MADDELERİN AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ
MADDENİN AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ Aynı şartlarda miktara bağlı olmayan yalnızca o maddeye ait olan özelliklere ayırt edici özellikler denir. a. Özkütle (yoğunluk) b. Erime noktası c. Kaynama noktası d. Çözünürlük e. Esneklik f. İletkenlik g. Genleşme
A. ÖZ KÜTLE (YOĞUNLUK): Sabit sıcaklık ve basınçta birim hacimdeki madde miktarıdır. Katı ve sıvılarda birim hacim genellikle Gram/ cm3 alınır. Gazlarda ise hacim litre alınır. Öz kütle "d" ile sembolize edilir. YOĞUNLUK = KÜTLE :HACİM formülünden bulunur.
B. ERİME NOKTASI: Sabit sıcaklıkta ve basınçta katı saf bir maddenin katı halden sıvı hale geçtiği sıcaklıktır. Genellikle birimi ( 0C ) olarak verilir.
C. KAYNAMA NOKTASI : Aldığı ısı nedeniyle, sıvı maddelerin yüzeyinde yavaş yavaş buharlaşma başlar. Isınmakta olan sıvının sıcaklığı yükselirken buharlaşma devam eder. Sıvı belirli bir sıcaklığa ulaşınca yüzeye doğru kabarcıklar oluşur. Sıvının her tarafından buharlaşma başlar. Sıcaklık sabit kalır. Sıvının sıcaklığının sabit kalarak buharlaşmanın hızlı bir şekilde devam etmesine kaynama denir.
D. ÇÖZÜNÜRLÜK : Sabit sıcaklık ve basınçta birim hacim çözücüde çözünmüş madde miktarıdır. Genellikle sulu çözeltilerde birim hacim 100 cm3 alınır.
E. ESNEKLİK : Katı bir maddeye dışarıdan bir kuvvet uygulandığında maddenin şekli değişir. Kuvvet ortadan kaldırıldığında madde tekrar eski hale geliyorsa bu olaya esneklik denir. Katı maddenin biçim değiştirmeksizin etkisinde kalacağı büyük bir gerilme değeri vardır. Bu değere esneklik sınırı denir. Esneklik sınırı aşılınca maddenin şekli değişir, eğilir kırılır.
F. İLETKENLİK : İletkenlik bir maddenin ısı ve elektriği iletip iletmemesi olayıdır. Katı ve sıvılarda ayırt edici bir özelliktir. gazlarda ise değildir. Demir, bakır, grafit. lehim gibi maddeler elektriği iyi ilettiği halde; Elmas, hava, saf su, plastik gibi maddeler iyi iletmezler. Onun için iletkenlik katı ve sıvılarda ayırt edicidir.
G. GENLEŞME : Her hangi bir madde dışarıdan ısı aldığında eninde boyunda veya hacminde bir artış oluyorsa bu olaya genleşme denir. Genleşme katsayısı: 10C' sıcaklık artışında maddenin hacmin deki oransal artışa denir.
Genleşme katı, sıvı ve gazlarda görülür Genleşme katı, sıvı ve gazlarda görülür. Ancak genleşme kat sayısı yalnızca katı ve sıvılarda ayırt edici özelliktir. Gazlarda ise ortak özelliktir. SU
Termostatlar, yangın alarmları, termometreler, uçan balonlar, maddelerin genleşme özelliğinden faydalanılarak yapılmıştır.
YOĞUŞMA Yeryüzündeki sular güneş ışınlarının etkisi ile buharlaşıp gökyüzüne doğru yükselirinken soğuk hava ile karşılaşınca küçük su damlacıklarına dönüşürler ve bulutları oluştururlar. Banyo yaparken aynanın ve camların üzerinden su damlacıkları oluşur. Cam yüzeyine üfleyince nemlenir.