Kırım- Kongo Kanamalı Ateşi Hastalığı

Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi Nedir? Kırım-Kongo Kanamalı (Hemorajik) Ateş (KKHA),keneler tarafından taşınan Nairovirüs isimli bir mikrobiyal etkenin neden olduğu, ateş, cilt içi ve diğer alanlarda kanama gibi bulgular ile seyreden hayvan kaynaklı bir enfeksiyondur.

Kırım -Kongo Kanamalı Ateşi Hastalığı Tarihçe Bu hastalığın Orta Asya'da daha önceleri, "Kara Humma" denilen hastalıkla aynı olduğu tespit edilmiştir. Bir başka adı ise Orta-Asya Kanamalı Hummasıdır. 1944 -1945 yıllarında Batı Kırım steplerinde Sovyet askerleri arasında ateş ve kanamayla seyreden salgına Kırım Hemorajik(kanamalı)Ateşi adı verilmiş. 1956 yılında Zaire’de benzer tablodaki enfeksiyon etkenine Kongo Virüsü adı verilmiş. 1969 yılında her iki etkenin aynı virüs  olduğu belirlenerek Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi olarak hastalık yeniden adlandırılmış. Türkiye’de ilk kez 2002 yılında ortaya çıkan salgın sırasında tanımlanmıştır.

Türkiye’de Kırım Kongo Kanamalı Ateşi “KKKA” Hastalığı 2002 yılının ilkbahar ve yaz aylarında, Tokat ve çevresinde özellikle kırsal kesimde yaşayanlarda ateş ve kanama ile seyreden salgın şeklinde dikkati çekti. Sağlık Bakanlığının yaptığı çalışmalar sonucunda Ağustos 2003’te hastalığın KKKA Hastalığı olduğu belirlenmiştir. Hastalık her yıl Mart-Kasım ayları arasında görülmekte olup Temmuz-Ağustos aylarında artış göstermektedir.

Türkiye’de Kırım Kongo Kanamalı Ateşi “KKKA” Hastalığının Risk Haritası Siyah noktalar vakaların görüldüğü alanları temsil etmektedir. Kaynak:Sağlık Bakanlığı-2009

Kimler Risk Altındadır? Hastalık genellikle meslek hastalığı şeklinde karşımıza çıkar. Tarım ve hayvancılıkla uğraşanlar. Veterinerler. Kasaplar. Mezbaha çalışanları. Sağlık personeli özellikle risk gurubudur. Kamp ve piknik yapanlar, askerler ve korunmasız olarak yeşil alanlarda bulunanlar da risk altındadır.  

Bulaşma Yolları Kenenin insana tutunması ve kenenin ezilmesi Bulaşıcılık döneminde hasta hayvanın kan ve dokuları ile direkt temas KKKA hastalarının hastalık taşıyan kan ve vücut sıvılarının sağlam insana bulaşması(enjektör,pansuman malzemeleri,laboratuar da kan tüpleri gibi)

“KKK A” Hastalığında Kene Isırmasından Kaç Gün Sonra Hastalık Belirtileri Ortaya Çıkar? Kene ısırması ile belirtilerin ortaya çıkması 1-3 gündür.Bu süre 7-10 güne kadar uzayabilir. Dolaylı olarak yani hastalık taşıyan insan veya hayvanın kan ve kirli atıklarıyla temasta bu süre 5-6 gündür.Bu süre en fazla 10-14 güne kadar uzayabilmektedir.

KKKA Hastalığının Belirtileri Nelerdir? Ateş, Baş ağrısı, Kırıklık, Halsizlik, Belirgin iştahsızlık, Bulantı- Kusma, Karın ağrısı, İshal, Kanama bozukluğu, Yüzde göğüste kırmızı döküntüler, Gözde kızarıklık, Kol,gövde ve bacaklarda morluklar, Burun kanaması, İdrarda ve dışkıda kan.

KKKA Hastalığının Tedavisi Nasıldır? Uygulanacak ilk tedavi destek tedavisidir. Sıvı elektrolit izlenmesi,kan kaybına yönelik ve yüksek ateşe yönelik tedavi, yapılabilir. Solunum ve dolaşım desteği verilebilir. Hastalığın spesifik bir tedavisi bulunmamakla birlikte, antiviral ilâçlardan ribavirin isimli ilaç kullanılmaktadır. Böbrek yetmezliği gelişmiş ise hemodiyaliz yapılabilir.

“KKK A” Hastalığından Nasıl Korunmalıyız? Hayvanlar ve hayvan barınakları ilaçlanarak keneye karşı mücadele edilmelidir.  Hayvanlarla temas eden ve barınaklara girip çıkan kişiler vücutlarını kene yönünden kontrol etmeli,kene varsa uygun yöntemle uzaklaştırılmalıdır. Hayvanlara yapışan keneler asla çıplak elle çıkarılmamalı ve kene patlatılmamalıdır. Piknik alanı,çalılık,su kenarları ve gür otların bulunduğu yerlere çıplak ayak ve kısa giysiler ile gidilmemelidir.

“KKK A” Hastalığından Nasıl Korunmalıyız? Bu ortamlarda pantolon paçası çorap içine alınmalı ,lastik çizme giyilmeli ve dönüşte vücut kene yönünden kontrol edilmeli,kene varsa uygun yöntemle uzaklaştırılmalıdır. Riskli alanlarda böcek öldürücü ilaçlarla çevre ilaçlaması yapılmalıdır.Sivrisinekler için kullanılan direk vücuda sürülen ilaçlar kene içinde kullanılır.Kısa süreli koruma sağlar. Vücuda yapışan kene üzerine alkol,gazyağı gibi kimyasallar dökülmemeli,ateşle uzaklaştırmaya çalışılmamalıdır. Bu işlemler kenenin kusmasına sebep olarak hastalık yapan virüsun vücuda girişine sebep olmaktadırlar.

Vücuda Yapışan Kenenin Çıkarılması Kenenin en kısa sürede çıkarılması çok önemlidir.(24saat içinde) Keneler kesinlikle ezilmeden ve kenenin ağız kısmı koparılmadan bir pens yardımıyla kenenin vücuda yapıştığı yerden tutularak, sağa sola oynatılarak çıkarılmalıdır. Kene üzerine herhangi bir kimyasal madde (alkol, gaz yağı, kolonya vb.) kesinlikle dökülmemeli ve keneler sigara veya kibrit gibi fiziksel yöntemlerle uzaklaştırılmaya çalışılmamalıdır. Mecbur kalınırsa (deri içinde kenenin başının kalması vb.) kenelerin cerrahi yöntemle çıkarılması gerekmektedir.  

“KKK A” Hastalığından Nasıl korunmalıyız? Vücuda yapışan kenenin çıkarılma yöntemi bilinmiyorsa en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Kene evde çıkarılmışsa ateş yükselmesi,halsizlik gibi belirtilere dikkatli olunmalı ve sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. KKKA hastalığına yakalanan kişilerin ve hayvanların vücut sıvılarına temasta eldiven kullanılmalıdır. Hastanın kullandığı malzemeler ve tuvaletler çamaşır suyu ile temizlenmelidir.

Kaynak:Sağlık Bakanlığı

Bunları Sakın Yapmayın!!! Üzerine hiç bir şey dökmeyin Gövdeden tutarak çekmeyin Elinizle veya herhangi bir cisimle keneyi ezmeyin

Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü HAZIRLAYAN M.E.B. Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü