Gülten Gökkuş Mayıs 2015 Marmaris ZOR HASTA İLE BAŞ ETMEK Gülten Gökkuş Mayıs 2015 Marmaris

ZOR HASTA KİMDİR? Sürekli isteklerde bulunan, çok soru soran, ağlayan, öfkeli, tedaviyi reddeden, sessiz, her şeyi kabul eden, ölümle ilgili konuşan, ağrısı olan, cinsel davranışlarda bulunan, özel durumundan dolayı iletişimi zor olan hastadır.

ZOR HASTA KİMDİR? İçinde bulundukları beklenmeyen ve ani durumdan dolayı şaşkınlık, öfke, korku yaşayan paniklemiş kişiler, Geçmişte veya şu anki algısı bozulmuş kişiler, Psikolojik durumu bozulmuş; saldırmaya, hakaret etmeye, suçlamaya yatkın kişiler Gerçekten çok acı çeken kişiler, Korkmuş, paniklemiş kişiler, Beklenti ve umutları tükenme noktasına gelmiş, çaresizlik ve tükenmişlik duygusu yaşayan kişiler, Madde veya ilaç kullanan, bağımlı hasta ve yakınları, Özel durumundan dolayı (işitme görme engelliler, bilinci kapalı hastalar ve akli dengesi olmayan) iletişim kurulamayan hastalar

KİŞİSELLEŞTİRMEYİN İlişkide profesyonel taraf olduğunuzu unutmayın Sorunun değil, çözümün parçası olun Zor hastanın ve yakınının hareketlerini size karşı yapılmış hareketler olmadığını bilin Zor hastanın, sıkıntılı, kaygılı, çaresiz, ön yargılı, umutsuz vb. durumda olduğunu unutmayın Zor hastanın gerçek sorununu anlamaya çalışın Etkin iletişim kurun

ÖNCE KENDİ GÜVENLİĞİNİZİ SAĞLAYIN Mutlaka her durumda sakin olun Tehlike yaratan durumlarda kimden yardım alacağınızı bilin Güvenlik planları oluşturun Tatbikatlar yaparak güvenlik sisteminin zayıf yanlarını giderin Acil durumlarda hızlı karar ve hızlı hareket etme becerisini kazanın Kahramanlık yapmayın Kendinizi ve etraftakileri tehlikeye atacak davranışlardan kaçının

Z BOYUTU NEDİR Olaylara dışarıdan gözlemleyen bir kişi gibi bakarak değerlendirebilmektir. Böylece: Kendimizin ve karşımızdakinin neye ihtiyacı olduğunu görebilmek Sakin kalabilmek Sorunun çözümü için nasıl davranmak ve ne yapmak gerektiğini hızlıca görmek Yol haritası oluşturmak Krizin önüne geçmek veya yön değiştirmesini sağlamak

ETKİN İLETİŞİM NEDİR? Karşımızdakini dinlemek Karşımızdakinin ne demek istediğini doğru şekilde anlamak Karşımızdakini anladığımızı, önem verdiğimizi hissettirecek geri bildirimler vermek Sözlü iletişim tekniklerini ve beden dilini iyi kullanmak Karşıdakinin ne demek istediğimizi doğru algılamasını sağlamak Karşımızdaki ile işbirliği yollarını açabilmek Karşımızdakini istediğimiz şekilde yönlendirebilmek

ETKİN İLETİŞİMİN KURALLARI Kendinizi tanımlamak Karşınızdaki kişiye saygılı davranmak Karşınızdakini dinlemek, dinlediğini belli etmek ve geri bildirim vermek Karşındakinin yerine kendini koymak İkna etmek

KENDİMİZİ TANIMLAMAK Herkes, olaylara yaklaşırken farklı alt kimlikler kullanır. Kulluk, evlatlık, anne babalık, vatandaşlık, kardeşlik, arkadaşlık, yöneticilik, hekimlik, hemşirelik gibi. Hastalara ve yakınlarına hangi alt kimliğinizle yaklaştığınızı, hangi alt kimliğin en baskın kimliğiniz olduğunu belirleyin. Sorunlu hasta veya yakınıyla ilişkinizde, profesyonel olarak yetiştirildiğimiz mesleki kimliğinizi kullanın.

KENDİMİZİ TANIMLAMAK Burada bulunma sebebinizi belirleyin: Tanımlı mesleğimi yapmak için, İşimi daha iyi öğrenmek için, Sevdiğim işi yapmak için, Yapacak daha güzel bir iş bulamadığım için, Allah rızası için, İnsanlarla uğraşmayı sevdiğim için,

KENDİMİZİ TANIMLAMAK Kişinin kendisinin duygu ve düşüncelerinin farkına varması yaşamda kendi yerini belirlemesini ve iletişimde algı ve bakış acısını geliştirmesini sağlar. Bu sorulara cevap aynı zamanda niyetimizi belirler niyetimizde farkında olarak veya olmayarak mesleğimizle ilgili doğru ya da yanlış yaklaşımlarımızın sebebi belirler. Bunların farkına varmak nereden gelip nereye gidiyor olduğumuzun da farkına varmaktır. Zor hasta ve iletişiminizde kendinizi iyi tanımlayın; niyetinizi iyi belirleyin; niyetinizin ve kendi kimliğinizin farkına varın

HASTAYA YAKLAŞIMDA YAPILAN HATALAR Dinlememek, Emirler vermek, Tehdit etmek, Kaba ve rahatsız edici hitap şekillerini kullanmak, İsim takmak, Eleştirmek, Yargılamak, Suçlamak, Alay etmek, Kendimize göre anlamak, yorumlamak Kötü şaka yapmak Yanlış vücut dili kullanmak

DİNLEMEK Konuştuğumuz zaman dinlenildiğimizi ve anlaşıldığımız bilmek, saygı duyulmak ve bize değer verildiğinin farkına varmak isteriz. Değerli olmak “bu hayatta ben de varım” doyumuna ulaşmak isteriz.

DİNLEME HATALARI NELERDİR Dinlemek ve anlamaya çalışmak yerine hemen yargılamak. Zor hastaya peşin hükümle yaklaşmak. Ezberlerimizden yararlanarak tüm zor hasta ve yakınlarının profillerini tanıdığımızı düşünmek, kategorize etmek. Seçici dinlemek. Söylenenin ancak bazı kısımlarını duyup, diğerlerine ilgi duymamak. Zor hastayı veya yakınını kendi yerimize koymak ve kendi tecrübelerimizle anlamlandırmak.

EMPATİ Kendimizi, karşımızdakinin yerine koyabilme, olaylara karşımızdaki kişinin bakış açısı ile bakabilme becerisidir. Karşımızdakinin algısını anlayabilirsek, zor hastayı bu hale sokan nedenleri çözebilir, hastaya karşı izlenecek yolu belirleyebiliriz.

İKNA ETMEK İkna etmek, bir fikri, bir düşünceyi bir davranışı bir tutumu zorla kabul ettirmek değildir kendi rızalarıyla, kendi fikriymiş gibi kabul etmelerini sağlamaktır. iletişim ve dil becerilerini kullanmayı bilmiyorsak ya da iletişim kurallarına dikkat etmiyorsak zor bir hastayı ikna etmek kolay olmayabilir. İnsanları doğru davranışa yönlendirmek için onların zihinlerindeki modelleri bilmek gerekir. Eğer bu model bilinirse ikna etmenin yolları açılmış olur.

TERAPATİK İKNA TEKNİKLERİ Kişilerin kendi tercihlerine saygı gösterip, kendi iç dinamiklerini kullanmaya ve işbirliği yapmaya dayanan iletişim temelli tekniklerdir. Amaç negatif düşünce ve eylemlerin etkisinden kurtulmasını sağlamak bu düşünce ve eylemlerin pozitif durumlarla yer değiştirmesini sağlamaktır.

TERAPATİK İKNA TEKNİKLERİ Doğru iletişimi kapsadığı için gereksiz direnç ve sürtüşmeleri engeller Kişilerin kendi tecrübeleri ve kendi kaynakları kullanıldığı için sonuca daha çabuk varılır. Kişileri sorunun bir parçası olmaktan çıkartıp çözümün bir parçası olmasında rehberlik eder. Doğal yaşam tecrübeleri kullanıldığı için, kolay kullanılabilen yöntemlerdir. Bilince hükmettiği kadar bilinçaltına da hükmeder. Bilinçli aklın ve bilinçaltının ortak hareket etmesini sağlar. Telkin direk olarak vermediği için, direnç az olur. Kriz yönetiminde süreyi kısaltır.

TERAPATİK İKNA TEKNİKLERİ Dolaylı telkinler, Gizli komutlar, Gizli tarifler, Doğrulama –doğrulama – onaylama Duyusal doğrulamalar Zamanla ilgili doğrulama  Bilmemek, yapmamak Ucu açık telkinler Tüm seçenekleri kullanmak Yeni cevaplar yaratabilecek sorular sormak Eylemi yaşarken yapmasını istediğimiz eylemlere göre tasarlanmış sorular Eylemi kolaylaştıran sorular

SONUÇ Zor hasta ve yakınıyla başa çıkması gereken kişi sensin Gerekli iletişim yöntem ve teknikleri ile bu zor değil Her durum için uygun çözümü bulmak mümkündür. Çözmek için çaba sarf et. Çözemediğin yerde yardım al ve kendini koru. Ya çözüm sizsiniz ya çözümsüzsünüz.