Melanositik Hastalıklar Benign ve Malign Melanositik Hastalıklar

MELANOMA RİSK FAKTÖRLERİ M Mol : atipik (displastik (Clark) nevus) (>5) M Mol: akkiz nevomelanositik nevüs (>50) R Red (kızıl)saç ve çil I Inability to tan: deri fototipi 1 ve 2 S Sunburn: 14 yaş öncesinde büllü güneş yanığı K Kindred: aile öyküsü

Melanoma Öncüsü Lezyonlar Displastik nevüs Konjenital melanositik nevüs

DİSPLASTİK MELANOSİTİK NEVÜS Görülme sıklığı; %5 Otozomal-dominant geçiş Ultraviyole teması Başlangıç: Geç çocukluk dönemi-erişkin DN yüzeyel yayılan MM Normal deride primer MM riski artar

Displastik Nevüs Klinik Spontan regrese olmaz Boyut: büyük (>5mm) Şekil: irregüler (yuvarlak, oval) Kenar: keskin sınırlı değil, düzensiz Renk: homojen değil (açık-koyu kahve, pembe, kırmızı) Spontan regrese olmaz

DİSPLASTİK NEVÜS-MM RİSKİ Normal popülasyonda hayat boyu MM riski % 0.8 1 displastik nevüs: x2 MM riski 10 veya >: x12 MM riski

Tanı Klinik Dermatoskop Histopatoloji

TAKİP-TEDAVİ 6 ayda bir kontrol Güneşten korunma Cerrahi eksizyon endikasyonları Boyut-renk-şekil-kenar değişikliği Takibi zor lokalizasyon: skalp, genital, üst sırt Aile bireylerinin muayenesi

KONJENİTAL MELANOSİTİK NEVÜS Doğumsal Klinik: Şekil: oval-yuvarlak plak Renk: açık-koyu kahve Boyut: küçük-<1.5 cm, büyük-1.5-20 cm, dev- >20cm Kenar: düzenli-düzensiz Yüzey değişikliği (+): terminal kıllar, çıkıntılı, lobüler

KONJENİTAL NEVÜS-MM RİSKİ Küçük: %1-5 Büyük: daha yüksek Dev: % 6.3

TAKİP-TEDAVİ KÜÇÜK-BÜYÜK : 12 yaşından önce eksizyon DEV: HEMEN eksizyon Dev konj. nevüslerden gelişen MM’ların %50’si ilk 3-5YIL içinde gelişir Konjenital nevüs üzerinde gelişen papül-nodül MM?

MELANOMUN 6 BELİRTİSİ-ABCDE KURALI ASİMETRİ-şekil:bir yarı diğerinin ayna görüntüsü değil BORDER-kenar: düzensiz COLOR-renk: benekli-karışık renkli-kahve ve tonları, siyah, gri, kırmızı, beyaz (homojen değil) DIAMETER-büyüklük: geniş, >6mm ELEVASYON ENLARGEMENT-genişleme

MM PATOGENEZİ RADİYEL BÜYÜME EVRESİ VERTİKAL BÜYÜME EVRESİ intraepidermal büyüme malign hücreler epidermiste metastaz (-) bu evrede kür şansı yüksek-iyi prognoz VERTİKAL BÜYÜME EVRESİ malign hücreler dermiste (dermal invazyon) metastaz(+) kötü prognoz

MELANOMA TİPLERİ Yüzeyel yayılan MM (%70) Nodüler MM (%16) Lentigo MM (%5) Akral lentiginöz MM Desmoplastik MM Diğer (Amelanotik MM)

Yüzeyel yayılan MM 30-50 yaş Kadın>erkek Lokalizasyon: sırt (erkek>kadın) alt bacaklar (kadınlarda) gövde ön yüz (erkekler)

NODÜLER MM 50 yaş Kadın-erkek eşit sıklıkta Lokalizasyon: sırt-erkek alt bacak-kadın Klinik: koyu mavi-siyah nodül

LENTİGO MALİGNA (LM)-LENTİGO MALİGN MELANOMA (LMM) İleri yaşta sık-65yaş LM’dan LMM’a dönüşüm ortalama 20 yıl Risk faktörleri: Yaş, Kronik güneş teması (“outdoor” meslek grubu) Lokalizasyon: yüz, boyun, el-ön kol dorsumu

LENTİGO MALİGNA(LM)-LENTİGO MALİGN MELANOMA(LMM) LM: Düz makül-kahverenkte zeminde düzensiz siyah ağ- “leke” gibi-düzensiz , keskin kenarlı LMM: Düz zeminde fokal papül-plaklar

AKRAL LENTİGİNÖZ MM (ALMM) Avuç içi, ayak tabanı, tırnak yatağı (subungual) Asyalı-Afrikalı-siyahlarda sık Beyazlarda subungual tip sık

AMELANOTİK MM

PROGNOSTİK FAKTÖRLER Tümör kalınlığı: Cinsiyet: erkek-kötü prognoz Breslow tm kalınlığı**** Clark seviyesi Cinsiyet: erkek-kötü prognoz Lokalizasyon: sırt, skalp, avuç içi-ayak tabanı kötü prognoz MM tipi: Nodüler MM-en kötü prognoz Akral lentiginöz MM- kötü prognoz Yüzeyel yayılan MM ve LMM iyi prognoz

PROGNOSTİK FAKTÖRLER Ülserasyon: kötü prognoz Yaş: (genç yaş iyi prognoz) Regresyon: kötü prognoz

BRESLOW TÜMÖR KALINLIĞI <0.75mm 0.76-1.5mm 1.51-4mm > 4mm

CLARK SEVİYESİ 1: tm hücreleri epidermiste 2: papiller dermiste (yüzeyel) 3: papiller dermisin tamamı 4: retiküler dermiste (yüzeyel) 5: retiküler dermisin tamamı+ sc yağ dokusu

MM-METASTAZ İlk ve en sık: Uzak metastaz (%30) Metastaz yolları: Bölgesel lenf nodları (%50-60) Uzak metastaz (%30) Deri, akciğer, karaciğer, santral sinir sistemi ve kemikler Metastaz yolları: Lenfatikler Kan damarları

PİGMENTE LEZYONLARIN TAKİBİ PİGMENTE LEZYONLARIN TÜMÜNDE şekil, kenar, renk düzensizlikleri büyüme semptom histopatolojik inceleme KONJENİTAL NEVÜS küçük KN; puberteden önce eksizyon dev KN: hemen eksizyon

PİGMENTE LEZYONLARIN TAKİBİ MELANOM AİLE ÖYKÜSÜ (+) KİŞİLER displastik nevüs, primer MM muayenesi DİSPLASTİK NEVÜS (+) KİŞİLER 6 ayda bir kontrol-deri muayenesi MELANOM (+) HASTALARIN AİLE BİREYLERİ displastik nevüs, MM muayenesi-taraması BEYAZLAR melanositik nevüs>1cm, displastik nevüs, skalp-anogenital-mukozal pigmente lezyon taraması