ŞARJ TİPİ - FORMÜLLÜ MAMUL ÜRETİMİNDE FARK ANALİZLERİ

Slides:



Advertisements
Benzer bir sunumlar
GENEL ÜRETİM MALİYETLERİ Yrd.Doç. Dr. Niyazi Kurnaz
Advertisements

Genel İmalat Maliyetleri:
TİCARİ İŞLEMLER VE VARLIK KAYNAK YAPISINA ETKİLERİ
İşçilik Maliyetleri İşçilik maliyeti nedir ?
HARİTA PROBLEMLERİ.
Kısa Yoldan Çarpma İşlemi
STANDART MALİYET SİSTEMİ
GENEL İMALAT MALİYETLERİNİN BÜTÇELENMESİ Esnek Bütçe
SİPARİŞ MALİYET SİSTEMİ
Maliyet Davranış Kalıpları
T.C. İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ Arapgir Meslek YÜKSEKOKULU
ÜMM – SMM Hesaplamaları
Metrenin Alt Katları Metrenin Katları
-Demografik- Nüfus Analizi
Maliyet, Hacim, Kar Analizi
BİRLEŞİK İMALATTA MALİYETLEME
NAKİT - ÇEK HAREKETLERİ MENKUL KIYMETLER ve MUHASEBELEŞTİRİLMESİ
TİCARİ İŞLEMLER VE VARLIK KAYNAK YAPISINA ETKİLERİ
ÜPK FİNAL ÖNCESİ ÇALIŞMA SORULARI
SİPARİŞ MALİYET SİSTEMİ
Sipariş Maliyeti Sistemi
Atlayarak Sayalım Birer sayalım
A.7-1 ÇİKOSAN A.Ş. Tek bir üretim bölümünde çeşitli mamuller üretmektedir. Genel üretim giderlerini üretilen mamul maliyetlerine götürü olarak yükleyen.
Diferansiyel Denklemler
Kar Planlaması ve Kontrol: BBN Analizleri
Karışım Problemleri.
Standart Maliyetler ve Puan Kartı
Sipariş Maliyeti Sistemi
MALİYET VE YÖNETİM MUHASEBESİ
DÖNEM SONU İŞLEMLERİ ÜNİTE 4 STOKLAR.
Bölüm 2 STOKLAR , DM,Dİ ve GİG 2.
KIR ÇİÇEKLERİM’ E RakamlarImIz Akhisar Koleji 1/A.
SAFHA MALİYET SİSTEMİ Safha ne demek ?
MALİYET MUHASEBESİ ÜRETİLEN MAMUL MALİYETİ (ÜMM) VE SATILAN MAMUL MALİYETİNİN (SMM) HESAPLANMASI.
HAZIRLAYAN:SAVAŞ TURAN AKKOYUNLU İLKÖĞRETİM OKULU 2/D SINIFI
Yrd. Doç. Dr. Niyazi Kurnaz
MALZEME MALİYETLERİ Malzeme Maliyetlerinin Ayrımlanması
SİPARİŞ MALİYET SİSTEMİ
TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU
1/20 ÖLÇÜLER (Uzunluk) 4 metre kaç santimetredir? A B C D.
KDV ve MUHASEBELEŞTİRİLMESİ
BİRLEŞİK İMALATTA MALİYETLEME
BAŞA BAŞ NOKTASI ANALİZİ
İçindekiler: Marjinal Hâsılat Fonksiyonunun Ortalama Hâsılat Fonksiyonundan Elde Edilmesi 2. Marjinal Maliyet ve Ortalama Maliyet Fonksiyonları Arasındaki.
Tam Maliyet Sistemi - Tahmini Maliyet Sistemi
SOFRALIK VE YAĞLIK ZEYTİNDE ÜRETİM MALİYETLERİ VE KARLILIK
REIDIN.com-GYODER Yeni Konut Fiyat Endeks Sonuçları
EĞİTİMDE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
SEBZELERİN GENEL EKİM – DİKİM BİLGİLERİ
Yrd. Doç. Dr. Niyazi Kurnaz
Final sınavına hazırlık
Tahmin edelim..
MALİYET SİSTEMLERİ.
Maliyet Muhasebesi ile ilgili Genel Bilgiler
KARAR AĞACI. Sayfa 111 Bir petrol şirketi, Batman yakınında bir arazide kuyu açmadan önce başka bir firmaya jeolojik bir etüd yaptırıp yaptırmama konusunda.
BAŞA-BAŞ NOKTASI (BREAK EVEN POINT)
ÜÇGENDE AÇILAR 7.sınıf.
Diferansiyel Denklemler
MALİYETLERİN SINIFLANDIRILMASI
MALİYET SİSTEMLERİ Prof. Dr. A.Vecdi CAN.
BASİT MALİYET HESAPLAMALARI
STANDART MALİYET SİSTEMİ ve FARK ANALİZLERİ
SAFHA MALİYET SİSTEMİ Prof.Dr. A.Vecdi CAN.
İŞLETME BÜTÇELERİ Bu sunudaki değerler “file:///C:/Users/kullanici/Documents/%C4%B0%C5%9Fletme%20B%C3%BCt%C3%A7eleri%20(Do%C3%A7.%20Dr.%20R.%20%C4%B0.%20G%C3%B6kbulut).pdf”
SAFHA MALİYET SİSTEMİ.
ISL426 MALİYET ANALİZİ VE BÜTÇELEME
Genel Bilgiler Temel Kavramlar İşletme Bilgi Sistemi
MALİYET SİSTEMLERİ.
GİM ESNEK BÜTÇESİ Prof.Dr. A.Vecdi CAN.
Genel İmalat Maliyetleri:
Sunum transkripti:

ŞARJ TİPİ - FORMÜLLÜ MAMUL ÜRETİMİNDE FARK ANALİZLERİ Şarj Tipi Üretim Formüllü Mamul Kavramı Fark Analizleri (Örnek)

Şarj Tipi Üretim: Gerekli hammadde ve malzemelerin başlangıçta toplu olarak üretime konduğu ve belirli bir üretim seyri sonunda mamullere dönüştüğü üretim tipine şarj (yükleme) tipi üretim denir.

Formüllü Mamul Kavramı: Bir mamulün üretilebilmesi için çok sayıda hammadde ve malzemenin gerekli olduğu durumlarda; hangi hammadde ve malzemelerin hangi oranlarda biraya getirileceği (karışım) önemli hale gelir. Formüllü Mamul Kavramı: İşte bir üretim sürecinde birden fazla hammadde ve malzemenin belirli bir formüle göre biraraya getirilerek üretildiği mamullere formüllü mamuller denir.

(Sakız Formülü = % 60 K + % 30 M + % 10 Ş) ÖRNEK: Sakız üreten bir işletmeyi ele alalım... (K) Kauçuk 600 kg (M) Mısır Özü 300 kg (Ş) Şeker 100 kg MISIR ÖZÜ ŞEKER KAUÇUK SAKIZ 1 TON (1.000 kg) Gördüğünüz gibi gerekli malzemeler üretim sürecinin daha en başında belirli bir formüle göre topluca üretime yüklenmektedir. (Sakız Formülü = % 60 K + % 30 M + % 10 Ş)

ÖRNEK: SAKIZ ÜRETİM İŞLETMESİ İşletmenin Ocak ayında ürettiği 180.000 kg’lık sakıza ilişkin bilgilerinin bir kısmı aşağıdaki gibi gerçekleşmiştir: Kullanılan Direkt Malzemenin Cinsi Fiili Kullanım Miktarı Satınalma Fiyatı Fiili Maliyet (K) Kauçuk 122.000 kg 19 YTL/kg 2.318.000 YTL (M) Mısır Özü 58.000 kg 42 YTL/kg 2.436.000 YTL (Ş) Şeker 17.000 kg 11 YTL/kg 187.000 YTL Toplam Şarj 197.000 kg 4.941.000 YTL Verilen bilgilerden de anlaşılacağı üzere işletme Ocak ayında üretime toplam 197.000 kg hammadde ve malzeme (girdi) yüklemiş ve üretim süreci sonunda 180.000 kg sakız (çıktı-ürün) elde etmiştir.

Fiili DMM bilgilerine sahibiz.... İSTENEN: İşletmenin Ocak ayı Direkt Malzeme Maliyetlerini analiz ediniz. DMM Toplam Farkı Fiili DMM – Standart DMM DMM Miktar Farkı DMM Fiyat Farkı Fiili DMM bilgilerine sahibiz.... Ancak bu analizi yapabilmemiz için gördüğünüz gibi Standart DMM bilgilerine de ihtiyacımız var !

1 şarj için standart malzeme bilgileri ise aşağıdaki gibidir: Direkt Malzeme Standart Miktar Fiyat Maliyet (K) Kauçuk 600 kg 20 YTL/kg 12.000 YTL (M) Mısır Özü 300 kg 40 YTL/kg (Ş) Şeker 100 kg 10 YTL/kg 1.000 YTL Toplam Şarj 1.000 kg 25.000 YTL Standart Girdi (Şarj) Miktarı : 1.000 kg/şarj Standart Çıktı (Ürün) Oranı : % 90 Standart Çıktı (Ürün) Miktarı : 900 kg/şarj Standart DMM bilgileri verildiğine göre analize başlayabiliriz. Ancak başlamadan önce çok önemli bir noktayı vurgulamak gerekir:

Karşılaştırılabilir değil ! Direkt Malzeme Standart Miktar Fiyat Maliyet (K) Kauçuk 600 kg 20 YTL/kg 12.000 YTL (M) Mısır Özü 300 kg 40 YTL/kg (Ş) Şeker 100 kg 10 YTL/kg 1.000 YTL Toplam Şarj 1.000 kg 25.000 YTL 1 ŞARJ İÇİN... Karşılaştırılabilir değil ! Direkt Malzeme Fiili Miktar Fiyat Maliyet (K) Kauçuk 122.000 kg 19 YTL/kg 2.318.000 YTL (M) Mısır Özü 58.000 kg 42 YTL/kg 2.436.000 YTL (Ş) Şeker 17.000 kg 11 YTL/kg 187.000 YTL Toplam Şarj 197.000 kg 4.941.000 YTL OCAK AYI İÇİN...

PEKİ NE YAPACAĞIZ ??? Karşılaştırılabilir hale getirmeliyiz önce ! Peki nasıl ? YOL: Şarj sayısından hareketle... YOL: Standart ürün oranından hareketle... YOL: Fiili çıktı (ürün) miktarından hareketle... Önce kullanılması gereken (standart) malzeme miktarlarını bulmalıyız Sonra Standart Direkt Malzeme Maliyetlerini hesaplamalıyız Artık analize başlayabiliriz

1 Şarj için Standart Miktar YOL: Şarj sayısından hareketle... Eğer işletmenin Ocak ayında toplam kaç şarj yaptığı biliniyorsa iş kolaylaşır; 1 şarj için gerekli miktarlar şarj sayılarıyla çarpılarak toplam şarj için söz konusu olacak standart miktarlara ulaşılır. Direkt Malzeme 1 Şarj için Standart Miktar Şarj Sayısı (Ocak ayı) Standart Miktar (K) Kauçuk 600 kg 200 şarj 120.000 kg (M) Mısır Özü 300 kg 60.000 kg (Ş) Şeker 100 kg 20.000 kg Toplam Şarj 1.000 kg 200.000 kg

1 Şarj için Standart Oran Standart Girdi Miktarı 2. YOL: Standart ürün oranından hareketle... Eğer işletmenin Ocak ayında toplam kaç şarj yaptığı bilinmiyorsa iş zorlaşır; 1 şarj için gerekli miktarlar oran olarak ifade edilir. Standart ürün oranından hareketle; Ocak ayı fiili ürün miktarı olan 180.000 kg sakızı elde edebilmek için standart olarak kullanılması gereken toplam standart girdi miktarına (180.000 kg / 0,90 = 200.000 kg) ulaşılır. Sonra bu rakam oranlarla çarpılarak toplam şarj için söz konusu olacak standart miktarlara ulaşılır. DM 1 Şarj için Standart Oran Standart Girdi Miktarı Standart Miktar K (600/1000) % 60 200.000 kg 120.000 kg M (300/1000) % 30 60.000 kg Ş (100/1000) % 10 20.000 kg Top. (1000/1000) % 100

3. YOL: Fiili çıktı (ürün) miktarından hareketle... Eğer işletmenin Ocak ayında toplam kaç şarj yaptığı bilinmiyorsa iş zorlaşır; 1 şarj için gerekli miktarlar standart çıktının (900 kg) oranı olarak ifade edilir. Sonra bu oranlar Ocak ayı fiili ürün miktarı olan 180.000 kg ile çarpılarak toplam şarj için söz konusu olacak standart miktarlara ulaşılır. DM 1 Şarj için Standart Oran Fiili Çıktı (Ürün) Miktarı Standart Miktar K (600/900) % 66,66 180.000 kg 120.000 kg M (300/900) % 33,33 60.000 kg Ş (100/900) % 11,11 20.000 kg Top. (1000/900) % 111,11 200.000 kg Gördüğünüz gibi her 3 yolda bizi aynı Standart Miktar’lara götürüyor

Karşılaştırılabilir değil ! Direkt Malzeme Standart Miktar Fiyat Maliyet (K) Kauçuk 600 kg 20 YTL/kg 12.000 YTL (M) Mısır Özü 300 kg 40 YTL/kg (Ş) Şeker 100 kg 10 YTL/kg 1.000 YTL Toplam Şarj 1.000 kg 25.000 YTL 1 ŞARJ İÇİN... Karşılaştırılabilir değil ! Direkt Malzeme Fiili Miktar Fiyat Maliyet (K) Kauçuk 122.000 kg 19 YTL/kg 2.318.000 YTL (M) Mısır Özü 58.000 kg 42 YTL/kg 2.436.000 YTL (Ş) Şeker 17.000 kg 11 YTL/kg 187.000 YTL Toplam Şarj 197.000 kg 4.941.000 YTL OCAK AYI İÇİN...

Karşılaştırılabilir değil ! Direkt Malzeme Standart Miktar Fiyat Maliyet (K) Kauçuk 20 YTL/kg (M) Mısır Özü 40 YTL/kg (Ş) Şeker 10 YTL/kg Toplam Şarj Karşılaştırılabilir değil ! Direkt Malzeme Fiili Miktar Fiyat Maliyet (K) Kauçuk 122.000 kg 19 YTL/kg 2.318.000 YTL (M) Mısır Özü 58.000 kg 42 YTL/kg 2.436.000 YTL (Ş) Şeker 17.000 kg 11 YTL/kg 187.000 YTL Toplam Şarj 197.000 kg 4.941.000 YTL

Artık Karşılaştırılabilir Direkt Malzeme Standart Miktar Fiyat Maliyet (K) Kauçuk 120.000 kg 20 YTL/kg 2.400.000 YTL (M) Mısır Özü 60.000 kg 40 YTL/kg (Ş) Şeker 20.000 kg 10 YTL/kg 200.000 YTL Toplam Şarj 200.000 kg 5.000.000 YTL Artık Karşılaştırılabilir Direkt Malzeme Fiili Miktar Fiyat Maliyet (K) Kauçuk 122.000 kg 19 YTL/kg 2.318.000 YTL (M) Mısır Özü 58.000 kg 42 YTL/kg 2.436.000 YTL (Ş) Şeker 17.000 kg 11 YTL/kg 187.000 YTL Toplam Şarj 197.000 kg 4.941.000 YTL

Fiili DMM – Standart DMM İSTENEN: İşletmenin Ocak ayı Direkt Malzeme Maliyetlerini analiz ediniz. DMM Toplam Farkı Fiili DMM – Standart DMM DM Fiili Maliyet Standart FARK A/L K 2.318.000 YTL 2.400.000 YTL - 82.000 YTL/ay L M 2.436.000 YTL 36.000 YTL/ay A Ş 187.000 YTL 200.000 YTL - 13.000 YTL/ay Top. 4.941.000 YTL 5.000.000 YTL - 59.000 YTL/ay

Fiili DMM – Standart DMM İSTENEN: İşletmenin Ocak ayı Direkt Malzeme Maliyetlerini analiz ediniz. DMM Toplam Farkı Fiili DMM – Standart DMM - 59.000 YTL/ay (L) DMM Miktar Farkı DMM Fiyat Farkı

a) MİKTAR FARKI: (FM - SM) x SF DM Fiili Miktar Standart Fark Fiyat Miktar Farkı A/L K 122.000 kg 120.000 kg 2.000 kg 20 YTL/kg 40.000 YTL/ay A M 58.000 kg 60.000 kg - 2.000 kg 40 YTL/kg - 80.000 YTL/ay L Ş 17.000 kg 20.000 kg - 3.000 kg 10 YTL/kg - 30.000 YTL/ay Top. 197.000 kg 200.000 kg - 70.000 YTL/ay b) FİYAT FARKI: (FF - SF) x FM DM Fiili Fiyat Standart Fark Miktar Fiyat Farkı A/L K 19 YTL/kg 20 YTL/kg - 1 122.000 kg - 122.000 YTL/ay L M 42 YTL/kg 40 YTL/kg 2 58.000 kg 116.000 YTL/ay A Ş 11 YTL/kg 10 YTL/kg 1 17.000 kg 17.000 YTL/ay Top. 11.000 YTL/ay

Fiili DMM – Standart DMM İSTENEN: İşletmenin Ocak ayı Direkt Malzeme Maliyetlerini analiz ediniz. DMM Toplam Farkı Fiili DMM – Standart DMM - 59.000 YTL/ay (L) DMM Miktar Farkı DMM Fiyat Farkı - 70.000 YTL/ay (L) 11.000 YTL/ay (A)

Fiili DMM – Standart DMM İSTENEN: İşletmenin Ocak ayı Direkt Malzeme Maliyetlerini analiz ediniz. DMM Toplam Farkı Fiili DMM – Standart DMM - 59.000 YTL/ay (L) DMM Miktar Farkı DMM Fiyat Farkı - 70.000 YTL/ay (L) 11.000 YTL/ay (A) DMM Karışım Farkı DMM Ürün Farkı

1 Şarj için Standart Oran c) KARIŞIM FARKI: (FK - SK) x SF DM Fiili Karışım Standart Fark Fiyat Miktar Farkı A/L K 122.000 kg 20 YTL/kg M 58.000 kg 40 YTL/kg Ş 17.000 kg 10 YTL/kg Top. 197.000 kg DM Standart Miktar 1 Şarj için Standart Oran Fiili Girdi Miktarı Karışım K 600 kg (600/1000) % 60 197.000 kg 118.200 kg M 300 kg (300/1000) % 30 59.100 kg Ş 100 kg (100/1000) % 10 19.700 kg Top. 1.000 kg (1000/1000) % 100

1 Şarj için Standart Oran c) KARIŞIM FARKI: (FK - SK) x SF DM Fiili Karışım Standart Fark Fiyat Karışım Farkı A/L K 122.000 kg 118.200 kg 3.800 20 YTL/kg 76.000 YTL/ay A M 58.000 kg 59.100 kg - 1.100 40 YTL/kg - 44.000 YTL/ay L Ş 17.000 kg 19.700 kg - 2.700 10 YTL/kg - 27.000 YTL/ay Top. 197.000 kg 5.000 YTL/ay DM Standart Miktar 1 Şarj için Standart Oran Fiili Girdi Miktarı Karışım K 600 kg (600/1000) % 60 197.000 kg 118.200 kg M 300 kg (300/1000) % 30 59.100 kg Ş 100 kg (100/1000) % 10 19.700 kg Top. 1.000 kg (1000/1000) % 100

d1) ÜRÜN FARKI: (BÜ - FÜ) x Ortalama Standart Çıktı Maliyeti d2) ÜRÜN FARKI: (Fiili Girdi Ort.St.Mal. – Fiili Çıktı Ort.St.Mal.)

d1) ÜRÜN FARKI: (BÜ - FÜ) x Ortalama Standart Çıktı Maliyeti = (177.300 kg/ay – 180.000 kg/ay) x 27,78 YTL/kg = (- 2.700 kg/ay) x 27,78 YTL/kg = - 75.000 YTL/ay (L) d2) ÜRÜN FARKI: (Fiili Girdi Ort.St.Mal. – Fiili Çıktı Ort.St.Mal.)

Beklenen Ürün : Fiili Girdi x Standart Çıktı Oranı d1) ÜRÜN FARKI: (BÜ - FÜ) x Ortalama Standart Çıktı Maliyeti = (177.300 kg/ay – 180.000 kg/ay) x 27,78 YTL/kg = (- 2.700 kg/ay) x 27,78 YTL/kg = - 75.000 YTL/ay (L) Beklenen Ürün : Fiili Girdi x Standart Çıktı Oranı = 197.000 kg/ay x % 90 = 177.300 kg/ay d2) ÜRÜN FARKI: (Fiili Girdi Ort.St.Mal. – Fiili Çıktı Ort.St.Mal.)

Beklenen Ürün : Fiili Girdi x Standart Çıktı Oranı d1) ÜRÜN FARKI: (BÜ - FÜ) x Ortalama Standart Çıktı Maliyeti = (177.300 kg/ay – 180.000 kg/ay) x 27,78 YTL/kg = (- 2.700 kg/ay) x 27,78 YTL/kg = - 75.000 YTL/ay (L) Beklenen Ürün : Fiili Girdi x Standart Çıktı Oranı = 197.000 kg/ay x % 90 = 177.300 kg/ay Ortalama Standart Çıktı Maliyeti : Standart Maliyet / Standart Çıktı Miktarı = 25.000 YTL / 900 kg = 27,78 YTL/kg d2) ÜRÜN FARKI: (Fiili Girdi Ort.St.Mal. – Fiili Çıktı Ort.St.Mal.)

Beklenen Ürün : Fiili Girdi x Standart Çıktı Oranı d1) ÜRÜN FARKI: (BÜ - FÜ) x Ortalama Standart Çıktı Maliyeti = (177.300 kg/ay – 180.000 kg/ay) x 27,78 YTL/kg = (- 2.700 kg/ay) x 27,78 YTL/kg = - 75.000 YTL/ay (L) Beklenen Ürün : Fiili Girdi x Standart Çıktı Oranı = 197.000 kg/ay x % 90 = 177.300 kg/ay Ortalama Standart Çıktı Maliyeti : Standart Maliyet / Standart Çıktı Miktarı = 25.000 YTL x 900 kg = 27,78 YTL/kg d2) ÜRÜN FARKI: (Fiili Girdi Ort.St.Mal. – Fiili Çıktı Ort.St.Mal.) = (197.000 kg/ay x 25,00 YTL/kg) – (180.000 kg/ay x 27,78 YTL/kg) = 4.925.000 YTL/ay – 5.000.000 YTL/ay = - 75.000 YTL/ay (L)

Beklenen Ürün : Fiili Girdi x Standart Çıktı Oranı d1) ÜRÜN FARKI: (BÜ - FÜ) x Ortalama Standart Çıktı Maliyeti = (177.300 kg/ay – 180.000 kg/ay) x 27,78 YTL/kg = (- 2.700 kg/ay) x 27,78 YTL/kg = - 75.000 YTL/ay (L) Beklenen Ürün : Fiili Girdi x Standart Çıktı Oranı = 197.000 kg/ay x % 90 = 177.300 kg/ay Ortalama Standart Çıktı Maliyeti : Standart Maliyet / Standart Çıktı Miktarı = 25.000 YTL x 900 kg = 27,78 YTL/kg d2) ÜRÜN FARKI: (Fiili Girdi Ort.St.Mal. – Fiili Çıktı Ort.St.Mal.) = (197.000 kg/ay x 25,00 YTL/kg) – (180.000 kg/ay x 27,78 YTL/kg) = 4.925.000 YTL/ay – 5.000.000 YTL/ay = - 75.000 YTL/ay (L) Ortalama Standart Girdi Maliyeti : Standart Maliyet / Standart Girdi Miktarı = 25.000 YTL / 1.000 kg = 25,00 YTL/kg

Fiili DMM – Standart DMM İSTENEN: İşletmenin Ocak ayı Direkt Malzeme Maliyetlerini analiz ediniz. DMM Toplam Farkı Fiili DMM – Standart DMM - 59.000 YTL/ay (L) DMM Miktar Farkı DMM Fiyat Farkı - 70.000 YTL/ay (L) 11.000 YTL/ay (A) DMM Karışım Farkı DMM Ürün Farkı 5.000 YTL/ay (A) - 75.000 YTL/ay (L)

ÖRNEK: SAKIZ ÜRETİM İŞLETMESİ İşletmenin Ocak ayında ürettiği 180.000 kg’lık sakıza ilişkin bilgilerinin bir kısmı aşağıdaki gibidir: AÇIKLAMA Fiili Standart Direkt İşçilik Ücreti 1.010 YTL/DİS 1.000 YTL/DİS Direkt İşçilik Süresi 1.900 DİS/ay 10 DİS/şarj Her şeyden önce verilen bilgilerin öncelikle karşılaştırılabilir olup olmadığını kontrol etmeliyiz. Gördüğünüz gibi Fiili DİS Ocak ayı bazında olduğu halde Standart DİS 1 şarj için gerekli çalışma zamanını ifade etmektedir. Dolayısıyla bizim öncelikle bu üretim için gerekli Standart Süre’yi hesaplamamız gerekir. Bunun da 3 yolu vardır:

Gördüğünüz gibi her 3 yolda bizi aynı Standart Süre’lere götürüyor YOL: Şarj sayısından hareketle... Standart Süre = Şarj başına SS x Şarj Sayısı = 10 DİS/şarj x 200 Şarj/ay = 2.000 DİS/ay 2. YOL: Standart girdi miktarından hareketle... Standart Süre = (Ş.B. SS x Standart Girdi) / Ş.B.Standart Girdi = (10 DİS/şarj x 200.000 kg/ay) / 1.000 kg/şarj = 2.000 DİS/ay 3. YOL: Fiili çıktı (ürün) miktarından hareketle... Standart Süre = (Ş.B. SS x Fiili Çıktı) / Ş.B.Standart Çıktı = (10 DİS/şarj x 180.000 kg/ay) / 900 kg/şarj = 2.000 DİS/ay Gördüğünüz gibi her 3 yolda bizi aynı Standart Süre’lere götürüyor

Fiili DİM – Standart DİM İSTENEN: İşletmenin Ocak ayı Direkt İşçilik Maliyetlerini analiz ediniz. DİM Toplam Farkı Fiili DİM – Standart DİM AÇIKLAMA Fiili Standart Direkt İşçilik Ücreti 1.010 YTL/DİS 1.000 YTL/DİS Direkt İşçilik Süresi 1.900 DİS/ay 2.000 DİS/ay Direkt İşçilik Maliyetleri 1.919.000 YTL/ay 2.000.000 YTL/ay DİM Toplam Farkı = Fiili DİM – Standart DİM = 1.919.000 YTL/ay – 2.000.000 YTL/ay = - 81.000 YTL/ay (L)

Fiili DİM – Standart DİM İSTENEN: İşletmenin Ocak ayı Direkt İşçilik Maliyetlerini analiz ediniz. DİM Toplam Farkı Fiili DİM – Standart DİM - 81.000 YTL/ay (L) DİM Süre Farkı DİM Ücret Farkı

a) DİM Süre Farkı = (FS - SS) x SÜ = (1.900 DİS/ay – 2.000 DİS/ay) x 1.000 YTL/DİS = - 100.000 YTL/ay (L) b) DİM Ücret Farkı = (FÜ - SÜ) x FS = (1.010 YTL/DİS – 1.000 YTL/DİS) x 1.900 DİS/ay = 19.000 YTL/ay (A)

Fiili DİM – Standart DİM İSTENEN: İşletmenin Ocak ayı Direkt İşçilik Maliyetlerini analiz ediniz. DİM Toplam Farkı Fiili DİM – Standart DİM - 81.000 YTL/ay (L) DİM Süre Farkı DİM Ücret Farkı - 100.000 YTL/ay (L) 19.000 YTL/ay (A)

Fiili DİM – Standart DİM İSTENEN: İşletmenin Ocak ayı Direkt İşçilik Maliyetlerini analiz ediniz. DİM Toplam Farkı Fiili DİM – Standart DİM - 81.000 YTL/ay (L) DİM Süre Farkı DİM Ücret Farkı - 100.000 YTL/ay (L) 19.000 YTL/ay (A) DİM Verimlilik Farkı DİM Ürün Farkı

c) DİM Verimlilik Farkı = (FS - BS) x SÜ BS: Beklenen Süre = (Ş.B. SS x Beklenen Ürün) / Ş.B. Standart Ürün (Çıktı) = (10 DİS/şarj x 177.300 kg/ay) / 900 kg/şarj = 1.970 DİS/ay BÜ: Beklenen Ürün = Fiili Girdi Miktarı x Standart Ürün Oranı = 197.000 kg/ay x % 90 = 177.300 kg/ay c) DİM Verimlilik Farkı = (FS - BS) x SÜ = (1.900 DİS/ay – 1.970 DİS/ay) x 1.000 YTL/DİS = - 70.000 YTL/ay (L) b) DİM Ürün Farkı = (BS - SS) x SÜ = (1.970 DİS/ay – 2.000 DİS/ay) x 1.000 YTL/DİS = - 30.000 YTL/ay (L)

Fiili DİM – Standart DİM İSTENEN: İşletmenin Ocak ayı Direkt İşçilik Maliyetlerini analiz ediniz. DİM Toplam Farkı Fiili DİM – Standart DİM - 81.000 YTL/ay (L) DİM Süre Farkı DİM Ücret Farkı - 100.000 YTL/ay (L) 19.000 YTL/ay (A) DİM Verimlilik Farkı DİM Ürün Farkı - 70.000 YTL/ay (A) - 30.000 YTL/ay (L)

ÖRNEK: SAKIZ ÜRETİM İŞLETMESİ İşletmenin Ocak ayında ürettiği 180.000 kg’lık sakıza ilişkin Fiili GİM 4.850.000 YTL/ay olarak gerçekleşmiştir. GİM Bütçe bilgileri ise aşağıdaki gibidir: Normal Kapasite 2.500 DİS/ay GİM Değişken Yükleme Oranı 1.000 YTL/DİS GİM Sabit Yükleme Oranı GİM Yükleme Oranı 2.000 YTL/DİS Verilen bilgilerden İşletmenin BÜTÇE FORMÜLÜ’ nü aşağıdaki gibi oluşturabiliriz: ..... Bütçelenen GİM : = Top.Büt.Sab.GİM + (Br.Büt.Değ.GİM x ..... Kapasite) = 2.500.000 YTL/ay + (1.000 YTL/DİS x .....)

Fiili GİM – Standart GİM İSTENEN: İşletmenin Ocak ayı Genel İmalat Maliyetlerini analiz ediniz. GİM Toplam Farkı Fiili GİM – Standart GİM GİM Toplam Farkı = Fiili GİM – Standart GİM = 4.850.000 YTL/ay – 4.000.000 YTL/ay = 850.000 YTL/ay (A) Standart GİM = GİM Yükleme Oranı x SS = 2.000 YTL/DİS x 2.000 DİS/ay = 4.000.000 YTL/ay

Kontrol Edilebilir Farkı İSTENEN: İşletmenin Ocak ayı Genel İmalat Maliyetlerini analiz ediniz. GİM Toplam Farkı Fiili GİM – Standart GİM 850.000 YTL/ay (A) GİM Kontrol Edilebilir Farkı GİM Hacim Farkı

Kontrol Edilebilir Farkı İSTENEN: İşletmenin Ocak ayı Genel İmalat Maliyetlerini analiz ediniz. GİM Toplam Farkı Fiili GİM – Standart GİM 850.000 YTL/ay (A) GİM Kontrol Edilebilir Farkı GİM Hacim Farkı GİM Ürün Farkı

a) GİM Kontrol Edilebilir Farkı = (FGİM – BSBGİM) = 4.850.000 YTL/ay – 4.470.000 YTL/ay = 380.000 YTL/ay (A) BSBGİM = Top.Büt.Sab.GİM + (Br.Büt.Değ.GİM x Beklenen Süre) = 2.500.000 YTL/ay + (1.000 YTL/DİS x 1.970 DİS/ay) = 4.470.000 YTL/ay b) GİM Hacim Farkı = (BSBGİM - BGİM) = 4.470.000 YTL/ay – 3.940.000 YTL/ay = 530.000 YTL/ay (A) Beklenen GİM = GİM Yükleme Oranı x BS = 2.000 YTL/DİS x 1.970 DİS/ay = 3.940.000 YTL/ay

c) GİM Ürün Farkı = (BGİM – SGİM) = 3.940.000 YTL/ay – 4.000.000 YTL/ay = - 60.000 YTL/ay (L) Standart GİM = GİM Yükleme Oranı x SS = 2.000 YTL/DİS x 2.000 DİS/ay = 4.000.000 YTL/ay

Kontrol Edilebilir Farkı İSTENEN: İşletmenin Ocak ayı Genel İmalat Maliyetlerini analiz ediniz. GİM Toplam Farkı Fiili GİM – Standart GİM 850.000 YTL/ay (A) GİM Kontrol Edilebilir Farkı GİM Hacim Farkı 380.000 YTL/ay (A) 530.000 YTL/ay (A) GİM Ürün Farkı - 60.000 YTL/ay (L)

HAFTAYA... Konu: Bileşik İmalatta Maliyetleme Ödev: Problem 5.3