İnfertil Çiftler ve Tamamlayıcı/Alternatif Tıp Dr. Aydın Kendirci

Terminoloji Alternatif (alternative) Tamamlayıcı (complementary) Bütünleştirici (integrative) Bütüncül (holistic) Geleneksel (traditional) Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp (Complementary and Alternative Medicine-CAM) The National Center for Complementary and Alternative Medicine (NCCAM) Modern tıp Çağdaş tıp Batı Tıbbı (western) Klasik Tıp (conventional) Ortodoks Tıp (orthodox) Biyolojik Tıp

CAM ?

Acupressure Acupuncture Affirmations Alexander Technique Alternative Medical Systems Apitherapy Applied kinesiology Aromatherapy Astrology Auriculotherapy Autogenic Training Autosuggestion Ayurveda Bach Flower Therapy Balneotherapy Bates Method Biodanza Biologically Based Therapies Bioresonance therapy Blood irradiation therapies Body work or Massage therapy Body-Based Manipulative Therapies Botanical medicine Bioenergy

Chelation therapy Chinese food therapy Chinese martial arts Chinese pulse diagnosis Chiropractic medicine Chromotherapy Coding (therapy) Coin rubbing Colloidal silver therapy Colon hydrotherapy Color Therapy Craniosacral Therapy Creative Visualization Crystal healing Cupping Diet and Food Dietary supplements Dowsing Detox Ear Candling Electromagnetic therapy Energy therapies Exercise Faith healing Fasting Feldenkrais method Feng shui Five Elements Flower essence therapy Functional medicine

Gua Sha Hair analysis Hawaiian massage Herbal therapy Herbology Holistic living Holistic medicine Home remedies Homeopathy Hydrotherapy Hypnosis Hypnotherapy Iridology Isopathy Journaling Kampo Light therapy Larva therapy Macrobiotic lifestyle Magnet therapy Magnetic healing Manipulative therapy Medical intuition Meditation Mega-vitamin therapy Mind-Body Interventions Mindfulness meditation Moxibustion Music therapy

Natural Health Natural therapy Naturopathic medicine Neuro-Linguistic Programming New Thought Nutritional healing Nutritional supplements Organic food Orgonomy Orthomolecular medicine Osteomyology Osteopathy Ozone therapy Pilates Polarity therapy Pranic healing Prayer Psychic surgery Qigong Radionics Rebirthing Reflexology Reiki Rolfing

Seitai Self-hypnosis Shiatsu Siddha Medicine Sonopuncture Sound therapy Spiritual Mind Treatment Support groups T'ai Chi Ch'uan Thai massage Thalassotherapy Therapeutic horseback riding Therapeutic Touch Tibetan eye chart Tongue diagnosis Traditional Chinese medicine Traditional Japanese medicine Traditional Mongolian medicine Traditional Tibetan medicine Trager Approach Transcendental meditation Trigger point Tui Na

Unani medicine Urine therapy Vipassana Visualization Water cure (therapy) Zang Fu theory Ashtanga Yoga Ashtanga Vinyasa Yoga Bikram Yoga Hatha yoga Iyengar Yoga Kundalini Yoga Power yoga Sivananda Yoga Tantric Yoga Viniyoga Vinyasa yoga

CAM Temel paradigmalar Teorik ve felsefi arka plan Metodoloji Bilime/sözdebilime (pseudoscience) yakınlıkları Öğrenimi/eğitimi Uygulayıcıları Uygulama teknikleri Kullandıkları gereçler Uygulama amaçları

Tanımlama ve Sınıflama Uygulamaları ve ürünleri klasik tıbbın bir parçası olmayan, bir gurup farklı tıbbi ve sağlık sistemleri The National Center for Complementary and Alternative Medicine (NCCAM) Bazı ülkelerde ya da bölgelerde alternatif/tamamlayıcı kabul edilen tıbbi uygulamalar, başka bir ülkede ya da bölgede klasik tıbbın bir parçası olabilir The Cochrane Complementary Medicine Field

Mind-body interventions (NCCAM) Aromatherapy Art Therapy Autosuggestion Bach Flower Therapy Buteyko method Eutony Feldenkrais method Hatha yoga Hypnotherapy Metamorphic Technique Journaling Meditation Music Therapy Nia technique Reiki Self-hypnosis Support groups Taijiquan Bedensel ve zihinsel kapasiteyi artırarak bedensel ve/veya zihinsel fonksiyonlarda iyileşme sağlama esasına dayanır.

Biologically based therapies (NCCAM) Chinese food therapy Fasting Herbal therapy Macrobiotic lifestyle Natural health Natural therapy Diet and Food Dietary supplements Exercise Naturopathy Orthomolecular medicine Urine therapy Özel beslenme rejimleri, diyetler, mineraller, bitkisel ilaçlar, probiyotikler vb.

Manipulative and body-based methods (NCCAM) Active Isolate Stretching Acupressure Alexander Technique Body work Bowen Technique Chiropractic Feldenkrais Method Martial arts Massage therapy Medical acupuncture Metamorphic Technique Myofascial Release Osteopathy Rolfing Shiatsu Taijiquan Tulayoga Trager Approach Tui na Visualization Vivation Yoga kas iskelet sisteminin yapısını, yumuşak dokuları ve dolaşım kanallarını temel alır.

Energy medicine (NCCAM) Jin Shin Jyutsu Magnet therapy Medical Qigong Reiki Shiatsu Therapeutic Touch The WISE Method (Holistic Integrated Spiritual Energy) Eden Energy Medicine - approach developed by Donna Eden Enerji alanlarını kullanarak bedensel ve/veya zihinsel fonksiyonlarda iyileşme sağlama esasına dayanır. Bu enerjilerin bazıları ölçülebilir (manyetik alan), bazıları ise ölçülemez (suptil enerji ) .

Alternative Medical Systems (NCCAM) Ayurveda Chiropractic Homeopathy Naturopathic medicine Osteopathy Traditional Chinese medicine Bunlar teorisi ve uygulamalarıyla hem biyolojik hem de spirütüel boyutlara sahip, kendi içerisinde sistematik bir tutarlılığı olan ve yukarıdaki dört kategoriyi kesen geleneksel sistemlerdir.

CAM kullanımı Erişkin kanser hastaları için 13 ülkeyi içine alan 26 prevalans çalışması % 7-64 (ortalama % 31.4) Ernst E, Cassileth BR. The prevalence of complementary/alternative medicine in cancer: a systematic review. Cancer. 1998 Aug 15;83(4):777-82.

Makale sayısı Tüm çalışmalar: 17302 1990-1999 arası: 4385

CAM kullanımı trend 18 ülke, 152 çalışma, >65 000 hasta 1970 ve 1980 lerde % 25 1990 larda % 32 2000 den sonra % 49 Horneber M, Bueschel G, Dennert G, Less D, Ritter E, Zwahlen . M.How Many Cancer Patients Use Complementary and Alternative Medicine: A Systematic Review and Metaanalysis. Integr Cancer Ther. 2011 Oct 21. ABD’de yılda (2007) 34 Milyar ABD doları 354 milyon ziyaret Nahin R, Barnes P, Stussman B, Bloom B: Costs of Complementary and Alternative Medicine and Frequency of Visits to CAM Practitioners: United States, 2007. Hyattsville MD, National Centre for Health Statistics; 2009.

En çok başvurulan CAM US & UK Gevşeme teknikleri 16.3 Bitkisel ilaçlar 12.1 Masaj 11.1 Chiropractic 11.0 Spiritual iyileşme 7.0 Homeopati 3.4 Akupunktur 1.0 House of Lords. Science and Technology — Sixth Report. Complementary and alternative medicine. London: House of Lords, 21 Nov, 2000. Available at: www.parliament.the-stationery-office.co.uk/pa/ld199900/ldselect/ldsctech/123/12301.htm (accessed Jul 2004). Bitkisel ilaçlar 34 Aromaterapi 21 Homeopati 17 Akupunktur / akupresör 14 Masaj 6 Reflexoloji 6 Osteopati 4 Chiropractic 3

Üreme Sağlığında CAM

Kadın sağlığı & üreme sağlığı En çok başvurulan CAM türleri Chiropractic Masaj Bitkisel ilaçlar Homeopati Enerji tedavileri Murphy PA, Kronenberg F, Wade C. Complementary and alternative medicine in women's health. Developing a research agenda. J Nurse Midwifery. 1999 May-Jun;44(3):192-204. Bitkisel ilaçlar Homeopati Akupunktur Akupressör Beal MW. Women's use of complementary and alternative therapies in reproductive health care. J Nurse Midwifery. 1998 May-Jun;43(3):224-34.

Kadın infertilitesinde öne çıkan CAM 428 çift, prospektif kohort çalışma % 29’u en az bir CAM modalitesi kullanıyor % 22 akupunktur % 17 bitkisel tedavi % 5 bir body work formu 1% meditasyon Smith JF, Eisenberg ML, Millstein SG, Nachtigall RD, Shindel AW, Wing H, Cedars M, Pasch L, Katz PP; Infertility Outcomes Program Project Group. The use of complementary and alternative fertility treatment in couples seeking fertility care: data from a prospective cohort in the United States. Fertil Steril. 2010 May 1;93(7):2169-74. Epub 2010 Mar 24. Fertilite tedavisinde en sık başvurulan CAM yöntemi akupunkturdur Weiss DA, Harris CR, Smith JF. The use of complementary and alternative fertility treatments. Curr Opin Obstet Gynecol. 2011 Jun;23(3):195-9.

Erkek infertilitesinde CAM kullanımı 147 (31%) bir ya da daha fazla CAM En sık(% 63) antioksidan vitamin ya da mineral (vitamin C, E, selenium, zinc), 18 erkek bitkisel ilaç 25 erkek hormonal ilaç (testosteron, klomifen sitrat) Zini A, Fischer MA, Nam RK, Jarvi K. Use of alternative and hormonal therapies in male infertility. Urology. 2004 Jan;63(1):141-3.

Bizdeki CAM kullanımı-Van 100 kadınla yüz-yüze yapılan görüşmede CAM kullanma oranı % 82 % 80.5 doktoru ile konuşmuyor En çok dua-hocaya başvurma % 46.3 İkinci olarak bitkisel ürünler % 36.6 % 87.8 kadın son 12 ay içinde kötü muamele görmüş % 36.6 eşi tarafından desteklendiğini hissetmiyor Edirne T, Arica SG, Gucuk S, Yildizhan R, Kolusari A, Adali E, Can M. Use of complementary and alternative medicines by a sample of Turkish women for infertility enhancement: a descriptive study. BMC Complement Altern Med. 2010 Mar 22;10:11

Bizdeki CAM kullanımı-Ankara Ne kullanıyorsunuz? İnfertilite Tedavisi İçin Başvuran Kadın Hastalarda Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Yöntemleri Kullanımı Ne için? * İnfertilite rahatsızlığımı kesin olarak tedavi etmesi için % 37.8  *Halen kullandığım tedaviye destek olması için % 33.3 *Kendimi psikolojik olarak daha iyi hissetmek, rahatlamak için % 44.4 H. Volkan ACAR1, Aydın KENDİRCİ2, Kubilay VİCDAN2, Cem AKARSU2, Ayşegül CEYHAN1 1 Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon Kliniği 2 Özel Ankara Tüp Bebek Merkezi

Effects of acupuncture on clinical pregnancy, ongoing pregnancy, and live birth outcomes. 7 çalışma 1337 kadın Mevcut sınırlı kanıtlar embriyo transferi sırasında yapılan akupunktur IVFde gebelik ve canlı doğum oranlarını artırır. Eric Manheimer, Grant Zhang, Laurence Udoff, Aviad Haramati, Patricia Langenberg, Brian M Berman, Lex M Bouter,. Effects of acupuncture on rates of pregnancy and live birth among women undergoing in vitro fertilisation: systematic review and meta-analysis. BMJ 2008; 336 doi: 10.1136/bmj.39471.430451.BE

Bitkisel tedavi 8 RCT, 13 kohort çalışma, 3 vaka serisi ve 6 vaka çalışması ; 1851 infertil kadın Meta-analysis of RCTs suggested a 3.5 greater likelihood of achieving a pregnancy with CHM therapy over a 4-month period compared with WM drug therapy alone (odds ratio=3.5, 95% CI: 2.3, 5.2, p<0.0001, n=1005). Mean (SD) pregnancy rates were 60±12.5% for CHM compared with 32±10% using WM drug therapy. Meta-analysis of selected cohort studies (n=616 women) suggested a mean clinical pregnancy rate of 50% using CHM compared with IVF (30%) (p<0.0001). Our review suggests that management of female infertility with Chinese Herbal Medicine can improve pregnancy rates 2-fold within a 4 month period compared with Western Medical fertility drug therapy or IVF. Ried K, Stuart K. Efficacy of Traditional Chinese Herbal Medicine in the management of female infertility: A systematic review. Complement Ther Med. 2011 Dec;19(6):319-31. Epub 2011 Oct 5.

Akupunktur ve Bitkisel İlaçlar 14 RCT 2670 hasta değerlendirmeye alınmış Canlı doğum oranı Devam eden gebelik oranı Klinik gebelik oranı OHSS insidansı Çoğul gebelik oranı Düşük oranı Yan etkiler Hiçbir parametrede fark bulunamamış Cheong Y, Nardo LG, Rutherford T, Ledger W. Acupuncture and herbal medicine in in vitro fertilisation: a review of the evidence for clinical practice. Hum Fertil (Camb). 2010 Mar;13(1):3-12.

CAM (hiç değilse) zararsız? Danimarka’da 728 gebe ile yapılan Prospektif kohort çalışması Kadınların % 30.6’sı CAM kullanıyor CAM kullanan kadınların devam eden gebelik ve canlı doğum oranı % 42.2 CAM kullanmayan kadınların devam eden gebelik ve canlı doğum oranı % 61.4 J. Boivin, L. Schmidt. Use of complementary and alternative medicines associated with a 30% lower ongoing pregnancy/live birth rate during 12 months of fertility treatment. Human Reproduction, Vol.24, No.7 pp. 1626–1631,2009

Doğal bitkiler? corticosteroids (antiinflamatuar) İndometacin (non-steroid antiinflamatuar) Phenytoin (antikonvülzan) Ernst E: Adulteration of Chinese herbal medicines with synthetic drugs: a systematic review. J Intern Med 2002; 252: 107–13 Sibutramine (selektif serotonin-noradrenalin geri alım inhibitörü) Müller, D; Weinmann, W; Hermanns-Clausen, M. Chinese Slimming Capsules Containing Sibutramine Sold Over The Internet—A Case Series. Dtsch Arztebl Int 2009; 106(13): 218-22 promethazine (antiemetik, antihistaminik) chlormethiazole (sedatif ve antikonvülsan ) chlorpheniramine (Antihistaminik ve antikolinerjik ) Diclofenac (non-steroid antiinflamatuar) chlordiazepoxide (Hipnotik ve anksiyolitik) Hydrochlorothiazide (diüretik) triamterene (diüretik) diphenhydramine (antihistaminik) sildenafil (cGMP-spesifik fosfodiesteraz tip 5'in güçlü ve selektif inhibitörü) Miller GM, Stripp R: A study of western pharmaceuticals contained within samples of Chinese herbal/patent medicines collected from New York City`s Chinatown. Leg Med (Tokyo) 2007; 9: 258–64.

Cochrane Acupuncture and assisted conception Antioxidants for male subfertility Chinese herbal medicine for subfertile women with polycystic ovarian syndrome

Acupuncture and assisted conception 13 RCT değerlendirmeye alınmış Canlı doğum oranı, klinik gebelik oranı, düşük oranı, ve yan etki oranı Sadece ET günü uygulanan akupunktur klinik gebelikte anlamlı yüksek, diğer parametrelerde fark yok Ying C Cheong1, Ernest Hung Yu Ng2, William L Ledger. Editorial Group: Cochrane Menstrual Disorders and Subfertility Group. Acupuncture and assisted conception. Published Online: 21 JAN 2009

Antioxidants for male subfertility 34 RCT değerlendirmeye alınmış, 2876 çift Canlı doğum Gebelik Düşük, Ölü doğum, Sperm DNA hasarı, Sperm motilitesi ve sperm sayısı Yan etkiler Canlı doğum (3 çalışma/214 çift) ve Gebelik (15 çalışma, 964 çift) oranlarında anlamlı yüksek, diğer parametrelerde fark yok Marian G Showell, Julie Brown1Anusch Yazdani2, Marcin T Stankiewicz3, Roger J Hart4 Editorial Group: Cochrane Menstrual Disorders and Subfertility Group. Antioxidants for male subfertility. Published Online: 19 JAN 2011

Chinese herbal medicine (CHM) for subfertile women with polycystic ovarian syndrome 4 RCT değerlendirmeye alınmış, 344 hasta Gebelik oranı Ovulasyon oranı (CHM vs klomifen) Çoğul gebelik OHSS Sadece (CHM+klomifen vs klomifen) gurubunda gebelikte anlamlı yüksek, diğer parametrelerde fark yok. Canlı doğum oranları dört çalışmada da verilmemiş Jing Zhang, Tingting Li, Lingling Zhou, Liulin Tang, Liangzhi Xu, Taixiang Wu, Danforn CE Lim. Editorial Group: Cochrane Menstrual Disorders and Subfertility Group. Chinese herbal medicine for subfertile women with polycystic ovarian syndrome. Published Online: 8 SEP 2010

Gebelikte CAM - > 14000 hasta - Gebelikten önce % 26.7 - 1. trimester % 6 - 2. trimester % 12.4 - 3. trimester % 26.3 Bishop JL, Northstone K, Green JR, Thompson EA. The use of Complementary and Alternative Medicine in pregnancy: Data from the Avon Longitudinal Study of Parents and Children (ALSPAC). Complement Ther Med. 2011 Dec;19(6):303-10. Epub 2011 Sep 14. Bitkisel çaylar (17.7 %) Homeopatik ilaçlar (14.4%) Bitkisel ilaçlar (5.8%). En sık kullanılan bitkisel ürün chamomile 14.6 En sık kullanılan homeopatik ürün Arnica 3.1% Diğer CAM (osteopathy, aromatherapy, acupuncture/acupressure, Chinese herbal medicine, chiropractic, cranial sacral therapy, hypnosis, non-specific massage and reflexology) 1% ya da daha az

Gebelerin CAM Kullanma Motivasyonları Kullanma nedenleri İlaçlara karşı güvenli bir alternatif Doğurma deneyimine yardımcı olacağı ve genel sağlık durumunu iyileştireceği (tamamlayacağı) düşüncesi En çok tavsiyesi dinlenenler Aile ve arkadaşlar Gebelerde CAM kullanımı % 1- 87 En sık kullanılanlar: Masaj Vitamin ve mineral Bitkisel ilaçlar Gevşeme terapileri Aromaterapi Hall HG, Griffiths DL, McKenna LG. The use of complementary and alternative medicine by pregnant women: A literature review. Midwifery. 2011 Jan 17.

Hasta – doktor yaklaşımı 401 doktor (kadın doğum uzmanı) ve 483 hasta ile yapılan anket çalışmasında doktorların ve hastaların CAM tedavilerine yaklaşımları benzer oranlarda pozitif olduğu halde, hastaların çoğu kez doktorlarına danışmadan herhangi bir CAM modalitesine başvurdukları belirlenmiş. Bu nedenle doktorların rutin olarak hastalarına herhangi bir CAM yöntemi kullanıp kullanmadıklarını sormalarının, onları kanıta dayalı bir biçimde doğru yönlendirmede daha etkili olacağı vurgulanmış. Mandi L Furlow, Divya A Patel, Ananda Sen, and J Rebecca Liu. Physician and patient attitudes towards complementary and alternative medicine in obstetrics and gynecology.BMC Complement Altern Med. 2008; 8: 35. Diğer bir çalışmada infertilite ile ilgilenen doktorların hastalarına herhangi bir CAM kullanıp kullanmadıklarını sorma oranlarının % 1 den az olduğu bildirilmiş. CAM kullanan hastaların ise % 42’si bu durumu doktoruna bildirmiş Stankiewicz M, Smith C, Alvino H, Norman R. The use of complementary medicine and therapies by patients attending a reproductive medicine unit in South Australia: a prospective survey. Aust N Z J Obstet Gynaecol. 2007 Apr;47(2):145-9.

Complementary and alternative medicine use among pregnant and nonpregnant women continued to increase over the 10-year period. Although pregnancy status was not predictive of the use of alternative treatments, pregnant women employed these therapies or modalities for the relief of pregnancy-related complaints and symptoms. Adams J, Sibbritt D, Lui CW. The use of complementary and alternative medicine during pregnancy: a longitudinal study of Australian women. Birth. 2011 Sep;38(3):200-6. doi: 10.1111/j.1523-536X.2011.00480.x. Epub 2011 May 20.

Özet/sonuç CAM’lar tüm dünyada ve ülkemizde yaygın olarak kullanılmaktadır ve giderek kullanımı artmaktadır Ülkemizde ve dünyada sıklıkla ne tür yöntemlere başvurulduğunu ve hasta beklentilerinin ne olduğunu bilmemiz hastaya yaklaşımda bize kolaylık sağlayacaktır Bu yöntemlerin yararları ve zararları konusunda bilgi sahibi olmamız hastaları doğru yönlendirme bakımından önem taşımaktadır Bu yöntemlerin etkileri / yan etkileri ve mevcut tedavilerle etkileşimi araştırılmalıdır Hasta ile iletişimde, bu konuyu sormak ve yaklaşımlarını öğrenmek yapılacak tedavilerin selameti bakımından önem taşımaktadır.