ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI Aile Hekimi Dr. Fatih ERTÜRK

Çocukların sağlığını bozan etkenler nelerdir?

Çocuk sağlığını bozan etkenleri ikiye ayırabiliriz: Fiziki koşullar ( Ortam şartları,ısı ,bölgenin yapısı) Biyolojik koşullar (Mikroorganizmalar)

Çocukların yaşadıkları ortamla ilgili olarak daha ayrıntılı olarak ne söyleyebiliriz?

ORTAM NASIL ETKİLER Floranın değişimi, başka mikroorganizmalarla karşılaşma Okula başlama Şehir ya da mekan değiştirme

Çocuğumun sağlığını korumak için çok titiz davranıyorum Çocuğumun sağlığını korumak için çok titiz davranıyorum. Öyle ki ellerim sudan çıkmıyor ama yine de hasta oluyor. Neden? Çocuğumuzu anaokuluna gönderene kadar hiçbir sıkıntımız yoktu ama şimdi çok sık hastalanıyor, ne yapacağımıza şaşırdık…

Anne ve babanın tutumuyla çocukların yaşadığı çevre onun sağlığında çok önemli… Aşırı koruyuculuk Doğal aşılanma Mikrobik alan bağışıklığı Mikrobik alanlar birbirini etkiler

Anne babaların en çok telaşlandığı olay ateşlenmedir Anne babaların en çok telaşlandığı olay ateşlenmedir. Peki, Ateşlenme nedir? Ateş, savunma mekanizmasıdır. 0-5 yaşta ateş tehlikelidir. 0-5 yaş arası havale geçirme riski %95 5 yaş havale geçirme riski %5

Ateşi nasıl, nerden ölçeriz?

ATEŞ Normal ateş, koltuk altından ölçülüyorsa 36.5 – 37.2 38 derece üstü ateş Kıyafeti çıkart Ilık duş Ateş düşürücü

Ateşli Çocuğa Yapılmaması Gerekenler Çok soğuk bezler; titremeye neden olarak ateşin daha da yükselmesine yol açar. Üşüyebilir korkusu ile giysilerini çıkarmamak ve daha çok giydirmek Çok sıcak veya çok soğuk içecekler vermek Yanlış ateş düşürücü kullanmak Aşırı dozda veya eksik dozda ilaç kullanmak Uygun aralıklarda ateş düşürücü kullanmamak

Ateşin dışında anne babayı uyaran başka belirtiler var mı? Kusma İshal Öksürük Döküntü gibi…

Çocuklarda bulaşıcı hastalıklar ve korunma yöntemleri

HASTALIKLARIN BULAŞMA YOLLARI: - Doğrudan temas,(AİDS,HEP B GİBİ) - Dolaylı temas,             * Hava ile(TBC,GRİP VS.)             * Araçlarla(HEP A,TETANOZ)             *Vektörle(SITMA,KUDUZ,VEBA vs.)

TOPLU YAŞANAN YERLERDE EN SIK GÖRÜLEN BULAŞICI HASTALIKLAR:

Hepatitler Hepatit Çeşitleri ve Bulaşma Yolları A/ Kontamine yiyecek ya da su ile oral yolla B/Kan, vücut sıvıları ve anneden çocuğa C/Kan,vücut sıvıları ve anneden çocuğa D/Kan,vücut sıvıları (sadece hepatit B virüsü ile bulunabilir) E/Kontamine su ile oral yolla G/Kan

Tüberküloz (Verem, TBC): Hasta kişinin öksürmesi veya balgam çıkarması sonucunda damlacıkla yayılır. Vücut direnci düşük kişilerde sıklıkla ortaya çıkar.

İSHAL Dışkının normalden daha sulu ve günde 3 yada daha fazla yapılması durumudur. İshalin iki önemli tehlikesi ölüm ve beslenme yetersizliğidir. Dizanteri dışkıda kan görülmesidir. Antibiyotik tedavisi gerekmeyebilir asıl olan sıvı destek tedavisidir.

BİT Genelde pis insanlarda görüldüğü söylense de bu genel kural değildir. Temiz ve titiz insanlarda da görülebilir. Halen gelişmiş ülkelerde bile önemli sorunlardan biridir. Yine ortak eşya veya yatak kullanımı sonucu yayılır.

UYUZ Pire, bit gibi parazitlerle yayılır. Vücudun her tarafı kaşınır, özellikle yattıktan sonra ve parmaklarda kaşıntı artar. Bulaşımını önlemek için başkalarının giysilerini, tarağını, yatağını paylaşmaktan kaçının. Uyuz etkeni 40-50 °C de öldüğünden, giysiler kaynatıldığında temizlenir. Vücuttaki etken ise yıkanma, kükürt-sülfür içeren solüsyon veya kwell solüsyonu ile temizlenir.

PARAZİTLER Kıl kurdu, kancalı kurt yada solucan olarak halk arasında isimlendirilebilir. İshal ,karın ağrısı, kaşıntı yapar. İnsandan insana bulaşabilir. Korunmada yemek öncesi el yıkama, tırnakların kısa kesilmesi, çamur ile temasın önlenmesi, insan dışkısının gübre olarak kullanılmaması, gıda sektöründe çalışanlarda düzenli portör muayenelerinin yapılması gerekir.

Üst ve alt solunum yolu enfeksiyonları

Bebeklik döneminde beslenme tekniği bozukluğu. Kulak ağrısı Çocukluk çağında çok sık karşılaşılır. Bebeklik döneminde beslenme tekniği bozukluğu. Uzun süre biberon emen , yatarak beslenen, baş yukarıda poponun aşağıda olmasına dikkat etmeden beslenen bebeklerde emdiği sütün orta kulağa kaçması Daha ileriki yaşlarda *Nezle, grip gibi enfeksiyonlar sonucunda veya alerjik nedenlerden dolayı orta kulakta iltihaplanma *Dış kulak yolu iltihabı görülebilir.

Çocukluk çağının döküntülü hastalıkları

Kızamık (Measles)

Kızamık Epidemiyolojisi Rezervuar İnsan Bulaşma Solunum yoluyla Görüldüğü mevsim Geç kış ve ilkbahar döneminde Bulaştırıcılık Döküntü çıkmadan 4 gün öncesinden döküntü çıktıktan sonraki 4. güne kadar

Kızamık kliniği Döküntü: Makülopapüler. Saç çizgisi, yüz ve boyunda başlar. 3 gün içinde vücuda yayılır. Lezyonlar ayrı ya da birleşmiş olabilir,ilk 3-4 günde üzerine basmakla solar. 5-6 gün sürer. Lezyonlar belirdiği sırayla kaybolur Solunum yolu→(2-3 gün)→bölgesel lenf bezleri→primer viremi→ retiküloendotelyal sistem→(5-7 gün) sekonder viremi→ infeksiyon belirtileri [İNKÜBASYON].

En önemli komplikasyonlar . otitis media . pnömoni

Kızamıkçık(Rubella) Döküntü Yüzden başlar. Gövde ve ayağa doğru yayılır. Genelde kaşıntılıdır. Birleşme eğilimi göstermez. Hızlı yayılıp hızlı kaybolur (1-3 gün). İnkübasyon süresi 14-21 gün Copyright John L. Bezzant, MD Clinical Professor, Department of Dermatology University of Utah School of Medicine

-Bulaştırıcılık döküntüden 1 hafta öncesinde başlar ve döküntü ile beraber 1 hafta daha devam eder. - Prodromal dönemde hafif viral üst solunum yolu enfeksiyonuna benzer belirtiler ile beraber, boyun, kulak arkası ve oksipital bölgede oluşan lenfadenopati tipik özelliğidir.

Kabakulak(Mumps) Orşit,pankreatit,menenjit. 5-9 yaşları arasında en sıktır. Bir ya da iki parotis bezinde şişme. Stensen kanalı ağzında hiperemi. İnfeksiyonların %30-40’ı subklinik geçer. Orşit,pankreatit,menenjit. Photo Courtesy of U.S. Centers for Disease Control and Prevention

Kızıl (Scarlet fever)

Eritema infeksiyozum (Beşinci hastalık)

Beşinci hastalık döküntüsü 1.Evre: Tokat atılmış yüz (nazal, periorbital ve perioral bölgede döküntü yoktur). 2. Evre: Genelde ekstremitelerin ekstansör yüzlerinde ancak bazen avuç içi ve ayak tabanlarında eritematöz maküler döküntüler. 3. Evre: Döküntüler dantelimsi bir hal alır.

Altıncı hastalıkROSEOLA İNFANTUM Eritematöz makülopapüler döküntü. Daha çok gövdededir. Hızla kol, ense, yüz ve bacaklara yayılır. 24 saat içinde solar. Döküntü öncesi periorbital ödem. Döküntünün görülmesiyle beraber ateş düşer. www.skinatlas.com

Altıncı hastalık Etken insan herpes virüs 6’dır (HHV-6), HHV-7??. Febril konvülziyonla ilişkilidir (%6-15). Ateş (40oC). İshal (%68), öksürük (%50). Prodromal semptomlar (huzursuzluk). En sık 6 ay- 3 yaş arasında görülür.

Suçiçeği (Varicella) Belirtileri: Temastan 14-16 gün sonra; Ateş Baş ağrısı Karın ağrısı Halsizlik Ciltte içi sıvı dolu döküntüler yüz ve gövdede başlar, kol ve bacaklara yayılır.

Aşı ile Korunulabilir Hastalıklar Tüberküloz HepatitB Difteri Boğmaca Tetanoz Kızamık Kızamıkçık Kabakulak Hib Menenjiti Çocuk Felci Menengokok Menenjiti Sarı Humma Suçiçeği, Mevsimsel influenza, pnömokok, Hepatit A

SORU: Her aşıdan sonra çocuğum ateşleniyor? Bu normal mi? Aşının komplikasyon olarak belirtileri LOKAL BELİRTİLER: Aşı yerinin ağrıması, kızarması 24 saat içinde sonlanır. SİSTEMİK BELİRTİLER: Ateş, iştahsızlık, halsizlik 2 gün içinde sonlanır. Alerjik belirtileri

SORU: Aşı olan çocuklar hastalanmazlar diyebilir miyiz? 1. Aşı yapıldığı andan itibaren belli bir cevapsızlık dönemi (Latent Dönem) yaşanır. Ortalama olarak 1 gün ile 3 hafta arasında sürer. Bundan sonra bir bağışıklık dönemi başlar. Bu bağışıklık dönemi daha sonra yavaş yavaş azalma dönemi şeklinde seyreder. Bu nedenle azalmaya girdiğinde 2. aşı yapılır. 2. aşıda Latent dönemi oluşmaz. Doğrudan Bağışıklık dönemi daha kuvvetli olarak seyreder. Azalma biraz daha yavaşlar.3. aşıda bu daha da yavaşlar .Eğer aşılanmalar arasındaki bu süre uzun tutulursa ya da sona erdirilirse aşılansa da hasta olabilir.

En sağlıklı temizlik maddeleri nelerdir? Su ve sabun 1 - 7 NİSAN KANSER HAFTASI

Çocuğunuz herhangi bir hastalığa yakalandıysa ; Ateş varsa, kontrol altına alınmalı Doktora başvurulmalı Okula gönderilmemeli.

Çocuklarda Sağlıklı Beslenme Yapılan çalışmalarda, yetersiz ve dengesiz beslenen öğrencilerin dikkat sürelerinin kısaldığı, algılamalarının azaldığı, öğrenmede güçlük ve davranış bozuklukları çektikleri, okulda devamsızlık sürelerinin uzadığı ve okul başarılarının düşük olduğu ortaya konmuştur.

Çocuk, dünyanın en büyük saadetidir. (Dostoveyski)