Elektrokimya Kimyasal olaylardan yararlanarak elektrik enerjisi elde etmeyi yada elektrik enerjisinden yararlanarak kimyasal olayları gerçekleştirmeyi inceler.

(YÜKSELTGENME-İNDİRGENME TEPKİMELERİ) REDOKS TEPKİMELERİ (YÜKSELTGENME-İNDİRGENME TEPKİMELERİ) Reaksiyona giren maddeler arasında elektron alışverişi varsa buna redoks tepkimeleri denir. Redoks, yükseltgenme (elektron verme) ve indirgenme (elektron alma) olaylarının birleşimidir. e- veren atom kendisi yükseltgenirken karşısındakini indirgediğinden dolayı indirgendir. e- alan atom kendisi indirgenirken karşısındakini yükseltgediği için yükseltgendir.

Yükseltgenme (e- verme) İndirgenme (e- alma) Not: Giren ve ürünlerin yükleri toplamı birbirine eşittir (Yük denkliği).

ATOM YÜKÜNÜ BULMA KURALLARI (DEĞERLİK-YÜKSELTGENME BASAMAĞI)

Örnekler:

Redoks Soruları CrO4-2 + 8H+ + 3e- Cr+3 + 4H2O Tepkimesinde, Yükseltgen madde: ……………, İndirgen madde:…………. 2) P + HNO3 + H2O H3PO4 + NO ………………. yükseltgenmiştir. ……………….. indirgendir.

Redoks Denklemlerinin Denkleştirilmesi ikiye ayrılır: A. Nötr Tepkimelerinin Denkleştirilmesi 1.Değerlik (yük) değiştiren elementler tespit edilerek her iki taraftaki değerlikleri bulunur. Her atomun yükü bulunmalıdır. 2.Tepkimede alınan verilen e- sayısı uygun bir katsayı ile eşitlenir (Genellikle çaprazlanır). 3.Sonra diğer atomların sayıları da eşitlenir.

* Katsayılar çaprazlanarak yerleştirilir. SORULAR P + HNO3 + H2O H3PO4 + NO * Katsayılar çaprazlanarak yerleştirilir.

Cu + HNO3 Cu(NO3)2 + NO2 + H2O Tepkimesini denkleştiriniz. 3) Al + H2SO4 Al2(SO4)3 + H2S + H2O Tepkimesini denkleştiriniz.

4) KMnO4 + HCl KCl + MnCl2 + Cl2 + H2O

B. İYON (ASİDİK YADA BAZİK ORTAMDAKİ) TEPKİMELERİNİN DENKLEŞTİRİLMESİ Nötr tepkimeler için yukarıda anlatılanlara ek olarak aşağıdaki kurallara dikkat edilir. Tepkime iyon tepkimesi ise H+ yada OH- iyonları ekleyerek yük denkliği sağlanır. Ortam asidikse, H+, bazikse, OH- kullanılır. H sayısı eksik olan tarafa yeteri kadar H2O konularak tepkime denkleştirilmiş olur. Not: Öncelikle ürünlerdeki değerlik değiştirenlerin katsayıları denkleştirilir.

SORULAR Aşağıdaki iyon tepkimelerini denkleştiriniz. MnO4 + I- Mn+2 + I2 (Asidik ortam) * Katsayılar çaprazlama yerleştirilir. * Yük denkliğine bakılır

2) Ag + NO3- + H2O Ag+ + NO + OH-

3) Sb2S3 + NO3- Sb2O5 + SO4-2 + NO2 (Asidik)