MAÇ ANADOLU LİSESİ ZEYNEP HATUN ÜNAL ERGENLİK DÖNEMİ MAÇ ANADOLU LİSESİ ZEYNEP HATUN ÜNAL
ERGENLİK ; Buluğ çağı Delikanlılık Gençlik çağı olarak da bilinmektedir.
Ergenlik Hızlı büyüme ve gelişmenin olduğu, Kız-erkek cinsel özelliklerinin belirlendiği ilk gençlik dönemini kapsar ERGENLİK yaşamın ilk iki yılı dışında, büyüme ve olgunlaşmayla ilgili en yoğun değişimlerin yaşandığı bir gelişme dönemidir.
Ergenlik Dönemi Nasıl Başlar? Endokrin bezlerinin damarlara hormon salgılamasıyla birlikte ergenlik dönemi biyolojik olarak başlar, Kandaki hormonlar erinlik süreci olarak bilinen bedensel ve cinsel değişimleri başlatır ergenlik dönemi, fizyolojik değişikliklerin ortaya çıktığı erinlik dönemi ile başlar.
Erinlik dönemi: Ergenliğe bir temel hazırlayan, İnsanın cinsiyet yeteneklerini kazandığı, Bir yönden çocukluk, diğer yönden ergenlikle çakışan, Kısa ve çabuk bir değişme dönemidir
ERGENLİK, ÖNCELİKLE BİR FİZYOLOJİK DEĞİŞİM DÖNEMİDİR. BU DEĞİŞİM; DUYGUSAL, SOSYAL VE ZİHİNSEL OLGUNLUĞA ELVERİŞLİ BİR TEMEL HAZIRLAR..
Çocukluktan yetişkinliğe geçiş dönemi olan ergenlik 12-21 yaşlarını kapsar ERGENLİK DÖNEMİNDE FİZİKSEL GELİŞİMİN İKİ BOYUTU BULUNMAKTADIR: 1. CİNSEL GELİŞİM 2. BEDENSEL GELİŞİM
1. CİNSEL GELİŞİM: HORMONLAR Hormonlar, ergenlik döneminde bedensel ve cinsel gelişmeyi başlatırlar Beynin hipotalamus bölgesinden gelen uyarılarla hipofiz bezi hormonlar salgılamaya başlar Hipofiz bezinden gelen uyarılar doğrultusunda cinsiyet bezleri ve adrenal bez korteksi aktif hale gelir
Cinsiyet Hormonları: Östrojen Ve progesteron (Kadın cinsiyet hormonları) Testesteron (Erkek cinsiyet hormonu )
Ergenin Fiziksel Değişiminde Hormonların Rolü: Testeron hormonu erkeklerde tüylenme, ses değişimi, cinsel organlar ve iskelet gelişimini etkiler
ERGENLİK DÖNEMİNDE ERKEKLERDE GÖRÜLEN ÖZELLİKLER Cinsel organlarda büyüme Kasık kıllanması Koltuk altı kıllanması Sakal ve bıyık oluşumu Ses değişimi Boşalma
2. BEDENSEL GELİŞİM: Boy gelişimi Boy uzaması, özellikle 11-16 yaşlarında hızlanır. Daha sonra yavaşlayarak 18-20 yaşlarına kadar sürer. Büyüme: Bedende büyüme tüm organlarda değişik hızla gerçekleşir. Önce eller ve ayaklar büyür. Yüzde önce burun ve çene büyür.
BÜYÜMEDE CİNSİYET FAKTÖRÜ: Erkekler ve kızlar için büyüme farklı zamanlarda başlamaktadır. Ortalama olarak kızlar büyümeye erkeklerden 2 yıl önce başlarlar ve büyüme sürecini erklerden daha önce tamamlarlar. Boyun uzamasıyla birlikte ağırlık da artar. Yaklaşık 14 yaşlarına kadar kızlar erkeklerden daha fazla kilo alırlar. Daha sonra erkekler kızları geçer
Beden şekli ve oranları: Çocukluk döneminde erkek ve kızların bedenlerinde şekil açısından çok az fark varken, ergenlik döneminde bu farklılıkların giderek arttığı görülür. Ergenlik döneminde erkeklerin bacakları düz, kalçaları dar, omuzları geniştir.
Büyümeye bağlı sorunlar: Ergenlik dönemi öncesinde uzamaya başlayan kol ve bacaklar ergenin vücudunda bir orantısızlık yaratır. Erinlik döneminde vücudunda meydana gelen büyümeye uyum sağlamaya çalışan ergenin davranışlarında sakarlıklar görülür. Çünkü büyümesini sürdüren ergenin davranışları kendi kontrolünden çıkmıştır
Kilo ile ilişkili sorunlar: Kilo kaybı (aneroksiya nevroza) Dış görünüşleriyle aşırı ilgili olan ergenler, şişmanlamaktan kaygılandıkları için yemeyi reddetme veya aldıkları herhangi bir besini kusma eğilimine girişebilmektedir. Aşırı şişmanlık (obezite) Ergenlerin en sevdikleri yiyeceklerin yüksek kalorili yiyecekler olması onların aşırı kilo alma riskini arttırmaktadır
Hormonlarla ilişkili sorunlar Aşırı terleme, Deride yağlanma, Vücut ve yüzde sivilcelenme görülür. Bu da ergenin bedeninden memnuniyetsizlik duymasına yol açar
Ergenlik Döneminde Temizlik Ter ve yağ bezlerinin hızlı çalışması sebebiyle ergenler sık sık duş almaya ihtiyaç duyarlar. Tüylenme, vücutta meydana gelen kötü kokular ve vücut temizliğine özen göstermeleri önemlidir. Ergenlerin kendilerine özel temizlik malzemeleri olmalıdır.
Ergenlikte Kılların Oluşumu Ergenlikle birlikte koltuk altında ve cinsel bölgelerde yumuşak kıllar görünmeye başlayacaktır. Bu kıllar zaman içinde sık ve kıvrımlı bir şekle girecektir. Cinsel bölgelerdeki kıllanmalar ile birlikte kol altlarında ve bacakların üzerinde de kıllar görünecektir. Vücutta görülen bu kıllar, ıslak traş ve tüy dökücü kremler kullanılarak temizlenmelidir. Bu durum vücut temizliği açısından önemlidir.
Erkeklerde Vücut ağırlığı 7-20 kg artar. Boyları 10-30 cm uzar Erkeklerde Vücut ağırlığı 7-20 kg artar. Boyları 10-30 cm uzar. Ses çatallaşmaya başlayarak erkeğe has biçimde kalınlaşır. Deri yağlanır ve sivilce çıkar. Pubertal atılım adı verilen boyca uzama, hacimce irileşme başlar. Kas dokusu artarak vücuda iri erkeksi görünüm verir. Yüz, kollar, genital alan, göğüs ve bacaklar erkeğe has biçimde tüylenir.
Androjen (erkeklik hormonu) salgısının zirve yapması nedeniyle penis ve testisler olgunlaşmaya başlar. Bu da peniste erektilite (ereksiyon) ve uyarılabilme (excitability) kabiliyeti artar, testisler erkek gamet (üreme hücresi) olan spermleri üretmeye başlar.Kızlara büyük ilgi duyar ve bu ilgisini onlara yansıtır.Kendi zihinlerinde duygusal çatışmalara girerler ve sıkıntıya düşerler.
ERGENLİKTE GÖRÜLEN HASTALIKLAR Alt ve üst genital sistem enfeksiyonları İleri derecede zayıflama / Kilo alma Aşırı tüylenme Göğüslerde gelişim bozukluğu AIDS ve cinsel temasla geçen hastalıklar Uyuşturucu bağımlılığı Cinsel taciz Kasık ağrısı
ERGENLİKTE KARŞILAŞILAN RUHSAL VE BEDENSEL SORUNLAR İÇİN BAŞVURULACAK YERLER 1. Basamak: Okulda; - Okul doktoru, - Özel eğitimli hemşire, - Rehber öğretmen. 2. Basamak: Bu amaca göre düzenlenmiş; - AÇSAP merkezleri, - Tüm hastanelerin poliklinikleri. 3. Basamak: Adolesan Jinekoloji Klinikleri - Üniversite, Eğitim ve Araştırma hastaneleri - Çocuk Psikiyatristi ve Psikiyatri Poliklinikleri
Sakınmam gereken tehlikeler (alkol, sigara, uyuşturucu, sorumsuz cinsel ilişki, şiddet) Hedeflerim (eğitim, kariyer, yaşam kalitesi) Kendime karşı sorumluluklarım Yeteneklerim ve becerilerim Değer ve yaklaşımlarım (tutumlarım) Cinsellikle ilgili bilgilerim ve gereksinimlerim Duygusal gereksinimlerim (sevgi, ilgi, empati) Fiziksel gereksinimlerim (beslenme, barınma, hareketlilik BEN - BEN - BEN - Toplumsal gereksinimlerim (Ev ve okuldaki ilişkilerim)
Ergenlik dönemi genel itibariyle kendinizi yalnız, umutsuz, özgüveni düşük ve sıkıntılı hissettiğiniz bir dönemdir. Bunlar bedensel, hormonsal ve ruhsal değişimin beraberinde getirdiği bir sonuçtur.Bu durumun normal ve geçici bir süreç olduğunu sizinle birlikte tüm akranlarınızda yaşandığını düşünerek kendinizi endişelerden uzak tutmaya çalışın.
REHBERLİK SERVİSİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER