 3*3TL= 9 TL 4* 2TL= 8TL 17 TL

Örnek 5 MİKTAR (Q) 1 2 3 4 A malının Marjinal Faydası (MUa) 12 9 6 B malının Marjinal Faydası (MUb) 10 8 MİKTAR (Q) 1 2 3 4 A malının Marjinal Faydası ve fiyatı oranı (MUa/Pa) B malının Marjinal Faydası ve fiyatı oranı (MUb/Pb) 5 A Malı Tüketimi F. B Malı Tüketimi F. Toplam Fayda 4 Birim Fayda 12 10+8 20 3 Birim Fayda 12+9 10+8+6 45 2 Birim Fayda 12+9+6 10+8+6+4 55