Namık Kemal Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum AD. Polikistik Over Sendromunda Anormal Glukoz Metabolizması ve İnsülin Rezistansı Yrd.Doç.Dr.Cem ÇELİK Namık Kemal Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum AD.

PCOS Tanı Kriterleri NIH (1990) Rotterdam (2003) (ESHRE/ASRM) AES (2006) HA ( klinik veya biyokimyasal ) + OA HA ± OA ± PCO ( 2/3) HA + OA / PCO

PCOS – Sık Görülen Problemler Reproduktif HA Menstruel bozukluklar İnfertilite Artmış gebelik komplikasyonları Psikolojik Bozulmuş yaşam kalitesi Artmış anksiyete Depresyon Metabolik Bozulmuş glukoz toleransı Tip 2 Diyabet Kardiyovasküler hastalık

PCOS Fenotipi Klinik Metabolik Hirsutizm Akantozis Nigrikans Androjenik alopesi Akne Metabolik İnsülin rezistansı Glukoz intolerans Tip II DM

İnsülin Rezistansı

İnsülin Rezistansı Kompansatuar insülinemi Normal glukoz metabolizması Hepatik glukoz yapımı Lipoliz İskelet kası ve yağ hücrelerine glukoz alımı Kompansatuar insülinemi Normal glukoz metabolizması

İnsülin Rezistansı Polikistik Over Sendromunda İnsülin Rezistansı

İnsulin – Moleküler Defektler Reseptör bağlanma ve fosforilasyon defekti maksimum etkisinin %50’sini gösterdiği andaki konsantrasyonu (ED50) Post - reseptör defekti GLUT 4 transportu ınsulin reseptoru intrinsik tirosin kinase aktivitesine sahiptir. IRS ının tirisin fosforilasyonu aktivite gösterir. Metabolik etkilerini PIK yoluyla gösterir.Proiferatif etkilerini ise MİTOJEN AKTİVE PR KİKASE YOLU İLE GÖSTERİR. INSULİN RESEPTÖR SAYISI ADİPOSİT DENEYLERİNDE FARKLILIK GÖSTERMEMİŞTİR.

İnsülin – Moleküler Defektler BETA UNITESI LIGAND BAGLANMASI NETICESINDE OTOFOSFORILASYON ILE RESEPTORUN INTRINSIK TIROSIN KİNASE AKTIVITESI ARTAR. FAKAT SERIN FOSFORILASYONU BUNU INHIBE EDER. AKTIVE OLAN RESEPTORUN INTRINSIK TIROSIN KINASE I ILE RESEPTOR SUBSTRATI TIROSIN ILE FOSFORILE OLUR. ınsulınden bagımsız serın kınazların aktıvıtesınde artma vardır. buda daha az aktı ıns reseptor ve substratlara neden olur. Serın kınazlar aynı zamanda sıtokrom 17 oh lase enzımlerını aktıfler buda androjen hormonlarının sntezını artırır.

İnsülin Rezistansı – Tanı yöntemleri Hiperinsülinemik euglisemik glukoz klemp tekniği Sık örnekli IVGTT HOMA (Homeostatic Model Assessment) > 3.2 – 3.9 Açlık insülin > 20-30 µu/ml AKŞ / İnsülin < 4.5 Kalitatif insülin sensitivite indeksi > 0.33

IR – Tarayalım mı ? Karmaşık (Klemp tekniği, IVGTT) Pahalı Açlık insülin

PCOS- Glukoz İntoleransı PCOS = DM risk faktörü (ADA) IGT★ AKŞ 100 - 125 mg/dl ; 75-g Glukoz 140 - 199 mg/dl Tip II DM AKŞ ≥ 126 mg/dl ; 75-g Glukoz ≥ 200 mg/dl IGT★ Hb A1c %5.7-6.4 Tip II DM Hb A1c > % 6.5 ★ IGT- Pre-diyabet ADA 2010 GUIDE NINA GORE IGT VE DM TANIMLAMASI

PCOS-Glukoz İntoleransı IGT % 31 DM % 7,5 IGT %9 DM %1.7 IGT %17 DM %1 IGT % 14 DM %2 IGT %20 DM %1.9 Diagnostik kriterler, obesite, beslenme alıskanlıkları etkıleyebılmektedır. Yunanıstanda IGT12.7- DM1.7 , İÇİNDE

IGT DM IGT DM 18 Calışma PCOS’ da DM daha yüksek oranda prevalans göstermektedir OR 4.43 BMI düzeltilmiş çalışmalarda OR 4.0 13 Çalışma PCOS’ da IGT prevalansı kontrole göre daha sık rastlanmaktadır OR 2.48 BMI düzeltilmiş çalışmalarda OR 2.54

PCOS- IGT Prevalansı PCOS Kontrol IGT ( 14.3 %) IGT ( 8.5 %) DM ( 2%) OR 2.08

IGT – Tarayalım mı ? ÖNERİLER ADA AES ACOG Rotterdam (ASRM/ESHRE) obezite Ailede Tip II DM hikayesi

IGT- Taramayı nasıl yapalım ? ADA Açlık glukoz Oral Glukoz Tolerans Testi ( OGTT) HbA1c ACOG AES ASRM/ESHRE OGTT ARTIK COGU DERNEK PCOS ICIN TARAMA ONERMEKTEDIR. FAKAT TEKRAR TARAMAK VE SIKLIGI ILE ILGILI HENUZ BIR KONSENSUS SAGLANMAMISTIR. 2010 YILINDA ADA HBA1C EKLEDI. Her yıl dıabete yakalanma riski pcos yılda %2 dir. Normanın calısmasın 2.8. Norman 72 hastalık 6 yıl takıp ettıgı calısmada oranlar 9.3 ve 5.4 ıke legro da % 16 ve 2 dir. OGTT aynı zamanda yukleme sonrası ınsulun aktıvıtesı yanı beta hucre fonksıyonu gostermektedır. TEKRAR TARAMA ILE ILGILI NET BIRLIK YOK ADA 2009 YILINDA 3 YILDA BIR TARAMA ONERDI AES 2 YILDA BIR ONERDI

Ne kadarı tarandı ? Hangi test kullanıldı ? %66 (57-71) DIRECT SCREENING % 33 ( 37-27) RISK FAKTORLARI OLANI %3 HIC TARAMADI %50 RESCREENIN YAPMAMIS %68( 59-72) OGTT % 22( 30-8) %20

Ogtt 41 / 252 aGT (% 16.3) hBA1C > 5.6 % 20 / 252 aGT (% 7.9) Hba1c sens 52.4 sps 74.4 5.35 sens 76 52 sps bu 41 hastanın 36 sı ıgt 5 dm tanısı almıstır bu 5 hastanın 2 ınde hba1c sevıyelerı 5.6 altındadır.

SONUÇLAR İnsülin Rezistansı Glukoz intoleransı PCOS patofizyolojisinde rol almaktadır Uzun dönem Tip II DM ve kardiovasküler hastalık riski oluşturmaktadır Tanı yöntemleri net ve kesin değil Glukoz intoleransı PCOS’da daha sık rastlanmaktadır PCOS’ ta taranmalıdır OGTT en iyi yöntem gibi görünmektedir

tTekirdağ Teşekkürler