Tıp Fakültelerinde Kriz Yönetimi (Artan Öğrenci sayıları) Prof. Dr. Figen Doran Çukurova üniversitesi Tıp Fakültesi

Tüm sağlık politikalarının tıp eğitimi ile ilişkilendirilmesi gereği artık tartışılmaz bir görüştür. Tıp Fakülteleri sayısı hızla artmaktadır. Tıp Fakültesi öğrenci sayısı hızla artmaktadır. Tıp Eğitimi Anabilim Dalları üzerinde baskı mevcuttur. Tam Gün Yasası ile tıp fakültelerinden öğretim üyesi kaybı kaçınılmazdır.

Tıp Eğitimi sağlık politikaları ile etkileşim içindedir. Sağlık politikalarıSağlık sistemlerinin belirlenmesi Sağlık sistemleri Tıp eğitim modelleri Tıp Eğitim ModelleriToplumda değişim Yeni sağlık politikalarının belirlenmesi Toplum gereksinmeleri ve ekonomik sistemile ilişkilendirme(gelişmişlik düzeyi ve refahın paylaşılması)

Sağlık Politikası oluşturmada Öncelikler: Sağlık sistemi ve tıp eğitimi programlarının tasarlanmasında izlenecek akış şeması: Toplum sağlık gereksinimlerinin analizi Öncelikli sorunların araştırılması Maliyet etkinliklerinin araştırılması Bunlar temelinde programların geliştirilmesi

Eğitim olanaklarının dikkate alınarak eğitim programının oluşturulması Toplum tabanlı Hastane destekli Aktif öğrenme süreci Toplumun denetleme ve değerlendirmesi Eksiklerin saptanması Yeni sağlık politikalarının oluşturulması HİZMET BÜTÜNLÜĞÜ ve SÜREKLİLİK

Tıp eğitimi alacak öğrenci sayısının belirlenmesi Ülke Nüfusu Hekim sayısı Tıp fakültesi sayısı Sağlık İnsan Gücü Planlaması

Sağlık Bakanlığı Mart 2008 Verileri Ülkemizde bulunan hekim sayısı:103.177 100.000 başına düşen hekim sayısı 146.14 Avrupa Birliği üyesi ülkelerde bu rakam 317.7 Genel olarak Avrupa’da 338.12

Türkiye’de Tıp Fakültesi Sayısı Toplam rakam : 66 Öğrenci Alan :55 1.44 Milyon kişiye bir tıp fakültesi(öğrenci alan tıp fakülteleri esas alındığında) 1.1 milyon kişiye bir tıp fakültesi( tüm tıp fakülteleri esas alındığında)

Hekim sayısı Artışı OECD raporları: Son 15 yılda en hızlı artışı yaşayan ülke Nüfus başına düşen tıp fakültesi çok yüksek Öğretim üyesi/ öğrenci oranları: ‘’Türkiye’de çok fazla sayıda öğretim üyesi var’’ görüşü

Türkiye’de Durum Tıp Fakültesi Öğretim üye Öğrenci (yeni alınan) Abant İzzet Baysal 83 75 Adıyaman --- 30 Adnan Menderes 155 120 Afyon Kocatepe 96 90 Akdeniz 279 200 Ankara 446 260 Atatürk 187 150 Balıkesir 24 40 Bozok 9 40 Celal Bayar 175 120 Cumhuriyet 170 150 Çanakkale 4 60

Tıp Fakültesi Öğretim üye Öğrenci (yeni alınan) Çukurova 271 210 Dicle 218 100 Dokuz Eylül 355 220 Dumlupınar --- 25 Düzce 93 75 Ege 433 280 Erciyes 243 300 Erzincan --- 20 Esk. Osmangazi 215 150 Fırat 151 100 Gazi 397 300 Gaziantep 182 150

Tıp Fakültesi Öğretim üye Öğrenci (yeni alınan) Gazi Osman Paşa 90 40 Giresun 4 20 Hacettepe(İng+Türk) 458 290 Kastamonu --- 40 Harran 74 60 İnönü 181 120 İstanbul(Cerrah+ İst) 976 725 Kafkas 22 20 Kahraman Maraş 70 40 KTÜ 190 175 Kırıkkale 108 8 Kocaeli 204 108

Tıp Fakültesi Öğretim üye Öğrenci (yeni alınan) Marmara 212 125 Mersin 179 150 Muğla 11 --- M.Kemal 95 100 N. Kemal 29 30 19 Mayıs 281 150 Ordu 2 --- Pamukkale 189 110 Rize 58 50 Sakarya --- 25 Selçuk 285 100 Meram 170 S. Demirel 160 150 Trakya 188 150

Tıp Fakültesi Öğretim üye Öğrenci (yeni alınan) Uludağ 254 215 Yüzüncü Yıl 106 70 Zonguldak 125 80 TOPLAM 8786 6760 6760x6=40.560 40.560-175=40485 40.485:8781=4.5

Dünya’da Öğretim üyesi/Tıp Öğrencisi Oranları Ülkeler arası, aynı ülkede fakülteler arası değişiklikler Afrika 5.42 Amerika 2.50 Avrupa 3.31 Güneydoğu Asya 2.42 Batı Pasifik 1.96 Ülkemiz(öğrenci sayısı artışından önce 3.6) Dünya ortalaması 2.72

Bazı tıp fakültelerinde 2008 yılında öğrenci sayısı artış oranları Abant İzzet Baysal %24 Adnan Menderes %25 Akdeniz %17 Ankara %10 Atatürk %20 Çanakkale %32 Çukurova %42 Dokuz Eylül %43 Erciyes %39 Esk. Osmangazi %25 Gazi %50

Bazı tıp fakültelerinde 2008 yılında öğrenci sayısı artış oranları Gaziantep %49 Hacettepe(Türkçe) %49 Hacettepe(İng) %39 İnönü %50 Cerrahpaşa %22 İstanbul Tıp %12 KTÜ %70 Kırıkkale %19 Mersin %67 19 Mayıs %25 Pamukkale %20

Bazı tıp fakültelerinde 2008 yılında öğrenci sayısı artış oranları Selçuk Meram %59 Selçuklu Tıp %50 Süleyman Demirel %25 Trakya %63 Uludağ %17 Yüzüncü Yıl %16 Zonguldak %38

Dünyada Tıp Fakültesi Sayıları İngiltere 2.54 milyon kişiye bir tıp fak. Kanada  1.91 milyon kişiye bir tıp fak Japonya 1.57 milyon kişiye bir tıp fak ABD  2.16 milyon kişiye bir tıp fak Afrika  9.09 milyon kişiye bir tıp fak

Brezilya Örneği 1960: Tıp fakültesi sayısı 30 1988 Tıp fakültesi sayısı 78 2004 Tıp fakültesi sayısı 112 Bu yıllar arasında sağlık göstergelerinde hiçbir düzelme olmamış

Hindistan örneği: 258 tıp okulu var. Yılda 27.676 mezun veriyor. Bunların 1/3’ü çalışmak için yurt dışına gidiyor, geri dönmüyor. Ülkenin sağlık göstergeleri bozuk.

Sorun, hekim sayısı değil bölgeler arası dengesizliklerdir. Ayrıca tıp fakültesi öğretim üyelerinin ders yükü yalnızca tıp fakülteleri ile sınırlı değildir. Örn: Çukurova Tıp Fak. de: Anatomi 1083 saat, histoloji 206 saat, fizyoloji 606 saat, radyodiagnostik 1303 saat, biyoistatistik 448 saat, farmakoloji 392 saat, acil tıp 506 saat fakülte dışında yıllık ders yüküne sahiptir.

Öğrenci sayısı artarken öğretim üyesi sayısı giderek azalıyor! 2001-2002 Tıp fakültesi sayısı 40 Yeni öğrenci sayısı 4800 Toplam öğrenci sayısı 31.700 mezun öğrenci sayısı 4700 Öğretim üyesi sayısı 6700

2005-2006 Tıp fakültesi sayısı 46 Yeni öğrenci sayısı 4900 Toplam öğrenci sayısı 32.900 mezun öğrenci sayısı 4500 Öğretim üyesi sayısı 8090

Öğretim Üyesi Sayısı Azalıyor! 2006-2007 Tıp Fak sayısı 47, yeni öğrenci sayısı 5.100 Toplam öğrenci sayısı 33.500 Mezun öğrenci sayısı 4800

2007-2008 Tıp fakültesi sayısı 49 Yeni öğrenci sayısı 4700 Toplam öğrenci sayısı 33.700 mezun öğrenci sayısı 5200 Öğretim üyesi sayısı 9238

2008-2009 Tıp fakültesi sayısı 56 Yeni öğrenci sayısı 6600 Toplam öğrenci sayısı 35000 mezun öğrenci sayısı 5200 Öğretim üyesi sayısı 9216

Eğitimde Standardizasyon Çalışmaları Tüm dünya çapında 6milyon doktor 6 milyar hasta üzerinde hizmet yapıyor. Tüm dünya’da 1800 tıp fakültesi mevcut. Globalizasyon tıp eğitiminde standardizasyonu forse etmektedir. Örneğin 2010’da New York İnternasyonel Tıp Eğitimi Enstitüsü’ne bağlı Çekirdek komite, bilgi, klinik beceri, profesyonel yaklaşım,davranış ve etik parametrelerinde tıp mezunlarının Dünya’da farklı ülkelerdeki durumlarını saptamaya çalıştı.

Global minimum essential requirements in medical education Institute for International Medical Education Dünya’daki 14uluslararası organizasyon görev aldı. 7 Ayrı alanda 60 öğrenim çıktısı üzerinde yoğunlaşıldı. Eksiklikleri tanımlama ve tamamlama yoluna gidildi. TIP EĞİTİMİNDE KALİTE

Öğretim üyelerinin sayıları yüksek mi? Norm Kadro Belirlemeleri İşanalizi İşin unsurları İş için kullanılan makine, araç, gereç İşin çeşitli faktörler bakımından durumunun değerlendirilmesi Diğer işlerden ayrıcalığının değerlendirilmesi

Tıp Fakültelerinde Öğrenci Sayılarının Arttırılması Yaklaşım tek yönlüdür Tıp Fakültelerinin özgün yapıları gözönüne alınmamıştır. Hekim kalitesinin korunması olanaksızlaşmıştır. Tıp fakültelerinin araştırma ve eğitim performansları değerlendirilmemiştir. Tıpta uzmanlık eğitimi eğitsel aktivitelerin dışına çekilmiştir. Koçluk eğitimi yapılamaz hale getirilmiştir.

Tıp Fakültelerinde Son Durum 2008: Tıp Fakültelerinin %52’si sistem temelli karma eğitim uygulamaktadır. %8’i öğrenci merkezli probleme dayalı eğitim modelini uygulamaktadır. %10’u eğitici merkezli disiplin temelli eğitim uygulamaktadır. %22’si eğitici merkezli sistem temelli eğitim uygulamaktadır. %8’i disiplin temelli karma eğitim yapmaktadır.

Tıp Fakültelerinde Son Durum Tıp Fakültelerinde Öğrenci Merkezli Eğitim: 2006’dan 2008 yılına kadar %15 artmıştır. Eğitim modelinde öğrenci merkezli eğitime doğru eğilim mevcuttur. Tıp Fakültesi sayısı bakımından Avrupa’da ilk, Dünya’da 12. sırada Türkiye yer almaktadır.

Dünya’da durum nasıl? Afrika 127 873 0.15 Asya 860 3868 0.22 Bölge Tıp Fak.Sayı Nüfus 1 Milyon nüfusa düşen tıp fak Afrika 127 873 0.15 Asya 860 3868 0.22 Avrupa 394 729 0.54 K.Amerika 313 508 0.62 G.Amerika 218 366 0.60 Okyanus 23 32 0.72 Dünya 1935 6376 0.30 TÜRKİYE 66 70.6 0.94

Türkiye’nin Hekim Gereksinimi TTB Füsun Sayek Raporu 2008 109.000 Mevcut Hekim Sayısı (Sağlık Bakanlığı YÖK Raporu 2008) 103.000

Teşekkürler….