CÜMLEDE ANLAM Ahmet Eren Köksal
NEDEN-SONUÇ CÜMLELERİ CÜMLEDE ANLAM NEDEN-SONUÇ CÜMLELERİ Eylemin niçin yapıldığını (gerekçesini) ve sonucunda ne olduğunu bildiren cümlelerdir. Olay olmuş bitmiştir. Korktuğu için köpeğe yaklaşamıyor. neden sonuç
CÜMLEDE ANLAM AMAÇ-SONUÇ CÜMLELERİ Eylemin hangi amaçla yapıldığını ya da yapılacağını belirtir. Seni görmek için buralara kadar geldim. amaç sonuç
KOŞULA ( ŞARTA ) BAĞLI CÜMLELER CÜMLEDE ANLAM KOŞULA ( ŞARTA ) BAĞLI CÜMLELER Bir olayın gerçekleşmesi için başka bir olayın varlığının gerektiğini bildiren cümlelerdir. Olması şart koşulan şey olmazsa eylem gerçekleşmez. İyi düşününce nerede hata yaptığını anlarsın. şart
CÜMLEDE ANLAM ÖZNEL YARGI CÜMLELERİ Doğruluğu ya da yanlışlığı ispatlanamayan, kişiden kişiye değişen, göreceli yargılardır. Kişinin kendi fikirleri öne çıktığı için herkes bu fikre katılmayabilir. “9. Hariciye Koğuşu” Peyami Safa’nın en güzel romanıdır.
NESNEL YARGI CÜMLELERİ CÜMLEDE ANLAM NESNEL YARGI CÜMLELERİ Doğruluğu ya da yanlışlığı ispatlanan, tarafsız yargılardır. Gözlem ve deneye dayalı olduğu için herkese göre aynıdır. Roman edebiyatımıza Batı’dan gelmiş bir türdür.
CÜMLEDE ANLAM ATASÖZLERİ Milletlerin yıllar süren deneyimleri ve buna bağlı düşüncelerinden doğmuşlardır. Kalıplaşmış sözlerdir. ( Kelimelerin yerleri değiştirilemez ya da başka sözcükler kullanılamaz. ) Kısa ve özlü sözlerdir, az sözle çok şey ifade edilir. Öğüt verir, yol gösterir. Cümle biçimindedir. ( Yüklemi vardır. )
CÜMLEDE ANLAM DEYİMLER Kavramları ve olayları mecazlı anlatım yoluyla belirten kalıplaşmış sözlerdir. Basit günlük konuşmalarımızı süslü, sanatlı bir hale getirirler. Çoğunlukla söz grubu halindedir ama cümle şeklinde olanları da vardır. ( Çoğu gitti, azı kaldı. ) Deyimi oluşturan kelimeler genellikle gerçek anlamından uzaklaşarak mecaz hale gelen sözcüklerdir. ( Gözleri yollarda kalmak )
CÜMLEDE ANLAM TANIM CÜMLELERİ Bir kavramı belirgin özellikleriyle anlatan, tarif eden cümlelerdir. Ölçek, haritada küçültme oranıdır.
KARŞILAŞTIRMA CÜMLELERİ CÜMLEDE ANLAM KARŞILAŞTIRMA CÜMLELERİ Birden fazla nesneyi benzer ya da farklı yönleriyle kıyaslayan cümlelerdir. Karşılaştırma cümlelerinde genelde “en, daha, kadar, vb.” kelimeler kullanılabilir. Gökyüzü bugün daha mavi. Açelya, en sevdiğim çiçektir. ( “En” sözcüğü tek olma durumu ifade eder, birden fazla kavram için kullanılamaz. )