Sözcük Türleri Setenay KAYA Hazırlık-D/153

(b) Edat/ İlgeç Soylu Sözcükler Kullanıldıkları sözcüklerin, sözcük gruplarının ve tümcelerin kullanışlarına ve anlatım yeteneklerine yardım eden, onlar arasında çeşitli anlam ilgileri kuran sözcüklerdir. Bir bakıma yardımcı sözcüklerdir. Üç gruba ayrılır:

BAĞLAÇLAR/ BAĞLAMA EDATLARI

BAĞLAÇLAR/ BAĞLAMA EDATLARI Eş görevli ya da birbiriyle ilgili sözcüklerin, sözcük öbeklerini özellikle tümceleri bağlar.

BAĞLAÇLAR/ BAĞLAMA EDATLARI Bağlaçlar tümce ya da sözcük/sözcük öbekleri arasındaki ilişkileri sıra,denklik,karşılaştırma,karşıtlık vb. bakımdan belirtir.

BAĞLAÇLAR/ BAĞLAMA EDATLARI Sıralama Bağlacı Denkleştirme Bağlacı Karşılaştırma Bağlacı Tümce Başı Bağlacı Sona Gelen Bağlaç ve ile ilâ ya veya yahut veyahut da ... da ya ... ya hem ... hem fakat lâkin gel gör ki yalnız ama keşke yeterki sanki hatta çünkü değil dahi da bile ise

Sıralama Edatları/ Bağlaçları Arka arkaya gelen ögeleri, sözcükleri, sözcük gruplarını ve tümceleri ‘ ve’ anlamı ile birbirine bağlar.

Denkleştirme Edatları/ Bağlaçları Denk olan, birbirinin yerini tutabilecek olan iki ögeyi bağlar, birbiriyle karşılaştırır.

Karşılaştırma Edatları/ Bağlaçları Karşılaştırılan iki veya daha çok ögeyi birbirine bağlar.

Tümce Başı Edatları/ Bağlaçları Tümceleri anlam bakımından birbirine bağlar.

Sona Gelen Edatlar/ Bağlaçlar Dil birliklerinin, sözcüklerin, sözcük gruplarının, tümcelerin sonuna gelerek, onları önceki ve sonraki ögelere, sözcüklere sözcük gruplarına ve tümcelere bağlar.

EDATLAR/İLGEÇLER

EDATLAR/ İLGEÇLER Tek başlarına hiçbir şeyi karşılamayan; ancak adlar ve eylemlerle kullanılırken bir anlam kazanan sözcüklerdir.

Edatların anlamları ancak kullanış sırasında sezilir Edatların anlamları ancak kullanış sırasında sezilir. Dolayısıyla görev soylu sözcüklerdir.

Kendi başlarına anlmalı olan sözcüklere, tamlamalara,söz öbeklerine ulanarak kullanılır.

Sözcükler arasında anlam ilgileri kurar.

Durum ya da çekim eki almazlar; ama kendilerinden önceki sözcüğün belli bir durum ya da çekim eki almasını gerektirir.

EDATLAR ile için gibi kadar karşı doğru dek nazaran göre rağmen beri Adlara eksiz olarak birleşenler Ad ve zamirin ilgi durumuyla birleşenler Ad ve zamirin yaklaşma durumuyla birleşenler Ad ve zamirin çıkma durumuyla birleşenler ile için gibi kadar karşı doğru dek nazaran göre rağmen beri yana önce evvel başka sonra dolayı

ÜNLEMLER/ ÜNLEM EDATLARI

Doğadaki sesleri taklit etmeye ya da duyguları, heyecanları anlatmaya yarayan sözcüklerdir

Ünlemler, doğa seslerinin taklidini ve ‘aşırı’ duyguları anlatmanın yanı sıra seslenme, sorma, gösterme ya da cevap ifade eder.

Duygu ve heyecanları anlatır. Hitaba ve seslenmeye yarar. Ünlemler Seslenme Edatları Sorma Gösterme Cevap Duygu ve heyecanları anlatır. Hitaba ve seslenmeye yarar. Soru zarfları içinde değerlendirilebilir. Bir şeyi göstermek veya bir şeye işaret etmek için kulllanılır. Onay veya ret ifade eder. ah vah tüh öf çat hop haydi ey hey yahu arkadaşlar! hani niçin acaba işte daha evet hayır yok elbette

(c) Eylemler ( Fiiller) Kılış, kılınış bildiren ve zamanı belirleyen sözcüklerdir. Çekimlerde, ‘kip, görünüş, kişi’ kategorilerinde belirlenir.

Başlıca eylem oluş zamanları; Geniş Zaman Şimdiki Zaman Gelecek Zaman Geçmiş Zaman

Kip; eylemle dile getirilen hareket, olay, oluş, kılınışla ilgili anlatım biç imleridir. Türkçe basit ve birleşik eylem çekimlerinde emir; dilek-şart ve istek kiplerinin şart çekimi yoktur. Doğal olarak, emir çekiminde de birinci kişi bulunmaz.

TESEKKÜRLER